Volledige samenvatting arbeidsrecht (2e jaar rechtspraktijk HoGent). De samenvatting bevat de volledige geziene leerstof + de antwoorden op de oefeningen die gemaakt werden tijdens de les. Gegarandeerd geslaagd!
1.1. Wat is arbeidsrecht?
o Sociale wetgeving omvat
- Arbeidsrecht
- Sociale zekerheidsrecht
o Bijzonder doel van sociale wetgeving
- Bescherming van belangen van de werknemers (rode draad van de sociale
wetgeving)
à Werknemer wordt beschermd (ten aanzien van de werkgever)!
Vb: arbeidsongeschiktheid (ziekte) à werkgever moet gedurende bepaalde
periode een gewaarborgd loon aan werknemer uitbetalen
Vb: beëindiging arbeidsovereenkomst: werkgever kan niet van de ene op andere
dag de arbeidsovereenkomst van de werknemer stopzetten. Vaak werkt men met
een opzeggingstermijn
Vb: aansprakelijkheid werknemer: de werknemer is beschermd tegen een
aansprakelijkheidsvordering en beschikt over een aansprakelijkheidsimmuniteit
en kan niet persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor fouten gemaakt tijdens
de uitoefening van het werk (wel enkele uitzonderingen)
Hierdoor wordt dus steeds afgeweken van het verbintenissenrecht en zijn er
steeds specifieke regels omwille van de bescherming van de werknemer.
- Bevorderen van hun welzijn
n Arbeidsrecht: bescherming bieden tegen werkgever
n Sociale zekerheidsrecht: menswaardig bestaan verzekeren
(gewaarborgd inkomen, werkloosheidsuitkering, pensioenen,…)
Het samenscholingsverbod
à Staken mocht niet en mensen mochten zich dus niet verenigen
à Arbeidsrecht bestond helemaal nog niet
o 1795: samenscholingsverbod
- Verbod vereniging van arbeiders
- Kwam neer op verbod op vakbonden en stakingen
- Art. 415 Sw. koppelde hieraan strafsanctie (gevangenisstraf)
o 1866: afschaffing coalitieverbod / samenscholingsverbod en daaraan gekoppelde art.
415 Sw. (maar stakingen nog steeds strafbaar)
à Bracht zware rellen mee
1
, à Eerste regelgeving werd vastgelegd
vb: loonbeschermingswet, arbeidsongevallenwet,…
o 1921: vrijheid van vereniging (en stakingen niet langer strafbaar)
Ambtenaren hebben een onderscheid:
- Vastbenoemden (statutairen)
à Eenzijdig benoemd door overheid
à Administratief recht
- Contractuele ambtenaren
à Arbeidsovereenkomst met overheid
à Werken als werknemer voor overheid
à Arbeidsrecht wel van toepassing
1.2. Bronnen van het arbeidsrecht
1.2.1. Internationaal
Internationale rechtsbronnen
o Bilaterale verdragen (België – ander land)
o Multilaterale verdragen (België – andere landen)
Multilaterale verdragen De Internationale Arbeidsorganisatie (I.A.O.)
o Van de Verenigde Naties en zetelt in Génève
o Vaardigt conventies uit: belangrijke invloed op Belgisch
arbeidsrecht (want bindend indien geratificeerd)
o Drieledig overleg: werkgevers, werknemers en
regeringen van 187 lidstaten
ILO / IAO
o Voorbeelden van fundamentele conventies
- Conventie 182 (C182) tegen de ergste vormen van
kinderarbeid is globaal aangenomen
- Conventie 155 (C155) met betrekking tot
veiligheid en gezondheid op het werk
2
,Raad van Europa (°1949)
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
- Waarborgt fundamentele vrijheden (zoals
vakbondsvrijheid, recht op privéleven…)
- Kan rechtstreeks ingeroepen worden voor
Belgische rechtbanken
o Europees Sociaal Handvest (ESH)
- Omvat een aantal bindende fundamentele sociale
rechten, waarop het recht op arbeid, recht op
vrijheid van organisatie, recht op collectief
onderhandelen
Europese unie > gedeelde bevoegdheden op sociaalrechtelijk
vlak (voorrang aan lidstaten)
à Vooral de lidstaten creëren wetgeving op arbeidsrechtelijk
vlak
Rechtsinstantie à Hof van Justitie van de EU
à Verschillende primaire EU-verdragen die wel een aantal
relevante zaken bevatten voor het sociaal recht.
à Een belangrijk voorbeeld van secundair unierecht is een
verordening (moet onmiddellijk toegepast worden in de
3
, lidstaten) die de sociale zekerheidssystemen heeft
gecoördineerd
Vb: als Belg in Frankrijk gaan werken maar je wil daar ook naar
dokter kunnen gaan of dat daar je pensioen verder wordt
opgebouwd
Vrij verkeer van werknemers niet belemmeren door zoveel als
mogelijk de sociale zekerheidsstelsels van verschillende landen
te gaan coördineren. à We willen een interne markt met zo
weinig mogelijk binnengrenzen.
à Er zijn ook belangrijke richtlijn (moet eerst nog worden
omgezet in nationale wetgeving)
1.2.2. Nationaal
Nationale rechtsbronnen:
o Sociale grondrechten: art. 23 van de Grondwet:
“Iedereen heeft recht een menswaardig leven te leiden. Dit recht omvat
inzonderheid:
1° Recht op arbeid en vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen
werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op
- het waarborgen van een zo hoog en zo stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil,
- het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en -beloning,
- het recht op informatie, overleg en collectief onderhandelen
2° Recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale,
geneeskundig en juridische bijstand.”
à Dit is geen resultaatsverbintenis voor de overheid. Het is een
inspanningsverbintenis. Je kan dus bijvoorbeeld niet een job eisen van de overheid
omdat je recht hebt op arbeid. Je kan dit als burger dus niet inroepen voor de
rechtbank.
o Sociale grondrechten: art. 27 van de Grondwet:
“De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht kan niet aan enige preventieve
maatregel worden onderworpen.”
à Dit kan wel worden ingeroepen.
Vb: je mag vrij kiezen of je je aansluit bij een vakbond
o Sociale rechtsbronnen
- Wetten en decreten
àArbeidsrecht is nog steeds federaal (Arbeidsovereenkomstenwet). Er zijn dus
meer wetten dan decreten.
à Voorbeeld van decreet is decreet tot regeling gezinsbijslag of decreet tot
oprichting VDAB
- Koninklijke besluiten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
