Samenvatting periode 2.2
Week 1
FH1 Diagnostiek craniovertebrale instabiliteit
KNGF-richtlijn nekpijn
Primair doel: begeleiden naar het hoogst mogelijke niveau activiteiten en/of participatie en laagst
mogelijke niveau van pijn te bereiken + chroniciteit en/of recidivering van nekpijn te voorspellen en
voorkomen. In de meeste gevallen is er spraken van aspecifieke of mechanische nekpijn.
Prognose en beloop:
- Op 3 na grootste categorie van klachten
- 70% van de bevolking heeft ooit nekpijn, 20% zoekt (para)medische zorg
- 50-85% recidief in 5 jaar volgend na eerste episode
Belangrijkste prognostische factoren:
- Hoge mate van pijn en beperkingen
- Eerdere episode van nekpijn
- Hogere leeftijd
- Slechte psychologische gezondheid (stress, cognities, passieve coping)
- Hoge werkeisen, type werk, weinig invloed hebben op eigen werk
Normaal beloop: in eerste 6 weken afname van pijn en beperkingen in activiteiten. Fluctuaties vallen
binnen een normaal beloop.
Afwijkend beloop: niveau van pijn en mate van beperkingen nemen niet af of zelfs een toename.
Nieuwe pijn en beperkingen binnen 6 weken na aanvang van de eerste klachten worden beschouwd
als dezelfde nekpijnepisode. Recidiverende nekpijn is indien er na 6 weken een recidief optreed en
er meerdere recidieven zijn binnen een jaar na aanvang van de eerste klachten.
Graad 1: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele pathologie
en nauwelijks invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven
Graad 2: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele pathologie,
maar wel een forse invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven.
Graad 3: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele pathologie,
waarbij wel neurologische symptomen aanwezig kunnen zijn. Zoals verminderde peesreflexen,
spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen in de bovenste extremiteit.
Graad 4: Nekpijn met tekenen of symptomen die kunnen wijzen op ernstige structurele pathologie.
Ernstig omvat: fracturen, vertebrale dislocaties, schade aan het ruggenmerg, infecties, tumoren of
systemische ziekte, waaronder gewrichtsontsteking.
Rode vlaggen algemeen (generiek):
- Trauma
- Al langer bestaande (onverklaarde) koorts
- Recent onverklaard gewichtsverlies (> 5 kg/maand)
- Langdurig gebruik corticosteroïden
- Constante pijn die niet afneemt in rust of bij verandering van positie
- Kanker in voorgeschiedenis
- Algemeen onwelbevinden
- Nachtelijke pijn (die aanhoudt als u van houding veranderd bent)
- Uitgebreide neurologische tekenen en symptomen
,Rode vlaggen: vermoeden van ernstige pathologie (graad 4)
➔ Geen rode vlaggen – pluis (85-95%)
➔ Rode vlaggen aanwezig – niet pluis (5-15%) → doorsturen naar huisarts of specialist
Rode vlaggen die kunnen wijzen op een specifieke ernstige pathologie (graad 4)
Mogelijke pathologie Overeenkomstige rode vlag
Fractuur Oudere leeftijd, trauma in voorgeschiedenis, corticosteroïdgebruik,
osteoporose
Cervicale arteriële Cerebrovasculaire symptomen zoals duizeligheid, dubbelzien,
disfunctie misselijkheid, braken, zwakte van de ledematen en papillaire
veranderingen
Schade aan ruggenmerg Neurologische symptomen bijv. wijdverspreide neurologische tekenen
of cervicale myopathie in beide armen/benen zoals sensibiliteitsstoornissen, verlies van
spierkracht in de extremiteiten, darm- en blaasdisfunctie
Infectie Symptomen en tekenen van infectie (bijv. koorts en nachtelijk zweten),
risicofactoren voor infectie (bijv. onderliggend ziekteproces, bij
immunosuppressiva, open wond, intraveneus drugsgebruik,
blootstelling aan besmettelijke ziekte)
Maligne tumoren Kanker in de voorgeschiedenis, geen verbetering van klachten na
behandeling van 4 weken, onverklaarbaar gewichtsverlies, leeftijd > 50
jaar, slikproblemen, hoofdpijn, braken
Systemische ziektes Hoofdpijn, koorts, eenzijdige huiduitslag, brandende pijn, jeuk
(herpes zoster,
spondylitis ankylosis,
inflammatoire artritis,
reumatoïde artritis)
Canadian C-spine Rule (als iemand gevallen is)
Wanneer moet er een foto gemaakt worden – Hoge risicofactoren
- Ouder dan 65 jaar
- Na intens trauma
- Na trauma tintelingen/pijn in armen en benen
Wanneer moet er een foto gemaakt worden - Lage risicofactoren
- Eenvoudige kop-staart botsing
- Zittende houding op spoedeisende hulp
- Ambulant op ieder moment
- Vertraagd begin van nekpijn
- Afwezigheid van middenlijn c-wervelkolom gevoeligheid
Instaat om actief nek te roteren?
