Koude oorlog (1945-1991)
A. Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en
waardoor groeide de spanning tussen deze blokken? (1945-1955)
SU (communisme vanaf 1917) VS (kapitalisme)
Politiek Dictatuur/totalitaire staat Democratie (parlementair en
meerdere partijen)/individuele
vrijheid
Economie Planeconomie: Economische Vrijemarkteconomie:
staatscontrole m.b.v. Ondernemers bezitten grond en
vijfjarenplannen bedrijven, willen zo groot mogelijke
winst
Maatschappij Collectief is belangrijk (niet Individu is het belangrijkst,
kijken naar individuen), gelaagde samenleving gebaseerd
klassenloze samenleving op inkomen en bezit
Internationaal Communistische Respecteren van andere
wereldrevolutie regeringsvormen mits deze de
eigen regeringsvorm niet bedreigen
Op elk punt hebben zij een tegenovergestelde view. Spanning tussen Oost en West loopt op.
Oorzaken wantrouwen:
1. Rusland (Lenin) stapt in 1917 (na Oktoberrevolutie) uit het bondgenootschap met
Engeland en Frankrijk. Verraad → Westerse troepen naar Rusland om de communisten
ten val te brengen. Jacht op de communisten (burgeroorlog!)
2. Komintern: Communistische Internationale. Organisatie die wil dat de hele wereld
communistische wordt. Wereldrevolutie bevorderen. Westen voelt zich bedreigd.
3. Kapitalistische omsingeling. SU voelt zich bedreigd door het vijandige Westen.
4. Op de Conferentie van München blijkt dat de SU geen hulp krijgt van West-Europa bij
een Duitse aanval
5. Hitler en Stalin sluiten een niet-aanvalsverdrag (1939, Molotov von Ribbentroppact)
→ VS niet blij mee
6. Ook werd Polen (bondgenoot van Frankrijk en Engeland) door dit pact aangevallen
Hoe raakten de VS en SU bij WOII betrokken:
- SU: Niet-aanvalsverdrag werd geschonden door een aanval op de SU van Duitsland
- VS: Pearl Harbour. Japan viel marinebasis Pearl Harbour aan, Du en Italië verklaarden
de VS de oorlog
Tijdens WOII wantrouwen versterkt:
★ Volgens Stalin kwam het Tweede Front (Geallieerden in Frankrijk om Duitse druk op
Oostfront te verlichten) (D-Day, 6/6/1944) veel te laat en had de VS gewoon expres
gewacht om mannschaft van SU te verminderen en SU te verzwakken.
, ★ Gebeurtenissen in Polen: B.v. mensen zonder echte reden vermoorden en
communistische regering plaatsen, verzet niet helpen en laten uitmoorden door nazi’s,
het veroverde deel van Polen niet willen teruggeven etc. Vond VS raar.
De Grote Drie: Regeringsleiders van de VS, Engeland en de SU.
Feb. 1945: Conferentie van Jalta. Aanwezigen: Stalin (SU), Rooseveldt ( VS), Churchill (GB).
Voelen overwinning aankomen en maken plannen over wat ze gaan doen, niet definitief.
8 mei 1945: Duitsland capituleert.
Juli 1945: Conferentie van Potsdam. Potsdam: Duitse bezettingszone van SU. Aanwezigen:
Stalin (SU), Truman (VS), Attlee (GB). Met elkaar spreken over wat ze willen nu WOII voorbij is.
★ Doel SU:
○ Zorgen dat Duitsland militair gezien wordt verzwakt.
○ Herstelbetalingen (veel schade door Duitsland)
○ In Duitsland pro-SU regering
Omdat SU 2 keer was aangevallen door Duitsland en het veel geld en rotzooi heeft
gekost.
★ Doel Westen:
○ Zelfstandig Duitsland dat zich weer op kan bouwen
○ Geen herstelbetalingen
○ Democratische regering (vrije verkiezingen en Duitsland zelf regering kiezen)
Omdat Verdrag van Versailles ook niet goed had uitgepakt.
