Hoorcollege 1 echografie ‘’duplex doppler’’
Doppler effect
Een toe- of afname van de ontvangstfrequentie van de echo t.o.v. de zendfrequentie veroorzaakt
door beweging van de reflector of verstrooier.
Doppler is de techniek waarbij je de snelheid van het bloed kunt meten.
Wat naar je toe beweegt geeft een hoge frequentie dus geluid verandert van frequentie ten gevolge
van bewegingen.
Als er een verschil zit tussen zenden en ontvangen, dan wordt het verschil veroorzaakt door
beweging en als je dat verschil kunt meten kun je m daarna omrekenen naar snelheid.
Doppler shift
f 2 f v / c
= het verschil in frequentie van een gereflecteerde golf t.g.v. beweging
tussen reflector / verstrooier en transducer. d z
De doppler shift kan worden omgezet in een beeld.
Bij echografie (CW/Doptone) is dit hoorbaar.
Het heet duplex omdat we het zwart wit beeld (de bloedvaten) combineren met een spectrum.
De snelheid waarmee bloed zich verplaatst in het lichaam is gemiddeld 1 m/s dus 3,6 km/h.
Ontstaanswijze
Op het moment dat iets geluid maakt, golven uitzendt, wordt de golf aan de voorkant in elkaar
gedrukt en aan de achterkant worden de golf uit elkaar gerekt. Als de golflengte kleiner wordt, gaat
de frequentie omhoog en andersom. Op het moment dat je precies loodrecht staat met de beweging
(auto bijv.) dan hoor je precies dezelfde frequentie als degene die bijvoorbeeld in de auto zit. Hier
heb je geen dopplershift.
Reflectie
- Tegen clusters rode bloedcellen, het verstrooit en je krijgt een echo. De echo heeft een
andere frequentie dan de zendfrequentie.
- Als bewegende reflectoren.
- Verzameling van verstrooid geluid, dus scattering.
- Scattering, hoe hoger de frequentie, hoe sterker de reflectie.
Rayleigh scattering
Rayleigh verstrooiing is de verstrooiing van licht door deeltjes die kleiner zijn dan de golflengte van
het licht. Hoe kleiner de golflengte, hoe meer verstrooiing.
Bloedcellen zijn ca 10 micrometer groot.
Golflengte van 5 MHz transducer = 0,3 mm.
Ultrageluid wordt door bloeddeeltjes dus niet gereflecteerd maar verstrooid.
, Continuous wave (CW) Doppler
Deze heeft 2 elementjes. Één element om continu te zenden en één element om continu te
ontvangen. Daarom heet het ook ‘’continuous wave’’. Met de ene ben je steeds aan het zenden van
5 of 10 MHz en bij de andere ben je continu aan het ontvangen; wanneer er geen verschil is, is er
geen beweging en hoor je niks. Er is dus geen sprake van dopplershift. Als er wel verschil is tussen
deze twee zet je die op een luidspreker en kun je het horen.
Als de hoek 90 graden is kun je eigenlijk geen signaal horen en heb je dus ook geen dopplershift.
Kleinere hoek geeft wel signaal. Dit kan positief of negatief zijn.
Bij een CW doppler is er een overlap tussen de zendelement en het ontvangstelement. Die overlap is
je meetgebied. Dit kan oppervlakkig liggen maar ook dieper. Dit betekent dat de frequentie en de
elementen bepalen hoe diep je kunt onderzoeken. Hetgeen wat je hoort moet omgezet worden in
een grafiek en dat gebeurt bij duplex.
Dus een duplexonderzoek is een combinatie van echografie van de bloedvaten en het meten van de
stroomsnelheid van het bloed in de vaten.
Dopplerformule
Cos van 90 is 0. De hoek moet 60 graden zijn of kleiner.
