Overeenkomst
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod (benoem wat dit is) en aanvaarding, art. 6:217
lid 1. Aanbod en aanvaarding zijn beide rechtshandelingen, dus er moet sprake zijn van een op
een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring heeft geopenbaard, art. 3:33. De
aanvaarding heeft zijn werking wanneer die ontvangen is: de ontvangsttheorie (uitleggen), art.
3:37 lid 3. Voor het ontvangst is er van een verklaring en vanaf het moment van ontvangst is
er sprake van een aanbod. Deze verklaring kan op grond van art 3:37 lid 1 BW nog worden
ingetrokken. De overeenkomst komt tot stand wanneer het aanbod onherroepelijk aanvaard is.
Het aanbod kan in beginsel wel nog worden herroepen art. 6:219, tenzij:
1. Er een termijn voor geldt voor het aanbod lid 1
2. Uit het aanbod blijft dat er onherroepelijkheid is lid 1
3. Het aanbod aanvaard is lid 2
4. Een mededeling van aanvaarding is verzonden lid 2: verzendtheorie
Bij de inhoud en de strekking van de overeenkomst moet worden gekeken naar het Haviltex-
arrest
Verbintenis: een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer personen
1. Zaakwaarneming 6:198-200—> verbintenis tot het betrachten van zorg (art. 6:198-200)
verbintenis tot schadevergoeding
2. Overeenkomst 6:217 —> verbintenis voor het presteren
3. Onrechtmatige daad 6:162 —> verbintenis tot schadevergoeding
4. Onverschuldigde betaling 6:203 —> verbintenis tot ongedaanmaking of waardevergoeding
indien ongedaanmaking onmogelijk is
5. Ongerechtvaardigde verrijking 6:212 —> verbintenis tot schadevergoeding
Verbintenis tot schadevergoeding art. 6:95: benoem of het gaat om vermogensschade
6:96 of ander nadeel, namelijk immateriële schade (voor jezelf) + affectieschade (smartengeld
voor naasten) 6:106
• Onrechtmatige daad
• Wanprestatie = tekortkoming
• Zaakwaarneming art. 6:200 lid 1 jo. 6:198 BW
• Ongerechtvaardigde verrijking
Affectieschade art. 6:108 lid 3: het smartengeld dat naasten kunnen krijgen doordat een
dierbare ernstig letsel oploopt of overlijdt. Doel is erkenning van het leed. Het gaat om vaste
bedragen
In principe gehele schadevergoeding, maar mindering mogelijk door
1. Causaal verband 6:98 andere causaliteitstoets: toerekening naar redelijkheid —>
Renteneurose-arrest
• Aard van de aansprakelijkheid: hoe groter de schuld, hoe meer toerekening
• Aard van de schade
• Voorzienbaarheid van de schade
2. Voordeelstoerekening 6:100
3. Eigen schuld 6:101 kijken naar de wederzijdse causale bijdrage: weging van ieders
bijdragen + billijkheidcorrectie: wie heeft de meeste schuld/heeft het gevaarlijkste
gehandeld
4. Matiging door de rechter 6:109
Rechten bij niet-nakoming (niet voldaan de verbintenis = wanprestatie) zijn:
1. Schadevergoeding art. 6:74 jo. 6:95 BW: aansprakelijkheid is art. 6:76-77 BW
2. Opschorting art. 6:262: prikkel tot nakoming en/of voorbereiding op verrekening of
ontbinding
3. Nakoming: het verrichten van een prestatie die voldoet aan de verbintenis art. 3:296
4. Ontbinding art. 6:265: de verplichting tot nakoming vervalt voor beide partijen, geen
terugwerkende kracht (art. 6:269): ex nunc, er ontstaat een verbintenis tot
ongedaanmaking (art. 6:203) + verbintenis tot schadevergoeding indien mogelijk of tijdelijk
onmogelijk (art. 6:277)
Schadevergoeding bij wanprestatie: toe te rekenen tekortkoming
Art. 6:74 BW: Is er sprake van vervangende of aanvullende schadevergoeding? Is er sprake van
vermogensschade of van immateriële schade. Art. 6:76-77 aansprakelijkheid krachtens de wet
, - Tekortkoming: omvat alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht, in enig opzicht
achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt. Tijd of kwaliteitsaspecten benoemen. Niet, niet
tijdig, gedeeltelijk of onjuist nakomen. Is er verzuim (art. 6:81) of ingebrekestelling (art. 6:82)
vereist? Oerlemans/Driessen-arrest
- Schade
- Verbintenis: resultatenverbintenis of een inspanningsverbintenis
- Causaal verband art. 6:98 condicio sine qua non —> Rente-neurose-arrest
- Toerekenbaar: aan zijn schuld te wijten. Geen sprake van bij overmacht (art. 3:74 lid 2 jo.
