Begrippenlijst IGW H1 t/m 10
Frenologie Een wetenschap die beweerde dat je mensen hun
verschillende vermogens kon bestuderen a.d.h.v. de vorm van
de schedel.
Psychologie Een wetenschap die zich bezighoudt met het innerlijk leven
(kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen.
Complexiteit Een kenmerk van systemen die bestaan uit grote aantallen op
elkaar inwerkende eenheden (zoals neuronen in de hersenen),
wat resulteert in nieuwe patronen of verschijnselen die niet in
afzonderlijke eenheden worden gevonden.
Zelfbewustzijn Het vermogen van individuen of andere levende organismen
om hun eigen gedrag bewust te observeren. Zelfobservatie kan
leiden tot het maken van fouten, zoals een vooroordeel
hebben.
Reactiviteit Mensen kunnen hun gedrag aanpassen als ze weten dat ze
geobserveerd worden.
Causaliteit Een oorzaak en gevolg verband.
Perceptie Een actief proces van selectie, organisatie en interpretatie van
informatie over de wereld die door onze zintuigen wordt
overgebracht.
Selective We kunnen niet op alle prikkel om ons heen letten, dus moeten
attention(selectieve we een keuze maken op welke prikkels we ons focussen.
aandacht)
Ambiguous figures Een afbeelding die op meerdere manier geinterpreteerd kan
worden.
Closure In perceptie, de neiging om onvolledige patronen in te vullen
om een samenhangend geheel te produceren.
Gestalt theorie Een theorie die vindt dat de perceptuele ervaring resultaat is
van actieve synthese, en de basisfactoren te identificeren die
van invloed zijn op hoe we zintuiglijke gegevens organiseren
en interpreteren.
Similarity Perceptuele organisatie, gebaseerd op het groeperen van
gelijkaardige elementen.
Proximity Elementen die dicht bij elkaar liggen, worden vaak als een
groep gezien.
,Schemata Een mentaal kader dat kennis, overtuigingen en verwachtingen
organiseert en wordt gebruikt om gedrag te sturen.
Stereotypen Ervaringen of informatie over een groep mensen die
gegeneraliseerd worden over alle leden van de groep,
ongeacht dat omstandigheden.
Confirmation bias We kijken alleen graag naar informatie die onze overtuigingen
bevestigen en de andere informatie negeren we.
Complementarity Elke benadering heeft waarde, zonder dat het betekent dat de
ene gelijk heeft en de andere het fout heeft.
Functionalisme Een stroming in de sociologie en culturele antropologie die
uitgaat van de veronderstelling dat sociale verschijnselen een
bepaalde functie vervullen in de samenleving en dat sociale
verschijnselen onderling samenhang vertonen.
Structuralisme Een benaderingswijze die ervan uitgaat dat niet-direct
waarneembare of onbewuste structuren ten grondslag liggen
aan alle sociale verschijnselen. Deze structuren zijn
verzamelingen van de relaties tussen de elementen waaruit de
sociale werkelijkheid is opgebouwd.
Objectieve observatie Deze observatie kan geverifieerd worden door verschillende
observeerders.
Georganiseerde Een observatie gebaseerd op het geloof dat de classificatie
observatie van observaties zal leiden tot een verklaring voor die
observaties.
Inductie Een theorie vormen op basis van observaties.
Deductie Specifieke conclusie herleiden uit een theorie.
Introspectionism Het analyseren van je eigen gedrag. Het gevaar hierbij is je
eigen ervaringen zien als data. Om dit te voorkomen proberen
veel onderzoekers gebruik te maken van publieke theorieën
voor observaties.
Conceptuele definitie Afkaderen wat het begrip inhoudt waar je onderzoek naar doet.
Operationele definitie Een proces waarbij je afkadert hoe je het concept meetbaar
gaat maken.
Think-aloud protocol Op die manier kan de onderzoeker goed het gedachteproces
meekrijgen.
Laboratory setting Je laat de participanten reizen naar een speciale locatie
(laboratorium).
Field setting Je gaat als onderzoeker naar de plek waar je participanten zijn.