Duplex onderzoek
- B-mode: anatomie, vaatwand
- Doppler spectrum: snelheid, pathologie
- Kleuren Doppler: herkenning bloedvat, lumenverandering, stromingsrichting
Doppler effect
Een toe- of afname van de ontvangstfrequentie van de echo t.o.v. de zendfrequentie veroorzaakt
door beweging van de reflector of verstrooier.
Doppler is de techniek waarbij je de snelheid van het bloed kunt meten.
Wat naar je toe beweegt geeft een hoge frequentie dus geluid verandert van frequentie ten gevolge
van bewegingen.
Als er een verschil zit tussen zenden en ontvangen, dan wordt het verschil veroorzaakt door
beweging en als je dat verschil kunt meten kun je m daarna omrekenen naar snelheid.
Doppler shift
f 2 f v / c
= het verschil in frequentie van een gereflecteerde golf t.g.v. beweging
tussen reflector / verstrooier en transducer. d z
De doppler shift kan worden omgezet in een beeld.
Bij echografie (CW/Doptone) is dit hoorbaar.
Het heet duplex omdat we het zwart wit beeld (de bloedvaten) combineren met een spectrum.
De snelheid waarmee bloed zich verplaatst in het lichaam is gemiddeld 1 m/s dus 3,6 km/h.
Ontstaanswijze
Op het moment dat iets geluid maakt, golven uitzendt, wordt de golf aan de voorkant in elkaar
gedrukt en aan de achterkant worden de golf uit elkaar gerekt. Als de golflengte kleiner wordt, gaat
de frequentie omhoog en andersom. Op het moment dat je precies loodrecht staat met de beweging
(auto bijv.) dan hoor je precies dezelfde frequentie als degene die bijvoorbeeld in de auto zit. Hier
heb je geen dopplershift.
Reflectie
- Tegen clusters rode bloedcellen, het verstrooit en je krijgt een echo. De echo heeft een
andere frequentie dan de zendfrequentie.
- Als bewegende reflectoren.
- Verzameling van verstrooid geluid, dus scattering.
- Scattering, hoe hoger de frequentie, hoe sterker de reflectie.
Rayleigh scattering
Rayleigh verstrooiing is de verstrooiing van licht door deeltjes die kleiner zijn dan de golflengte van
het licht. Hoe kleiner de golflengte, hoe meer verstrooiing.
Bloedcellen zijn ca 10 micrometer groot.
Golflengte van 5 MHz transducer = 0,3 mm.
Ultrageluid wordt door bloeddeeltjes dus niet gereflecteerd maar verstrooid.
, Continuous wave (CW) Doppler
Deze heeft 2 elementjes. Één element om continu te zenden en één element om continu te
ontvangen. Daarom heet het ook ‘’continuous wave’’. Met de ene ben je steeds aan het zenden van
5 of 10 MHz en bij de andere ben je continu aan het ontvangen; wanneer er geen verschil is, is er
geen beweging en hoor je niks. Er is dus geen sprake van dopplershift. Als er wel verschil is tussen
deze twee zet je die op een luidspreker en kun je het horen.
Als de hoek 90 graden is kun je eigenlijk geen signaal horen en heb je dus ook geen dopplershift.
Kleinere hoek geeft wel signaal. Dit kan positief of negatief zijn.
Bij een CW doppler is er een overlap tussen de zendelement en het ontvangstelement. Die overlap is
je meetgebied. Dit kan oppervlakkig liggen maar ook dieper. Dit betekent dat de frequentie en de
elementen bepalen hoe diep je kunt onderzoeken. Hetgeen wat je hoort moet omgezet worden in
een grafiek en dat gebeurt bij duplex.
Dus een duplexonderzoek is een combinatie van echografie van de bloedvaten en het meten van de
stroomsnelheid van het bloed in de vaten.
Dopplerformule
Cos van 90 is 0. De hoek moet 60 graden zijn of kleiner.
Duplex onderzoek
- B-mode: anatomie, vaatwand
- Doppler spectrum: snelheid, pathologie
- Kleuren Doppler: herkenning bloedvat, lumenverandering, stromingsrichting
