College aantekeningen Onderzoeksvaardigheden

Onderzoeksvaardigheden

Week 1: praktijkgericht onderzoek
onderzoek = het systematisch zoeken van informatie ter beantwoording van een bepaalde vraag.
- bijvoorbeeld: het zoeken van je sleutel → terug in het verleden; waar ben ik geweest?

Onderzoeksvaardigheden zijn skills die bijdragen aan je onderzoekend vermogen (Andriessen, 2014)
• Je hebt een onderzoekende houding (nieuwsgiering, kritisch, open, willen weten);
• Je kan kennis van anderen toepassen (evidence based practice)
• Je kan zelfstandig onderzoek doen (kennen, kunnen en toepassen)

Waarom onderzoek?
- Willen begrijpen & willen ingrijpen (veranderen)
- Problemen oplossen

Doel praktijkgericht onderzoek
Opdrachtgever → onderzoeker
Kennisbehoefte → kennisvraag

Praktijkgericht onderzoek:
• Draagt bij aan de verbetering en innovatie van de beroepspraktijk,
• Door het generen van kennis en oplossingen voor praktijkproblemen
• Een bestaande situatie verbeteren
Met andere woorden:
- iemand in de beroepspraktijk heeft een probleem
- daardoor ontstaan vragen
- onderzoek draait om het beantwoorden van deze vragen
Methodisch → een vaste, weldoordachte manier van handelen om een zeker doel te bereiken.
Hierbij wordt gebruikgemaakt van de onderzoekscyclus.

Wetenschappelijk onderzoek:
• Het gaat om het ‘begrijpen van de werkelijkheid’ en ‘inzicht’ en tracht je algemeen bruikbare
theorieën te ontwikkelen.
Voorbeeld: wet van de zwaartekracht (Newton)
Er wordt hierbij aak gebruik gemaakt van de empirische cyclus:
Empirische cyclus = wordt toegepast om kennis op te doen uit ervaring, door middel van het
opstellen van hypotheses (een stelling die nog niet is bewezen) en deze te toetsen.
Door trial en error.

Handelingscyclus
Een methodische werkwijze die doorgaans wordt toegepast om die gewenste situatie te bereiken
Praktijkgericht onderzoek = ingrijpen
Handelingsvragen:




1. waar zit het probleem?
2. wat zijn de (mogelijke) oorzaken?

,3. oplossingen bedenken, iets voorschrijven
4. hoe leiden de oplossing tot de gewenste verandering, implementatie
5. terugkijken in de tijd
Kom je niet verder? → terug naar het probleem = cyclus.

Onderzoek & handelingscyclus




Probleemidentificatie = waar zit het probleem precies?
Diagnose = wat is het probleem en hoe komen we achter de oorzaak? de fase waarin het onderwerp
volledig wordt onderzocht. Oorzaken vaststellen, analyse maken.
Ontwerp = onderzoek naar welke oplossing het meest geschikt is voor het praktijkprobleem →
(her)ontwerp voor gewenste (verbeterde) situatie. Kosten-batenanalyse
Verandering = na invoering ontwerp → implementatie. Sprake van een (organisatie)verandering:
gewenste situatie moet gecreëerd worden. ook onderzoek nodig.
Evaluatie = is het probleem opgelost? is de juiste probleemkeuze gemaakt of is er een juiste diagnose
gesteld? → evt. vervolgonderzoek en start handelingscyclus opnieuw.

- het vraagstuk hoeft niet altijd een probleem te zijn, maar het feit dat het management met een
vraagstuk zit en daar geen antwoord op weet maakt het een probleem.

Eigenaarschap van de handelingscyclus → ligt altijd bij, het management van, de organisatie. Zij zijn
immers degene die met het vraagstuk worstelen (= probleemeigenaar) – handelingsvragen
Eigenaarschap van het onderzoekscyclus → ligt altijd bij degene die het onderzoek uitvoert, jij dus –
van handelingsvragen naar kennisvragen

Onderzoekscyclus:
Data-analyse = optelsom van de onderzoeken

, Onderzoeksmethode = een gerichte en systematische manier om antwoord te geven op een
onderzoeksvraag
• deskresearch:
= onderzoek dat je uitvoert vanaf achter je desk, oftewel je bureau. Je probeert een antwoord op de
onderzoeksvraag te vinden door bestaande en beschikbare informatie te gebruiken
- secundaire data analyse
- literatuuronderzoek: documenten, artikelen
• fieldresearch:
= Onderzoek, waarbij gegevens die nog niet eerder verzameld zijn, verzameld moeten worden
- interview
- enquête
- observatie
- experiment

5 kwaliteitscriteria voor onderzoek:
- een onderzoek moet volgens Butter en Verhagen (2014):
1. transparant, zorgvuldig en systematisch in waarnemingen en beschrijvingen zijn;
2. valide en betrouwbaar zijn;
3. een concreet onderzoeksdesign kennen;
4. bruikbaar zijn;
5. ethisch verantwoord zijn (goed of kwaad, maatschappelijk acceptabel)

Kwaliteitseisen aan onderzoek:
• onderzoek moet bruikbaar en nuttig zijn voor de opdrachtgever; wil zeggen relevant en
deugdelijk voor de opdrachtgever (De Leeuw, 2005)
• deugdelijk onderzoek? = deugdelijk wanneer: betrouwbaar en valide (kernbegrippen)
• betrouwbaar (uitsluiten van toeval); zijn de resultaten onder andere omstandigheden en in een
andere periode hetzelfde? (is het onderzoek herhaalbaar?)
• Validiteit (uitsluiten van systematische fouten); zijn de indicatoren die gekozen zijn en gemeten
worden representatief voor het onderwerp of het thema? Heb je voldoende vertrouwen in je
respondenten? Meet je wat je wil meten en komt overeen wat je wilt meten met de resultaten?
- hoeveel tijd hebben de respondenten aan het invullen van de vragenlijst besteed?
- zijn de antwoorden consistent ingevuld? – controlevragen, 2x ongeveer dezelfde vraag op een
andere plek
- zijn open vragen uitgebreid en bruikbaar genoeg beantwoord?




Betrouwbaar?
Is de kans dat wat er in de bron staat, klopt?
• Auteur
- deskundig
- onafhankelijk
• Medium
- redactie
• Gegevens