art. 3:75 BW) kijk naar het arrest Oerlemans/Driessen-arrest, zowel is er sprake van
wanprestatie
Verzuim (art. 6:81) is de periode waarin de prestatie uitblijft, terwijl deze wel opeisbaar is. Deze
treedt in door ingebrekestelling (art. 6:82) of van rechtswege (art. 6:83)
Rechten van de Nakoming 3:296 Opschorting Ontbinding 6:265 Schadevergoeding
schuldeiser 6:52 en 6:262 6:74
Is er een tekortkoming Nee, de vordering moet Nee, de vordering moet Ja Ja, bij overmacht geen
nodig? echter wel opeisbaar zijn echter wel opeisbaar zijn schadevergoeding
Art. 3:296
Is er verzuim nodig voor Nee Nee Alleen bij mogelijk Ja, bij mogelijk en ti-
die tekortkoming? Lid 2 jdelijk onmogelijk
Art. 6:81
Is er voor dat verzuim Nee Nee Bij mogelijk wel (inge- Bij mogelijk en tijdelijk
een ingebrekestelling brekestelling), tenzij er onmogelijk ja, tenzij er
nodig? een fataal termijn is (van een termijn is afgespro-
Art. 6:82 jo. 6:83 rechtswege) ken (art. 6:83 lid 1 sub
a)
Moet de tekortkoming Nee Nee Nee Ja, art. 6:74 jo. 6:75.
toerekenbaar zijn? Door schuld of rekening
van de wet (hulpperso-
nen/zaken), rechtshan-
deling of verkeersopvat-
ting
Vordering tot nakoming art. 3:296 BW
1. De vordering moet opeisbaar zijn art 6:98 jo. 6:39
2. Nakoming moet mogelijk zijn art 3:303 BW
Vordering tot opschorting art. 6:262 BW
1. Wederkerige overeenkomst art. 6:261 BW
2. Opeisbare vordering
3. Niet-nakoming van de vordering (niet/te laat/ondeugdelijk nakomen)
Onrechtmatige daad, art 6:162 (buitencontractuele aansprakelijkheid)
Benoemen: aansprakelijk voor de eigen handelingen: persoonlijke aansprakelijkheid
- Onrechtmatige daad lid 2: hier is sprake van indien:
1. Er inbreuk wordt gemaakt op een subjectief recht
2. Iemand handelt in strijd met de wettelijke plicht of
3. hetgeen in volgens ongeschreven recht in het maatschappelijke verkeer betaamt:
Lindebaum/Cohen-arrest + Meppelse Ree arrest
Indien er sprake is van gevaarzetting (schending van de zorgvuldigheidsnorm):
kelderluik-arrest + jetblast-arrest —> benoemen of er een beroep op een
rechtvaardigingsgrond gedaan kan worden, deze ontneemt de aansprakelijkheid:
overmacht in de zin van noodtoestand, noodweer, wettelijk voorschrift, instemming of
ambtelijk bevel
- Toerekenbaarheid aan de dader lid 3 benoemen op grond van schuld of de wet
- Schade lid 1
- Causaal verband tussen de schade en de daad: conditio sine qua non-verband art. 6:98
- Relativiteitseis art. 6:163 er bestaat geen verplichting tot schadevergoeding wanneer de
geschonden norm niet strekt tot bescherming van de schade, zoals de benadeelde die heeft
geleden
—> correctie Langemeijer-arrest
Kelderluik-arrest gezichtspunten gevaarzetting
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod (benoem wat dit is) en aanvaarding, art. 6:217
lid 1. Aanbod en aanvaarding zijn beide rechtshandelingen, dus er moet sprake zijn van een op
een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring heeft geopenbaard, art. 3:33. De
aanvaarding heeft zijn werking wanneer die ontvangen is: de ontvangsttheorie (uitleggen), art.
