Voorbereiding les 1 (opdrachten, hoorcollege en het
boek)
Subjectief recht: geld voor 1 bepaald persoon
Objectief recht: geld voor meerde personen (vrijheid van meningsuiting)
Functie van het recht:
- Ordenen van de samenleving (bijvoorbeeld verkeersregels)
- Beschermen belangen (bijvoorbeeld recht van eigendom)
- Voorwaarden scheppen van de ontplooiing van mensen
- Voorkomen van misstand (kinderen in Nederland gaan pas werken vanaf hun 15 e jaar, in
andere landen soms eerder)
- Concretiseren van rechtvaardigheid (Je hebt recht op een uitkering)
Publiek en privaat recht
Publiek recht: regelt de verhoudingen tussen de overheid en de maatschappij en tussen de
overheidsorganen (regionaal, provinciaal, landelijk etc.) onderling
Uitleg docent: De overheid staat boven de burgers en kan aan de burgers rechten geven, maar ook
verplichtingen
Recht indeling:
- Staatsrecht
- Bestuursrecht
- Strafrecht
- Internationaal recht
Staatsrecht: Gaat over welke bevoegdheden de overheid heeft en zijn onderdelen (Regelt inrichting
van de staat, denk aan een land heeft 1 koning een 1 e/2e kamer een kabinet etc.)
Bestuursrecht: Bevat regels die de overheid nodig heeft om te kunnen en mogen besturen en de
regels die de burger nodig heeft om tegen dit besturen te kunnen optreden (Bijvoorbeeld de regel
voor een bouw vergunning)
Strafrecht: Omschrijft welke gedragingen in welke omstandigheden en onder welke voorwaarden
strafbaar zijn en welke sancties dan mogen worden opgelegd
Internationaal recht: Om vrede, welvaart en welzijn te bevorderen door samenwerking van de
lidstaten op verschillende gebieden
Privaat recht: regelt de rechtsbetrekking tussen personen, met inbegrip wat hun toebehoort (dus
onder burgers onderling, denk aan goederenrecht)
Uitleg docent: regels tussen personen onderling
Positief recht: recht die op een bepaald moment in een bepaald land geld
, 1. Wat is publiekrecht en welke onderdelen onderscheiden we?
Publiekrecht regelt de verhouding tussen de overheid en de maatschappij (burgers) en
tussen de overheidsorganen. Ze worden onderverdeeld in: staatsrecht, bestuursrecht,
strafrecht en internationaal recht
2. Wat is privaatrecht?
Regelt de rechtsbetrekking tussen personen, met inbegrip wat hun toe behoort (dus onder
burgers onderling, denk aan goederen recht)
3. Is er sprake van publiekrecht of privaatrecht?
a) De gemeente Zwolle verleent een bouwvergunning aan de familie Jansen om het huis te
verbouwen.
Publiekrecht
b) Mevr. Ter Wilde verkoopt haar rollator aan Jan van der Wegen.
Privaat recht
c) Jozef gaat naar de tandarts om een verstandskies te laten trekken.
Privaatrecht
d) Janita en Lasse gaan samenwonen
privaatrecht
e) De provincie Overijssel verleent subsidie aan een gezelligheidsvereniging voor bejaarden.
Publieksrecht
3. Wat is het onderscheid tussen natuurlijke personen en rechtspersonen?
Natuurlijk persoon is heeft rechten en plichten. Een rechtspersoon is juridisch onafhankelijk
met eigen rechten en verplichtingen
Uitleg docent: natuurlijke personen zijn mensen als jij en ik. Rechtspersonen kan niet zelf
handelen, en heeft natuurlijke personen nodig om zelf te handelen (denk aan een oprichter
van de volleybal)
4. Wat verstaan we onder materieel recht?
Hierin word bepaald hoe personen zich naar elkaar toe moeten gedragen
5. Wat onder formeel recht?
Verwijst naar de recht regels van materieel recht (Je moet bijvoorbeeld een rechter hebben
in de rechtbank)
7. Materieel of formeel recht?
a) Als raadslieden worden slechts toegelaten in Nederland ingeschreven advocaten.
