1. Inleiding
Powerpoint
Ondersteunen > helpen
William Boeva over Down the Road:
- Er wordt niet aan inclusie gedaan
- Het is knuffel-tv
Sociale inclusie
Non-discriminatie
Gelijke kansen
Volledige en daadwerkelijke participatie in, en opname in de samenleving
CRPD: Convention on the Rights of Persons with Disabilities
https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-
disabilities.html
https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-
disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities-2.html
Normaliteit/ handicap
Handicap = een gewicht dat tijdens een paardenrace om de paarden hun race werd
gelegd als de ruiter lichter was
handicap = een extra gewicht rond je nek
belemmering, hindernis bij het uitvoeren van een taak
Disability
Iemand met een beperking heeft moeite omwille van zijn fysieke problematiek om te
participeren in de maatschappij
Tot 2000: ICIDH
International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps
ICF-model
Eco-bio-psycho-social model
1
,Tekst ‘the concept of disability’ & ‘inclusion as a right’
Hoofdstuk 4 (Inclusie als een recht)
De verklaring van Salamanca
UNESCO-Wereldconferentie over onderwijs voor gehandicapten (juni 1994)
Inclusief onderwijs verheffen tot de norm: “onderwijs voor iedereen”
Mainstream-scholen gericht op integratie zijn de meest effectieve manier om
discriminerende houdingen te bestrijden, gastvrije gemeenschappen te creëren, een
inclusieve samenleving op te bouwen en onderwijs voor iedereen te verwezenlijken
Insluiting en participatie zijn essentieel voor de menselijke waardigheid en voor de
uitoefening en het genot van de mensenrechten, en dit begint met het creëren van echte
gelijke kansen in het onderwijs
Basisprincipe inclusief onderwijs: kinderen moeten waar mogelijk samen leren
Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap als morele
autoriteit
Er zijn eerder initiatieven geweest om gehandicapten te beschermen (verklaring
betreffende rechten van gehandicapten & wereldactieprogramma voor gehandicapten),
maar die hebben nooit geleid tot bindende rechtsinstrumenten
Handicapten waren vaak het slachtoffer van directe en indirecte discriminatie en het
werd vaak niet als specifiek criterium genoemd, er was behoefte aan een kader dat de
rechten van gehandicapten wereldwijd kon garanderen
Een uniek kenmerk van de CRPD is dat het verdrag het resultaat is van een proces waarin
de participatie van mensen met een handicap en hun organisaties expliciet was
opgenomen
De CRPD omvat zowel politieke en burgerrechten, als economische, sociale en culturele
rechten
Doel van het verdrag: het bevorderen, beschermen en waarborgen van de
mensenrechten en de inherente waardigheid van personen met een handicap die door
allerlei belemmeringen in de samenleving worden verhinderd en op voet van gelijkheid
met anderen te participeren
Overeenkomstig uit artikel 3 van het CRPD zijn de leidende beginselen:
- Respect voor de inherente waardigheid, persoonlijke autonomie, vrijheid om eigen
keuzes te maken en de onafhankelijkheid van personen
- Non-discriminatie
- Volledige en daadwerkelijke deelname en integratie in de samenleving
- Respect voor verschillen en aanvaarding dat mensen met een handicap deel
uitmaken van de mensheid en de menselijke diversiteit
- Gelijke kansen
- Toegankelijkheid
- Gelijkheid tussen mannen en vrouwen
- Respect voor de zich ontwikkelende capaciteiten van kinderen met een handicap
en respect voor het recht van kinderen met een handicap om hun eigen identiteit
te behouden
Normalisatie = gehandicapten moeten zo normaal mogelijk aan de samenleving kunnen
deelnemen
2
,Artikel 24: recht op inclusief onderwijs
Een inclusief onderwijsstelsel moet gericht zijn op:
- De volledige ontwikkeling van het menselijk potentieel en het gevoel van
waardigheid en eigenwaarde en de versterking van de eerbiediging van de
mensenrechten, de fundamentele vrijheden en de menselijke diversiteit
- De optimale ontwikkeling van personen met een handicap met hun
persoonlijkheid, talenten en creativiteit, ook hun mentale en fysieke capaciteiten
- Het in staat stellen van personen met een handicap om effectief deel te nemen
aan een vrije samenleving
daarom kunnen kinderen met een handicap niet worden uitgesloten van het
algemene onderwijssysteem, van gratis en verplicht basisonderwijs of van het
voortgezet onderwijs, op grond van een handicap
