Samenvatting medische kennis 1.1c

Samenvatting medische kennis 1.1c

Hoofdstuk 11: Het cardiovasculair stelsel (bloed) + deel hoofdstuk 7 pathologie:
aandoeningen van bloed

Mannen hebben ong. 5-6 liter bloed in het lichaam
Vrouwen hebben ong. 4-5 liter bloed in het lichaam


De belangrijkste functies van bloed zijn:
 Transport van opgeloste stoffen, gassen, voedingstoffen, hormonen en
afvalproducten
 Stabilisering van de ph een de ionensamenstelling van de interstitiële vloeistof
 Beperking van vloeistofverlies
 Verdediging tegen ziekteverwekkers en gifstoffen
 Stabilisering van de lichaamstemperatuur


Fysische eigenschappen van bloed:
 Temperatuur is 38 graden
 5x zo hoge viscositeit als water (stroperigheid)
 Ph is 7,35-7,45 (gemiddeld 7,4


Bloed bestaat uit 2 bestanddelen:
 Plasma
 Celfragmenten




Plasma: water + opgeloste stoffen (eiwitten)

Voorbeeld belangrijke eiwitten in plasma:
 Albumine  handhaven osmotische druk
 Fibrinogeen  stolling
 Immunoglobulines  rol bij afweer
Celfragmenten: er zijn 3 soorten celfragmenten in bloed aanwezig:
1

,  Erytrocyt (rode bloedcel)
 Trombocyt (bloedplaatjes)
 Leukocyt (witte bloedcel)


Erytrocyt (rode bloedcel): ongeveer 1/3 van de cellen in je bloed zijn rode bloedcellen. Ze
hebben geen celkern.

Functie erytrocyt:
 Vervoeren van zuurstof (02) en het afvoeren va koolstofdioxide (co2)

Belangrijk eiwit in erytrocyt:
 Hemoglobine (HB): HB bevat veel ijzer, die zich bindt aan zuurstof. Hierdoor kan je via
de rode bloedcel zuurstof vervoeren


De aanmaak van rode bloedcellen: wordt ook wel erytropoëse genoemd. Dit gebeurt in het
rode beenmerg
 Hemocytoblast (stamcel die kan rijpen tot allerlei cellen)  Melyoide stamcel  dan
rijpt ie door tot een goede rode bloedcel
 EPO: stimuleert de aanmaakt van rode bloedcellen (wordt gemaakt in de nieren)
Hoe meer EPO hoe meer rode bloedcellen.

- Gevaar EPO injectie: verandering samenstelling bloed. Hematrocriet (hoeveelheid
rode bloedcellen in je bloed)  kan hartprobleem veroorzaken


Bouwstenen rode bloedcellen:
 Ijzer
 Vitamine b12
 Vitamine B6 & foliumzuur
 Aminozuren




Aandoeningen rode bloedcel:

2

,  Anemie
 Sikkelvorming ziekte

Anemie: ook wel bloedarmoede genoemd. (Te weinig HB of een tekort aan erytrocyt). Hier
kan je moe, duizelig, tachycardie (verhoogde hartslag), tachypneu (verhoogd AF) of bleek
van worden/krijgen.

De soorten oorzaken van bloedverlies kunnen zijn:
- bloedverlies
- verhoogde bloedafbraak
- gestoorde bloedaanmaak


Bloedverlies: kan acuut (trauma) zijn of chronisch (kanker, ulcus of menstruatie)

Verhoogde bloedafbraak (hemolyse): kan komen door aangeboren afwijkingen (bijvoorbeeld
sikkelcelziekte) of een verkeerde bloedtransfusie (met een verkeerde bloedgroep)

Verstoorde bloedaanmaak: kan komen door beenmerg beschadigen (bijv. leukemie), tekort
aan bouwstenen of een verminderde aanmaak van EPO


Sikkelvorming ziekte: de vorm van de bloedcel is anders (sikkelvormig). Dit komt omdat deze
patiënten een te weinig aan HB hebben. Hierdoor kunnen ze niet goed meer door de wand
en kunnen ze blijven haken en kunnen ze geen zuurstof meer afgeven aan achterliggend
weefsel. Patiënten met deze aandoening kunnen pijnklachten gaan ontwikkelen.
(Sikkelcelcrise)




Trombocyten (bloedplaatjes): hebben geen celkern, en leven ongeveer 9-12 dagen.

3

, Functies trombocyten:
 Ze zijn belangrijk voor de stolling

Aanmaak van trombocyten: worden ook geproduceerd uit de hemocytoblast (stamcel).


Bloedstolling: stoppen van bloeden. Bloedstolling heeft 2 stappen:
 Primaire hemostase
 Secundaire hemostase

Primaire hemostase (bloedplaatjesfase): trombocyten betrokken. De trombocyten plakken
aan de wond kant (adhesie) en daarna gaan ze samen klonten op de plek van de wond
(aggregatie). Daar ontstaat dan een bloedplaatjes prop (1e stap van de stolling van bloed)

Secundaire hemostase (coagulatiefase): hier wordt een fibrinestolsel gevormd door
stollingsfactoren en vitamine K.




Aandoeningen bloedplaatjes:
 Trombocytopenie
 Trombocytose
 Trombocytopathie

Trombocytopenie: te kort aan bloedplaatjes  hierdoor werkt de stolling niet goed.
Hierdoor kan je bloedingsneigingen krijgen.

Trombocytose: te veel bloedplaatjes  hierdoor kan je te veel stolling vormen (bloedprop).
Ook wel stollingsneigingen genoemd  kan lijden tot trombose (prop die bloedvat afsluit)
en embolie (losgeraakt stolsel wat verderop een afsluiting kan veroorzaken)


4