c-FH1 – diagnostiek nekpijn
Als iemand ooit nekklachten heeft gehad is de kans erg groot op een recidief (terugkomende nekpijn).
Belangrijke prognostische factoren:
- Hoge mate van pijn en beperking
- Eerdere episodes van nekpijn
- Hogere leeftijd
- Slechte psychologische gezondheid, psychosociale stress, cognities, passieve coping-stijl
- Hoge werkeisen, type werk, weinig invloed hebben op eigen werk
Gradaties van nekpijn
Graad I (aspecifiek): nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie en heeft nauwelijks invloed op ADL.
Graad II (aspecifiek): nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijze op grote structurele
pathologie, maar die wel een forse invloed op ADL.
Graad III (specifiek): nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie, waarbij wel neurologische symptomen aanwezig zijn. Zoals verminderde peesreflexen,
spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen in de BE.
Graad IV (specifiek): nekpijn met tekenen of symptomen die kunnen wijzen op ernstige structurele
pathologie. Ernstig omvat: fracturen, vertebrale dislocaties, schade aan het ruggenmerg, infecties,
tumoren of systematische ziekten, waaronder gewrichtsontstekingen. -> graad IV wordt niet behandeld
bij de fysio, deze wordt teruggestuurd naar de huisarts.
Fysiotherapeut mag geen diagnose stellen, dat doet de dokter. Bijv. wij als fysio kunnen duidelijk een
fractuur vinden, maar dit mogen wij niet officieel zeggen, eerst terugsturen naar de huisarts, daar wordt
de diagnose gesteld.
Canadian C-Spine Rules
1. Zijn er hogere risicofactoren die aanvullend onderzoek verplichten? JA = CT van CWK, NEE = 2
o Leeftijd > 65 jaar
o Gevaarlijke mechanisme (gevallen van hoogte >1 meter -> 5 traptreden, compressie
hoofd, fietsongeluk of botsing)
o Paresthesieen in extremiteiten
2. Zijn er lage risicofactoren waarmee de ROM veilig kan worden getest? JA = 3, NEE = CT van CWK
o Simpele kop-staartbotsing
o Zittende positie op de SEH
o Loopt rond
o Vertraagd begin van nekpijn (niet direct begin van nekpijn)
o Afwezigheid van drukpijn midline CWK
3. Mogelijkheid om nek actief te bewegen? JA = naar huis, NEE = CT van CWK
Specifieke testen in de screening
- (modified) Sharp Purser test -> https://www.youtube.com/watch?v=9mbXER7QtNM
- Anterior stability test atlanto-occipital joint -> https://www.youtube.com/watch?v=jCRwl-ZL29w
- Alar ligament shear test -> https://www.youtube.com/watch?v=pj-8cAkFYiA
L’hermitte’s Sign: elektrische sensatie vanaf de nek over de rug, vanwege demyelinesatie van het
ruggenmerg, bijvoorbeeld bij MS. Dan is er waarschijnlijk iets neurologisch aan de hand. -> terug sturen
naar de huisarts.
Frequente optredende symptomen
- Hoofd- schouder- armpijn
, - Afwijkende ROM CWK
- Automanipulatie, locking, catching, cluncking, giving-way, multiple recidieven, schietende pijn bij
snelle bewegingen (Cook 2005)
Lokale stabilisatoren kunnen worden getest met de stabilizer.
De diepere hals buigers hebben een hoge dichtheid van spierspoeltjes (sensoren) die ons iets vertellen
over de stand van de nek. Zijn die aangedaan dan heeft de patiënt moeite met de spieren aanspannen en
de stand van de nek herkennen.
