Inhoudsopgave
Fysiotherapeutisch handelen .......................................................................................................................... 3
NCDs en risicofactoren W1 ................................................................................................................................. 3
Perifeer arterieel vaarlijden (sPAV) claudicatio intermittens W2 ..................................................................... 10
Lymfedrainage W2 ........................................................................................................................................... 15
Ouderen en beweging W2 ................................................................................................................................ 18
Circulatiestoornissen W2 .................................................................................................................................. 23
Hartrevalidatie W3 ........................................................................................................................................... 26
Diagnostiek cardiale inspanningsberperking/ CPET W3 ................................................................................... 33
Hartfalen W4 .................................................................................................................................................... 35
Klinische- en poliklinische hartrevalidatie W4 .................................................................................................. 38
Longziektes COPD W4 ....................................................................................................................................... 44
Longziektes Astma W4 ..................................................................................................................................... 45
Chronisch zorgnet W5....................................................................................................................................... 47
KNGF-richtlijn COPD-toelichting W5 ................................................................................................................. 48
Beperking in de spierfunctie W5 ....................................................................................................................... 51
COPD en training W5 ........................................................................................................................................ 54
Interventies gericht op dyspnoe W5 ................................................................................................................. 57
Mucusklaring W6 .............................................................................................................................................. 58
Ontspanning W6 ............................................................................................................................................... 61
Gezondheidsvaardigheden W6 ......................................................................................................................... 64
Diabetes mellitus W7 ........................................................................................................................................ 66
Diabetes mellitus preventie en behandeling W7 .............................................................................................. 70
Diëtiek W7 ........................................................................................................................................................ 73
Lifestyle &technologie W7 ................................................................................................................................ 73
Gedragswetenschap ..................................................................................................................................... 75
Chronische ziekte W1........................................................................................................................................ 75
Stress W5 .......................................................................................................................................................... 79
Motivational interviewing W6 .......................................................................................................................... 84
Medisch handelen ........................................................................................................................................ 86
Algemene pathologische principes in de lifestyle-context W1.......................................................................... 86
Interne geneeskundige principes W2 ................................................................................................................ 88
Cardiovasculaire principes W3.......................................................................................................................... 89
Pulmonale principes W4 ................................................................................................................................... 92
Farmacologische principes W5 ......................................................................................................................... 94
Oncologische principes W6 ............................................................................................................................... 99
1
, Diabetische principes W7 ............................................................................................................................... 105
Endocrinologische principes W8 ..................................................................................................................... 111
Fysiologie.................................................................................................................................................... 114
Spijsvertering W1............................................................................................................................................ 114
Fysieke inspanning & Comorbiditeit W7 ......................................................................................................... 119
2
,Fysiotherapeutisch handelen
NCDs en risicofactoren W1
Chronic diseases, ook wel non-communicable diseases (NCDs) genoemd, zijn
niet overdraagbare aandoeningen. Ze zijn van lange duur en meestal langzaam
progressief.
De vier meest voorkomende NCDs zijn:
- Cardio-vasculaire aandoeningen (o.a. beroerte)
- Kanker
- Chronische longaandoeningen (o.a. COPD en astma)
- Diabetes mellitus
Non-communicable diseases leiden tot
- 41 miljoen sterfgevallen wereldwijd
- Komt neer op 71% van de wereldwijde sterfgevallen
Cardiovasculair 17,9 miljoen
Kanker 9,0 miljoen
Longaandoeningen 3,9 miljoen
Diabetes 1,6 miljoen
Chronische aandoeningen in Nederland
Levensverwachting in 2040
- Mannen: 84,2 jaar
- Vrouwen: 87,4 jaar
NL in 2040: 54% heeft minimaal één chronisch aandoening. Dat komt neer op 12
miljoen Nederlanders; in 2015 waren dit er 11 miljoen.
