,Inhoudsopgave
College 1: Passend onderwijs .................................................................................................................. 4
Wat heeft de invoering van passend onderwijs in Nederland opgeleverd voor leerlingen? (Ledoux)9
College 2: Cito Leerling- en Onderwijsvolgsysteem .............................................................................. 10
De (on)nauwkeurigheid van een leerrendementsverwachting: Ervaringen met de LVS-toetsen
rekenen en wiskunde (Keuning & Visser).......................................................................................... 16
College 3: Taalontwikkeling / geletterdheid ......................................................................................... 18
College 4: Technisch lezen..................................................................................................................... 23
Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 4 (Taalontwikkeling en
taalproblemen) .................................................................................................................................. 31
Oral language and code-related precursors to reading: evidence from al longitudinal structural
model (Storch & Whitehurst) ............................................................................................................ 33
College 5: Lezen thuis en op school ...................................................................................................... 34
Hoofdstuk 3: Technisch lezen en spellen .......................................................................................... 43
Learning to read words: theory, findings, and issues (Ehri) .............................................................. 45
Phonological processing and word reading in typically developing and reading disabled children:
severity matters (de Groot et al.) ...................................................................................................... 45
The attentional blink in typically developing and reading-disabled children (de Groot et al.)......... 46
Dyslexie. Diagnostiek en behandeling (SDN)..................................................................................... 47
College 6: Spelling ................................................................................................................................. 49
Variation in spelling ability in children: precursors, acquisition and instruction. Hoofdstuk 1 en
Nederlandse samenvatting (Cordewener) ........................................................................................ 55
Cognitive, linguistic and print-related predictors of preschool children’s word spelling and name
writing (Milburn et al.) ...................................................................................................................... 56
Principles of instruction: research-based strategies that all teachers should know ........................ 57
College 7: Begrijpend lezen 1 ................................................................................................................ 58
Word knowledge in a theory of reading comprehension (Perfetti & Stafura).................................. 62
Situation model building ability uniquely predicts first and second language reading
comprehension (Raudzus et al.) ........................................................................................................ 63
Cognitive precursors of the developmental relation between lexical quality and reading
comprehension in the intermediate elementary grades (Swart et al.)............................................. 63
College 8: Begrijpend lezen 2 ................................................................................................................ 64
Het leesbegrip van hyperteksten bij dove en slechthorende leerlingen en leerlingen met een
taalstoornis (Blom et al.) ................................................................................................................... 68
Why reading comprehension fails (Nation & Norbury) .................................................................... 68
First and second language vocabulary affect early second language reading comprehension (van
den Bosch et al.) ................................................................................................................................ 69
College 9: Rekenen ................................................................................................................................ 70
2
, Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 2 (Rekenen) ........ 74
Handboek dyscalculie en rekenproblemen, een dynamisch ontwikkelingsperspectief (1.3, 1.4, 2.1,
3.2.2.)................................................................................................................................................. 75
Zo leer je alle kinderen rekenen (Bosman) ....................................................................................... 76
College 10: Executieve functies/werkhouding/taakgerichtheid I ......................................................... 77
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 7
(Aandachtsprocessen) ....................................................................................................................... 81
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 8 (Executieve
functies) ............................................................................................................................................. 83
Conceptual clutter and measurement mayhem: proposals for cross-disciplinary integration in
conceptualizing and measuring executive function (Morrison & Grammar).................................... 84
College 11: Executieve functies/werkhouding/taakgerichtheid II ........................................................ 85
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 8 (Motivatie) ...... 89
A self-determination theory perspective on student engagement (Reeve) ..................................... 90
Effects of need supportive teaching on early adolescents’ motivation and engagement: A review of
the literature (Stroet et al.) ............................................................................................................... 91
College 12: Internaliserend gedrag ....................................................................................................... 92
Rapport zie mij! (Sijp et al.) ............................................................................................................... 95
Trauma and learning in America’s classrooms (Terassi & Galarce) .................................................. 96
Test anxiety interventions for children and adolescents: a systematic review of treatment studies
from 2000-2012 ................................................................................................................................. 96
College 13: Externaliserend gedrag ....................................................................................................... 96
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 11 (Gedrags- en
emotionele problemen) .................................................................................................................. 100
Een praktijk onderzoek naar effectief handelen bij externaliserend leerlinggedrag (Bijstra et al.) 101
From externalizing student behavior to student-specific teacher self-efficacy: the role of teacher-
perceived conflict and closeness in the student-teacher relationship (Zee et al.) ......................... 103
College 14: Sociale relaties in de klas .................................................................................................. 103
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 13 (relaties tussen
kinderen op school) ......................................................................................................................... 107
The acceptance and rejection of peers with ADHD and ASD in general secondary education (Boers
& Pijl) ............................................................................................................................................... 109
Applying the contact theory in inclusive education: a systematic review on the impact of contact
and information on the social participation of students with disabilities (Rademaker et al.) ....... 109
3
, College 1: Passend onderwijs
Leerdoelen van deze cursus
Na afloop van het vak heeft de student kennis van:
• Procedures en protocollen ten aanzien van zorg voor leerlingen met een extra
ondersteuningsbehoefte in het Nederlandse onderwijs
• De normale en afwijkende ontwikkeling van specifieke vaardigheden op de basisschool (lezen,
spellen, rekenen)
• Leerlingenzorg bij meer specifieke leer- en onderwijsproblemen verband houdend met het
sociaal-emotioneel welbevinden en de taal- en rekenvaardigheid
• Recente theoretische inzichten met betrekking tot (de ontwikkeling van) sociaal-emotionele en
cognitieve aspecten van het leerproces en veelvoorkomende problemen die zich hierbij
manifesteren.
