Leerdoelen:
1. Het ontstaan van pijn, soorten pijn en niet-medicamenteuze pijnbehandeling beschrijven.
Informatie:
▪ Pijn ontstaat door prikkeling van nociceptoren → vrije zenuwuiteinden
▪ 3 type pijn: mechanisch, thermisch en polymodaal
▪ Somatische pijn:
▪ Viscerale pijn:
▪ A vezels → snelle pijn, scherpe pijn, temperatuur
▪ C-vezels → langzamere pijn, doffe/brandende pijn, jeuk
Pijnpoort
▪ Sensibele neuronen waarvan axonen in ruggenmerg aankomen worden projectie-neuronen
genoemd
▪ In achterhoorn van ruggenmerg geeft het projectieneuron een zijtakje af dat een synaps
vormt met een zogeheten schakel neuron
▪ Samenspel tussen projectieneuron en schakelneuron bepaalt of pijn naar de hersenen wordt
doorgelaten
Pijnmodulatie
▪ Pijnprikkels die in achterhoorn van ruggenmerg aankomen worden via verschillende
opstijgende vezelbanen in ruggenmerg voortgeleid
▪ Op weg naar hersenen ondervinden pijnprikkels een pijn dempende invloed door
verschillende processen → wordt pijnmodulatie genoemd
Soorten pijn
Referred pain (weerpijn)
▪ Door specifieke bouw van menselijk lichaam kunnen zenuwen uit verschillende
verzorgingsgebieden (segmenten) op hetzelfde niveau het ruggenmerg binnenkomen
▪ Houdt in dat pijn wordt ervaren op andere plaats in lichaam dan waar nocisensorische
prikkels zijn ontstaan
Fantoompijn
▪ Pijn wordt ervaren in of aan een niet-bestaand lichaamsdeel → bijv.: geamputeerde been
▪ Als tijdens amputatie zenuwvezels worden doorgesneden betekend niet dat
lichaamssensatie uit gebied is verdwenen
Pijn en psyche
▪ Neiging bestaat om de pijn toe te schrijven aan psychogene factoren
▪ Soms spelen psychologische factoren een heel belangrijke rol
▪ Pijn moet te allen tijde serieus genomen worden
, Endogene pijndrempel
▪ Lichaam is in staat bij sterke verwondingen zelf analgetische (pijnstillende) stoffen aan te
maken met zelfs een morfineachtige werking
▪ Stoffen worden enkefalinen en endomorfinen genoemd
Pijnstillende middelen
▪ Pijnbestrijding = exogene pijndemping
▪ Morfine is nog steeds de beste zwaardere pijnstiller
Pijn
▪ Pijndrempel = grenswaarde in intensiteit van prikkel waarboven pijn optreed
▪ Pijndrempel voor warmteprikkels aan huid is 45 graden → gezonde huid
▪ Hyperalgesie = verhoogde gevoeligheid voor pijnprikkels
▪ Hyperalgesie is het gevolg van vrijkomen van stoffen uit beschadiging en weefselreactie op
beschadiging → vb: K-ionen, serotonine, bradykinine, histamine, leukotrienen en
prostaglandines
▪ Pijntolerantiedrempel = grenswaarde in intensiteit van prikkel waarboven de pijn niet meer
wordt verdragen
Herkenning van pijn
▪ Patient kan niet stil liggen → bijv koliekpijn
▪ Aanwezigheid van pijn kan worden geuit door huilen of mimiek
▪ Patient kan bleek uitzien, klagen over misselijkheid en soms braken (vegeratieve reacties)
▪ Pols is versneld en bloeddruk stijgt
▪ Meestal is eetlust verminderd en slaapt de patient slecht door pijn
Pathofysiologie van pijn
▪ Pijnprikkels heten ook wel nocisensorische prikkels
▪ Sensoren die worden geprikkeld worden ook nocisensoren genoemd → zijn afferente
zenuwvezels (dendrieten)
Voorbeelden van nocisensorische prikkels zijn:
▪ Stoffen die vrijkomen uit stofwisseling als er sprake is van ischemie (te kort aan
bloedtoevoer)
▪ Stoffen die vrijkomen bij ontsteking
▪ Directe beschadiging door inwerking van een trauma zoals;
➢ Verwondingen door geweld van buiten af (mechanische prikkels)
➢ Hitte/kou (thermische prikkels)
➢ Bijtende stoffen (chemische prikkels)
➢ Te sterke rekking van organen (mechanische prikkel)
➢ Toediening van bepaalde injectievloeistoffen (mechanische en chemische prikkel)
Nocisensorische zenuwvezels
▪ Er zijn verschillende nocisensorische neuronen → A8-neuronen (dendrieten bezitten
myelineschede) en C-neuronen (geen myelineschede aanwezig)
▪ Van de C-neuronen is een groot deel van de pijnwaarneming betrokken
▪ A8-vezels zijn bij reflexen belangrijk
▪ Inwendige organen bezitten alleen C-neuronen
Transport en verwerking van nocisensorische prikkels
▪ Nocisensorische prikkels uit romp en ledematen komen via ruggenmerg het centrale
zenuwstelsel binnen en nocisensorische prikkels uit hoofd-halsgebied via de hersenstam
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mgnursingstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.