- Voorbij de 45 graden links en rechts → kan niet, dan foto
Niet van toepassing wanneer:
- Niet-trauma gevallen
- Glascow coma-schaal < 15
- Instabiele vitale functies
- Leeftijd < 16 jaar
- Acute verlamming
- Bekende wervelziekte
- Eerdere operatie aan de cervicale wervelkolom
- Zwanger
,Specifieke testen in de screening (rode vlag)
- (modified) Sharp Purser test
- Anteroir stability test atlanto-occipital joint
- Alar ligament shear test (laterale verschuifbaarheidstest)
Allemaal gebaseerd op: toenemende bewegelijkheid hoog cervicaal.
L’hermitte’s Sign = bedrukking van het ruggenmerg
Flexie maken van hoofd → elektrische sensatie vanaf de nek over de rug, vanwege
demyelinesatie van het ruggenmerg, bijvoorbeeld MS.
Symptomen, tekenen en testen voor bevestigen of uitsluiten van nekpijn graad 3 (cervicaal
radiculair syndroom)
Symptomen:
- Sensorische symptomen in de arm (gevoelloosheid, verminderde tastzin)
- Beperkte ROM cervicaal (rotatie < 60 graden of beperkte en pijnlijke rotatie)
- Verminderde spierkracht of spiercontrole
- Uitstralende pijn in de arm
Tekenen:
- Verminderde peesreflexen, spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen
Testen bevestigen van nekpijn graad 3:
- Positieve Spurling’s test en/of
- Positieve tractie-/distractie test
Testen uitsluiten van nekpijn graad 3:
- Negatieve Upper Limb Tenstion Test (ULTT) voor de plexus brachialis en de n. medianus
Nekpijn aspecifiek (graad 1 of 2)
Raamwerk:
- Initiële hypothesen
- Anamnese (HOACII) - ICF
Frequent optredende symptomen:
- Hoofd-, schouder-, armpijn
- Afwijkende ROM cervicale wervel kolom
- Cook 5: Automanipulatie, locking, catching, cluncking, giving-way, multiple recidieven,
schietende pijn bij snelle bewegingen (past allemaal bij een motor control imparment)
Gele vlaggen zijn heel belangrijk bij nekpijn!
Motor control impairment:
- Verleden met nekklachten
- Episodes van nekpijn
- Meer klachten aan het einde van de dag
- Pijn bij statische houdingen
- Zwaar hoofd
- Hoofd ondersteunen
- Liggen = fijn
- Instabiel/geen controle
- Abrupte bewegingen
- Erin schieten
- Automaniplatie
- Spieren voelen stijf aan
, Lokale stabilisatoren (spieren) – diepe nek flexoren testen op uithoudingsvermogen en coördinatie
met: de stabilizer en biofeedback.
Lokale stabilisatoren
Ventraal (diepe nekflexoren) – hier hebben we het meer over bij MCI:
- m. longus capitis
- m. longus colli
- m. rectus capitis anterior
- m. rectus capitis lateralis
Dorsaal:
- m. multifidus
- m. spinalis
- m. semispinalis
- m. interspinales
- m. intertransversarii
- m. rectus capitis posteroir major
- m. rectus capitis posteroir minor
- m. obliquus capitis superior
- m. obliquus capitis inferoir
Diepe halsbuigers:
- Hoge dichtheid van de spierspoeltjes
- Spieren dienen als sensoren van de craniovertebrale regio, informeert over de nek- en
hoofdpositie.
FH2 Behandeling craniovertebrale instabiliteit
Week 1
FH1 Diagnostiek craniovertebrale instabiliteit
KNGF-richtlijn nekpijn
Primair doel: begeleiden naar het hoogst mogelijke niveau activiteiten en/of participatie en laagst
mogelijke niveau van pijn te bereiken + chroniciteit en/of recidivering van nekpijn te voorspellen en
voorkomen. In de meeste gevallen is er spraken van aspecifieke of mechanische nekpijn.
Prognose en beloop:
- Op 3 na grootste categorie van klachten
- 70% van de bevolking heeft ooit nekpijn, 20% zoekt (para)medische zorg
- 50-85% recidief in 5 jaar volgend na eerste episode
Belangrijkste prognostische factoren:
- Hoge mate van pijn en beperkingen
- Eerdere episode van nekpijn
- Hogere leeftijd
- Slechte psychologische gezondheid (stress, cognities, passieve coping)
- Hoge werkeisen, type werk, weinig invloed hebben op eigen werk
Normaal beloop: in eerste 6 weken afname van pijn en beperkingen in activiteiten. Fluctuaties vallen
binnen een normaal beloop.
Afwijkend beloop: niveau van pijn en mate van beperkingen nemen niet af of zelfs een toename.
Nieuwe pijn en beperkingen binnen 6 weken na aanvang van de eerste klachten worden beschouwd
als dezelfde nekpijnepisode. Recidiverende nekpijn is indien er na 6 weken een recidief optreed en
er meerdere recidieven zijn binnen een jaar na aanvang van de eerste klachten.
Graad 1: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele pathologie
en nauwelijks invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven
Graad 2: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele pathologie,
maar wel een forse invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven.
Graad 3: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele pathologie,
waarbij wel neurologische symptomen aanwezig kunnen zijn. Zoals verminderde peesreflexen,
spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen in de bovenste extremiteit.
Graad 4: Nekpijn met tekenen of symptomen die kunnen wijzen op ernstige structurele pathologie.
Ernstig omvat: fracturen, vertebrale dislocaties, schade aan het ruggenmerg, infecties, tumoren of
systemische ziekte, waaronder gewrichtsontsteking.
Rode vlaggen algemeen (generiek):
- Trauma
- Al langer bestaande (onverklaarde) koorts
- Recent onverklaard gewichtsverlies (> 5 kg/maand)
- Langdurig gebruik corticosteroïden
- Constante pijn die niet afneemt in rust of bij verandering van positie
- Kanker in voorgeschiedenis
- Algemeen onwelbevinden
- Nachtelijke pijn (die aanhoudt als u van houding veranderd bent)
- Uitgebreide neurologische tekenen en symptomen
,Rode vlaggen: vermoeden van ernstige pathologie (graad 4)
➔ Geen rode vlaggen – pluis (85-95%)
➔ Rode vlaggen aanwezig – niet pluis (5-15%) → doorsturen naar huisarts of specialist
Rode vlaggen die kunnen wijzen op een specifieke ernstige pathologie (graad 4)
Mogelijke pathologie Overeenkomstige rode vlag
Fractuur Oudere leeftijd, trauma in voorgeschiedenis, corticosteroïdgebruik,
osteoporose
Cervicale arteriële Cerebrovasculaire symptomen zoals duizeligheid, dubbelzien,
disfunctie misselijkheid, braken, zwakte van de ledematen en papillaire
veranderingen
Schade aan ruggenmerg Neurologische symptomen bijv. wijdverspreide neurologische tekenen
of cervicale myopathie in beide armen/benen zoals sensibiliteitsstoornissen, verlies van
spierkracht in de extremiteiten, darm- en blaasdisfunctie
Infectie Symptomen en tekenen van infectie (bijv. koorts en nachtelijk zweten),
risicofactoren voor infectie (bijv. onderliggend ziekteproces, bij
immunosuppressiva, open wond, intraveneus drugsgebruik,
blootstelling aan besmettelijke ziekte)
Maligne tumoren Kanker in de voorgeschiedenis, geen verbetering van klachten na
behandeling van 4 weken, onverklaarbaar gewichtsverlies, leeftijd > 50
jaar, slikproblemen, hoofdpijn, braken
Systemische ziektes Hoofdpijn, koorts, eenzijdige huiduitslag, brandende pijn, jeuk
(herpes zoster,
spondylitis ankylosis,
inflammatoire artritis,
reumatoïde artritis)
Canadian C-spine Rule (als iemand gevallen is)
Wanneer moet er een foto gemaakt worden – Hoge risicofactoren
- Ouder dan 65 jaar
- Na intens trauma
- Na trauma tintelingen/pijn in armen en benen
Wanneer moet er een foto gemaakt worden - Lage risicofactoren
- Eenvoudige kop-staart botsing
- Zittende houding op spoedeisende hulp
- Ambulant op ieder moment
- Vertraagd begin van nekpijn
- Afwezigheid van middenlijn c-wervelkolom gevoeligheid
Instaat om actief nek te roteren?