Opvouw van het vak
Dit college: Leerlingenzorg in het Nederlandse onderwijssysteem
1. Passend en inclusief onderwijs
2. Ontwikkelingsperspectiefplannen, doelen en leerlingen
3. Evaluatie van passend onderwijs
Stelling: Ik vind dat leerlingen met een beperking het recht hebben om regulier onderwijs te volgen.
Welke zorgen zouden hier kunnen spelen? (antwoorden studenten)
- Zorgen of de “normale” leerlingen nog wel voldoende aandacht krijgen
- Angst voor kopieer gedrag
- Niet alle leerlingen met een beperking hebben baat bij regulier onderwijs
- Leerlingen met een beperking buiten de groep vallen / sociaal isolement
Inclusief onderwijs
• Slamanca statement UNESCO (1994)
- Elk kind heeft fundamenteel recht op onderwijs
- Onderwijssystemen moeten rekening houden met brede diversiteit aan eigenschappen en
behoeften van leerlingen
- Kinderen met speciale onderwijsbehoeften moeten toegang hebben tot reguliere scholen
• VN-verdrag mensen met een handicap (2006)
- Artikel 24
- Personen met een handicap hebben toegang tot inclusief hoogwaardig gratis onderwijs
Passend onderwijs
• In NL geen inclusief, maar passend onderwijs
• Elke leerling een passende plek binnen regulier of speciaal (basis)onderwijs
Wet passend onderwijs (2014)
• Decentralisatie van budgetten
- Eerst met leerlingen met een rugzakje kregen een vergoeding om bij bijvoorbeeld een
speciale school aan te kloppen. Nu krijgen scholen geld per leerling op de school
4
College 1: Passend onderwijs .................................................................................................................. 4
Wat heeft de invoering van passend onderwijs in Nederland opgeleverd voor leerlingen? (Ledoux)9
College 2: Cito Leerling- en Onderwijsvolgsysteem .............................................................................. 10
De (on)nauwkeurigheid van een leerrendementsverwachting: Ervaringen met de LVS-toetsen
rekenen en wiskunde (Keuning & Visser).......................................................................................... 16
College 3: Taalontwikkeling / geletterdheid ......................................................................................... 18
College 4: Technisch lezen..................................................................................................................... 23
Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 4 (Taalontwikkeling en
taalproblemen) .................................................................................................................................. 31
Oral language and code-related precursors to reading: evidence from al longitudinal structural
model (Storch & Whitehurst) ............................................................................................................ 33
College 5: Lezen thuis en op school ...................................................................................................... 34
Hoofdstuk 3: Technisch lezen en spellen .......................................................................................... 43
Learning to read words: theory, findings, and issues (Ehri) .............................................................. 45
Phonological processing and word reading in typically developing and reading disabled children:
severity matters (de Groot et al.) ...................................................................................................... 45
The attentional blink in typically developing and reading-disabled children (de Groot et al.)......... 46
Dyslexie. Diagnostiek en behandeling (SDN)..................................................................................... 47
College 6: Spelling ................................................................................................................................. 49
Variation in spelling ability in children: precursors, acquisition and instruction. Hoofdstuk 1 en
Nederlandse samenvatting (Cordewener) ........................................................................................ 55
Cognitive, linguistic and print-related predictors of preschool children’s word spelling and name
writing (Milburn et al.) ...................................................................................................................... 56
Principles of instruction: research-based strategies that all teachers should know ........................ 57
College 7: Begrijpend lezen 1 ................................................................................................................ 58
Word knowledge in a theory of reading comprehension (Perfetti & Stafura).................................. 62
Situation model building ability uniquely predicts first and second language reading
comprehension (Raudzus et al.) ........................................................................................................ 63
Cognitive precursors of the developmental relation between lexical quality and reading
comprehension in the intermediate elementary grades (Swart et al.)............................................. 63
College 8: Begrijpend lezen 2 ................................................................................................................ 64
Het leesbegrip van hyperteksten bij dove en slechthorende leerlingen en leerlingen met een
taalstoornis (Blom et al.) ................................................................................................................... 68
Why reading comprehension fails (Nation & Norbury) .................................................................... 68
First and second language vocabulary affect early second language reading comprehension (van
den Bosch et al.) ................................................................................................................................ 69
College 9: Rekenen ................................................................................................................................ 70
2
, Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 2 (Rekenen) ........ 74