Formeel recht
b) Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten en gevoelens te
openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
,Materieel recht
c) De Hoge Raad bestaat uit een president, ten hoogste zeven vicepresidenten, ten hoogste dertig
raadsheren en ten hoogste vijftien raadsheren in buitengewone dienst.
Formeel recht
d) De hulpverlener moet bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed hulpverlener in acht nemen
materieel recht
… e) De opdrachtgever is de hulpverlener loon verschuldigd, behoudens …
Materieel recht
8. Wat is het onderscheid tussen dwingend en aanvullend recht?
Van dwingend recht mag je niet afwijken, van aanvullend recht wel en mag je ook een andere
regeling treffen
Dwingend recht voorbeeld: als verpleegkundige ben je gedwongen om een verpleegkundig dossier
aan te maken voor een patiënt
Aanvullend recht: Je mag bijvoorbeeld afwijken van de regel erfenis. Niet elk kind hoeft evenveel
erfenis te krijgen.
9. Welke rechtsbronnen onderscheiden we?
Wetgeving, verdragen en jurisprudentie
Jurisprudentie: Alle uitspraken van de rechters
Wetgeving: Staat in de wet
Verdrag: internationaal
10. Onder welke rechtsbron valt:
a) een arrest van de Hoge Raad;
jurisprudentie
b) besluit van 29 oktober 1997, houdende nadere regels inzake deskundigheid van
verpleegkundigen, ambulanceverpleegkundigen en mondhygiënisten op het gebied van
voorbehouden handelingen;
wetgeving
c) het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden;
verdrag
d) de benoeming van een curator door de rechtbank; e)
jurisprudentie
De grondwet; 11. Beschrijf hoe in ons land een formele wet tot stand komt.
Het begint bij de minister en de minister maakt het voorstel. De minister neemt het mee naar het
kabinet. Als zij er uit zijn sturen ze het naar raad van staten, zij geven advies. Dan komt het terug
, naar het kabinet, vervolgens naar de 2 e kamer. Zij mogen wijzigen, voorstellen doen en dingen
wegstemmen. Uiteindelijk beslist de 1e kamer of ze het aan nemen of niet? 1 e kamer heeft 1 keuze
aannemen of verwerpen.
Als de 1e kamer lid besloten heeft, gaat het naar de koning die een handtekening zet. De koning moet
hier dus wel mee eens zijn. Daarna tekent de minister van justitie. En daarna in het staatsboek.
Wetgeving
Het is afkomstig van de regering en het parlement gezamenlijk, een AMvB van de regering alleeen en
een ministeriële regeling/ verordening van één of meer afzonderlijke ministers
12. Welke vormen van wetgeving kennen we?
Grondwet, algemene bestuur en provincie recht.
13. Waarom is het van belang om de jurisprudentie te volgen?
Dan houd je het vak bij. Het is namelijk niet terug te vinden in het rechtsbron
14. Wat is de functie van grondrechten?
Het zijn fundamentele mensenrechten en de belangrijke bouwstenen van het recht.
15. Wat is het verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?
Klassieke grondrechten zijn de vrijheden die de burger heeft
Sociale grondrecht zijn niet direct afdwingbaar en de overheid moet hierbij flink optreden
