Samenvatting tentamen Food en cure 2.
Diabetes mellitus type 1: Basis en complicaties
Om je bloedglucose niveau
onder controle te houden
(Homeostase is stabiel) heb je
insuline en glucagon nodig.
Insuline zet glucose om in
glycogeen en glucagon zet
glycogeen weer om in glucose.
Diabetes mellitus type 1:
- Diabetes waarbij de
bètacellen geen insuline
meer produceren.
- Patiënten zijn afhankelijk van insuline spuiten.
- Destructie bètacellen waarschijnlijk door autoimmuunproces.
- Omgevingsfactoren van invloed: virussen, chemicaliën, voedingsmiddelen en
mogelijke vitamine D tekort.
- Er ontstaat auto-immuniteit met de vorming van antistoffen tegen bètacellen.
Symptomen en klachten bij diabetes type 1:
- Het begint met een ontregeld glucosemetabolisme.
- Daar gaat aan vooraf: vermagering, polydipsie (veel drinken), polyurie (veel
plassen), en polyphagia (veel honger).
- Droge mond (dehydratie), slechte visus, meer infecties, balanitis, vulvitus en
vermoeidheid.
- Symptomen hypoglycemische ketoacidose: algehele
malaise, dehydratie, hyperventilatie, acetonlucht in adem
en urine, lage bloeddruk en snelle pols.
,Acute complicaties:
1. Hypoglykemie
2. Hyperglykemische acidose
Hypoglykemie komt door te veel aan insuline of te weinig eten. Glucagon, cortisol en
adrealinespiegel stijgen. Adrenaline zorgt voor een snelle pols, zweten, trillen en
wordt onrustig. Patiënt krijgt hierdoor honger en voelt zich zwak en kan verward
overkomen. Uiteindelijk kan de patiënt in coma raken. De symptomen die veel
voorkomen zijn: trillen, zweten, angstig, duizeligheid, honger, snelle hartslag,
hoofdpijn, zwak en verward. Therapie kan, glucose! Dextrose tabletten, glucagon
inspuiten of glucagon neuspoeder.
Hyperglykemische acidose is een metabole acidose door ketonlichamen bij
hyperglykemie. Oorzaak is relatief te kort aan insuline. Dehydratie door osmotische
diurese. Verhoogde spiegels vrije vetzuren (lipolyse) en ketonlichamen. De PH daalt
compensatie hyperventilatie: kussmaul ademhaling. PH onder de 7,30 heeft
schadelijke effecten op hartfunctie en microcirculatie en leidt tot bewustzijn
stoornissen en insulineresistentie. Door de acidose een verhoogde behoefte aan
insuline. Ketonen kunnen worden gevormd in de lever.
,Langdurige complicaties:
- Macro vasculaire complicaties
1. Cardiovasculaire ziekte (CVD)
2. Beroerte (CVA)
3. Perifere vasculaire ziekte
4. Komt vaker bij: hyperglycemie, hypertensie, dyslipidemie, overgewicht
en obesitas
- Micro vasculaire complicaties
1. Neuropathie (15-55%)
2. Retinopathie (25% na 5 jaar diabetes)
3. Nefropathie (microalbuminuria) (5-30%)
4. Andere complicaties depressie en seksuele dysfunctie.
Diabetes mellitus type 1: algemeen
Nederlandse diabetes federatie (NDF) heeft in 2003 een zorgstandaard opgesteld.
Medio 2018 is de laatste herziening geweest. Een zorgstandaard verhoogd de
kwaliteit van de zorg van diabetes. Momenteel zijn ze weer bezig met een
herziening. Een tekort aan insuline is echt een metabole ziekte. Insuline bindt zich
aan de receptor. Daaruit komen reactie waardoor glucose in de cel kan komen.
Normale glucosewaarde: 3,5 tot 6,1 mmol per liter.
Insuline:
- Stimuleert de opname van glucose door de celmembraan.
- Bevordert de omzetting van glucose in glycogeen in lever en spiercellen. Dat
wordt glycogenese genoemd.
- Remt de afbraak van triglyceriden in de vetdepots. Dat heet lipolyse.
- Bevordert de omzetting van glucose in triglyceride. Dat heet lipogenese.
- Remt de gluconeogenese uit aminozuren in de lever.
- Bevordert de eiwitsynthese.
