MCI Gynaecologie
Voor studenten die de opleiding tot operatie assistent volgen. Informatie is samengevat uit het boek OZT
Gynaecologie. Ook de bijbehorende leerdoelen zijn uitgebreid beantwoord d.m.v. studiemateriaal vanuit E-
learning’s, hoorcolleges en filmpjes van Juf Danielle Academie
Voorbeelden en uitleg wordt gegeven aan de hand van afbeeldingen. Hieronder zie je alle hoofstukken die aanbod
komen voor het behalen van de toets MCI gynaecologie. Succes met leren!!
Voor nog meer studie gemak, zie ook de andere samenvattingen voor de opleiding tot operatieassistent op mijn
account.
1. Vaginale Uterus extirpatie (VUE)
2. Anatomie, fysiologie en pathologie van de uterus
3. Algemene voorbereidingen gynaecologische chirurgie
4. Sectio caesarea
5. De placenta
6. Prolaps (defect van de bekkenbodem)
7. Voor- en achterwand plastiek
8. Gemodificeerde Manchester-Forthergill-portioamputatie.
9. Sacrospinale fixatie
10. Colpocleisis volgens Lefort / perineumplastiek volgens Labhardt
11. Urine-incontinentie
12. TVT(Tension free Vaginal Tape)
,Gynaecologie
Leerdoelen
De student kan van de ingrepen genoemd bij OZT gynaecologie
1. de anatomie, fysiologie en pathologie uitleggen,
2. benoemen welke standaard diagnostiek wordt ingezet,
3. de operatie-indicaties benoemen,
4. het operatiedoel beschrijven. https://mijn-bsl-nl.proxy-ub.rug.nl/operaties-aan-het-middenoor/18206474u
Leerdoelen
De student kan
1. de operatie-indicaties benoemen,
2. de positionering van de patiënt op de operatietafel beschrijven,
3. de desinfectiezone en begrenzingen voor het steriel afdekken beredeneren,
4. benoemen welk specifiek instrumentarium, disposables en randapparatuur worden gebruikt,
5. de functie en werking van het genoemde instrumentarium, de disposables en de randapparatuur verklaren,
6. het operatieverloop van bovengenoemde ingrepen beschrijven,
7. peroperatieve complicaties benoemen,
8. benoemen hoe er geanticipeerd kan worden op deze peroperatieve complicaties,
9. uitleggen hoe de wondverzorging wordt uitgevoerd,
10. postoperatieve complicaties verklaren
Totale uterus extirpatie = AUE(abdominale) en VUE(vaginaal)
Subtotale uterus extirpatie = cervix blijft behouden bij alleen benigne aandoeningen. Het voordeel van het laten
staan van de cervix is dat de bekkenbodem steviger blijft wanneer de cervix blijft zitten. En belangrijk voor de
seksuele beleving.
R: Het ligamentum rotundum (ligamentum teres uteri): dit is het ronde ligament. Deze ophangband van
de uterus loopt door het lieskanaal.
O: Het ligament ovarii propium: verbindt het ovarium met de uterus
I: Het ligamentum suspensorium ovarii (het suspensieve ligament) van de eierstok en het ligamentum
infundibulopelvicum liggen wel dicht bij de uterus, maar spelen geen rol in het ondersteunen ervan.
A. ovarica loopt hierdoor heen.
L: Het ligamentum latum (brede ligament): dit is de verbinding tussen het perimetrium, dat de voor- en
achterzijde van de uterus bekleedt, en de laterale bekkenwand. In het ligamentum latum bevindt zich het
ligamentum teres uteri (ronde band) en het ligamentum cardinale (de bloedvoorziening)
S: Het sacro-uterina (uterosacrale ligament), dat de laterale cervix verbindt met het sacrum v/h bekken.
Het pubocervicale ligament (breed uterusligament), dat de cervix verbindt met de symfyse.
De volgorde van de ligamenten die je tegenkomt bij een VUE?
