Samenvatting Arbeid en Gezondheid, leerjaar 1, periode 3

Samenvatting Arbeid en Gezondheid
Hoofdstuk 1 & 2

Is werk goed voor gezondheid en welzijn?
- Ja, wanneer je enthousiast wordt en energie krijgt van je werk.
- Nee, wanneer je je opgelaten en gestrest voelt door je werk.


Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid




Ziekteverzuim  afwezigheid op de werkvloer wegens ziekte.

Arbeidsongeschiktheid  als een werknemer niet in staat is werk te verrichten ten gevolge van een
ziekte, gebrek of zwangerschap.


Leefstijl: BRAVO
- Bewegen
- Roken
- Alcohol
- Voeding
- Ontspanning

De kosten van een ongezonde leefstijl zijn aanzienlijk voor bedrijven.


Arbeid  doelgericht betekenisvolle diensten leveren voor een passende beloning.
- Vijf perspectieven:
 Economisch  bijdrage aan bruto nationaal product
 Psychologisch  betekenis voor het individu
 Sociologisch  nut voor de maatschappij
 Filosofisch  levenswaarde, menswording
 Ethisch  arbeid is goed




1

,Zowel arbeid als de arbeidsmarkt verandert.

Veranderingen in en rondom arbeid:
- Intensivering van de arbeid (door toegenomen verwachtingen)
 Intensief werken is een belangrijke oorzaak van welzijns- en gezondheidsproblemen.
- Verandering van de arbeidsinhoud door opkomst van de dienstensector
 Arbeidsgebonden gezondheidsrisico’s zijn verschoven van lichamelijke naar psychische
klachten.
- Organisatieveranderingen
 Organisatieveranderingen roepen onzekerheid en daarmee spanning op  bron van
psychische belasting.
- Moderne bedrijfsvoering
 Moderne bedrijfsvoering kan een zware mentale druk leggen op werknemers en
leidinggevenden.
- Aantasting van het psychologisch contract
 Wanneer investeringen en opbrengsten niet met elkaar in balans zijn, kan dit leiden tot
psychische klachten.


Het ‘nut’ van arbeid voor mens en maatschappij:
- Manifeste (bewuste) functie
 Verwerven van inkomen
- Latente (onbewuste) functie
 Structuur in het leven
 Sociale contacten en waardering
 Zelfrespect, zelfontplooiing
 Status en identiteit



2

,Wat is gezondheid? Een gezond persoon? Een gezonde bevolking? Een gezond bedrijf?
- Individuele gezondheid
 Normaal functioneren (“alles zit erop en eraan en werkt”)
 Betekenis geven aan het leven
 Participeren in de maatschappij
- Gezonde organisaties
 Normaal functioneren (reserves, trotse medewerkers)
 Lerende organisatie (innovatief, aanpassen)
 Duurzaam ondernemen (MVO: maatschappelijk verantwoord ondernemen, 3P: People
Planet Profit)

Duurzaam ondernemen – duurzaam in je werk.

3 perspectieven van gezondheid
- Als normaal functioneren
- Als competentie
- Als common benefit


Relatie tussen arbeid en gezondheid
- Labor  arbeid als resultaat
 Energiebron, uitdaging, zelfverwerkelijking
 ‘Werk als medicijn’
- Opus  arbeid als last
 Inspanning, belasting, moeite
 ‘Werk als ziekmaker’

Balans




Negatieve invloed op gezondheid
- Risque professionel
 Arbeidsongeschikt door bedrijfsongeval op beroepsziekte.
- Risque social
 Arbeidsongeschikt door ziekte/gebrek (niet werk gerelateerde aandoening).



3

, Relatie tussen aandoening/klacht en arbeid
- Beroepsziekten
 Ziekte/aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in arbeid of
arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden. Langdurige blootstelling aan risico.
 Voorbeeld: schildersziekte.
- Arbeidsgerelateerd aandoening
 Aandoening die te maken heeft met het werk, zonder dat er een duidelijke oorzaak-
gevolgverband is . associatie met werk en lifestyle persoon.
 Voorbeeld: aandoening aan bewegingsapparaat (rugpijn, nekpijn).
- Arbeidsrelevante aandoening
 Aandoening al dan niet veroorzaakt door het werk, maar in alle gevallen het
functioneren op het werk nadelig beïnvloeden.
 Voorbeeld: muisarm.


Arbeidsparticipatie
- Participeren = meedoen
 Welk deel van de bevolking neemt deel aan het arbeidsproces?
 Baan van 12 uur per week hebben of actief op zoek naar  werkenden en werklozen.
 Bruto arbeidsparticipatie  beroepsgeschikte bevolking.
 Netto arbeidsparticipatie  daadwerkelijk een betaalde baan (exclusief werklozen).
- Hebben van gezondheidsklachten hoeft geen reden te zijn om niet aan het arbeidsproces
deel te nemen.
 Werkhervatting en herstel van gezondheidsklachten kunnen gelijktijdig plaatsvinden.

Vergroten van de arbeidsparticipatie, iedereen doet mee.




Goed werkgeverschap
- Informatie geven
- Inspirerend leidinggeven
- Inzetbaarheid stimuleren
- Autonomie bieden
- Uitdagend werk bieden

Goed werknemerschap
- Iets extra’s doen voor werkgever
- Zorgen voor eigen inzetbaarheid
- Zorgen voor balans werk privé

4