Glucagon:
- Bevordert het vrijmaken van glucose uit glycogeen in lever en spiercellen. Dat
heet glycogenolyse.
- Bevordert de lipolyse in de vetdepots.
- Stimuleert de gluconeogenese uit aminozuren in de lever.
Hoeveel mensen hebben diabetes momenteel in Nederland. Meer dan 1,2 miljoen
mensen hebben op dit moment diabetes. Daarvan is 9,6% diabetes type 1.
Daaronder vallen onder andere 10 duizend kinderen. Er is een enorme stijging in de
ziekte. Er komt een grote stijging aan. Ze verwachten type 1 met 20% en type 2 met
30%.
Trends rondom diabetes:
- In 2040 zijn er naar schatting bijna 1,5 miljoen mensen met diabetes.
- Het aantal jongvolwassenen met diabetes type 2 stijgt.
- Diabetes leidt tot een kortere levensverwachting.
- Preventie vermindert het aantal nieuwe gevallen van diabetes.
, Definitie van diabetes:
Diabetes mellitus (DM) is een metabole ziekte gekaraktiseerd door een chronische
hyperglycemie als resultaat van een defecte insuline secretie, onvoldoende reactie
op insuline, of allebei.
Er bestaat ook nog zwangerschapsdiabetes en secundaire diabetes. Die ontstaan
bijvoorbeeld door dat de alvleesklier niet functioneert, hoge dosis corticosteroïden of
andere endocriene ziekte.
Aandoeningen die veel voorkomen bij diabetes type 1:
- Coeliakie
- Auto immuun geïnduceerde hypothyreoidie bij 25% van de mensen.
- Pol endocriene syndromen zoals bijnierschorsinsufficiëntie,
hypoparathyreoïdie, vitamine B12 te kort.
Criteria voor de diagnose diabetes.
Nuchtere bloedglucose: > 7,0 mmol/l (2x)
- Of een willekeurige plasmaglucosewaarde 11,1 mmol/l of hoger.
- Of na inname van 75 gram glucose een plasmaglucosewaarde 11,1 mmol/l of
hoger.
- HbA1c > 48 mmol (>6,5%) – wordt niet gebruikt voor het stellen van de
diagnose.
- OGTT-glucose tolerantie test.
Diabetes mellitus type 1: Basis en complicaties
Om je bloedglucose niveau
onder controle te houden
(Homeostase is stabiel) heb je
insuline en glucagon nodig.
Insuline zet glucose om in
glycogeen en glucagon zet
glycogeen weer om in glucose.
Diabetes mellitus type 1:
- Diabetes waarbij de
bètacellen geen insuline
meer produceren.
- Patiënten zijn afhankelijk van insuline spuiten.
- Destructie bètacellen waarschijnlijk door autoimmuunproces.
- Omgevingsfactoren van invloed: virussen, chemicaliën, voedingsmiddelen en
mogelijke vitamine D tekort.
- Er ontstaat auto-immuniteit met de vorming van antistoffen tegen bètacellen.
Symptomen en klachten bij diabetes type 1:
- Het begint met een ontregeld glucosemetabolisme.
- Daar gaat aan vooraf: vermagering, polydipsie (veel drinken), polyurie (veel
plassen), en polyphagia (veel honger).
- Droge mond (dehydratie), slechte visus, meer infecties, balanitis, vulvitus en
vermoeidheid.
- Symptomen hypoglycemische ketoacidose: algehele
malaise, dehydratie, hyperventilatie, acetonlucht in adem
en urine, lage bloeddruk en snelle pols.
,Acute complicaties:
1. Hypoglykemie
2. Hyperglykemische acidose
Hypoglykemie komt door te veel aan insuline of te weinig eten. Glucagon, cortisol en
adrealinespiegel stijgen. Adrenaline zorgt voor een snelle pols, zweten, trillen en
wordt onrustig. Patiënt krijgt hierdoor honger en voelt zich zwak en kan verward
overkomen. Uiteindelijk kan de patiënt in coma raken. De symptomen die veel
voorkomen zijn: trillen, zweten, angstig, duizeligheid, honger, snelle hartslag,
hoofdpijn, zwak en verward. Therapie kan, glucose! Dextrose tabletten, glucagon
inspuiten of glucagon neuspoeder.
