Hoofdstuk 11: Het spijsverteringsstelsel
Stelsel instaat voor opname en verwerking van voedingsstoffen
Voedsel voortgestuwd, verteerd => door afscheiding van enzymen uit kliercellen en opname
door darmcellen
Onverteerde resten uitgescheiden via de ontlasting (faeces)
Buiholte: maag, dunne dar, dikke darm, galblaas, alvleesklier
Borstholte: slokdarm
Mondholte
Ruimte begrensd door de lippen en de kaken
Indeling:
- voorhof: bevindt zich tussen lippen en wangen enerzijds en tandkasbogen anderzijds
- Binnenkant lippen: dunne hoornlaag: slaat over in het tandvlees of gingiva
- eigenlijke mondholte: begrensd door tanden, tandvlees, tong, mondvloer en gehemelte.
Gehemelte:
- Dak van de mondholte
- Tong en mondvloer: bodem mondholte
- Hard gehemelte: bevat bot
- Zacht gehemelte: met in het midden de huig loopt langs beide zijden uit in 2 bogen, de
voorste gehemelteboog en de achterste gehemelteboog met daartussen de keelamandelen
Tand:
- Opgebouwd uit kroon, hals en wortel
- Bestaan uit: tandbeen of dentine
- Kroon + hals bedekt met glazuur of email
- Wortel bedekt met cement
- Tandholte opgevuld met tandmerg: bevat bindweefsel + zenuwen + bloedvaten
- Tanden ingeplant in tandkassen met 1, 2 of 3 wortels
- Melkgebit: 20 tanden
- Wisselen tanden vanaf 6jr
- Volwassen gebit: 32 tanden
Tong:
- Bestaat vooral uit spierweefsel en is bekleed met meerlagig epitheel
- Achterste 2/3 zit met tongwortel vast aan mondbodem: voorste 1/3 wordt door tongriempje
vastgehouden
- Voorste 2/3 smaakpapillen bestaande uit smaakcellen, deze cellen sturen prikkels via
zenuwbanen naar hersenen waar men zich bewust wordt wat men proeft
- Achterste 1/3: tongamandel
Speekselklieren:
- Thv. Mondholte
- 2onderkaak-, 2 ondertong- en 2 oor speekselklieren
, - Onderkaakspeekselklieren: in onderkaaksbeen, onder mondvloerspieren
- Samen met ondertongspeekselklier uit onder tong via gezamenlijke lozingsbuis
- Oor speekselklier: ligt voor het oor en mondt uit in de wang
Geïdentificeerd door bofvirus (= bof of dikoor)
Keelholte
Vormt verbinding tussen mondholte en slokdarm. Is ingedeeld in lasofarynx (1), orofarynx (2)
en laryngofarynx (3)-> (=het neusgedeeltje, mondgedeelte en strottenhoofdgedeelte)
Bekleed met onverhoord meerlagig slijmvliesepitheel + bevat spieren
- Thv. Zijwanden (1): beide buizen Eustachius monden hier uit
Buis Eustachius:
Deze buis vormt verbinding tussen (1) en middenoor. Zorgt voor verluchting middenoor. Thv.
Achterwand (1): neusamandel. Volume neusamandel toegenomen-> neuspoliepen
Gevolgen:
- Verstopte neus
- Ademhaling met openhangende mond
Slokdarm
Spierige buis van ongeveer 25cm lang dat voedsel naar de maag transporteert.
Het middenstuk is relatief los, grootste gedeelte-> in borstholte tussen beide longen en
achter luchtpijp.
Doorboort diafragma, mondt uit in maag (onderste gedeelte in buikholte).
Insnoering vanboven= bovenste slokdarmsfincter => is normaal dicht, voorkomt dat er lucht
in de slokdarm komt.
Insnoering onderkant= onderste slokdarmsfincter => druk buikholte groter dan druk
borstholte => onder n.o. buis gesloten: verhindert terugvloeiing maaginhoud naar slokdarm.
Beide sfincters openen tijdens slikken.
Slijmvlies bevat: meerlagig onverhoord plaveiselepitheel.
Histologische structuur wand slokdarm, maag en darm
Op dwarse doorsnede van zowel slokdarm, maag, dunne darm als dikke: verschillende
weefsellagen
Dit zijn (van binnen naar buiten):
Mucosa of slijmvlies:
Bestaat uit:
- Epitheel laag: rustend op basaalmembraan
- Lamina propria: bindweefsellaag, bevat bloedvaten en lymfevaten
- Muscularis mucosa: (2-lagig) spierlaagje, (bestaat: binnenste circulaire en buitenste
overlangse spierlaag)
Submucosa:
- Stevig bindweefsellaag onder mucosa: grote bloedvaten, grote lymfevaten en
zenuwplexus van Meissner bevat
Plexus van Meissner:
- Zenuwplexus
- Instaat voor regeling secreties t.h.v. Maagdarmkanaal
Musculosa:
, - 2-lagige spierlaag
- Bestaat uit: binnenste circulaire en buitenste overlangse spierlaag
- Tussen deze 2 spierlagen: plexus van Auerbach: regeling peristaltiek
Plexus van Auerbach:
o Zenuwplexus instaat regeling en coördinatie peristaltiek van
maagdarmkanaal
Serosa:
- Bindweefselschede aan buitenzijde
Maag
Anatomie
Links uitgezette zak van het spijsverteringskanaal tussen slokdarm en dunne darm, onder
linker middenrifkoepel
Haar begrenzing:
- Voorwand
- Achterwand
- Grote maagbocht (links gelegen)
- Kleine maagbocht (rechts gelegen)
- Hoek van His (= scherpe hoek tussen slokdarm en maag)
Delen maag:
1. Maagingang of cardia
2. Maaglichaam: bestaat uit:
Maagkoepel of fundus (a)
Eigenlijke maaglichaam of corpus (b)
Voorhof of atrium (smaller gedeelte maaglichaam) (c)
3. Maaguitgang of pylorus: afgesloten door stevige pylorussfincter (sluitspier)
Maag hangt vast in buikholte door buikvliesplooien: kleine maagschort en grote maagschort
Kleine maagschort:
- Verbindt kleine maagbocht met leverpoort
Grote maagschort:
- Vertrekt v. grote maagbocht en hangt voor dwarse deel v.d. dikke darm naar
beneden
- Verbindt grote maagbocht met dwarse colon en middenrif
- Bloedvoorziening via takken v.d. truncus coeliacus
- Veneus bloed vloeit af naar poortader (vena porta)
Extrinsieke bezenuwing door:
- Orthosympathische zenuwvezels: afremmende invloed op motriciteit en secretie
t.h.v. maag
- Parasympatische zenuwvezels: stimulerend effect
Histologie
Binnenwand maag bedekt met maagslijmvlies
Maagslijmvlies:
- draagt een eenlagig cilindrisch epitheel dat slijm produceert
- Slijm: bescherming v epitheel tegen aanvreten + gaat zelfvertering maagwand tegen
- In overlangse plooien (maagstraten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Alios. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for £7.38. You're not tied to anything after your purchase.