, Experimenteel Een setting waarbij een onderzoeker een variabele manipuleert
onderzoek met als doel een causaal verband vinden. Dit vindt vaak plaats
in een laboratorium.
Niet-experimenteel Een onderzoek waarbij er geen directe manipulatie wordt
onderzoek uitgevoerd op een variabele en geen randomisatie plaatsvindt.
Bystander apathy Situaties waarin mensen niet ingrijpen bij een noodgeval.
Interview Een onderzoeksmethode waarbij een onderzoeker vragen stelt
aan een respondent. Deze data heet self-report data.
Survey Een grote vragenlijst die vaak gebruikt wordt als het om een
grote steekproef gaat.
Populatie De groep mensen waar je een uitspraak over wilt doen.
Steekproef Een aantal mensen uit de populatie.
Natuurlijke observatie Gedrag observeren in een natuurlijke setting.
Participerende De observant observeerd door lid te worden/ mee te doen met
observatie de groep die hij/zij wilt observeren.
Bias De mate waarin het ontvangen signaal verstoord is. Dus de
mate waarin de onderzoeker al een vooroordeel heeft.
Onopvallende
maatregelen
Case studies Een gedetailleerde beschrijving van een individu. Waarbij de
essentie van iemands gedrag centraal moet staan.
Representativiteit De mate waarin een element een afspiegeling is van het
grotere geheel waar het deel van uitmaakt.
Correlationeel Onderzoek waarbij er gekeken wordt naar de relatie tussen
onderzoek twee of meer variabelen.
Correlatiecoëfficiënt De mate waarin er een relatie is tussen de twee variabelen aan
te tonen.
Illusory correlation Soms wordt er een patroon gevonden bij bepaald gedrag,
maar blijkt dat patroon eigenlijk niet te bestaan.
Experimentele groep De groep waarbij er een variabele wordt gemanipuleerd.
Controlegroep De groep waarbij de variabele niet gemanipuleerd wordt. Deze
groep is er om de interne validiteit aan te kunnen tonen.
Frenologie Een wetenschap die beweerde dat je mensen hun
verschillende vermogens kon bestuderen a.d.h.v. de vorm van
de schedel.
Psychologie Een wetenschap die zich bezighoudt met het innerlijk leven
(kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen.
Complexiteit Een kenmerk van systemen die bestaan uit grote aantallen op
elkaar inwerkende eenheden (zoals neuronen in de hersenen),
wat resulteert in nieuwe patronen of verschijnselen die niet in
afzonderlijke eenheden worden gevonden.
Zelfbewustzijn Het vermogen van individuen of andere levende organismen
om hun eigen gedrag bewust te observeren. Zelfobservatie kan
leiden tot het maken van fouten, zoals een vooroordeel
hebben.
Reactiviteit Mensen kunnen hun gedrag aanpassen als ze weten dat ze
geobserveerd worden.
Causaliteit Een oorzaak en gevolg verband.
Perceptie Een actief proces van selectie, organisatie en interpretatie van
informatie over de wereld die door onze zintuigen wordt
overgebracht.
Selective We kunnen niet op alle prikkel om ons heen letten, dus moeten
attention(selectieve we een keuze maken op welke prikkels we ons focussen.
aandacht)
Ambiguous figures Een afbeelding die op meerdere manier geinterpreteerd kan
worden.
Closure In perceptie, de neiging om onvolledige patronen in te vullen
om een samenhangend geheel te produceren.
Gestalt theorie Een theorie die vindt dat de perceptuele ervaring resultaat is
van actieve synthese, en de basisfactoren te identificeren die
van invloed zijn op hoe we zintuiglijke gegevens organiseren
en interpreteren.
Similarity Perceptuele organisatie, gebaseerd op het groeperen van
gelijkaardige elementen.
Proximity Elementen die dicht bij elkaar liggen, worden vaak als een
groep gezien.
,Schemata Een mentaal kader dat kennis, overtuigingen en verwachtingen
organiseert en wordt gebruikt om gedrag te sturen.
