Samenvatting
Samenvatting Maatschappijleer hoofdstuk 2: rechtsstaat
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Hoodstuk 2 samengevat
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer Hoofdstuk 2: Rechtsstaat .Paragraaf 1: Vrijheid of veiligheid
In een staat waarin de overheid in staat is om de veiligheid van burgers te
garanderen heeft de overheid gezag en voert zij het geweldsmonopolie uit. Dit
houd in dat alleen de overheid geweld tegen burgers mag gebruiken om de orde te
handhaven of de criminaliteit op te sporen. Tussen burgers en overheid is een
sociaal contract, burgers vinden het oké dat de overheid de geweldsmonopolie heeft
als zij daarvoor veiligheid krijgen.
Filosofie Thomas Hobbes
Thomas Hobbes waarschuwde voor een oorlog van allen tegen allen: bellum
omnium contra omnes. Dit zou gebeuren als mensen niet in toom zouden worden
gehouden, want zonder hogere macht zou men alleen aan hun eigenbelang denken,
ook als dit ten koste gaat van anderen.
‘De mens is een wolf voor zijn medemens.’
⤷ Alleen een sterke hogere macht een onderlinge strijd tussen mensen kunne voorkomen.
Sociaal contract (tussen burgers en de politieke macht) = Hierbij staan burgers
individuele vrijheden af aan een soevereine macht en krijgen ze orde en veiligheid
in de samenleving ervoor terug. Dus: burgers accepteren dat de overheid het
geweldsmonopolie heeft en dat iedereen zich aan de rechtsregels moet houden om
geweld en een oorlog van allen tegen allen te voorkomen.
Een rechtsstaat is een staat waarin burgers beschermd worden tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid. Dat de staat gebonden is aan het
recht. Het heeft 4 kenmerken:
- Aanwezigheid van grondrechten
- Legaliteitsbeginsel
- Scheiding van machten
- Onafhankelijke rechtspraak
Aanwezigheid van grondrechten
Grondrechten beschermen burgers tegen machtsmisbruik door de overheid. Het
beperkt de macht van de overheid. Burgers kunnen bij een conflict zich met zijn
grondrechten bij de overheid roepen.
Legaliteitsbeginsel
Het legaliteitsbeginsel beschermt burgers tegen teveel macht van de overheid. Het
gaat over twee dingen:
- Alles wat de overheid doet is gebaseerd op de wet
, - Je kunt alleen gestraft worden voor iets waarvan op dat moment in de wet
staat dat het strafbaar is. Als er een nieuwe wet komt kun je niet met
terugwerkende kracht bestraft worden
Machtenscheiding
Een belang kenmerk van machtenscheiding is de trias politica.
Een rechtsstaat is een staat waarin burgers worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid. Dit
noemen we rechtsbescherming. Om dit goed te
kunnen doen is er een trias politica:
In de afbeelding is de trias politica getekend. De
wetgevende macht, waaronder het parlement
regering en gemeente/provinciale staten,
controleert de uitvoerende macht waaronder,
regering lokaal bestuur politie en openbaar
ministerie, zij controleren de rechterlijke macht en
zij controleren weer de wetgevende macht. Zo heeft
niemand teveel macht.
Onafhankelijke rechtspraak
In een rechtsstaat moeten rechters onafhankelijk zijn. Dit houdt in dat zij volgens
het recht moeten handelen en zich niet laten beïnvloeden door de andere machten.
Daarnaast moeten rechters ook onpartijdig zijn. Het recht wordt vaak in drie
rechtsgebieden onderverdeeld:
- Het burgerlijk recht, de rechter doet uitspraken over een conflict tussen
burgers
- Het bestuursrecht, het gaat om conflicten tussen burger en overheid
- Het strafrecht, als iemand wordt verdacht van een strafbaar feit
Er zijn 3 rechtsgebieden:
- burgerlijk recht/civiel recht= rechter doet uitspraak over conflicten tussen
burgers/rechtspers
- bestuursrecht = gaat om conflicten tussen burgers/rechtspers. en de overheid
- strafrecht = is sprake van als iemand verdacht wordt van een strafrecht
Stappen in een strafproces
Paragraaf 2: Grondrechten beperken of niet?
Als burger heb je grondwetten om jou te beschermen. Ze beschermen burgers tegen
te veel macht van de overheid. Je hebt verschillende soorten grondrechten:
- Klassieke grondrechten
- Sociale grondrechten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkestiefelhagen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen