Juridische Togaberoepen I Samenvatting

Wat zijn de kenmerken van de moderne Nederlandse rechtsstaat?

Antwoord: - legaliteitsbeginsel - trias politica / scheiding der machten - toegang tot een onafhankelijke rechter - grondrechten

Is een democratie een conditio sine qua non voor een rechtsstaat?

Antwoord: Democratie is een bestuursvorm en maakt logisch noch historisch deel uit van de rechtsstaatidee. Een staat kan voldoen aan de vereisten voor een rechtsstaat maar hoeft geen democratie te zijn. Ook kan er een democratie bestaan die niet voldoet aan de rechtsstaatvereisten. Toch wordt de democratie in de hedendaagse tijd als onmisbaar gezien in een rechtsstaat.

Noem de kernwaarden van de rechter

Antwoord: - onafhankelijkheid - onpartijdigheid - professionaliteit - integriteit

Noem de kernwaarden van de advocaat

Antwoord: - onafhankelijkheid - partijdigheid - deskundigheid/professionaliteit - integriteit - vertrouwelijkheid

Noem de kernwaarden van de OvJ

Antwoord: - onafhankelijkheid - onpartijdigheid - professionaliteit - integriteit

Licht de kenmerken van de Nederlandse moderne rechtsstaat toe.

Antwoord: Legaliteitsbeginsel: het handelen van de overheid dient te zijn gebaseerd op algemeen geldende voor herhaalbaar vatbare regels die formeel juist tot stand zijn gekomen. Ten tweede moet de wet duidelijk en kenbaar zijn. Ten derde kan alleen de wetgever in formele zin de vrijheid van het individu beperken. Ten slotte mogen (bepaalde) wetten niet met terugwerkende kracht worden toegepast. Trias politica: er dient een scheiding te zijn van de uitvoerende, wetgevende en rechtsprekende macht. In Nederland is dit echter niet strikt toegepast. Een wet komt namelijk tot stand door regering en Staten Generaal art. 81 Gw. Daarnaast heeft de regering een zelfstandige wetgevingsbevoegdheid tot materiële wet- en regelgeving (AMvB's) art. 89 Gw. Onafhankelijke rechtspraak: de rechterlijke macht dient onafhankelijk te zijn van de andere staatsmachten. Tevens moet zij open en toegankelijke zijn voor iedere burger. Tot slot moet de rechter onpartijdig oordelen en het beginsel van hoor en wederhoor toepassen. Grondrechten: op basis van onze materiële theorie zijn grondrechten een fundamenteel element. Het gaat hierbij om de klassieke grondrechten (die ingrijpen van de overheid beperkt) en ook sociale grondrechten die voornamelijk een instructie voor de overheid inhouden.

De kenmerken van de rechtsstaat gelden niet onbeperkt. Leg dit uit.

Antwoord: Legaliteitsbeginsel: sommige wetten, zoals in het bestuursrecht, worden wel met terugwerkende kracht worden toegepast. Trias politica: wetten komen tot stand door SG en regering art. 81 Gw. Daarnaast heeft de regering een eigen wetgevingsbevoegdheid (AMvB's) art. 89 Gw. Onafhankelijke rechter: rechtsbijstand is niet onbeperkt en niet voor iedereen. Daarnaast zijn er griffierechten. Grondrechten: deze zijn niet absoluut maar kunnen worden beperkt.

Geef enkele garanties voor de onafhankelijkheid van de rechter.

Antwoord: - geen hiërarchie van de trias politica: rechterlijke macht is gelijk aan de anderen. - rechter wordt voor het leven benoemd art. 117 Gw.

Noem de privileges van de advocaat. Oftewel, de privileges van de cliënt, want deze zijn eigenlijk in zijn belang.

Antwoord: * advocaat wordt op zijn woord gelooft. NB: dit betekent echter niet dat zijn uitspraken enige bewijskracht hebben. * vrij verkeer met cliënt art. 50 Sv. * verschoningsrecht art. 218 Sv & 165 lid 2 Rv.

Wat zijn de kenmerken van een professie? (volgens Goldman)

Antwoord: - speciale expertise - die in de vorm van een dienstverlening wordt uitgeoefend - en die een maatschappelijke waarde dient - vrijwel altijd gepaard gaat met zelfregulering - eigen beroepsethiek