1. Het ligamentum sacro-uterina verbindt de laterale cervix met het sacrum
2. het ligamentum latum (& ligamentum cardinale)
3. het ligament ovarii propium
4. Het ligamentum rotundum loopt vanaf de fundus door het lieskanaal naar de grote schaamlippen
5. het ligamentum infundibulopelvicum / ligamentum suspensorium ovarii
De arterie uterina bevindt zich boven de overgang tussen vagina en cervix: in het ligamentum cardinale.
De uterus hangt aan de sacro uteriene ligamenten ofwel het zijn de ophangbanden van de uterus.
, VUE = vaginale uterus extirpatie
Operatie indicatie: menstruatie problemen: Dysmenorroe = optreden van pijn en/of krampen tijdens de
menstruatie. Verzakkingsproblematiek/prolaps v/d uterus, carcinoma in situ v/d cervix en uterus
myomen(vleesboom). Transseksualiteit en spoed bij een bloeding post partum. Endometriose interna ofwel
adenomyosis.
Doel van de operatie: operatief verwijderen van de uterus via de vagina. Dit is mogelijk als de uterus niet te
groot is, de vagina ruim genoeg is en er een goede mate van verzakking bestaat. De cervix wordt mee verwijderd.
Bij een verzakking aan de blaas/darm kan deze manier van opereren gecombineerd worden voor een operatie
aan de voor- en achterwand van de vagina. Een VUE heeft de voorkeur boven een abdominale uterus
verwijdering(AUE), i.v.m. een kortere herstel periode bij een VUE.
Wanneer ook de adnexen verwijderd worden, komt de patiënt in de overgang.
Preoperatieve fase
Specifieke benodigdheden: evt. een zelfhoudend speculum(met gewicht). Vaginaal instrumentarium,
voorwandspeculum volgens Bouwdijk Breisky, achterwand speculum volgen Doyen, kogeltangen volgens Martin,
Metzenbaum, Pean, Kocher, depperklem volgens Foerster Ballenger.
Peroperatieve fase = retrograde benadering
Een essentieel verschil tussen de abdominale en de vaginale uterusextirpatie is de manier van benaderen.
Bij de vaginale uterusextirpatie worden als eerste de structuren doorgenomen die bij de abdominale
uterusextirpatie pas als laatste worden doorgenomen.
Bij de vaginale uterusextirpatie wordt de vaatsteel(a. uterina) vroegtijdig doorgenomen en hoeven er niet
altijd contraklemmen geplaatst te worden.
Operatieprocedure
Na desinfectie en afdekken kan de blaas eventueel eenmalig met een blaaskatheter geleegd worden.
Sommige gynaecologen hechten de labia met onoplosbare hechtingen USP 3-0 of 4-0 weg. Het
voorwandspeculum wordt geplaatst. Voor de achterwand kan een zelfhoudende spreider gebruikt worden of
een speculum volgens Doyen of Lone Star.
De portio wordt met twee kogeltangen aangehaakt. Eventueel kan de gynaecoloog een of twee hechtingen
USP 0 of 1 op een grote stevige naald (Bassini) door de portio leggen als trekhechting. De kogeltangen
kunnen dan verwijderd worden.
De portio kan nu naar ‘buiten’ getrokken worden en hierna volgt hydrodissectie.
Met een mes 10 of een diathermie mes wordt de portio vervolgens circulair omsneden. De vaginawand
wordt afgeschoven, in eerste instantie stomp met een depper op een deppertang en indien nodig met een
prepareerschaar volgens Metzenbaum en een chirurgisch pincet volgens Gillies.
Het septum supravaginale wordt met een prepareerschaar volgens Metzenbaum en een anatomisch pincet
volgens Debakey geopend. Dit gebeurt door te knippen en de schaar te spreiden. De blaas wordt met een
speculum volgens Bouwdijk-Breisky of een vinger met een uitgehaald gaasje afgeschoven. Op de
blaaspeilers links en rechts wordt een klem volgens Wertheim, Heaney of Zeppelin geplaatst. Daarna
wordt deze met een stevige schaar volgens Mayo doorgenomen en doorstoken met een oplosbare hechting
USP 0 of 1 op een ronde naald. De hechtingen worden afgeknipt.