Het comité voor de rechten van personen met een handicap is een orgaan van 18
onafhankelijke deskundigen die toezien op de uitvoering van het Verdrag Inzake de
Rechten van Personen met een Handicap
Artikel 30: het recht op vrije tijd, sport en recreatie
De staten die partij zijn, nemen passende maatregelen om de deelname van personen
met een handicap aan gewone sportactiviteiten op alle niveaus zo veel mogelijk aan te
moedigen en te bevorderen, en om te waarborgen dat personen met een handicap de
gelegenheid hebben gehandicaptenspecifieke sport- en recreatieactiviteiten te
organiseren en daaraan deel te nemen en daartoe het verstrekken van een passende
instructie, opleiding en middelen op voet van gelijkheid met anderen aan te moedigen
Algemeen commentaar n°4
Verduidelijkend commentaar bij artikel 24 over het onderwijs
Vele miljoenen mensen met een handicap wordt nog steeds het recht op onderwijs
ontzegd en voor nog veel meer mensen in onderwijs alleen beschikbaar in omgevingen
waar zij van hun leeftijdsgenoten worden geïsoleerd en een ondergeschikte kwaliteit
krijgen
Het Comité stelt dat dat onder inclusief onderwijs moet worden verstaan:
- Een fundamenteel mensenrecht van alle lerenden
- Een beginsel dat het welzijn van alle studenten waardeert
- Een middel om anderen mensenrechten te verwezenlijken
- Het resultaat van een proces van voortdurende en proactieve inzet om
belemmeringen voor het recht op onderwijs weg te nemen
De EU over inclusief onderwijs
Iedereen heeft recht op onderwijs, opleiding en levenslang leren van hoge kwaliteit en
zonder uitsluiting om vaardigheden te behouden en te verwerken die volledige
participatie in de samenleving en succesvolle overgangen in de arbeidsmarkt mogelijk
maken
Uitgevoerde acties van de commissie:
- Oprichting van een ET 2020-werkgroep voor de bevordering van
gemeenschappelijke waarden en inclusief onderwijs
- Een initiatief met positieve rolmodellen om sociale integratie te bevorderen en
uitsluiting en gewelddadige radicalisering onder jongeren te voorkomen
3
, - Een toolkit voor jeugdwerkers die werken met jongeren die gemarginaliseerd (=
achterstellen, ondergeschikt) worden
- Een Europese prijs voor sociale integratie in sport
Betekenis van de CRPD
Hoewel het recht op integratie niet expliciet in een afzonderlijk artikel is opgenomen, is
het in het hele verdrag terug te vinden. Dit heeft alles te maken met de nieuwe kijk op
handicaps die het verdrag vertegenwoordigt, de zogenaamde paradigmaverschuiving
Het begrip handicap wordt niet als statisch, maar als dynamisch beschouwd. Het kan
veranderen naar gelang van de aanpassingen of belemmeringen in de omgeving/ context
Personen met een handicap delen allen het gebrek aan macht, ze zijn afhankelijk van
anderen en de omgevingsfactoren
Hoofdstuk 3 (Het begrip handicap)
Beschaving begint waar mensen elkaar helpen in moeilijke tijden
Mensen met een handicap worden vaak gezien als iemand voor wie we moeten zorgen.
Maar zoals Plato al stelde: “beauty is in the eye of the beholder”, het kijken naar
handicaps is niet vrij van vooroordelen
Modellen van handicaps …
- … geven definities van handicaps
- … geven verklaringen voor causale toewijzing en toewijzing van
verantwoordelijkheid
- … zijn gebaseerd op (waargenomen) behoeften
- … sturen de formulering en uitvoering van het beleid
- … zijn niet waarde-neutraal
- … bepalen welke academische disciplines mensen met een handicap leren
- … geven vorm aan de zelfidentiteit van gehandicapten
- … kunnen vooroordelen en discriminatie veroorzaken
Hoe je kijkt naar iets is belangrijk
Hoe je kijkt, bepaalt wat je ziet
1) Het morele model (wanneer invaliditeit een straf is)
Beperking = straf van god of uitgedaagd in het grote kader om moreel hoger te
worden
Naast de visie van straf voor zonden, beschrijft het morele (en/of religieuze) model
van invaliditeit, invaliditeit ook als een geloofstest of een weg naar verlossing
↓
een test waarbij individuen en families speciaal door god zijn uitgekozen om
een handicap te ontvangen en de kans te krijgen zichzelf te verlossen door
hun uithoudingsvermogen, veerkracht en vroomheid
Een handicap kan ook gezien worden als een door God gegeven kans om karakter te
ontwikkelen
Een handicap kan ook gezien worden als een metafysische zegen: een persoon
verbetert automatisch het functioneren van andere zintuigen als gevolg van een