Uitkomst Conferentie Potsdam:
1. Duitsland opdelen: Frankrijk, GB, VS en SU kregen een deel. Berlijn ook in 4 zones
opgedeeld want dat was een belangrijke stad, ondanks het in SU gebied lag.
2. Gebieden afstaan: Duitsland moet de veroverde gebieden afstaan (bij Polen bv) en
Oostenrijk werd verdeeld in 4 bezettingszones.
3. Democratische politiek
4. Denazificatie: Van nazi’s gewone Duitsers maken, vooral in gebieden van VS, GB en
Frankrijk. Oorlogsmisdadigers berechten.
5. Ontwapening: En oorlogsindustrie weg. Viel uiteindelijk mee door NAVO en
Warschaupact, want aan een bondgenoot zonder wapens/leger heb je niets
6. Herstelbetalingen: Vooral SU. Duitsland leegroven en opzetten in de SU, b.v.
succesvolle fabrieken weghalen uit Duitsland en helemaal opbouwen in de SU.
7. Economische eenheid: In heel Duitsland. Dit gebeurde uiteindelijk niet echt. want:
○ SU verdeelde al het particulier bezit in haar zone
○ Westerse Geallieerden handhaafden het particulier bezit en bevorderden
economisch herstel
→ Tijdelijke maatregelen. Onderhandelingen over Duitsland mislukten toen de VS en Engeland
hun zones samenvoegden voor economische en begin politieke eenheid. SU stopt met overleg.
Doordat het wantrouwen groeide, wilde men strategisch belangrijke gebieden controleren. Zo
ontstonden twee invloedssferen met daartussen Het IJzeren Gordijn: Scheidslijn in Europa
tussen de westerse invloedssfeer en die van de SU.
Oorzaken:
★ SU wilde een buffer: Tussen West-Europa en SU liggen landen waar de SU een
communistische leider overal aan de macht heeft. Als de West-Europese landen de SU
willen aanvallen, zitten die landen ertussen, dat is de buffer. Dit ontstond doordat de
SU met geweld communistische partijen in Midden-Europese staten aan de macht
hielp.
★ VS bang voor uitbreiding communisme
A. Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en
waardoor groeide de spanning tussen deze blokken? (1945-1955)
SU (communisme vanaf 1917) VS (kapitalisme)
Politiek Dictatuur/totalitaire staat Democratie (parlementair en
meerdere partijen)/individuele
vrijheid
Economie Planeconomie: Economische Vrijemarkteconomie:
staatscontrole m.b.v. Ondernemers bezitten grond en
vijfjarenplannen bedrijven, willen zo groot mogelijke
winst
Maatschappij Collectief is belangrijk (niet Individu is het belangrijkst,
kijken naar individuen), gelaagde samenleving gebaseerd
klassenloze samenleving op inkomen en bezit
Internationaal Communistische Respecteren van andere
wereldrevolutie regeringsvormen mits deze de
eigen regeringsvorm niet bedreigen
Op elk punt hebben zij een tegenovergestelde view. Spanning tussen Oost en West loopt op.
Oorzaken wantrouwen:
1. Rusland (Lenin) stapt in 1917 (na Oktoberrevolutie) uit het bondgenootschap met
Engeland en Frankrijk. Verraad → Westerse troepen naar Rusland om de communisten
ten val te brengen. Jacht op de communisten (burgeroorlog!)
2. Komintern: Communistische Internationale. Organisatie die wil dat de hele wereld
communistische wordt. Wereldrevolutie bevorderen. Westen voelt zich bedreigd.
3. Kapitalistische omsingeling. SU voelt zich bedreigd door het vijandige Westen.
4. Op de Conferentie van München blijkt dat de SU geen hulp krijgt van West-Europa bij
een Duitse aanval
5. Hitler en Stalin sluiten een niet-aanvalsverdrag (1939, Molotov von Ribbentroppact)
→ VS niet blij mee
6. Ook werd Polen (bondgenoot van Frankrijk en Engeland) door dit pact aangevallen
Hoe raakten de VS en SU bij WOII betrokken:
- SU: Niet-aanvalsverdrag werd geschonden door een aanval op de SU van Duitsland
- VS: Pearl Harbour. Japan viel marinebasis Pearl Harbour aan, Du en Italië verklaarden
de VS de oorlog
Tijdens WOII wantrouwen versterkt:
★ Volgens Stalin kwam het Tweede Front (Geallieerden in Frankrijk om Duitse druk op
Oostfront te verlichten) (D-Day, 6/6/1944) veel te laat en had de VS gewoon expres
gewacht om mannschaft van SU te verminderen en SU te verzwakken.