Het peritoneum van de plica vesico uterina wordt met een halflange schaar volgens Metzenbaum en een
anatomisch pincet volgens Debakey geopend. In sommige gevallen wordt het peritoneum met een dunne
draad USP 2-0 geteugeld. Hieraan komt een klem naar keuze.
Het speculum volgens Bouwdijk-Breisky wordt intraperitoneaal geplaatst. Vervolgens wordt het cavum
Douglasi met een halflange schaar volgens Metzenbaum en een pincet volgens Debakey geopend. Ook hier
kan de plica met een dunne draad USP 2-0 geteugeld worden. Daarop komt een klem naar keuze.
Het achterwand- of zelfhoudend speculum volgens Doyen of Bouwdijk-Breisky wordt intraperitoneaal
geplaatst. Zowel links als rechts wordt een klem gezet op het ligamentum sacro-uterina. Het weefsel wordt
met een stevige schaar volgens Mayo doorgeknipt en doorstoken met een oplosbare hechting USP 0 of 1
met een ronde naald. De draad wordt lang gelaten en er komt een klem naar keuze aan. Het is logisch dat
met de ligamenta sacro-uterina begonnen wordt, omdat er dan aanzienlijk meer descensus(mate van
verzakking) verkregen wordt.
Vervolgens wordt het paracervicale weefsel afwisselend rechts en links afgeklemd, doorgenomen en
doorstoken.
Het ligamentum cardinale, met daarin de vasa uterina, wordt met een klem naar keuze afgeklemd en met
een stevige schaar volgens Mayo doorgeknipt en doorstoken met oplosbare hechting USP 0 of 1 op een
ronde naald. Deze draden mogen afgeknipt worden. Hetzelfde gebeurt met de ligamenta rotundum. Deze
doorstekingen moeten lang blijven met een klem naar keuze op de draad. Het is gemakkelijker te onthouden
welke structuren onderbonden zijn wanneer hier een ander klemmetje gebruikt wordt dan bij het ligamentum
sacro-uterina gebruikt is.
Voor studenten die de opleiding tot operatie assistent volgen. Informatie is samengevat uit het boek OZT
Gynaecologie. Ook de bijbehorende leerdoelen zijn uitgebreid beantwoord d.m.v. studiemateriaal vanuit E-
learning’s, hoorcolleges en filmpjes van Juf Danielle Academie
Voorbeelden en uitleg wordt gegeven aan de hand van afbeeldingen. Hieronder zie je alle hoofstukken die aanbod
komen voor het behalen van de toets MCI gynaecologie. Succes met leren!!
Voor nog meer studie gemak, zie ook de andere samenvattingen voor de opleiding tot operatieassistent op mijn
account.
1. Vaginale Uterus extirpatie (VUE)
2. Anatomie, fysiologie en pathologie van de uterus
3. Algemene voorbereidingen gynaecologische chirurgie
4. Sectio caesarea
5. De placenta
6. Prolaps (defect van de bekkenbodem)
7. Voor- en achterwand plastiek
8. Gemodificeerde Manchester-Forthergill-portioamputatie.
9. Sacrospinale fixatie
10. Colpocleisis volgens Lefort / perineumplastiek volgens Labhardt
11. Urine-incontinentie
12. TVT(Tension free Vaginal Tape)
,Gynaecologie
Leerdoelen
De student kan van de ingrepen genoemd bij OZT gynaecologie
1. de anatomie, fysiologie en pathologie uitleggen,
2. benoemen welke standaard diagnostiek wordt ingezet,
3. de operatie-indicaties benoemen,
4. het operatiedoel beschrijven. https://mijn-bsl-nl.proxy-ub.rug.nl/operaties-aan-het-middenoor/18206474u
Leerdoelen
De student kan
1. de operatie-indicaties benoemen,
2. de positionering van de patiënt op de operatietafel beschrijven,
3. de desinfectiezone en begrenzingen voor het steriel afdekken beredeneren,
4. benoemen welk specifiek instrumentarium, disposables en randapparatuur worden gebruikt,
5. de functie en werking van het genoemde instrumentarium, de disposables en de randapparatuur verklaren,
6. het operatieverloop van bovengenoemde ingrepen beschrijven,
7. peroperatieve complicaties benoemen,
8. benoemen hoe er geanticipeerd kan worden op deze peroperatieve complicaties,
9. uitleggen hoe de wondverzorging wordt uitgevoerd,
10. postoperatieve complicaties verklaren
Totale uterus extirpatie = AUE(abdominale) en VUE(vaginaal)
Subtotale uterus extirpatie = cervix blijft behouden bij alleen benigne aandoeningen. Het voordeel van het laten
staan van de cervix is dat de bekkenbodem steviger blijft wanneer de cervix blijft zitten. En belangrijk voor de
seksuele beleving.
