Week 6 (internationaal recht)
*Hoofdstuk 6 belangrijker dan 7, maar de 5 kenmerken van mensenrechten uit hoofdstuk 7
zijn wel belangrijk.
Outline college
1. Wat is internationaal recht (definitie)?
2. Waar vinden we het internationaal recht (bronnen)?
3. Op wie is het internationaal recht van toepassing? (=subjecten)
4. Internationale rechtsorde: staatssoevereiniteit kern
5. Systeem van collectieve veiligheid (van het VN-handvest)
6. Belang van mensenrechten
In het kader van de Verenigde Naties (IVBPR en IVESCR)
In het kader van de Raad van Europa (EVRM en ESH)
7. Tentamen.
Wat is internationaal recht?
- Enkele actuele voorbeelden:
Oorlog in Oekraïne.
EU.
Klimaat.
- Definitie Nollkaemper = Internationaal Publiekrecht regelt de uitoefening van publiek
gezag in de internationale gemeenschap. Het kent bevoegdheden toe aan entiteiten
die publiek gezag uitoefenen (bovenal staten en internationale organisaties), en
bepaalt het juridisch kader waarbinnen zij deze bevoegdheden moeten uitoefenen.
- Primair = regulering rechtsverhouding tussen staten.
- Niet-nationale bron = internationaal publiekrecht of volkenrecht.
- Vele rechtsgebieden:
Rechten van de mens.
Recht inzake vrede en veiligheid.
Internationaal economisch recht.
Zeerecht.
Milieurecht.
- Belang van internationaal recht = grote problemen van deze tijd: milieu/klimaat,
veiligheid, gezondheid (corona), vluchtelingen, internationaal georganiseerde
criminaliteit en terrorisme internationale samenwerking regels vb: UNFCCC
(Dubai 2023).
- Belang internationaal recht voor Nederland: als relatief politiek en militair onmachtig
land belang bij internationale rechtsorde handelen staten geleid door recht en niet
uitsluitend door macht (NB de betekenis van art. 90 GW)
- Internationaal recht pas effectief wanneer staten hieraan binnen nationale rechtsorde
gevolg geven (art. 93 en 94 Gw).
Waar vinden we het internationaal recht?
- Antwoord deels in art. 38 Statuut Internationaal gerechtshof (IGH).
, 1. Verdragen.
Een verdrag is een internationale overeenkomst tussen 2 of meer staten
waarin de wil en de bereidheid van staten zich te binden tot een
uitdrukking komt. Ook internationale organisaties kunnen partij zijn bij een
verdrag.
o Bilateraal verdrag = tussen 2 landen.
o Multilateraal verdrag = tussen meer dan 2 landen.
Een verdrag wordt volgens ons nationale recht door of namens de regering
op internationaal niveau gesloten of ondertekend, maar moet daarna nog
wel op nationaal niveau, door de Staten-Generaal (art. 91 Gw), worden
goedgekeurd (uitdrukkelijk of stilzwijgend). Hiervoor moet de Raad van
State wel nog een advies uitbrengen (art. 93 Gw).
Pas na de parlementaire goedkeuring kan de regering het verdrag
ratificeren of bekrachtigen = dat wil zeggen dat de regering de bij het
sluiten van een verdrag genomen beslissing bevestigt een aangeeft
hieraan gebonden te zijn.
Nu staat alleen de inhoud van het verdrag vast. Het verdrag regelt zelf
wanneer het in werking treedt.
De bekendmaking van een verdrag geschiedt in het tractatenblad.
2. Internationaal gewoonterecht.
Voordat er sprake is van internationaal gewoonterecht moet er aan een
tweetal eisen voldaan worden.
1. Er moet sprake zijn van een bepaalde statenpraktijk die zich in de loop
van de enige tijd malen heeft herhaald.
2. Staten dienen de overtuiging te hebben dat die praktijk in
overeenstemming is met het recht.
3. Algemene rechtsbeginselen.
Het gaat hier om rechtsbeginselen die de grondslag vormen van de
rechtsstelsels van beschaafde staten, dat wil zeggen om rechtsbeginselen
waaruit de rechtsregels van deze rechtsstelsels zijn te herleiden.
De reden voor het opnemen van de algemene rechtsbeginselen in art. 38
van het Statuut IGH was om aan de rechter die werd geconfronteerd met
een geval, waarin het verdrag en gewoonte geen toepasselijk regel
bevatten, de mogelijkheid te bieden om met behulp van beginselen van
nationaal recht een aanvaardbare rechtsoplossing te zoeken.
4. Besluiten van internationale organisaties (niet genoemd in IGH).
5. Rechterlijke uitspraken (geen formele, maar hulpbron).
6. Opvattingen van de meest gezaghebbende auteurs.
Krachtens art. 38 van het statuut van het Internationaal Gerechtshof
kunnen rechterlijke uitspraken een bijdrage leveren aan de ontwikkeling
van het volkenrecht. Deze werking staat naast de bindende kracht die
rechterlijke beslissingen tussen partijen hebben (art. 59 Statuur IGH).
Vooral de uitspraken van het Internationaal Gerechtshof zijn in dit verband
van groot belang.
Ook de mening van de grote volkenrechtsgeleerden wordt genoemd als
hulpbron. Goed beschouwd gaat het hier niet om een (hulp)bron van recht
in de zin van de term als hiervoor besproken, dat wil zeggen dat
*Hoofdstuk 6 belangrijker dan 7, maar de 5 kenmerken van mensenrechten uit hoofdstuk 7
zijn wel belangrijk.