handicap
4
Powerpoint
Ondersteunen > helpen
William Boeva over Down the Road:
- Er wordt niet aan inclusie gedaan
- Het is knuffel-tv
Sociale inclusie
Non-discriminatie
Gelijke kansen
Volledige en daadwerkelijke participatie in, en opname in de samenleving
CRPD: Convention on the Rights of Persons with Disabilities
https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-
disabilities.html
https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-
disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities-2.html
Normaliteit/ handicap
Handicap = een gewicht dat tijdens een paardenrace om de paarden hun race werd
gelegd als de ruiter lichter was
handicap = een extra gewicht rond je nek
belemmering, hindernis bij het uitvoeren van een taak
Disability
Iemand met een beperking heeft moeite omwille van zijn fysieke problematiek om te
participeren in de maatschappij
Tot 2000: ICIDH
International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps
ICF-model
Eco-bio-psycho-social model
1
,Tekst ‘the concept of disability’ & ‘inclusion as a right’
Hoofdstuk 4 (Inclusie als een recht)
De verklaring van Salamanca
UNESCO-Wereldconferentie over onderwijs voor gehandicapten (juni 1994)
Inclusief onderwijs verheffen tot de norm: “onderwijs voor iedereen”
Mainstream-scholen gericht op integratie zijn de meest effectieve manier om
discriminerende houdingen te bestrijden, gastvrije gemeenschappen te creëren, een
inclusieve samenleving op te bouwen en onderwijs voor iedereen te verwezenlijken
Insluiting en participatie zijn essentieel voor de menselijke waardigheid en voor de
uitoefening en het genot van de mensenrechten, en dit begint met het creëren van echte
gelijke kansen in het onderwijs
Basisprincipe inclusief onderwijs: kinderen moeten waar mogelijk samen leren
Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap als morele
autoriteit
Er zijn eerder initiatieven geweest om gehandicapten te beschermen (verklaring
betreffende rechten van gehandicapten & wereldactieprogramma voor gehandicapten),
maar die hebben nooit geleid tot bindende rechtsinstrumenten
Handicapten waren vaak het slachtoffer van directe en indirecte discriminatie en het
werd vaak niet als specifiek criterium genoemd, er was behoefte aan een kader dat de
rechten van gehandicapten wereldwijd kon garanderen
Een uniek kenmerk van de CRPD is dat het verdrag het resultaat is van een proces waarin
de participatie van mensen met een handicap en hun organisaties expliciet was
opgenomen
De CRPD omvat zowel politieke en burgerrechten, als economische, sociale en culturele
rechten
Doel van het verdrag: het bevorderen, beschermen en waarborgen van de
mensenrechten en de inherente waardigheid van personen met een handicap die door
allerlei belemmeringen in de samenleving worden verhinderd en op voet van gelijkheid
met anderen te participeren
Overeenkomstig uit artikel 3 van het CRPD zijn de leidende beginselen:
- Respect voor de inherente waardigheid, persoonlijke autonomie, vrijheid om eigen
keuzes te maken en de onafhankelijkheid van personen
- Non-discriminatie
- Volledige en daadwerkelijke deelname en integratie in de samenleving
- Respect voor verschillen en aanvaarding dat mensen met een handicap deel
uitmaken van de mensheid en de menselijke diversiteit
- Gelijke kansen
- Toegankelijkheid
- Gelijkheid tussen mannen en vrouwen
- Respect voor de zich ontwikkelende capaciteiten van kinderen met een handicap
en respect voor het recht van kinderen met een handicap om hun eigen identiteit
te behouden
Normalisatie = gehandicapten moeten zo normaal mogelijk aan de samenleving kunnen
deelnemen
2
,Artikel 24: recht op inclusief onderwijs
Een inclusief onderwijsstelsel moet gericht zijn op:
- De volledige ontwikkeling van het menselijk potentieel en het gevoel van
waardigheid en eigenwaarde en de versterking van de eerbiediging van de
mensenrechten, de fundamentele vrijheden en de menselijke diversiteit
- De optimale ontwikkeling van personen met een handicap met hun
persoonlijkheid, talenten en creativiteit, ook hun mentale en fysieke capaciteiten
- Het in staat stellen van personen met een handicap om effectief deel te nemen
aan een vrije samenleving
daarom kunnen kinderen met een handicap niet worden uitgesloten van het
algemene onderwijssysteem, van gratis en verplicht basisonderwijs of van het
voortgezet onderwijs, op grond van een handicap