16. Welke rechters kennen we in Nederland?
Civiele rechter: tussen burgers onderling
Bestuursrechter: tussen de overheid en burgers
Strafrecht: als je een strafbaar feit hebt gepleegd
17. Wat is het belang van rechterlijke onafhankelijkheid?
De rechter is onafhankelijk en vrij van zijn uitspraak
18. Wat is de taak van het Openbaar Ministerie?
Het OM zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en worden vervolgd
19. Wat is het onderscheid tussen het burgerlijk procesrecht en het strafprocesrecht?
Strafprocesrecht richt zich op strafrecht, en proces recht kan ook gaan over andere soorten rechten
20. Zoekopdrachten op www.overheid.nl zoek de tekst van a) de grondrechten b) de wet BIG c) de
WGBO
boek)
Subjectief recht: geld voor 1 bepaald persoon
Objectief recht: geld voor meerde personen (vrijheid van meningsuiting)
Functie van het recht:
- Ordenen van de samenleving (bijvoorbeeld verkeersregels)
- Beschermen belangen (bijvoorbeeld recht van eigendom)
- Voorwaarden scheppen van de ontplooiing van mensen
- Voorkomen van misstand (kinderen in Nederland gaan pas werken vanaf hun 15 e jaar, in
andere landen soms eerder)
- Concretiseren van rechtvaardigheid (Je hebt recht op een uitkering)
Publiek en privaat recht
Publiek recht: regelt de verhoudingen tussen de overheid en de maatschappij en tussen de
overheidsorganen (regionaal, provinciaal, landelijk etc.) onderling
Uitleg docent: De overheid staat boven de burgers en kan aan de burgers rechten geven, maar ook
verplichtingen
Recht indeling:
- Staatsrecht
- Bestuursrecht
- Strafrecht
- Internationaal recht
Staatsrecht: Gaat over welke bevoegdheden de overheid heeft en zijn onderdelen (Regelt inrichting
van de staat, denk aan een land heeft 1 koning een 1 e/2e kamer een kabinet etc.)
Bestuursrecht: Bevat regels die de overheid nodig heeft om te kunnen en mogen besturen en de
regels die de burger nodig heeft om tegen dit besturen te kunnen optreden (Bijvoorbeeld de regel
voor een bouw vergunning)
Strafrecht: Omschrijft welke gedragingen in welke omstandigheden en onder welke voorwaarden
strafbaar zijn en welke sancties dan mogen worden opgelegd
Internationaal recht: Om vrede, welvaart en welzijn te bevorderen door samenwerking van de
lidstaten op verschillende gebieden
Privaat recht: regelt de rechtsbetrekking tussen personen, met inbegrip wat hun toebehoort (dus
onder burgers onderling, denk aan goederenrecht)
Uitleg docent: regels tussen personen onderling
Positief recht: recht die op een bepaald moment in een bepaald land geld
, 1. Wat is publiekrecht en welke onderdelen onderscheiden we?
Publiekrecht regelt de verhouding tussen de overheid en de maatschappij (burgers) en
tussen de overheidsorganen. Ze worden onderverdeeld in: staatsrecht, bestuursrecht,
strafrecht en internationaal recht
2. Wat is privaatrecht?
Regelt de rechtsbetrekking tussen personen, met inbegrip wat hun toe behoort (dus onder
burgers onderling, denk aan goederen recht)
3. Is er sprake van publiekrecht of privaatrecht?
a) De gemeente Zwolle verleent een bouwvergunning aan de familie Jansen om het huis te
verbouwen.
Publiekrecht
b) Mevr. Ter Wilde verkoopt haar rollator aan Jan van der Wegen.
Privaat recht
c) Jozef gaat naar de tandarts om een verstandskies te laten trekken.
Privaatrecht
d) Janita en Lasse gaan samenwonen
privaatrecht
e) De provincie Overijssel verleent subsidie aan een gezelligheidsvereniging voor bejaarden.
Publieksrecht
3. Wat is het onderscheid tussen natuurlijke personen en rechtspersonen?
Natuurlijk persoon is heeft rechten en plichten. Een rechtspersoon is juridisch onafhankelijk
met eigen rechten en verplichtingen
Uitleg docent: natuurlijke personen zijn mensen als jij en ik. Rechtspersonen kan niet zelf
handelen, en heeft natuurlijke personen nodig om zelf te handelen (denk aan een oprichter
van de volleybal)
4. Wat verstaan we onder materieel recht?
Hierin word bepaald hoe personen zich naar elkaar toe moeten gedragen
5. Wat onder formeel recht?
Verwijst naar de recht regels van materieel recht (Je moet bijvoorbeeld een rechter hebben
in de rechtbank)
7. Materieel of formeel recht?
a) Als raadslieden worden slechts toegelaten in Nederland ingeschreven advocaten.