c-FH2 – behandeling nekpijn
Behandelprofielen
Profiel Kenmerken Omschrijving
Behandelprofiel A Nekpijn graad I en II met een Nekpijn die (in meer of mindere mate) invloed
normaal beloop heeft op activiteiten in het dagelijks leven, die
in de eerste zes weken na ontstaan van de
klachten verbeteren
Behandelprofiel B Nekpijn graad I en II met een Nekpijn die (in meer of mindere mate) invloed
afwijkend beloop, zonder heeft op activiteiten in het dagelijks leven, die
dominante aanwezigheid van in de eerste zes weken van de klachten niet
psychosociale herstel verbeteren, of in die periode zelfs
belemmerende factoren verslechteren, en waarbij geen psychosociale
herstel belemmerende factoren dominant
aanwezig zijn
Behandelprofiel C Nekpijn graad I en II met een Nekpijn die (in meer of mindere mate) invloed
afwijkend beloop, met heeft op activiteiten in het dagelijks leven, die
dominante aanwezigheid van in de eerste zes weken van de klachten niet
psychosociale herstel verbeteren, of in die periode zelfs
belemmerende factoren verslechteren, en waarbij psychosociale
herstel belemmerende factoren dominant
aanwezig zijn
Behandelprofiel D Nekpijn graad III Nekpijn waarbij neurologische tekenen en
symptomen aanwezig zijn
Behandelprofiel A
- Informatie en advies
- Uitleg over risicofactoren werk gerelateerde nekpijn
- Maximaal 3 behandelingen
- Dit is niet de typische ‘instabiliteitspatiënt’
Behandelprofiel B
- Informatie en advies (zoals bij A)
- Aanbevolen aanvullende therapie
o Combinatie oefentherapie met cervicale en/of thorocale mobilisatie
o De oefentherapie dient aan te sluiten bij de behoeften, beperkingen en doelen van de
patiënt
- Te overwegen therapie
o Cervicaal kussen
o Massage voor pijnvermindering korte termijn
o Werkplekinterventie
,Behandelprofiel C (=B + advies)
- Informatie en advies (zoals bij B, nadruk op aanwezigheid psychosociale factoren)
- Aanbevolen aanvullende therapie
o Bij oefentherapie meer de nadruk op gedragsmatige principes
Afgeraden therapie
- Dry needling
- Elektrotherapie
- Ultrageluid/shockwave
- Laser
Beëindig behandeling bij bereiken behandeldoelen of indien er geen verbetering is na zes weken.
Stabiliteitstraining binnen KNGF richtlijn
- Binnen profiel B en C wordt oefentherapie aanbevolen als voornaamste therapie
- Wanneer klinische symptomen (Cook) en testen voor diepe cervicale flexoren en extensoren
positief zijn kan stabiliserende oefentherapie worden geadviseerd.
Rode vezels type 1
- Langzame vezels
- Veel mitochondria (zorgt voor de aanmaak van energie)
- Veel capillairen (zijn haarfijne bloedvaatjes, wordt zuurstof en voedingsstoffen aan de
omringende weefsels afgegeven)
- Hoge resistentie tegen vermoeidheid
- Aerobe metabolisme
- Efficiënt maar minder vermogend
Type 2B vezels
- Snelle vezels
- Weinig mitochondria
- Snel vermoeid
- Beperkt aeroob metabolisme
- Hoge anaerobe capaciteit
- Grootste en snelste spiervezels
- Veel vermogend, weinig efficiënt
Head and neck sense: reflexen die een rol spelen
- Vestibulo-occulaire reflex: het volgen van bewegende objecten
- Vestibulo-colli reflex: stabiliseren van het hoofd in de ruimte
- Vestibulo-spinale reflex: stabiliseren van het lichaam in de ruimte
- Cervico-colli reflex: hoofd positie ten aanzien van de romp
Motor control
- DNF bevatten veel afferente spierspoeltjes
- Afferente/efferente informatie uit de nekregio controleren de houding en balans via Feed-
Forward en Feedback mechanismes
- Een dysfunctie van spier- uithoudingsvermogen, coördinatie en of verandering van mobiliteit
verstoort deze interactie
- DNF & stabilizer
- Tractie en mobilisatie technieken
, c-ANA1 – cervicale wervelkolom
Introductie
- 7 cervicale wervels
- Hoog cervicaal = C0 – C2
- Midden cervicaal = C2 – C5
- Laag cervicaal = C5 – T1
- Cervicothorocale overgang C4 – T3
- C7 (meestal) de uitstekende wervel
Bewegingssegment van Junghans:
- 2 wervellichamen
- Intervertebrale discus
- Facet gewricht (art. zygapophysialis) zygos = brug tussen 2 vertebrae
Cervicale wervelkolom
- Sup. Facetten: superioposterior
- Inf. Facetten: inferioanterior
Rom: in alle richtingen
- Flexie – extensie
- Lateroflexie
- Rotatie
Osteologie hoog-cervicale wervelkolom
OAA gewricht. Occiput -> Atlas -> Axis
Atlanto-occipitaal gewricht (C0-C1)
- Tussen de atlas en occiput
- Condyelen convex
- Gewrichtsvlakken atlas cocaaf
- Synoviaal (kogel) gewricht
- Kommetje wordt dieper bij ouder worden
- Géén discus
Atlanto-axiaal gewricht (C1-C2)
- Tussen atlas-axis
- 3 synoviaal gewrichten
- Géén discus
- Bioconvex
Dens/proc. Odontoid
Dwarsdoorsnede van C1
- Ruggemerg
- Vertebrale arterie
- C2 dens
- Omliggende spieren
- Lig. Transversus atlantis
- Art. mediale atlanto-axiale
Atlas C1
- Geen wervellichaam
- Ring van bot
Als iemand ooit nekklachten heeft gehad is de kans erg groot op een recidief (terugkomende nekpijn).