3:37 lid 3. Voor het ontvangst is er van een verklaring en vanaf het moment van ontvangst is
er sprake van een aanbod. Deze verklaring kan op grond van art 3:37 lid 1 BW nog worden
ingetrokken. De overeenkomst komt tot stand wanneer het aanbod onherroepelijk aanvaard is.
Het aanbod kan in beginsel wel nog worden herroepen art. 6:219, tenzij:
1. Er een termijn voor geldt voor het aanbod lid 1
2. Uit het aanbod blijft dat er onherroepelijkheid is lid 1
3. Het aanbod aanvaard is lid 2
4. Een mededeling van aanvaarding is verzonden lid 2: verzendtheorie
Bij de inhoud en de strekking van de overeenkomst moet worden gekeken naar het Haviltex-
arrest
Verbintenis: een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer personen
1. Zaakwaarneming 6:198-200—> verbintenis tot het betrachten van zorg (art. 6:198-200)
verbintenis tot schadevergoeding
2. Overeenkomst 6:217 —> verbintenis voor het presteren
3. Onrechtmatige daad 6:162 —> verbintenis tot schadevergoeding
4. Onverschuldigde betaling 6:203 —> verbintenis tot ongedaanmaking of waardevergoeding
indien ongedaanmaking onmogelijk is
5. Ongerechtvaardigde verrijking 6:212 —> verbintenis tot schadevergoeding
Verbintenis tot schadevergoeding art. 6:95: benoem of het gaat om vermogensschade
6:96 of ander nadeel, namelijk immateriële schade (voor jezelf) + affectieschade (smartengeld
voor naasten) 6:106
• Onrechtmatige daad
• Wanprestatie = tekortkoming
• Zaakwaarneming art. 6:200 lid 1 jo. 6:198 BW
• Ongerechtvaardigde verrijking
Affectieschade art. 6:108 lid 3: het smartengeld dat naasten kunnen krijgen doordat een
dierbare ernstig letsel oploopt of overlijdt. Doel is erkenning van het leed. Het gaat om vaste
bedragen
In principe gehele schadevergoeding, maar mindering mogelijk door
1. Causaal verband 6:98 andere causaliteitstoets: toerekening naar redelijkheid —>
Renteneurose-arrest
• Aard van de aansprakelijkheid: hoe groter de schuld, hoe meer toerekening
• Aard van de schade
• Voorzienbaarheid van de schade
2. Voordeelstoerekening 6:100
3. Eigen schuld 6:101 kijken naar de wederzijdse causale bijdrage: weging van ieders
bijdragen + billijkheidcorrectie: wie heeft de meeste schuld/heeft het gevaarlijkste
gehandeld
4. Matiging door de rechter 6:109
Rechten bij niet-nakoming (niet voldaan de verbintenis = wanprestatie) zijn:
1. Schadevergoeding art. 6:74 jo. 6:95 BW: aansprakelijkheid is art. 6:76-77 BW
2. Opschorting art. 6:262: prikkel tot nakoming en/of voorbereiding op verrekening of
ontbinding
3. Nakoming: het verrichten van een prestatie die voldoet aan de verbintenis art. 3:296
4. Ontbinding art. 6:265: de verplichting tot nakoming vervalt voor beide partijen, geen
terugwerkende kracht (art. 6:269): ex nunc, er ontstaat een verbintenis tot
ongedaanmaking (art. 6:203) + verbintenis tot schadevergoeding indien mogelijk of tijdelijk
onmogelijk (art. 6:277)
Schadevergoeding bij wanprestatie: toe te rekenen tekortkoming
Art. 6:74 BW: Is er sprake van vervangende of aanvullende schadevergoeding? Is er sprake van
vermogensschade of van immateriële schade. Art. 6:76-77 aansprakelijkheid krachtens de wet
, - Tekortkoming: omvat alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht, in enig opzicht
achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt. Tijd of kwaliteitsaspecten benoemen. Niet, niet
tijdig, gedeeltelijk of onjuist nakomen. Is er verzuim (art. 6:81) of ingebrekestelling (art. 6:82)
vereist? Oerlemans/Driessen-arrest
- Schade
- Verbintenis: resultatenverbintenis of een inspanningsverbintenis
- Causaal verband art. 6:98 condicio sine qua non —> Rente-neurose-arrest
- Toerekenbaar: aan zijn schuld te wijten. Geen sprake van bij overmacht (art. 3:74 lid 2 jo.
