Samenvatting Somatiek
Thema 1: algemene ziekteleer en psychofarmaca
Diabetes type 1&2
Soorten
Diabetes type 1 en type 2
Diabetes (ook wel diabetes mellitus of suikerziekte genoemd) is een ziekte waarbij u te veel
glucose (suiker) in uw bloed hebt. Diabetes mellitus ontstaat als uw lichaam minder gevoelig
is geworden voor insuline óf doordat uw lichaam te weinig insuline maakt. De belangrijkste
lange termijn complicaties van diabetes zijn problemen met de grote bloedvaten (in hart,
brein en benen) en de kleine bloedvaatjes (in ogen, nieren en zenuwen).
Oorzaak en/of verklaring
Type 1: is een auto-immuunziekte. De alvleesklier maakt te weinig of geen insuline aan, door
een afweerstoornis. Door een verkeerde afweerreactie worden de cellen die insuline
aanmaken aangevallen en opgeruimd. Het is erfelijk, maar heeft vaak nog 1 prikkel nodig om
een ziekte te zijn bijvoorbeeld door een virus of bacterie.
Type 2: sterk erfelijk bepaald, erfelijke factoren gaan vooral over in hoeverre de alvleesklier
in staat is extra insuline te maken als het lichaam ongevoeliger voor insuline is geworden.
Type 2 is deels te voorkomen als je gezond leeft.
Diabetes als je twee keer nuchter in het bloed een glucose hebt van boven de 7.0 mmmol/L
(nuchter) of 11.0 mmol/L (niet nuchter) met bij diabetes passende klachten.
Symptomen
Type 1: klachten beginnen vaak vrij plotseling, in een aantal weken.
Type 2: wordt vaak bij toeval gesteld.
Klachten:
- Veel plassen
- Droge mond
- Veel drinken
- Wazig zien
- Vermagering
- Moeheid
- Soms huiduitslag, jeuk en slecht genezende wondjes
Patiënten met diabetes die een te lage bloedsuikerspiegel (onder 4 mmol/l) hebben: hypo,
klachten daarvan zijn: hongergevoel of (extreme) eetdrang, zweten, hartkloppingen, beven,
hoofdpijn, slecht humeur, snel geïrriteerd, stemmingsstoornissen, nachtmerries, raar
gedrag, epileptische aanvallen of verminderd bewustzijn (in de extreme gevallen). Gaat over
met zoet eten of drinken, glucosetablet of glucagon injectie.
Patiënten met diabetes die een te hoge bloedsuikerspiegel (boven 10 mmol/l) hebben:
hyper, klachten daarvan zijn: veel plassen, veel dorst hebben en houden, vermoeid en
lusteloos zijn, plotselinge humeurigheid, geen eetlust, wazig zien, misselijk zijn of overgeven,
alles voelt vervelend, coma of flauwvallen (in de extreme gevallen) en je adem kan naar
,aceton ruiken (geen suikers, maar vetten die verbranden). Blijf veel drinken (niets zoets) en
blijf bewegen zodat je suikers kwijtraakt. Of insuline inspuiten.
Behandeling
Type 1: inspuiten van insuline door bijvoorbeeld een insulinepomp.
Type 2: vroege en milde vorm: leefstijlaanpassingen door afvallen en beweging. Als dat niet
kan dan medicijnen die de bloedsuiker verlagen, bloeddruk en cholesterol verlagen
(verhoogde kans op hart- en vaatziekten) of insuline die zelf ingespoten dient te worden.
Daarnaast is er een verhoogde kans op schade aan de kleine bloedvaatjes in de nieren, ogen
en zenuwen -> netvliesbeschadiging, nierziekten, minder goed gevoel in de benen en
seksuele problemen.
Geen genezing
Artrose en reumatoïde artritis
Soorten
Aandoeningen die gerelateerd zijn aan de gewrichten.
Artrose wijst op slijtage van het gewrichtskraakbeen dat het bot bedekt.
Artritis is een ontsteking van het gewricht of het gewrichtskapsel, chronische auto-
immuunziekte.
Oorzaak en/of verklaring
Artrose: slijtage, overbelasting en overgewicht
Artritis: reumatische aandoeningen of infecties. Ontstaat door een genetische afwijking
waardoor het afweersysteem van het lichaam niet optimaal werkt. Kan lijden tot artrose.
Symptomen
Artrose: Pijn bij het bewegen (vooral ’s ochtends), knobbels, ochtendstijfheid.
Artritis: Erg pijnlijk, symmetrisch patroon
Behandeling
Artrose: oefentherapie, pijnstilling, prothese en afvallen, bewegen, brace, koudetherapie.
Artritis: bewegingstherapie, ontstekingsremmers, reumatoloog
Astma & COPD
Soorten
Zijn allebei longziekten
Astma: ontsteking van de kleine luchtwegbuisjes in de longen. De ontsteking is blijvend en
komt voor bij alle leeftijden. Astma is in te delen op licht/ernstig, type ontsteking,
allergisch/niet-allergisch astma, inspanningsastma of beroepsastma.
COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) komt voor bij mensen meestal ouder dan 40
jaar, blijvend verminderde longfunctie, longen zijn beschadigd waardoor er minder zuurstof
is en ademen moeilijker gaat. COPD is een verzamelnaam voor: chronische bronchitis
(ontstoken bronchiën waardoor je lichaam meer slijm aanmaakt) en longemfyseem
(langzaam longblaasjes verloren waardoor benauwd omdat longblaasjes zorgen voor
zuurstof in je bloed terecht komen na het inademen).
, Oorzaak en/of verklaring
Astma: allergie, overgevoeligheid of erfelijkheid
COPD: voornamelijk door roken of langdurige blootstelling aan irriterende stoffen
Symptomen
Astma: kortademigheid na blootstelling aan prikkels, niet te genezen. Benauwdheid, piepend
ademen en hoesten. Worden erger met pollen, huisdieren, huisstofmijt, rook, actief
bewegen, stress, kou, mist.
COPD: benauwdheid, hoesten en slijm
Behandeling
Astma: ontstekingsremmers en luchtwegverwijders, dit adem je in met een inhalator
(puffer), daarnaast vermijden van prikkels, zuurstoftoediening of medicatie:
bronchodilatatie.
COPD: preventie zoals het stoppen met roken of zuurstoftoediening, medicatie zoals
ontstekingsremmers.
Kanker
Soorten
Meest voorkomende kankersoorten zijn:
Borst Blaas
Prostaat Non-hodgkin (lymfeklierkanker)
Dikke darm Huid
Hoofd Baarmoeder
Long Leukemie
Je hebt solide kanker en bloedkanker. Solide tumoren bevinden zich in weefsels en in 90%
van de gevallen is dit het geval.
Oorzaak en/of verklaring
Centraal in het ontstaan van kanker zijn fouten in het DNA door mutaties door erfelijkheid of
verwerving factoren die de kans op kanker vergroten: verzwakt immuunsysteem, virussen &
bacteriën, hormonen, stralingen en schadelijke stoffen, roken, zonnen, voeding en beweging
Symptomen
Symptomen die op kanker kunnen wijzen zijn:
- Ernstige vermoeidheid zonder inspanning
- Gewichtsverlies zonder aanleiding
- Blijvende heesheid, hoest, bloed in opgehoest slijm
- Slikklachten
- Nieuwe of veranderende moedervlekken
- Verdikkingen of knobbeltjes
- Onverklaarbare verandering in stoelgang
- Onverklaarbare urinewegproblemen
Op het moment dat deze klachten 4 weken of langer aanhouden of snel ernstiger worden,
dan naar de huisarts.