Chronische aandoeningen en fysiotherapie
In 2018: 67% van de chronisch zieken in contact met een of meerdere paramedici. (
In 2018: 37% van de chronisch zieken bezoekt een fysiotherapeut. (Nivel 2019)
33% van de patiënten in de eerstelijns fysiotherapiepraktijk wordt behandeld voor
een chronische aandoening. (KNGF, 2020)
Onderliggende oorzaken van chronische aandoeningen
Leefstijl
BRAVO-D
- Bewegen
- Roken
- Alcohol
- Voeding
- Ontspanning
- Drugs
Feiten: oorzaken wereldwijd
Wereldwijd percentage van aantal overlijdensgevallen
ten gevolge van…
12,8% hoge bloeddruk
5,8% hoge bloedglucosewaarde
5,5% fysieke inactiviteit
4,8% hoog cholesterol
2,9% te weinig inname van fruit en groenten
3
, 9 vrijwillige NVD-doelstellingen 2025 WHO
Risicofactoren
“A risk factor is any attribute, characteristic or exposure of an individual that
increases the likelihood of developing a disease or injury.” (WHO, 2018)
Twee soorten risicofactoren:
- Factoren die je niet kunt beïnvloeden;
- Factoren die je wel kunt beïnvloeden.
Niet-veranderbare risicofactoren
- Leeftijd
- Geslacht
- Erfelijkheid
- Etniciteit
Veranderbare risicofactoren
- Hoge bloeddruk - Metabool syndroom
- Te hoog cholesterol - Alcohol
- Roken - Lage socio-economische status
- Fysieke inactiviteit - Mentale gezondheidsproblemen
- Obesitas - Psychosociale stress
- Ongezonde voeding
- Diabetes mellitus type II
Hoge bloeddruk
Hypertensie= te hoge bloeddruk
Systolisch= Druk wanneer het hart pompt (li kamer)
Diastolisch= Druk wanneer hart ontspant
Ideale bloeddruk: 120/80 mmHg
Hoge bloeddruk: 140/90 mmHg
Weinig symptomen, maar richt wel schade aan!
- Beschadiging endotheel
- Vorming van plaques, die verstoppingen kunnen veroorzaken.
4
Fysiotherapeutisch handelen .......................................................................................................................... 3
NCDs en risicofactoren W1 ................................................................................................................................. 3
Perifeer arterieel vaarlijden (sPAV) claudicatio intermittens W2 ..................................................................... 10
Lymfedrainage W2 ........................................................................................................................................... 15
Ouderen en beweging W2 ................................................................................................................................ 18
Circulatiestoornissen W2 .................................................................................................................................. 23
Hartrevalidatie W3 ........................................................................................................................................... 26
Diagnostiek cardiale inspanningsberperking/ CPET W3 ................................................................................... 33
Hartfalen W4 .................................................................................................................................................... 35
Klinische- en poliklinische hartrevalidatie W4 .................................................................................................. 38
Longziektes COPD W4 ....................................................................................................................................... 44
Longziektes Astma W4 ..................................................................................................................................... 45
Chronisch zorgnet W5....................................................................................................................................... 47
KNGF-richtlijn COPD-toelichting W5 ................................................................................................................. 48
Beperking in de spierfunctie W5 ....................................................................................................................... 51
COPD en training W5 ........................................................................................................................................ 54
Interventies gericht op dyspnoe W5 ................................................................................................................. 57
Mucusklaring W6 .............................................................................................................................................. 58
Ontspanning W6 ............................................................................................................................................... 61
Gezondheidsvaardigheden W6 ......................................................................................................................... 64
Diabetes mellitus W7 ........................................................................................................................................ 66
Diabetes mellitus preventie en behandeling W7 .............................................................................................. 70
Diëtiek W7 ........................................................................................................................................................ 73
Lifestyle &technologie W7 ................................................................................................................................ 73
Gedragswetenschap ..................................................................................................................................... 75
Chronische ziekte W1........................................................................................................................................ 75
Stress W5 .......................................................................................................................................................... 79
Motivational interviewing W6 .......................................................................................................................... 84
Medisch handelen ........................................................................................................................................ 86
Algemene pathologische principes in de lifestyle-context W1.......................................................................... 86
Interne geneeskundige principes W2 ................................................................................................................ 88
Cardiovasculaire principes W3.......................................................................................................................... 89
Pulmonale principes W4 ................................................................................................................................... 92
Farmacologische principes W5 ......................................................................................................................... 94
Oncologische principes W6 ............................................................................................................................... 99
1
, Diabetische principes W7 ............................................................................................................................... 105
Endocrinologische principes W8 ..................................................................................................................... 111
Fysiologie.................................................................................................................................................... 114
Spijsvertering W1............................................................................................................................................ 114
Fysieke inspanning & Comorbiditeit W7 ......................................................................................................... 119
2
,Fysiotherapeutisch handelen
NCDs en risicofactoren W1
Chronic diseases, ook wel non-communicable diseases (NCDs) genoemd, zijn
niet overdraagbare aandoeningen. Ze zijn van lange duur en meestal langzaam
progressief.