Stereotypen Ervaringen of informatie over een groep mensen die
gegeneraliseerd worden over alle leden van de groep,
ongeacht dat omstandigheden.
Confirmation bias We kijken alleen graag naar informatie die onze overtuigingen
bevestigen en de andere informatie negeren we.
Complementarity Elke benadering heeft waarde, zonder dat het betekent dat de
ene gelijk heeft en de andere het fout heeft.
Functionalisme Een stroming in de sociologie en culturele antropologie die
uitgaat van de veronderstelling dat sociale verschijnselen een
bepaalde functie vervullen in de samenleving en dat sociale
verschijnselen onderling samenhang vertonen.
Structuralisme Een benaderingswijze die ervan uitgaat dat niet-direct
waarneembare of onbewuste structuren ten grondslag liggen
aan alle sociale verschijnselen. Deze structuren zijn
verzamelingen van de relaties tussen de elementen waaruit de
sociale werkelijkheid is opgebouwd.
Objectieve observatie Deze observatie kan geverifieerd worden door verschillende
observeerders.
Georganiseerde Een observatie gebaseerd op het geloof dat de classificatie
observatie van observaties zal leiden tot een verklaring voor die
observaties.
Inductie Een theorie vormen op basis van observaties.
Deductie Specifieke conclusie herleiden uit een theorie.
Introspectionism Het analyseren van je eigen gedrag. Het gevaar hierbij is je
eigen ervaringen zien als data. Om dit te voorkomen proberen
veel onderzoekers gebruik te maken van publieke theorieën
voor observaties.
Conceptuele definitie Afkaderen wat het begrip inhoudt waar je onderzoek naar doet.
Operationele definitie Een proces waarbij je afkadert hoe je het concept meetbaar
gaat maken.
Think-aloud protocol Op die manier kan de onderzoeker goed het gedachteproces
meekrijgen.
Laboratory setting Je laat de participanten reizen naar een speciale locatie
(laboratorium).
Field setting Je gaat als onderzoeker naar de plek waar je participanten zijn.
, Experimenteel Een setting waarbij een onderzoeker een variabele manipuleert
onderzoek met als doel een causaal verband vinden. Dit vindt vaak plaats
in een laboratorium.
Niet-experimenteel Een onderzoek waarbij er geen directe manipulatie wordt
onderzoek uitgevoerd op een variabele en geen randomisatie plaatsvindt.
Bystander apathy Situaties waarin mensen niet ingrijpen bij een noodgeval.
Interview Een onderzoeksmethode waarbij een onderzoeker vragen stelt
aan een respondent. Deze data heet self-report data.
Survey Een grote vragenlijst die vaak gebruikt wordt als het om een
grote steekproef gaat.
Populatie De groep mensen waar je een uitspraak over wilt doen.
Steekproef Een aantal mensen uit de populatie.
Natuurlijke observatie Gedrag observeren in een natuurlijke setting.
Participerende De observant observeerd door lid te worden/ mee te doen met
observatie de groep die hij/zij wilt observeren.
Bias De mate waarin het ontvangen signaal verstoord is. Dus de
mate waarin de onderzoeker al een vooroordeel heeft.
Onopvallende
maatregelen
Case studies Een gedetailleerde beschrijving van een individu. Waarbij de
essentie van iemands gedrag centraal moet staan.
Representativiteit De mate waarin een element een afspiegeling is van het
grotere geheel waar het deel van uitmaakt.
Correlationeel Onderzoek waarbij er gekeken wordt naar de relatie tussen
onderzoek twee of meer variabelen.
Correlatiecoëfficiënt De mate waarin er een relatie is tussen de twee variabelen aan
te tonen.
Illusory correlation Soms wordt er een patroon gevonden bij bepaald gedrag,
maar blijkt dat patroon eigenlijk niet te bestaan.
Experimentele groep De groep waarbij er een variabele wordt gemanipuleerd.
Controlegroep De groep waarbij de variabele niet gemanipuleerd wordt. Deze
groep is er om de interne validiteit aan te kunnen tonen.