Hyperglykemische acidose is een metabole acidose door ketonlichamen bij
hyperglykemie. Oorzaak is relatief te kort aan insuline. Dehydratie door osmotische
diurese. Verhoogde spiegels vrije vetzuren (lipolyse) en ketonlichamen. De PH daalt
compensatie hyperventilatie: kussmaul ademhaling. PH onder de 7,30 heeft
schadelijke effecten op hartfunctie en microcirculatie en leidt tot bewustzijn
stoornissen en insulineresistentie. Door de acidose een verhoogde behoefte aan
insuline. Ketonen kunnen worden gevormd in de lever.
,Langdurige complicaties:
- Macro vasculaire complicaties
1. Cardiovasculaire ziekte (CVD)
2. Beroerte (CVA)
3. Perifere vasculaire ziekte
4. Komt vaker bij: hyperglycemie, hypertensie, dyslipidemie, overgewicht
en obesitas
- Micro vasculaire complicaties
1. Neuropathie (15-55%)
2. Retinopathie (25% na 5 jaar diabetes)
3. Nefropathie (microalbuminuria) (5-30%)
4. Andere complicaties depressie en seksuele dysfunctie.
Diabetes mellitus type 1: algemeen
Nederlandse diabetes federatie (NDF) heeft in 2003 een zorgstandaard opgesteld.
Medio 2018 is de laatste herziening geweest. Een zorgstandaard verhoogd de
kwaliteit van de zorg van diabetes. Momenteel zijn ze weer bezig met een
herziening. Een tekort aan insuline is echt een metabole ziekte. Insuline bindt zich
aan de receptor. Daaruit komen reactie waardoor glucose in de cel kan komen.
Normale glucosewaarde: 3,5 tot 6,1 mmol per liter.
Insuline:
- Stimuleert de opname van glucose door de celmembraan.
- Bevordert de omzetting van glucose in glycogeen in lever en spiercellen. Dat
wordt glycogenese genoemd.
- Remt de afbraak van triglyceriden in de vetdepots. Dat heet lipolyse.
- Bevordert de omzetting van glucose in triglyceride. Dat heet lipogenese.
- Remt de gluconeogenese uit aminozuren in de lever.
- Bevordert de eiwitsynthese.
Glucagon:
- Bevordert het vrijmaken van glucose uit glycogeen in lever en spiercellen. Dat
heet glycogenolyse.
- Bevordert de lipolyse in de vetdepots.
- Stimuleert de gluconeogenese uit aminozuren in de lever.
Hoeveel mensen hebben diabetes momenteel in Nederland. Meer dan 1,2 miljoen
mensen hebben op dit moment diabetes. Daarvan is 9,6% diabetes type 1.
Daaronder vallen onder andere 10 duizend kinderen. Er is een enorme stijging in de
ziekte. Er komt een grote stijging aan. Ze verwachten type 1 met 20% en type 2 met
30%.
Trends rondom diabetes:
- In 2040 zijn er naar schatting bijna 1,5 miljoen mensen met diabetes.
- Het aantal jongvolwassenen met diabetes type 2 stijgt.
- Diabetes leidt tot een kortere levensverwachting.
- Preventie vermindert het aantal nieuwe gevallen van diabetes.
, Definitie van diabetes:
Diabetes mellitus (DM) is een metabole ziekte gekaraktiseerd door een chronische
hyperglycemie als resultaat van een defecte insuline secretie, onvoldoende reactie
op insuline, of allebei.
Er bestaat ook nog zwangerschapsdiabetes en secundaire diabetes. Die ontstaan
bijvoorbeeld door dat de alvleesklier niet functioneert, hoge dosis corticosteroïden of
andere endocriene ziekte.
Aandoeningen die veel voorkomen bij diabetes type 1:
- Coeliakie
- Auto immuun geïnduceerde hypothyreoidie bij 25% van de mensen.
- Pol endocriene syndromen zoals bijnierschorsinsufficiëntie,
hypoparathyreoïdie, vitamine B12 te kort.
Criteria voor de diagnose diabetes.
Nuchtere bloedglucose: > 7,0 mmol/l (2x)
- Of een willekeurige plasmaglucosewaarde 11,1 mmol/l of hoger.
- Of na inname van 75 gram glucose een plasmaglucosewaarde 11,1 mmol/l of
hoger.
- HbA1c > 48 mmol (>6,5%) – wordt niet gebruikt voor het stellen van de
diagnose.
- OGTT-glucose tolerantie test.
