Samenvatting
Onderzoeksvaardigheden
Tom Fischer, Mark Julsing
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Onderzoek doen.................................................................................................3
Hoofdstuk 2: Afbakening van het onderzoek...........................................................................8
Hoofdstuk 3: Methoden voor informatieverzameling..............................................................10
Hoofdstuk 4: Deskresearch...................................................................................................17
Hoofdstuk 5: Kwalitatief onderzoek.......................................................................................19
Hoofdstuk 6: Kwantitatief onderzoek: populatie en steekproef..............................................25
Hoofdstuk 7: Kwantitatief onderzoek: enquête onderzoek.....................................................28
2
,Hoofdstuk 1: Onderzoek doen
Paragraaf 1: Wat is onderzoek?
Onderzoek is een belangrijk begrip in de huidige samenleving. Grote beslissingen worden
regelmatig onderbouwd met onderzoeken. In grote lijnen kan onderzoek uiteen gezet worden
in twee categorieën, namelijk praktijk onderzoek en wetenschappelijk onderzoek.
Praktijkonderzoek wordt meestal verricht op een enkele casus. Experts passen hun kennis
toe op deze casus, zo proberen ze een bepaalde diagnose te stellen.
Wetenschappelijk onderzoek richt zich meer op het vergaren van nieuwe kennis. Een
voorbeeld is onderzoek doen naar ziektebeelden.
Maar wat is onderzoek nou eigenlijk? Hier zijn veel verschillende definities voor te vinden,
het verzamelen van informatie staat in al deze definities centraal. In het boek
‘Onderzoeksvaardigheden’ van Tom Fischer wordt uitgegaan van de volgende definitie:
“Onderzoek is: alle systematische activiteiten gericht op het verzamelen van gegevens die
informatie bevatten over een van tevoren afgebakend onderwerp met als doel een of
meerdere vragen aangaande dit onderwerp te beantwoorden.”
Tijdens het doen van onderzoek kan er een stappenplan gevolgd worden.
Onderzoek moet altijd systematisch en/of planmatig plaatsvinden, als dit niet het geval is kan
er niet gesproken worden over onderzoek. Eerst moet er nagedacht worden over wat men te
weten wil komen en hoe dit het best uitgezocht kan worden. Dit vormt stap één uit het
stappenplan, het vooronderzoek.
De tweede stap is het opstellen van een plan van aanpak. Bedenk wat er uitgezocht moet
worden en waarom dit relevant is. Het plan van aanpak bevat de resultaten die behaald
moeten gaan worden in het onderzoek en de manier waarop de resultaten behaald gaan
worden. Het plan van aanpak zorgt voor een systematische planning van het onderzoek,
maar kan ook dienen als een afstemming van de verwachtingen met een eventuele
opdrachtgever.
De derde stap is het gebruiken van de empirische
cyclus. Deze cyclus bestaat uit vier stappen. De
cyclus begint met het waarnemen van een Figuur 1: De empirische cyclus
3
, verschijnsel, vervolgens wordt er naar een verklaring van het verschijnsel gezocht. Daarna
moet men voorspellingen kunnen afleiden uit de ontstane theorieën of modellen. Als laatst
worden deze voorspellingen getoetst aan de werkelijkheid. De empirische cyclus levert
nieuwe theorieën op die continu verbeterd worden.
Paragraaf 2: Redenen voor onderzoek
Men kan verschillende motieven hebben voor het doen van onderzoek. Hieronder staat een
overzichtelijke tabel, uit het boek ´Onderzoeksvaardigheden´ van Tom Fischer, met alle
mogelijke motieven voor onderzoek.
4
Figuur 2: Acht motieven voor onderzoek
Onderzoeksvaardigheden
Tom Fischer, Mark Julsing
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Onderzoek doen.................................................................................................3
Hoofdstuk 2: Afbakening van het onderzoek...........................................................................8
Hoofdstuk 3: Methoden voor informatieverzameling..............................................................10
Hoofdstuk 4: Deskresearch...................................................................................................17
Hoofdstuk 5: Kwalitatief onderzoek.......................................................................................19
Hoofdstuk 6: Kwantitatief onderzoek: populatie en steekproef..............................................25
Hoofdstuk 7: Kwantitatief onderzoek: enquête onderzoek.....................................................28
2
,Hoofdstuk 1: Onderzoek doen
Paragraaf 1: Wat is onderzoek?
Onderzoek is een belangrijk begrip in de huidige samenleving. Grote beslissingen worden
regelmatig onderbouwd met onderzoeken. In grote lijnen kan onderzoek uiteen gezet worden
in twee categorieën, namelijk praktijk onderzoek en wetenschappelijk onderzoek.
Praktijkonderzoek wordt meestal verricht op een enkele casus. Experts passen hun kennis
toe op deze casus, zo proberen ze een bepaalde diagnose te stellen.
Wetenschappelijk onderzoek richt zich meer op het vergaren van nieuwe kennis. Een
voorbeeld is onderzoek doen naar ziektebeelden.
Maar wat is onderzoek nou eigenlijk? Hier zijn veel verschillende definities voor te vinden,
het verzamelen van informatie staat in al deze definities centraal. In het boek
‘Onderzoeksvaardigheden’ van Tom Fischer wordt uitgegaan van de volgende definitie:
“Onderzoek is: alle systematische activiteiten gericht op het verzamelen van gegevens die
informatie bevatten over een van tevoren afgebakend onderwerp met als doel een of
meerdere vragen aangaande dit onderwerp te beantwoorden.”
Tijdens het doen van onderzoek kan er een stappenplan gevolgd worden.
Onderzoek moet altijd systematisch en/of planmatig plaatsvinden, als dit niet het geval is kan
er niet gesproken worden over onderzoek. Eerst moet er nagedacht worden over wat men te
weten wil komen en hoe dit het best uitgezocht kan worden. Dit vormt stap één uit het
stappenplan, het vooronderzoek.
De tweede stap is het opstellen van een plan van aanpak. Bedenk wat er uitgezocht moet
worden en waarom dit relevant is. Het plan van aanpak bevat de resultaten die behaald
moeten gaan worden in het onderzoek en de manier waarop de resultaten behaald gaan
worden. Het plan van aanpak zorgt voor een systematische planning van het onderzoek,
maar kan ook dienen als een afstemming van de verwachtingen met een eventuele
opdrachtgever.
De derde stap is het gebruiken van de empirische
cyclus. Deze cyclus bestaat uit vier stappen. De
cyclus begint met het waarnemen van een Figuur 1: De empirische cyclus
3
, verschijnsel, vervolgens wordt er naar een verklaring van het verschijnsel gezocht. Daarna
moet men voorspellingen kunnen afleiden uit de ontstane theorieën of modellen. Als laatst
worden deze voorspellingen getoetst aan de werkelijkheid. De empirische cyclus levert
nieuwe theorieën op die continu verbeterd worden.
Paragraaf 2: Redenen voor onderzoek
Men kan verschillende motieven hebben voor het doen van onderzoek. Hieronder staat een
overzichtelijke tabel, uit het boek ´Onderzoeksvaardigheden´ van Tom Fischer, met alle
mogelijke motieven voor onderzoek.
4
Figuur 2: Acht motieven voor onderzoek