, ★ Gebeurtenissen in Polen: B.v. mensen zonder echte reden vermoorden en
communistische regering plaatsen, verzet niet helpen en laten uitmoorden door nazi’s,
het veroverde deel van Polen niet willen teruggeven etc. Vond VS raar.
De Grote Drie: Regeringsleiders van de VS, Engeland en de SU.
Feb. 1945: Conferentie van Jalta. Aanwezigen: Stalin (SU), Rooseveldt ( VS), Churchill (GB).
Voelen overwinning aankomen en maken plannen over wat ze gaan doen, niet definitief.
8 mei 1945: Duitsland capituleert.
Juli 1945: Conferentie van Potsdam. Potsdam: Duitse bezettingszone van SU. Aanwezigen:
Stalin (SU), Truman (VS), Attlee (GB). Met elkaar spreken over wat ze willen nu WOII voorbij is.
★ Doel SU:
○ Zorgen dat Duitsland militair gezien wordt verzwakt.
○ Herstelbetalingen (veel schade door Duitsland)
○ In Duitsland pro-SU regering
Omdat SU 2 keer was aangevallen door Duitsland en het veel geld en rotzooi heeft
gekost.
★ Doel Westen:
○ Zelfstandig Duitsland dat zich weer op kan bouwen
○ Geen herstelbetalingen
○ Democratische regering (vrije verkiezingen en Duitsland zelf regering kiezen)
Omdat Verdrag van Versailles ook niet goed had uitgepakt.
Uitkomst Conferentie Potsdam:
1. Duitsland opdelen: Frankrijk, GB, VS en SU kregen een deel. Berlijn ook in 4 zones
opgedeeld want dat was een belangrijke stad, ondanks het in SU gebied lag.
2. Gebieden afstaan: Duitsland moet de veroverde gebieden afstaan (bij Polen bv) en
Oostenrijk werd verdeeld in 4 bezettingszones.
3. Democratische politiek
4. Denazificatie: Van nazi’s gewone Duitsers maken, vooral in gebieden van VS, GB en
Frankrijk. Oorlogsmisdadigers berechten.
5. Ontwapening: En oorlogsindustrie weg. Viel uiteindelijk mee door NAVO en
Warschaupact, want aan een bondgenoot zonder wapens/leger heb je niets
6. Herstelbetalingen: Vooral SU. Duitsland leegroven en opzetten in de SU, b.v.
succesvolle fabrieken weghalen uit Duitsland en helemaal opbouwen in de SU.
7. Economische eenheid: In heel Duitsland. Dit gebeurde uiteindelijk niet echt. want:
○ SU verdeelde al het particulier bezit in haar zone
○ Westerse Geallieerden handhaafden het particulier bezit en bevorderden
economisch herstel
→ Tijdelijke maatregelen. Onderhandelingen over Duitsland mislukten toen de VS en Engeland
hun zones samenvoegden voor economische en begin politieke eenheid. SU stopt met overleg.
Doordat het wantrouwen groeide, wilde men strategisch belangrijke gebieden controleren. Zo
ontstonden twee invloedssferen met daartussen Het IJzeren Gordijn: Scheidslijn in Europa
tussen de westerse invloedssfeer en die van de SU.
Oorzaken:
★ SU wilde een buffer: Tussen West-Europa en SU liggen landen waar de SU een
communistische leider overal aan de macht heeft. Als de West-Europese landen de SU
willen aanvallen, zitten die landen ertussen, dat is de buffer. Dit ontstond doordat de
SU met geweld communistische partijen in Midden-Europese staten aan de macht
hielp.
★ VS bang voor uitbreiding communisme