art. 3:75 BW) kijk naar het arrest Oerlemans/Driessen-arrest, zowel is er sprake van
wanprestatie
Verzuim (art. 6:81) is de periode waarin de prestatie uitblijft, terwijl deze wel opeisbaar is. Deze
treedt in door ingebrekestelling (art. 6:82) of van rechtswege (art. 6:83)
Rechten van de Nakoming 3:296 Opschorting Ontbinding 6:265 Schadevergoeding
schuldeiser 6:52 en 6:262 6:74
Is er een tekortkoming Nee, de vordering moet Nee, de vordering moet Ja Ja, bij overmacht geen
nodig? echter wel opeisbaar zijn echter wel opeisbaar zijn schadevergoeding
Art. 3:296
Is er verzuim nodig voor Nee Nee Alleen bij mogelijk Ja, bij mogelijk en ti-
die tekortkoming? Lid 2 jdelijk onmogelijk
Art. 6:81
Is er voor dat verzuim Nee Nee Bij mogelijk wel (inge- Bij mogelijk en tijdelijk
een ingebrekestelling brekestelling), tenzij er onmogelijk ja, tenzij er
nodig? een fataal termijn is (van een termijn is afgespro-
Art. 6:82 jo. 6:83 rechtswege) ken (art. 6:83 lid 1 sub
a)
Moet de tekortkoming Nee Nee Nee Ja, art. 6:74 jo. 6:75.
toerekenbaar zijn? Door schuld of rekening
van de wet (hulpperso-
nen/zaken), rechtshan-
deling of verkeersopvat-
ting
Vordering tot nakoming art. 3:296 BW
1. De vordering moet opeisbaar zijn art 6:98 jo. 6:39
2. Nakoming moet mogelijk zijn art 3:303 BW
Vordering tot opschorting art. 6:262 BW
1. Wederkerige overeenkomst art. 6:261 BW
2. Opeisbare vordering
3. Niet-nakoming van de vordering (niet/te laat/ondeugdelijk nakomen)
Onrechtmatige daad, art 6:162 (buitencontractuele aansprakelijkheid)
Benoemen: aansprakelijk voor de eigen handelingen: persoonlijke aansprakelijkheid
- Onrechtmatige daad lid 2: hier is sprake van indien:
1. Er inbreuk wordt gemaakt op een subjectief recht
2. Iemand handelt in strijd met de wettelijke plicht of
3. hetgeen in volgens ongeschreven recht in het maatschappelijke verkeer betaamt:
Lindebaum/Cohen-arrest + Meppelse Ree arrest
Indien er sprake is van gevaarzetting (schending van de zorgvuldigheidsnorm):
kelderluik-arrest + jetblast-arrest —> benoemen of er een beroep op een
rechtvaardigingsgrond gedaan kan worden, deze ontneemt de aansprakelijkheid:
overmacht in de zin van noodtoestand, noodweer, wettelijk voorschrift, instemming of
ambtelijk bevel
- Toerekenbaarheid aan de dader lid 3 benoemen op grond van schuld of de wet
- Schade lid 1
- Causaal verband tussen de schade en de daad: conditio sine qua non-verband art. 6:98
- Relativiteitseis art. 6:163 er bestaat geen verplichting tot schadevergoeding wanneer de
geschonden norm niet strekt tot bescherming van de schade, zoals de benadeelde die heeft
geleden
—> correctie Langemeijer-arrest
Kelderluik-arrest gezichtspunten gevaarzetting