Belangrijke prognostische factoren:
- Hoge mate van pijn en beperking
- Eerdere episodes van nekpijn
- Hogere leeftijd
- Slechte psychologische gezondheid, psychosociale stress, cognities, passieve coping-stijl
- Hoge werkeisen, type werk, weinig invloed hebben op eigen werk
Gradaties van nekpijn
Graad I (aspecifiek): nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie en heeft nauwelijks invloed op ADL.
Graad II (aspecifiek): nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijze op grote structurele
pathologie, maar die wel een forse invloed op ADL.
Graad III (specifiek): nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie, waarbij wel neurologische symptomen aanwezig zijn. Zoals verminderde peesreflexen,
spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen in de BE.
Graad IV (specifiek): nekpijn met tekenen of symptomen die kunnen wijzen op ernstige structurele
pathologie. Ernstig omvat: fracturen, vertebrale dislocaties, schade aan het ruggenmerg, infecties,
tumoren of systematische ziekten, waaronder gewrichtsontstekingen. -> graad IV wordt niet behandeld
bij de fysio, deze wordt teruggestuurd naar de huisarts.
Fysiotherapeut mag geen diagnose stellen, dat doet de dokter. Bijv. wij als fysio kunnen duidelijk een
fractuur vinden, maar dit mogen wij niet officieel zeggen, eerst terugsturen naar de huisarts, daar wordt
de diagnose gesteld.
Canadian C-Spine Rules
1. Zijn er hogere risicofactoren die aanvullend onderzoek verplichten? JA = CT van CWK, NEE = 2
o Leeftijd > 65 jaar
o Gevaarlijke mechanisme (gevallen van hoogte >1 meter -> 5 traptreden, compressie
hoofd, fietsongeluk of botsing)
o Paresthesieen in extremiteiten
2. Zijn er lage risicofactoren waarmee de ROM veilig kan worden getest? JA = 3, NEE = CT van CWK
o Simpele kop-staartbotsing
o Zittende positie op de SEH
o Loopt rond
o Vertraagd begin van nekpijn (niet direct begin van nekpijn)
o Afwezigheid van drukpijn midline CWK
3. Mogelijkheid om nek actief te bewegen? JA = naar huis, NEE = CT van CWK
Specifieke testen in de screening
- (modified) Sharp Purser test -> https://www.youtube.com/watch?v=9mbXER7QtNM
- Anterior stability test atlanto-occipital joint -> https://www.youtube.com/watch?v=jCRwl-ZL29w
- Alar ligament shear test -> https://www.youtube.com/watch?v=pj-8cAkFYiA
L’hermitte’s Sign: elektrische sensatie vanaf de nek over de rug, vanwege demyelinesatie van het
ruggenmerg, bijvoorbeeld bij MS. Dan is er waarschijnlijk iets neurologisch aan de hand. -> terug sturen
naar de huisarts.
Frequente optredende symptomen
- Hoofd- schouder- armpijn
, - Afwijkende ROM CWK
- Automanipulatie, locking, catching, cluncking, giving-way, multiple recidieven, schietende pijn bij
snelle bewegingen (Cook 2005)
Lokale stabilisatoren kunnen worden getest met de stabilizer.
De diepere hals buigers hebben een hoge dichtheid van spierspoeltjes (sensoren) die ons iets vertellen
over de stand van de nek. Zijn die aangedaan dan heeft de patiënt moeite met de spieren aanspannen en
de stand van de nek herkennen.