Formeel recht
b) Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten en gevoelens te
openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
,Materieel recht
c) De Hoge Raad bestaat uit een president, ten hoogste zeven vicepresidenten, ten hoogste dertig
raadsheren en ten hoogste vijftien raadsheren in buitengewone dienst.
Formeel recht
d) De hulpverlener moet bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed hulpverlener in acht nemen
materieel recht
… e) De opdrachtgever is de hulpverlener loon verschuldigd, behoudens …
Materieel recht
8. Wat is het onderscheid tussen dwingend en aanvullend recht?
Van dwingend recht mag je niet afwijken, van aanvullend recht wel en mag je ook een andere
regeling treffen
Dwingend recht voorbeeld: als verpleegkundige ben je gedwongen om een verpleegkundig dossier
aan te maken voor een patiënt
Aanvullend recht: Je mag bijvoorbeeld afwijken van de regel erfenis. Niet elk kind hoeft evenveel
erfenis te krijgen.
9. Welke rechtsbronnen onderscheiden we?
Wetgeving, verdragen en jurisprudentie
Jurisprudentie: Alle uitspraken van de rechters
Wetgeving: Staat in de wet
Verdrag: internationaal
10. Onder welke rechtsbron valt:
a) een arrest van de Hoge Raad;
jurisprudentie
b) besluit van 29 oktober 1997, houdende nadere regels inzake deskundigheid van
verpleegkundigen, ambulanceverpleegkundigen en mondhygiënisten op het gebied van
voorbehouden handelingen;
wetgeving
c) het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden;
verdrag
d) de benoeming van een curator door de rechtbank; e)
jurisprudentie
De grondwet; 11. Beschrijf hoe in ons land een formele wet tot stand komt.
Het begint bij de minister en de minister maakt het voorstel. De minister neemt het mee naar het
kabinet. Als zij er uit zijn sturen ze het naar raad van staten, zij geven advies. Dan komt het terug
, naar het kabinet, vervolgens naar de 2 e kamer. Zij mogen wijzigen, voorstellen doen en dingen
wegstemmen. Uiteindelijk beslist de 1e kamer of ze het aan nemen of niet? 1 e kamer heeft 1 keuze
aannemen of verwerpen.
Als de 1e kamer lid besloten heeft, gaat het naar de koning die een handtekening zet. De koning moet
hier dus wel mee eens zijn. Daarna tekent de minister van justitie. En daarna in het staatsboek.
Wetgeving
Het is afkomstig van de regering en het parlement gezamenlijk, een AMvB van de regering alleeen en
een ministeriële regeling/ verordening van één of meer afzonderlijke ministers
12. Welke vormen van wetgeving kennen we?
Grondwet, algemene bestuur en provincie recht.
13. Waarom is het van belang om de jurisprudentie te volgen?
Dan houd je het vak bij. Het is namelijk niet terug te vinden in het rechtsbron
14. Wat is de functie van grondrechten?
Het zijn fundamentele mensenrechten en de belangrijke bouwstenen van het recht.
15. Wat is het verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?
Klassieke grondrechten zijn de vrijheden die de burger heeft
Sociale grondrecht zijn niet direct afdwingbaar en de overheid moet hierbij flink optreden
16. Welke rechters kennen we in Nederland?
Civiele rechter: tussen burgers onderling
Bestuursrechter: tussen de overheid en burgers
Strafrecht: als je een strafbaar feit hebt gepleegd
17. Wat is het belang van rechterlijke onafhankelijkheid?
De rechter is onafhankelijk en vrij van zijn uitspraak
18. Wat is de taak van het Openbaar Ministerie?
Het OM zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en worden vervolgd
19. Wat is het onderscheid tussen het burgerlijk procesrecht en het strafprocesrecht?
Strafprocesrecht richt zich op strafrecht, en proces recht kan ook gaan over andere soorten rechten
20. Zoekopdrachten op www.overheid.nl zoek de tekst van a) de grondrechten b) de wet BIG c) de
WGBO