De vier meest voorkomende NCDs zijn:
- Cardio-vasculaire aandoeningen (o.a. beroerte)
- Kanker
- Chronische longaandoeningen (o.a. COPD en astma)
- Diabetes mellitus
Non-communicable diseases leiden tot
- 41 miljoen sterfgevallen wereldwijd
- Komt neer op 71% van de wereldwijde sterfgevallen
Cardiovasculair 17,9 miljoen
Kanker 9,0 miljoen
Longaandoeningen 3,9 miljoen
Diabetes 1,6 miljoen
Chronische aandoeningen in Nederland
Levensverwachting in 2040
- Mannen: 84,2 jaar
- Vrouwen: 87,4 jaar
NL in 2040: 54% heeft minimaal één chronisch aandoening. Dat komt neer op 12
miljoen Nederlanders; in 2015 waren dit er 11 miljoen.
Chronische aandoeningen en fysiotherapie
In 2018: 67% van de chronisch zieken in contact met een of meerdere paramedici. (
In 2018: 37% van de chronisch zieken bezoekt een fysiotherapeut. (Nivel 2019)
33% van de patiënten in de eerstelijns fysiotherapiepraktijk wordt behandeld voor
een chronische aandoening. (KNGF, 2020)
Onderliggende oorzaken van chronische aandoeningen
Leefstijl
BRAVO-D
- Bewegen
- Roken
- Alcohol
- Voeding
- Ontspanning
- Drugs
Feiten: oorzaken wereldwijd
Wereldwijd percentage van aantal overlijdensgevallen
ten gevolge van…
12,8% hoge bloeddruk
5,8% hoge bloedglucosewaarde
5,5% fysieke inactiviteit
4,8% hoog cholesterol
2,9% te weinig inname van fruit en groenten
3
, 9 vrijwillige NVD-doelstellingen 2025 WHO
Risicofactoren
“A risk factor is any attribute, characteristic or exposure of an individual that
increases the likelihood of developing a disease or injury.” (WHO, 2018)
Twee soorten risicofactoren:
- Factoren die je niet kunt beïnvloeden;
- Factoren die je wel kunt beïnvloeden.
Niet-veranderbare risicofactoren
- Leeftijd
- Geslacht
- Erfelijkheid
- Etniciteit
Veranderbare risicofactoren
- Hoge bloeddruk - Metabool syndroom
- Te hoog cholesterol - Alcohol
- Roken - Lage socio-economische status
- Fysieke inactiviteit - Mentale gezondheidsproblemen
- Obesitas - Psychosociale stress
- Ongezonde voeding
- Diabetes mellitus type II
Hoge bloeddruk
Hypertensie= te hoge bloeddruk
Systolisch= Druk wanneer het hart pompt (li kamer)
Diastolisch= Druk wanneer hart ontspant
Ideale bloeddruk: 120/80 mmHg
Hoge bloeddruk: 140/90 mmHg
Weinig symptomen, maar richt wel schade aan!
- Beschadiging endotheel
- Vorming van plaques, die verstoppingen kunnen veroorzaken.
4