- Voorbij de 45 graden links en rechts → kan niet, dan foto
Niet van toepassing wanneer:
- Niet-trauma gevallen
- Glascow coma-schaal < 15
- Instabiele vitale functies
- Leeftijd < 16 jaar
- Acute verlamming
- Bekende wervelziekte
- Eerdere operatie aan de cervicale wervelkolom
- Zwanger
,Specifieke testen in de screening (rode vlag)
- (modified) Sharp Purser test
- Anteroir stability test atlanto-occipital joint
- Alar ligament shear test (laterale verschuifbaarheidstest)
Allemaal gebaseerd op: toenemende bewegelijkheid hoog cervicaal.
L’hermitte’s Sign = bedrukking van het ruggenmerg
Flexie maken van hoofd → elektrische sensatie vanaf de nek over de rug, vanwege
demyelinesatie van het ruggenmerg, bijvoorbeeld MS.
Symptomen, tekenen en testen voor bevestigen of uitsluiten van nekpijn graad 3 (cervicaal
radiculair syndroom)
Symptomen:
- Sensorische symptomen in de arm (gevoelloosheid, verminderde tastzin)
- Beperkte ROM cervicaal (rotatie < 60 graden of beperkte en pijnlijke rotatie)
- Verminderde spierkracht of spiercontrole
- Uitstralende pijn in de arm
Tekenen:
- Verminderde peesreflexen, spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen
Testen bevestigen van nekpijn graad 3:
- Positieve Spurling’s test en/of
- Positieve tractie-/distractie test
Testen uitsluiten van nekpijn graad 3:
- Negatieve Upper Limb Tenstion Test (ULTT) voor de plexus brachialis en de n. medianus
Nekpijn aspecifiek (graad 1 of 2)
Raamwerk:
- Initiële hypothesen
- Anamnese (HOACII) - ICF
Frequent optredende symptomen:
- Hoofd-, schouder-, armpijn
- Afwijkende ROM cervicale wervel kolom
- Cook 5: Automanipulatie, locking, catching, cluncking, giving-way, multiple recidieven,
schietende pijn bij snelle bewegingen (past allemaal bij een motor control imparment)
Gele vlaggen zijn heel belangrijk bij nekpijn!
Motor control impairment:
- Verleden met nekklachten
- Episodes van nekpijn
- Meer klachten aan het einde van de dag
- Pijn bij statische houdingen
- Zwaar hoofd
- Hoofd ondersteunen
- Liggen = fijn
- Instabiel/geen controle
- Abrupte bewegingen
- Erin schieten
- Automaniplatie
- Spieren voelen stijf aan
, Lokale stabilisatoren (spieren) – diepe nek flexoren testen op uithoudingsvermogen en coördinatie
met: de stabilizer en biofeedback.
Lokale stabilisatoren
Ventraal (diepe nekflexoren) – hier hebben we het meer over bij MCI:
- m. longus capitis
- m. longus colli
- m. rectus capitis anterior
- m. rectus capitis lateralis
Dorsaal:
- m. multifidus
- m. spinalis
- m. semispinalis
- m. interspinales
- m. intertransversarii
- m. rectus capitis posteroir major
- m. rectus capitis posteroir minor
- m. obliquus capitis superior
- m. obliquus capitis inferoir
Diepe halsbuigers:
- Hoge dichtheid van de spierspoeltjes
- Spieren dienen als sensoren van de craniovertebrale regio, informeert over de nek- en
hoofdpositie.
FH2 Behandeling craniovertebrale instabiliteit