c-FH2 – behandeling nekpijn
Behandelprofielen
Profiel Kenmerken Omschrijving
Behandelprofiel A Nekpijn graad I en II met een Nekpijn die (in meer of mindere mate) invloed
normaal beloop heeft op activiteiten in het dagelijks leven, die
in de eerste zes weken na ontstaan van de
klachten verbeteren
Behandelprofiel B Nekpijn graad I en II met een Nekpijn die (in meer of mindere mate) invloed
afwijkend beloop, zonder heeft op activiteiten in het dagelijks leven, die
dominante aanwezigheid van in de eerste zes weken van de klachten niet
psychosociale herstel verbeteren, of in die periode zelfs
belemmerende factoren verslechteren, en waarbij geen psychosociale
herstel belemmerende factoren dominant
aanwezig zijn
Behandelprofiel C Nekpijn graad I en II met een Nekpijn die (in meer of mindere mate) invloed
afwijkend beloop, met heeft op activiteiten in het dagelijks leven, die
dominante aanwezigheid van in de eerste zes weken van de klachten niet
psychosociale herstel verbeteren, of in die periode zelfs
belemmerende factoren verslechteren, en waarbij psychosociale
herstel belemmerende factoren dominant
aanwezig zijn
Behandelprofiel D Nekpijn graad III Nekpijn waarbij neurologische tekenen en
symptomen aanwezig zijn
Behandelprofiel A
- Informatie en advies
- Uitleg over risicofactoren werk gerelateerde nekpijn
- Maximaal 3 behandelingen
- Dit is niet de typische ‘instabiliteitspatiënt’
Behandelprofiel B
- Informatie en advies (zoals bij A)
- Aanbevolen aanvullende therapie
o Combinatie oefentherapie met cervicale en/of thorocale mobilisatie
o De oefentherapie dient aan te sluiten bij de behoeften, beperkingen en doelen van de
patiënt
- Te overwegen therapie
o Cervicaal kussen
o Massage voor pijnvermindering korte termijn
o Werkplekinterventie
,Behandelprofiel C (=B + advies)
- Informatie en advies (zoals bij B, nadruk op aanwezigheid psychosociale factoren)
- Aanbevolen aanvullende therapie
o Bij oefentherapie meer de nadruk op gedragsmatige principes
Afgeraden therapie
- Dry needling
- Elektrotherapie
- Ultrageluid/shockwave
- Laser
Beëindig behandeling bij bereiken behandeldoelen of indien er geen verbetering is na zes weken.
Stabiliteitstraining binnen KNGF richtlijn
- Binnen profiel B en C wordt oefentherapie aanbevolen als voornaamste therapie
- Wanneer klinische symptomen (Cook) en testen voor diepe cervicale flexoren en extensoren
positief zijn kan stabiliserende oefentherapie worden geadviseerd.
Rode vezels type 1
- Langzame vezels
- Veel mitochondria (zorgt voor de aanmaak van energie)
- Veel capillairen (zijn haarfijne bloedvaatjes, wordt zuurstof en voedingsstoffen aan de
omringende weefsels afgegeven)
- Hoge resistentie tegen vermoeidheid
- Aerobe metabolisme
- Efficiënt maar minder vermogend
Type 2B vezels
- Snelle vezels
- Weinig mitochondria
- Snel vermoeid
- Beperkt aeroob metabolisme
- Hoge anaerobe capaciteit
- Grootste en snelste spiervezels
- Veel vermogend, weinig efficiënt
Head and neck sense: reflexen die een rol spelen
- Vestibulo-occulaire reflex: het volgen van bewegende objecten
- Vestibulo-colli reflex: stabiliseren van het hoofd in de ruimte
- Vestibulo-spinale reflex: stabiliseren van het lichaam in de ruimte
- Cervico-colli reflex: hoofd positie ten aanzien van de romp
Motor control
- DNF bevatten veel afferente spierspoeltjes
- Afferente/efferente informatie uit de nekregio controleren de houding en balans via Feed-
Forward en Feedback mechanismes
- Een dysfunctie van spier- uithoudingsvermogen, coördinatie en of verandering van mobiliteit
verstoort deze interactie
- DNF & stabilizer
- Tractie en mobilisatie technieken
, c-ANA1 – cervicale wervelkolom
Introductie
- 7 cervicale wervels
- Hoog cervicaal = C0 – C2
- Midden cervicaal = C2 – C5
- Laag cervicaal = C5 – T1
- Cervicothorocale overgang C4 – T3
- C7 (meestal) de uitstekende wervel
Bewegingssegment van Junghans:
- 2 wervellichamen
- Intervertebrale discus
- Facet gewricht (art. zygapophysialis) zygos = brug tussen 2 vertebrae
Cervicale wervelkolom
- Sup. Facetten: superioposterior
- Inf. Facetten: inferioanterior
Rom: in alle richtingen
- Flexie – extensie
- Lateroflexie
- Rotatie
Osteologie hoog-cervicale wervelkolom
OAA gewricht. Occiput -> Atlas -> Axis
Atlanto-occipitaal gewricht (C0-C1)
- Tussen de atlas en occiput
- Condyelen convex
- Gewrichtsvlakken atlas cocaaf
- Synoviaal (kogel) gewricht
- Kommetje wordt dieper bij ouder worden
- Géén discus
Atlanto-axiaal gewricht (C1-C2)
- Tussen atlas-axis
- 3 synoviaal gewrichten
- Géén discus
- Bioconvex
Dens/proc. Odontoid
Dwarsdoorsnede van C1
- Ruggemerg
- Vertebrale arterie
- C2 dens
- Omliggende spieren
- Lig. Transversus atlantis
- Art. mediale atlanto-axiale
Atlas C1
- Geen wervellichaam
- Ring van bot