R: Het ligamentum rotundum (ligamentum teres uteri): dit is het ronde ligament. Deze ophangband van
de uterus loopt door het lieskanaal.
O: Het ligament ovarii propium: verbindt het ovarium met de uterus
I: Het ligamentum suspensorium ovarii (het suspensieve ligament) van de eierstok en het ligamentum
infundibulopelvicum liggen wel dicht bij de uterus, maar spelen geen rol in het ondersteunen ervan.
A. ovarica loopt hierdoor heen.
L: Het ligamentum latum (brede ligament): dit is de verbinding tussen het perimetrium, dat de voor- en
achterzijde van de uterus bekleedt, en de laterale bekkenwand. In het ligamentum latum bevindt zich het
ligamentum teres uteri (ronde band) en het ligamentum cardinale (de bloedvoorziening)
S: Het sacro-uterina (uterosacrale ligament), dat de laterale cervix verbindt met het sacrum v/h bekken.
Het pubocervicale ligament (breed uterusligament), dat de cervix verbindt met de symfyse.
De volgorde van de ligamenten die je tegenkomt bij een VUE?
1. Het ligamentum sacro-uterina verbindt de laterale cervix met het sacrum
2. het ligamentum latum (& ligamentum cardinale)
3. het ligament ovarii propium
4. Het ligamentum rotundum loopt vanaf de fundus door het lieskanaal naar de grote schaamlippen
5. het ligamentum infundibulopelvicum / ligamentum suspensorium ovarii
De arterie uterina bevindt zich boven de overgang tussen vagina en cervix: in het ligamentum cardinale.
De uterus hangt aan de sacro uteriene ligamenten ofwel het zijn de ophangbanden van de uterus.
, VUE = vaginale uterus extirpatie
Operatie indicatie: menstruatie problemen: Dysmenorroe = optreden van pijn en/of krampen tijdens de
menstruatie. Verzakkingsproblematiek/prolaps v/d uterus, carcinoma in situ v/d cervix en uterus
myomen(vleesboom). Transseksualiteit en spoed bij een bloeding post partum. Endometriose interna ofwel
adenomyosis.
Doel van de operatie: operatief verwijderen van de uterus via de vagina. Dit is mogelijk als de uterus niet te
groot is, de vagina ruim genoeg is en er een goede mate van verzakking bestaat. De cervix wordt mee verwijderd.
Bij een verzakking aan de blaas/darm kan deze manier van opereren gecombineerd worden voor een operatie
aan de voor- en achterwand van de vagina. Een VUE heeft de voorkeur boven een abdominale uterus
verwijdering(AUE), i.v.m. een kortere herstel periode bij een VUE.
Wanneer ook de adnexen verwijderd worden, komt de patiënt in de overgang.
Preoperatieve fase
Specifieke benodigdheden: evt. een zelfhoudend speculum(met gewicht). Vaginaal instrumentarium,
voorwandspeculum volgens Bouwdijk Breisky, achterwand speculum volgen Doyen, kogeltangen volgens Martin,
Metzenbaum, Pean, Kocher, depperklem volgens Foerster Ballenger.
Peroperatieve fase = retrograde benadering
Een essentieel verschil tussen de abdominale en de vaginale uterusextirpatie is de manier van benaderen.
