Hoofdstuk 1 – Inleiding
1.1 Tobben met hulpvragen
Veel doelen die voorheen als vanzelfsprekend werden beschouwd, worden nu kritisch bekeken.
1.2 Doel en doelgroep van dit boek
Het boek is een bron van vuistregels om de hulp doelgericht te laten verlopen.
1.3 De opbouw
Eerst gaat het boek in op de achtergronden van de toenemende aandacht voor de doelen in de
hulpverlening en vervolgens komt de kern van het doelgericht werken aan bod.
Hoofdstuk 2 – Achtergronden en essentie
2.1 Het ontstaan van doelgericht werken: achtergronden
Goal Attainment Scaling
Deze methode kwam in de jaren ’60 op gang en bestaat uit de volgende stappen:
1. Noteren van relevante probleemgebieden voor de behandeling op grond van een intake en
een eerste screening.
2. Per probleemgebied kiezen de hulpverlener en de cliënt een of meer doelen.
3. Per doel verzinnen ze een indicator (meetlat).
4. Per doel wordt aangegeven hoe belangrijk deze volgens hulpverlener en cliënt is.
5. Er wordt een periode afgesproken waarbinnen elk doel bereikt moet zijn.
6. Alles wordt op een formulier genoteerd.
Voortschrijdende professionalisering
Er zijn in de loop der jaren verschillende modellen geïntroduceerd om de diagnostiek en
hulpverlening bij ontwikkelings- en opvoedingsproblemen te disciplineren (regulatieve
cyclus: probleemstelling, diagnose, plan, ingreep, evaluatie). Samenwerking met de cliënt en
concrete doelen zijn belangrijk.
Vraaggericht werken
Vraaggericht werken versterkt de noodzaak om samen met de cliënt de hulpverleningsdoelen
te formuleren.
Wetgeving en beleidsdocumenten
Uit verschillende wetten, besluiten en afspraken spreekt het toenemende belang aan een
doelgerichte hulpverlening.
2.2 Wetenschappelijk zicht op de effectiviteit van de jeugdzorg
Jeugdzorg helpt
Er is nu beter zicht op de effectiviteit, deze lijkt in de praktijk matig.
Algemeen en specifiek werkzame factoren
Algemeen werkzame factoren:
- een goede kwaliteit van de relatie tussen de cliënt en de hulpverlener
- goede aansluiting bij de motivatie van de cliënt
- goede structurering van de interventie
- goede fit tussen het probleem/hulpvraag en de keuze van het type interventie
- uitvoering van de interventie zoals deze behoort te worden uitgevoerd
- voldoende professionaliteit van de behandelaar
- Goede werkomstandigheden van de behandelaar
, Specifiek werkzame factoren gaan om ingrediënten van de hulpverlening die afgestemd zijn
op het specifieke probleem dat aan de orde is, de aard van de hulpverlening, de kenmerken
van de cliënt en de visie op de juiste aanpak.
De betekenis van doelgerichte hulp
Doelgericht werken vergroot de kans op effectief hulpverlenen.
2.3 Kern van het doelgericht werken
Van klacht, via doelen, naar resultaat
De kern van het diagnostisch proces bestaat uit de analyse & diagnose, plan & uitvoering en
evaluatie.
Stappen of accenten?
De stappen in de cyclus zijn in de praktijk niet strikt te scheiden, het zijn eerder accenten die
in de interactie tussen de hulpverlener en de cliënt te leggen zijn.
Knip in het proces?
Als de stappen door een ander worden uitgevoerd, moet de rode draag heel blijven.
2.4 Samenvatting
Hoofdstuk 3 – Doelen stellen door en met cliënten
3.1 Inleiding
Hoe wordt een cliënt eigenaar van zijn doelen?
3.2 Om wiens doelen gaat het eigenlijk?
Soms is de hulp niet vrijwillig en wordt het bijvoorbeeld opgelegd door de rechter. Er zijn grofweg
twee partijen die impliciete en expliciete doelen hebben: de individuele cliënt en de samenleving.
Doelen van de samenleving zijn bijvoorbeeld: herstel van de autonomie van de jeugdigen en zijn
opvoeders, een veilige opvoedingssituatie voor het kind, verhoging van de kwaliteit van leven van
jeugdigen en hun opvoeders, bescherming van de samenleving.
3.3 De vraag centraal in een professionele dialoog
Twee vaardigheden zijn cruciaal bij de ‘spanning’ tussen maatschappelijke en persoonlijke belangen:
Het voeren van een dialoog
Respect en empathie in het gesprek, niet veroordelend opstellen.
Het positioneren van professionaliteit
Leiding nemen, kennis inbrengen, standaarden hanteren, ruimte nemen.
Conclusie
De hulpverlener werkt op een deskundige manier toe naar een verheldering van de
klacht/hulpvraag, duidelijke afspraken over de doelen en de realisering van de doelen via een
gepland hulpverleningsproces.
