Radiodiagnostiek college OP1.3 1
Digitale beelddetectoren
Bouw en werking van digitale beelddetectoren
- Fosforplaat techniek (gaat binnenkort meer de praktijk verlaten)
- CCD (charged coppled devices) (gaat binnenkort meer de praktijk verlaten)
- Flatpaneldetectoren (tegenwoordig voornamelijk in gebruik)
We hebben het over digitale beelddetectoren maar eigenlijk is er niet heel veel digitaal aan, want er
komt straling op een plaatje en daar komt een analoog signaal uit. De adc zet dit om naar digitaal.
A. Computed radiology (CR):
- Fosforplaten techniek
B. Charged coppled device (CCD) voornamelijk bij doorlichting
C. Digital radiology (DR):
- flatpanel detector (FDP) indirecte en directe conversie
CR: fosforplaten techniek
In zo’n plaat zit helemaal geen fosfor maar het heet zo omdat er fosforescentie plaats vind bij het
uitlezen.
Je hebt een cassette met een fosforplaat deze doe je in de bucky (of onder de pols van de patiënt) je
maakt de foto en vervolgens ga je met deze plaat naar een uitleesapparaat.
Wat gebeurt er nou fysisch in zo’n plaat
- Geen ionisatie maar excitatie
Foton knalt tegen elektron en elektron wordt geexciteerd
Door de elektron trap blijft de foton in de geleidingsband en hierdoor kun je de plaat meenemen om
te worden uitgelezen, op het moment dat wij zeggen dat hij uitgelezen mag worden. Om terug te
vallen heb je weer energie nodig (laserlicht) waardoor de elektron nog iets meer energie krijgt, uit de
elektron trap valt en dus terug gaat naar de valentie band hierbij ontstaat een licht foton.
Normaal gesproken gebeurt dit niet maar normaal gesproken ontstaat fluorescentie.
,Fosforescentie is anders dan fluorescentie
Intermediaire toestand is de elektrontrap
Je mag even wachten met uitlezen maar de elektronen blijven niet voor altijd in die elektron trap.
Uitlezen van een fosforplaat
,Bij dubbelzijdig licht absorberend zal het foton 2 keer exciteren want het foton schiet er dwars
doorheen.
Charged coppled device (CCD)
Hele kleine chip (zit ook in je telefoon)
Word gebruikt bij doorlichting
(licht)fotonen komen binnen op de CCD chip en veroorzaken daar ionisaties, per pixels zijn er een x
aantal ionisaties dus ook een x aantal signaal (denk aan Megaixel)
, De lading binnen elk oppervlak wordt doorgegeven door schakeling van voltage, het apparaatje
schakelt afwisselend 1 oppervlak positief waardoor elektronen van z’n buurman naar hem gaan. Zo
word de lading doorgegeven (denk aan doorgeven van emmers water)
Elke read out line krijgt een eigen signaal
Zo’n chip is ontzettend duur daarom zit hij niet in de bucky
Flat panel detector (FDP) (DR) worden steeds lichter en kunnen draadloos de data doorsturen
Tegenwoordig word eigenlijk alleen nog maar directe conversie gebruikt.
Bij indirect heb je eerst een CsI kristal daardoor scintilatie
Bij direct word de stap van zichtbaar licht overgeslagen omdat de amorf selenium (halfgeleider) de
fotonen direct omzet in elektronen.
Er zit een efficiëntie verschil, de directe conversie is efficiënter je hebt hiervoor dus minder straling
nodig.
Thin film transistor matrix elk “vakje” staat
voor een pixel