Outline college
1. Wat is internationaal recht (definitie)?
2. Waar vinden we het internationaal recht (bronnen)?
3. Op wie is het internationaal recht van toepassing? (=subjecten)
4. Internationale rechtsorde: staatssoevereiniteit kern
5. Systeem van collectieve veiligheid (van het VN-handvest)
6. Belang van mensenrechten
In het kader van de Verenigde Naties (IVBPR en IVESCR)
In het kader van de Raad van Europa (EVRM en ESH)
7. Tentamen.
Wat is internationaal recht?
- Enkele actuele voorbeelden:
Oorlog in Oekraïne.
EU.
Klimaat.
- Definitie Nollkaemper = Internationaal Publiekrecht regelt de uitoefening van publiek
gezag in de internationale gemeenschap. Het kent bevoegdheden toe aan entiteiten
die publiek gezag uitoefenen (bovenal staten en internationale organisaties), en
bepaalt het juridisch kader waarbinnen zij deze bevoegdheden moeten uitoefenen.
- Primair = regulering rechtsverhouding tussen staten.
- Niet-nationale bron = internationaal publiekrecht of volkenrecht.
- Vele rechtsgebieden:
Rechten van de mens.
Recht inzake vrede en veiligheid.
Internationaal economisch recht.
Zeerecht.
Milieurecht.
- Belang van internationaal recht = grote problemen van deze tijd: milieu/klimaat,
veiligheid, gezondheid (corona), vluchtelingen, internationaal georganiseerde
criminaliteit en terrorisme internationale samenwerking regels vb: UNFCCC
(Dubai 2023).
- Belang internationaal recht voor Nederland: als relatief politiek en militair onmachtig
land belang bij internationale rechtsorde handelen staten geleid door recht en niet
uitsluitend door macht (NB de betekenis van art. 90 GW)
- Internationaal recht pas effectief wanneer staten hieraan binnen nationale rechtsorde
gevolg geven (art. 93 en 94 Gw).
Waar vinden we het internationaal recht?
- Antwoord deels in art. 38 Statuut Internationaal gerechtshof (IGH).
, 1. Verdragen.
Een verdrag is een internationale overeenkomst tussen 2 of meer staten
waarin de wil en de bereidheid van staten zich te binden tot een
uitdrukking komt. Ook internationale organisaties kunnen partij zijn bij een
verdrag.
o Bilateraal verdrag = tussen 2 landen.
o Multilateraal verdrag = tussen meer dan 2 landen.
Een verdrag wordt volgens ons nationale recht door of namens de regering
op internationaal niveau gesloten of ondertekend, maar moet daarna nog
wel op nationaal niveau, door de Staten-Generaal (art. 91 Gw), worden
goedgekeurd (uitdrukkelijk of stilzwijgend). Hiervoor moet de Raad van
State wel nog een advies uitbrengen (art. 93 Gw).
Pas na de parlementaire goedkeuring kan de regering het verdrag
ratificeren of bekrachtigen = dat wil zeggen dat de regering de bij het
sluiten van een verdrag genomen beslissing bevestigt een aangeeft
hieraan gebonden te zijn.
Nu staat alleen de inhoud van het verdrag vast. Het verdrag regelt zelf
wanneer het in werking treedt.
De bekendmaking van een verdrag geschiedt in het tractatenblad.
2. Internationaal gewoonterecht.
Voordat er sprake is van internationaal gewoonterecht moet er aan een
tweetal eisen voldaan worden.
1. Er moet sprake zijn van een bepaalde statenpraktijk die zich in de loop
van de enige tijd malen heeft herhaald.
2. Staten dienen de overtuiging te hebben dat die praktijk in
overeenstemming is met het recht.
3. Algemene rechtsbeginselen.
Het gaat hier om rechtsbeginselen die de grondslag vormen van de
rechtsstelsels van beschaafde staten, dat wil zeggen om rechtsbeginselen
waaruit de rechtsregels van deze rechtsstelsels zijn te herleiden.
De reden voor het opnemen van de algemene rechtsbeginselen in art. 38
van het Statuut IGH was om aan de rechter die werd geconfronteerd met
een geval, waarin het verdrag en gewoonte geen toepasselijk regel
bevatten, de mogelijkheid te bieden om met behulp van beginselen van
nationaal recht een aanvaardbare rechtsoplossing te zoeken.
4. Besluiten van internationale organisaties (niet genoemd in IGH).
5. Rechterlijke uitspraken (geen formele, maar hulpbron).
6. Opvattingen van de meest gezaghebbende auteurs.
Krachtens art. 38 van het statuut van het Internationaal Gerechtshof
kunnen rechterlijke uitspraken een bijdrage leveren aan de ontwikkeling
van het volkenrecht. Deze werking staat naast de bindende kracht die
rechterlijke beslissingen tussen partijen hebben (art. 59 Statuur IGH).
Vooral de uitspraken van het Internationaal Gerechtshof zijn in dit verband
van groot belang.
Ook de mening van de grote volkenrechtsgeleerden wordt genoemd als
hulpbron. Goed beschouwd gaat het hier niet om een (hulp)bron van recht
in de zin van de term als hiervoor besproken, dat wil zeggen dat