1.1 Tobben met hulpvragen
Veel doelen die voorheen als vanzelfsprekend werden beschouwd, worden nu kritisch bekeken.
1.2 Doel en doelgroep van dit boek
Het boek is een bron van vuistregels om de hulp doelgericht te laten verlopen.
1.3 De opbouw
Eerst gaat het boek in op de achtergronden van de toenemende aandacht voor de doelen in de
hulpverlening en vervolgens komt de kern van het doelgericht werken aan bod.
Hoofdstuk 2 – Achtergronden en essentie
2.1 Het ontstaan van doelgericht werken: achtergronden
Goal Attainment Scaling
Deze methode kwam in de jaren ’60 op gang en bestaat uit de volgende stappen:
1. Noteren van relevante probleemgebieden voor de behandeling op grond van een intake en
een eerste screening.
2. Per probleemgebied kiezen de hulpverlener en de cliënt een of meer doelen.
3. Per doel verzinnen ze een indicator (meetlat).
4. Per doel wordt aangegeven hoe belangrijk deze volgens hulpverlener en cliënt is.
5. Er wordt een periode afgesproken waarbinnen elk doel bereikt moet zijn.
6. Alles wordt op een formulier genoteerd.
Voortschrijdende professionalisering
Er zijn in de loop der jaren verschillende modellen geïntroduceerd om de diagnostiek en
hulpverlening bij ontwikkelings- en opvoedingsproblemen te disciplineren (regulatieve
cyclus: probleemstelling, diagnose, plan, ingreep, evaluatie). Samenwerking met de cliënt en
concrete doelen zijn belangrijk.
Vraaggericht werken
Vraaggericht werken versterkt de noodzaak om samen met de cliënt de hulpverleningsdoelen
te formuleren.
Wetgeving en beleidsdocumenten
Uit verschillende wetten, besluiten en afspraken spreekt het toenemende belang aan een
doelgerichte hulpverlening.
2.2 Wetenschappelijk zicht op de effectiviteit van de jeugdzorg
Jeugdzorg helpt
Er is nu beter zicht op de effectiviteit, deze lijkt in de praktijk matig.
Algemeen en specifiek werkzame factoren
Algemeen werkzame factoren:
- een goede kwaliteit van de relatie tussen de cliënt en de hulpverlener
- goede aansluiting bij de motivatie van de cliënt
- goede structurering van de interventie
- goede fit tussen het probleem/hulpvraag en de keuze van het type interventie
- uitvoering van de interventie zoals deze behoort te worden uitgevoerd
- voldoende professionaliteit van de behandelaar
- Goede werkomstandigheden van de behandelaar
, Specifiek werkzame factoren gaan om ingrediënten van de hulpverlening die afgestemd zijn
op het specifieke probleem dat aan de orde is, de aard van de hulpverlening, de kenmerken
van de cliënt en de visie op de juiste aanpak.
De betekenis van doelgerichte hulp
Doelgericht werken vergroot de kans op effectief hulpverlenen.
2.3 Kern van het doelgericht werken
Van klacht, via doelen, naar resultaat
De kern van het diagnostisch proces bestaat uit de analyse & diagnose, plan & uitvoering en
evaluatie.
Stappen of accenten?
De stappen in de cyclus zijn in de praktijk niet strikt te scheiden, het zijn eerder accenten die
in de interactie tussen de hulpverlener en de cliënt te leggen zijn.
Knip in het proces?
Als de stappen door een ander worden uitgevoerd, moet de rode draag heel blijven.
2.4 Samenvatting
Hoofdstuk 3 – Doelen stellen door en met cliënten
3.1 Inleiding
Hoe wordt een cliënt eigenaar van zijn doelen?
3.2 Om wiens doelen gaat het eigenlijk?
Soms is de hulp niet vrijwillig en wordt het bijvoorbeeld opgelegd door de rechter. Er zijn grofweg
twee partijen die impliciete en expliciete doelen hebben: de individuele cliënt en de samenleving.
Doelen van de samenleving zijn bijvoorbeeld: herstel van de autonomie van de jeugdigen en zijn
opvoeders, een veilige opvoedingssituatie voor het kind, verhoging van de kwaliteit van leven van
jeugdigen en hun opvoeders, bescherming van de samenleving.
3.3 De vraag centraal in een professionele dialoog
Twee vaardigheden zijn cruciaal bij de ‘spanning’ tussen maatschappelijke en persoonlijke belangen:
Het voeren van een dialoog
Respect en empathie in het gesprek, niet veroordelend opstellen.
Het positioneren van professionaliteit
Leiding nemen, kennis inbrengen, standaarden hanteren, ruimte nemen.
Conclusie
De hulpverlener werkt op een deskundige manier toe naar een verheldering van de
klacht/hulpvraag, duidelijke afspraken over de doelen en de realisering van de doelen via een
gepland hulpverleningsproces.