Het comité voor de rechten van personen met een handicap is een orgaan van 18
onafhankelijke deskundigen die toezien op de uitvoering van het Verdrag Inzake de
Rechten van Personen met een Handicap
Artikel 30: het recht op vrije tijd, sport en recreatie
De staten die partij zijn, nemen passende maatregelen om de deelname van personen
met een handicap aan gewone sportactiviteiten op alle niveaus zo veel mogelijk aan te
moedigen en te bevorderen, en om te waarborgen dat personen met een handicap de
gelegenheid hebben gehandicaptenspecifieke sport- en recreatieactiviteiten te
organiseren en daaraan deel te nemen en daartoe het verstrekken van een passende
instructie, opleiding en middelen op voet van gelijkheid met anderen aan te moedigen
Algemeen commentaar n°4
Verduidelijkend commentaar bij artikel 24 over het onderwijs
Vele miljoenen mensen met een handicap wordt nog steeds het recht op onderwijs
ontzegd en voor nog veel meer mensen in onderwijs alleen beschikbaar in omgevingen
waar zij van hun leeftijdsgenoten worden geïsoleerd en een ondergeschikte kwaliteit
krijgen
Het Comité stelt dat dat onder inclusief onderwijs moet worden verstaan:
- Een fundamenteel mensenrecht van alle lerenden
- Een beginsel dat het welzijn van alle studenten waardeert
- Een middel om anderen mensenrechten te verwezenlijken
- Het resultaat van een proces van voortdurende en proactieve inzet om
belemmeringen voor het recht op onderwijs weg te nemen
De EU over inclusief onderwijs
Iedereen heeft recht op onderwijs, opleiding en levenslang leren van hoge kwaliteit en
zonder uitsluiting om vaardigheden te behouden en te verwerken die volledige
participatie in de samenleving en succesvolle overgangen in de arbeidsmarkt mogelijk
maken
Uitgevoerde acties van de commissie:
- Oprichting van een ET 2020-werkgroep voor de bevordering van
gemeenschappelijke waarden en inclusief onderwijs
- Een initiatief met positieve rolmodellen om sociale integratie te bevorderen en
uitsluiting en gewelddadige radicalisering onder jongeren te voorkomen
3
, - Een toolkit voor jeugdwerkers die werken met jongeren die gemarginaliseerd (=
achterstellen, ondergeschikt) worden
- Een Europese prijs voor sociale integratie in sport
Betekenis van de CRPD
Hoewel het recht op integratie niet expliciet in een afzonderlijk artikel is opgenomen, is
het in het hele verdrag terug te vinden. Dit heeft alles te maken met de nieuwe kijk op
handicaps die het verdrag vertegenwoordigt, de zogenaamde paradigmaverschuiving
Het begrip handicap wordt niet als statisch, maar als dynamisch beschouwd. Het kan
veranderen naar gelang van de aanpassingen of belemmeringen in de omgeving/ context
Personen met een handicap delen allen het gebrek aan macht, ze zijn afhankelijk van
anderen en de omgevingsfactoren
Hoofdstuk 3 (Het begrip handicap)
Beschaving begint waar mensen elkaar helpen in moeilijke tijden
Mensen met een handicap worden vaak gezien als iemand voor wie we moeten zorgen.
Maar zoals Plato al stelde: “beauty is in the eye of the beholder”, het kijken naar
handicaps is niet vrij van vooroordelen
Modellen van handicaps …
- … geven definities van handicaps
- … geven verklaringen voor causale toewijzing en toewijzing van
verantwoordelijkheid
- … zijn gebaseerd op (waargenomen) behoeften
- … sturen de formulering en uitvoering van het beleid
- … zijn niet waarde-neutraal
- … bepalen welke academische disciplines mensen met een handicap leren
- … geven vorm aan de zelfidentiteit van gehandicapten
- … kunnen vooroordelen en discriminatie veroorzaken
Hoe je kijkt naar iets is belangrijk
Hoe je kijkt, bepaalt wat je ziet
1) Het morele model (wanneer invaliditeit een straf is)
Beperking = straf van god of uitgedaagd in het grote kader om moreel hoger te
worden
Naast de visie van straf voor zonden, beschrijft het morele (en/of religieuze) model
van invaliditeit, invaliditeit ook als een geloofstest of een weg naar verlossing
↓
een test waarbij individuen en families speciaal door god zijn uitgekozen om
een handicap te ontvangen en de kans te krijgen zichzelf te verlossen door
hun uithoudingsvermogen, veerkracht en vroomheid
Een handicap kan ook gezien worden als een door God gegeven kans om karakter te
ontwikkelen
Een handicap kan ook gezien worden als een metafysische zegen: een persoon
verbetert automatisch het functioneren van andere zintuigen als gevolg van een
handicap
4