Bij de vaginale uterusextirpatie worden als eerste de structuren doorgenomen die bij de abdominale
uterusextirpatie pas als laatste worden doorgenomen.
Bij de vaginale uterusextirpatie wordt de vaatsteel(a. uterina) vroegtijdig doorgenomen en hoeven er niet
altijd contraklemmen geplaatst te worden.
Operatieprocedure
Na desinfectie en afdekken kan de blaas eventueel eenmalig met een blaaskatheter geleegd worden.
Sommige gynaecologen hechten de labia met onoplosbare hechtingen USP 3-0 of 4-0 weg. Het
voorwandspeculum wordt geplaatst. Voor de achterwand kan een zelfhoudende spreider gebruikt worden of
een speculum volgens Doyen of Lone Star.
De portio wordt met twee kogeltangen aangehaakt. Eventueel kan de gynaecoloog een of twee hechtingen
USP 0 of 1 op een grote stevige naald (Bassini) door de portio leggen als trekhechting. De kogeltangen
kunnen dan verwijderd worden.
De portio kan nu naar ‘buiten’ getrokken worden en hierna volgt hydrodissectie.
Met een mes 10 of een diathermie mes wordt de portio vervolgens circulair omsneden. De vaginawand
wordt afgeschoven, in eerste instantie stomp met een depper op een deppertang en indien nodig met een
prepareerschaar volgens Metzenbaum en een chirurgisch pincet volgens Gillies.
Het septum supravaginale wordt met een prepareerschaar volgens Metzenbaum en een anatomisch pincet
volgens Debakey geopend. Dit gebeurt door te knippen en de schaar te spreiden. De blaas wordt met een
speculum volgens Bouwdijk-Breisky of een vinger met een uitgehaald gaasje afgeschoven. Op de
blaaspeilers links en rechts wordt een klem volgens Wertheim, Heaney of Zeppelin geplaatst. Daarna
wordt deze met een stevige schaar volgens Mayo doorgenomen en doorstoken met een oplosbare hechting
USP 0 of 1 op een ronde naald. De hechtingen worden afgeknipt.
Het peritoneum van de plica vesico uterina wordt met een halflange schaar volgens Metzenbaum en een
anatomisch pincet volgens Debakey geopend. In sommige gevallen wordt het peritoneum met een dunne
draad USP 2-0 geteugeld. Hieraan komt een klem naar keuze.
Het speculum volgens Bouwdijk-Breisky wordt intraperitoneaal geplaatst. Vervolgens wordt het cavum
Douglasi met een halflange schaar volgens Metzenbaum en een pincet volgens Debakey geopend. Ook hier
kan de plica met een dunne draad USP 2-0 geteugeld worden. Daarop komt een klem naar keuze.
Het achterwand- of zelfhoudend speculum volgens Doyen of Bouwdijk-Breisky wordt intraperitoneaal
geplaatst. Zowel links als rechts wordt een klem gezet op het ligamentum sacro-uterina. Het weefsel wordt
met een stevige schaar volgens Mayo doorgeknipt en doorstoken met een oplosbare hechting USP 0 of 1
met een ronde naald. De draad wordt lang gelaten en er komt een klem naar keuze aan. Het is logisch dat
met de ligamenta sacro-uterina begonnen wordt, omdat er dan aanzienlijk meer descensus(mate van
verzakking) verkregen wordt.
Vervolgens wordt het paracervicale weefsel afwisselend rechts en links afgeklemd, doorgenomen en
doorstoken.
Het ligamentum cardinale, met daarin de vasa uterina, wordt met een klem naar keuze afgeklemd en met
een stevige schaar volgens Mayo doorgeknipt en doorstoken met oplosbare hechting USP 0 of 1 op een
ronde naald. Deze draden mogen afgeknipt worden. Hetzelfde gebeurt met de ligamenta rotundum. Deze
doorstekingen moeten lang blijven met een klem naar keuze op de draad. Het is gemakkelijker te onthouden
welke structuren onderbonden zijn wanneer hier een ander klemmetje gebruikt wordt dan bij het ligamentum
sacro-uterina gebruikt is.
