Hoofdstuk 1
Gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen: geschiedenis, kenmerken en overwegingen bij het
gedragstherapeutische proces
Drie generaties gedragstherapie:
1. Eerste generatie gedragstherapie
Gericht op uiterlijk waarneembare gedrag in interactie met specifieke omgevingskenmerken.
Operante en klassieke conditioneringsprincipes vormden de basis.
Sociale leertheorie Bandura’s: cognitieve processen werden ter verklaring gesteld van het aanleren
en veranderen van gedrag- het gedrag dat zich voordoet wordt cognitief gerepresenteerd, in het
geheugen opgeslagen en later gereproduceerd.
Cognitieve stroming kwam op gang
2. Tweede generatie gedragstherapie
Gedachten en zelfspraak worden nu gezien als functionele onderdelen in de gedragsketen. Cognities
worden nadrukkelijk in de analyse en aanpak van het probleemgedrag meegenomen. Cognitief leren
worden onderwerp van assessment en behandeling. CGT werd geboren.
Verandering van denken en het aanleren van specifieke gedachten en van nieuwe betekenissen rol in
gedragstherapie.
Nieuwe stromingen intrede: Acceptance and commitment therpaie (ACT), de mindfulness based
cognitive therapy (MBCT) en de dialectische gedragstherpaie (DGT0
3. Derde generatie gedragstherapie
Meer gericht op de functie en de context waarin het zich afspeelt. En niet alleen gericht op
veranderen maar eerder gericht op ‘aanvaarden’, ‘verdragen’ en afstand nemen.
1.2 kenmerken
Gedragstherapie volgens Alan Ross: ‘Kindergedragstherapie, evenals gedragstherapie in het
algemeen, kan het best worden omschreven als een empirische benadering van psychologische
problemen.
Gedachten worden ook gezien onder gedrag.
1.2.1 ontwikkelingsperspectief
Kennis van ontwikkelingsfasen. Heyne heeft dit voor CGT behandeling voor adolescenten uitgewerkt
bij schoolweigeringsproblemen. Dit kan een oorzaak zijn waardoor de behandeling niet werkt.
Welke ontwikkelingsfactoren de behandeling kinderen en adolescenten kunnen beïnvloed? H 7,8,9
1.2.2 samenwerken met ouders, leerkracht en de context
, Voor ouders belangrijk interactiepatronen kunnen bijdragen aan het in stand houden van
probleemgedrag of verbetering ervan.
Cognities van ouders voorwerp van interventie. Gewerkt met een cliëntsysteem binnen de
kindergedragstherapie.
Het is een probleemoplossend proces
Therapeut: zegt niet hoe het moet, maar leert het kind/de adolescent zelfstandig na te denken en
ook zelf naar oplossingen te zoeken
1.3 indicatie
Vaak voor gedragstherapie gekozen want dit is evidence-based.
empirische cyclus, beginnend bij de concretisering en objectivering van een probleem, de
antecedenten en consequenten die het gedrag uitlokken of in stand houden, dat bepaalt of men de
hulpverlening als een gedragstherapeutisch proces kan zien
gedragstherapeutische interventies gericht op
1. Uitbreiding van de gedragsmogelijkheden van kind en ouders
2. Of wijze waarop informatie verwerkt wordt of op hantering, opheffing of vermindering van
emotionele problematiek
Aanmeldproblematiek eenvoudige en directe interventies zinvol!
1.4.2 het uitwaaieringsschema
Verschillende behadelingsmogelijkheden
Gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen: geschiedenis, kenmerken en overwegingen bij het
gedragstherapeutische proces
Drie generaties gedragstherapie:
1. Eerste generatie gedragstherapie
Gericht op uiterlijk waarneembare gedrag in interactie met specifieke omgevingskenmerken.
Operante en klassieke conditioneringsprincipes vormden de basis.
Sociale leertheorie Bandura’s: cognitieve processen werden ter verklaring gesteld van het aanleren
en veranderen van gedrag- het gedrag dat zich voordoet wordt cognitief gerepresenteerd, in het
geheugen opgeslagen en later gereproduceerd.
Cognitieve stroming kwam op gang
2. Tweede generatie gedragstherapie
Gedachten en zelfspraak worden nu gezien als functionele onderdelen in de gedragsketen. Cognities
worden nadrukkelijk in de analyse en aanpak van het probleemgedrag meegenomen. Cognitief leren
worden onderwerp van assessment en behandeling. CGT werd geboren.
Verandering van denken en het aanleren van specifieke gedachten en van nieuwe betekenissen rol in
gedragstherapie.
Nieuwe stromingen intrede: Acceptance and commitment therpaie (ACT), de mindfulness based
cognitive therapy (MBCT) en de dialectische gedragstherpaie (DGT0
3. Derde generatie gedragstherapie
Meer gericht op de functie en de context waarin het zich afspeelt. En niet alleen gericht op
veranderen maar eerder gericht op ‘aanvaarden’, ‘verdragen’ en afstand nemen.
1.2 kenmerken
Gedragstherapie volgens Alan Ross: ‘Kindergedragstherapie, evenals gedragstherapie in het
algemeen, kan het best worden omschreven als een empirische benadering van psychologische
problemen.
Gedachten worden ook gezien onder gedrag.
1.2.1 ontwikkelingsperspectief
Kennis van ontwikkelingsfasen. Heyne heeft dit voor CGT behandeling voor adolescenten uitgewerkt
bij schoolweigeringsproblemen. Dit kan een oorzaak zijn waardoor de behandeling niet werkt.
Welke ontwikkelingsfactoren de behandeling kinderen en adolescenten kunnen beïnvloed? H 7,8,9
1.2.2 samenwerken met ouders, leerkracht en de context
, Voor ouders belangrijk interactiepatronen kunnen bijdragen aan het in stand houden van
probleemgedrag of verbetering ervan.
Cognities van ouders voorwerp van interventie. Gewerkt met een cliëntsysteem binnen de
kindergedragstherapie.
Het is een probleemoplossend proces
Therapeut: zegt niet hoe het moet, maar leert het kind/de adolescent zelfstandig na te denken en
ook zelf naar oplossingen te zoeken
1.3 indicatie
Vaak voor gedragstherapie gekozen want dit is evidence-based.
empirische cyclus, beginnend bij de concretisering en objectivering van een probleem, de
antecedenten en consequenten die het gedrag uitlokken of in stand houden, dat bepaalt of men de
hulpverlening als een gedragstherapeutisch proces kan zien
gedragstherapeutische interventies gericht op
1. Uitbreiding van de gedragsmogelijkheden van kind en ouders
2. Of wijze waarop informatie verwerkt wordt of op hantering, opheffing of vermindering van
emotionele problematiek
Aanmeldproblematiek eenvoudige en directe interventies zinvol!
1.4.2 het uitwaaieringsschema
Verschillende behadelingsmogelijkheden
