Samenvatting filosofie (bestaansethiek en levenskunst)

Wat zijn zingevingsvraagstukken?

Antwoord: Vraagstukken die kunnen helpen bij het zoeken naar de betekenis, het doel of het nut van het leven. Deze vraagstukken komen vaak als er iets in ons leven aan de hand is. Wanneer iemand naar de zin van iets vraagt, maakt hij eigenlijk duidelijk dat hij die zin verloren heeft.

Wat wordt er precies met levenskunst bedoeld?

Antwoord: De kunst zich in het maatschappelijk leven op een gepaste manier te bewegen en het benutten van de kansen die het leven biedt.

Noem vijf verschillende typen levenskunstenaars.

Antwoord: De levensgenieter, de volharder, de morele held, de alleskunner en de verlichte geest.

Noem de vijf verschillende fasen van gezondheid die volgens de levenskunst in de klassieke Oudheid worden onderkent.

Antwoord: Proclivitas, affectus, morbus, aegrotatio en aegrotatio inventerata.

Wat is de reden dat “grote verhalen” voor veel mensen in onze samenleving niet meer geldig zijn?

Antwoord: Doordat institutionele kaders (zoals de kerk) hun invloed verliezen is reflectie over de levensloop en meer aandacht voor het levensverhaal een noodzaak geworden. In de snel veranderende samenleving nemen mensen meer beslissingen omtrent hun levensstijl en maken zij ook meer en sneller een keuze omtrent het vormgeven van hun leven dan vroeger het geval was. Bovendien zijn er meer verschillende informatiebronnen, zoals internet, kranten, tijdschriften en meer contact met mensen die een andere mening hebben.

Noem twee hedendaagse ethische vragen die betrekking hebben op de gezondheidszorg.

Antwoord: 1 Wanneer is iets levend, (beperkt) bewust, wat is de waarde van een leven en wat is een argument om het leven van jezelf of van een ander te kunnen (of mogen) beëindigen, in het bijzonder wanneer een ander van jou afhankelijk is en/of de eigen voorkeur niet zelf kenbaar kan maken. 2 Hoe lang mag je het leven van een comapatiënt, die geen kans meer heeft om wakker te worden, rekken door middel van apparatuur en medicatie?

Geef een korte definitie van deontologische ethiek.

Antwoord: De deontologie ("plichtenleer", vanuit het Grieks, deon, “plicht,” en logos, “rede”) is een ethische stroming, die uitgaat van absolute gedragsregels, vaak, maar niet altijd, gesteld als normen. Er wordt ook wel gesproken over plichtethiek. Iets wat slecht is, is volgens een deontoloog altijd slecht, ook als de uitkomst goed zou zijn, want er bestaat geen "goed" als zodanig; het enige wat goed zou kunnen zijn is de intentie, de goede wil, en die goede wil impliceert de aanvaarding van bepaalde morele wetten. Zo keuren deontologen bijvoorbeeld martelen af, ook als daar levens mee gered kunnen worden. De morele wet kan op vele manieren weergegeven worden, maar komt echter altijd op hetzelfde neer: een handeling is moreel als je tegelijkertijd kunt willen dat ieder ander op die manier zou handelen.

Wat is de belangrijkste naam binnen de deontologische ethiek?

Antwoord: Immanuel Kant

Geef een korte definitie van de teleologische ethiek.

Antwoord: Teleologie (van het Grieks telos “doel(eind)” en logos, “rede” of “leer”, dus leer van de doelen) is de filosofische term voor allerlei vormen van doel-betrokkenheid, doelmatigheid of finaliteit die we in de levende natuur menen aan te kunnen wijzen. De teleologische ethiek is een vorm van ethiek waarin goed gedrag ondergeschikt is aan wat voor bijvoorbeeld een mens, de mensen of de mensheid uiteindelijk wenselijk is, maar geen morele verplichtingen kent. Teleologie of doelenleer is daarmee tegengesteld aan de deontologie of plichtenleer.

Wat is het verschil tussen normen en waarden?

Antwoord: Normen zijn gedragsregels; opvattingen over hoe mensen zich in bepaalde situaties wel en niet dienen te gedragen. Waarden zijn idealen en motieven die in een samenleving of groep als nastrevenswaardig worden beschouwd. Waarden zijn dus opvattingen over wat wenselijk is.