Handboek dyscalculie en rekenproblemen, een dynamisch ontwikkelingsperspectief (1.3, 1.4, 2.1,
3.2.2.)................................................................................................................................................. 75
Zo leer je alle kinderen rekenen (Bosman) ....................................................................................... 76
College 10: Executieve functies/werkhouding/taakgerichtheid I ......................................................... 77
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 7
(Aandachtsprocessen) ....................................................................................................................... 81
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 8 (Executieve
functies) ............................................................................................................................................. 83
Conceptual clutter and measurement mayhem: proposals for cross-disciplinary integration in
conceptualizing and measuring executive function (Morrison & Grammar).................................... 84
College 11: Executieve functies/werkhouding/taakgerichtheid II ........................................................ 85
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 8 (Motivatie) ...... 89
A self-determination theory perspective on student engagement (Reeve) ..................................... 90
Effects of need supportive teaching on early adolescents’ motivation and engagement: A review of
the literature (Stroet et al.) ............................................................................................................... 91
College 12: Internaliserend gedrag ....................................................................................................... 92
Rapport zie mij! (Sijp et al.) ............................................................................................................... 95
Trauma and learning in America’s classrooms (Terassi & Galarce) .................................................. 96
Test anxiety interventions for children and adolescents: a systematic review of treatment studies
from 2000-2012 ................................................................................................................................. 96
College 13: Externaliserend gedrag ....................................................................................................... 96
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 11 (Gedrags- en
emotionele problemen) .................................................................................................................. 100
Een praktijk onderzoek naar effectief handelen bij externaliserend leerlinggedrag (Bijstra et al.) 101
From externalizing student behavior to student-specific teacher self-efficacy: the role of teacher-
perceived conflict and closeness in the student-teacher relationship (Zee et al.) ......................... 103
College 14: Sociale relaties in de klas .................................................................................................. 103
Handboek Diagnostiek in de leerlingenbegeleiding: kind en context. Hoofdstuk 13 (relaties tussen
kinderen op school) ......................................................................................................................... 107
The acceptance and rejection of peers with ADHD and ASD in general secondary education (Boers
& Pijl) ............................................................................................................................................... 109
Applying the contact theory in inclusive education: a systematic review on the impact of contact
and information on the social participation of students with disabilities (Rademaker et al.) ....... 109
3
, College 1: Passend onderwijs
Leerdoelen van deze cursus
Na afloop van het vak heeft de student kennis van:
• Procedures en protocollen ten aanzien van zorg voor leerlingen met een extra
ondersteuningsbehoefte in het Nederlandse onderwijs
• De normale en afwijkende ontwikkeling van specifieke vaardigheden op de basisschool (lezen,
spellen, rekenen)
• Leerlingenzorg bij meer specifieke leer- en onderwijsproblemen verband houdend met het
sociaal-emotioneel welbevinden en de taal- en rekenvaardigheid
• Recente theoretische inzichten met betrekking tot (de ontwikkeling van) sociaal-emotionele en
cognitieve aspecten van het leerproces en veelvoorkomende problemen die zich hierbij
manifesteren.
Opvouw van het vak
Dit college: Leerlingenzorg in het Nederlandse onderwijssysteem
1. Passend en inclusief onderwijs
2. Ontwikkelingsperspectiefplannen, doelen en leerlingen
3. Evaluatie van passend onderwijs
Stelling: Ik vind dat leerlingen met een beperking het recht hebben om regulier onderwijs te volgen.
Welke zorgen zouden hier kunnen spelen? (antwoorden studenten)
- Zorgen of de “normale” leerlingen nog wel voldoende aandacht krijgen
- Angst voor kopieer gedrag
- Niet alle leerlingen met een beperking hebben baat bij regulier onderwijs
- Leerlingen met een beperking buiten de groep vallen / sociaal isolement
Inclusief onderwijs
• Slamanca statement UNESCO (1994)
- Elk kind heeft fundamenteel recht op onderwijs
- Onderwijssystemen moeten rekening houden met brede diversiteit aan eigenschappen en
behoeften van leerlingen
- Kinderen met speciale onderwijsbehoeften moeten toegang hebben tot reguliere scholen
• VN-verdrag mensen met een handicap (2006)
- Artikel 24
- Personen met een handicap hebben toegang tot inclusief hoogwaardig gratis onderwijs
Passend onderwijs
• In NL geen inclusief, maar passend onderwijs
• Elke leerling een passende plek binnen regulier of speciaal (basis)onderwijs
Wet passend onderwijs (2014)
• Decentralisatie van budgetten
- Eerst met leerlingen met een rugzakje kregen een vergoeding om bij bijvoorbeeld een
speciale school aan te kloppen. Nu krijgen scholen geld per leerling op de school
4
