EVIDENCE BASED
Wetenschappelijk onderzoek
Diagnostisch onderzoek = wordt uitgevoerd om meer te weten te komen over het
functioneren van een kind / jongere en om de vraag “wat is er aan de hand” te beantwoorden
CSAT = customer satisfaction score, systeem/ methodiek om tevredenheid bij een groep te
onderzoeken
vb. tevredenheidsenquête ziekenhuisbezoek
Wetenschappelijk onderzoek = het proces van het stellen en beantwoorden van vragen dat
geleid wordt door een wetenschappelijke methode, bv. metingen, enquête
Aan wetenschappelijk onderzoek doen, is op een systematische, verfijnde & objectieve manier
zoeken naar antwoorden op vragen die men stelt. Kan leiden tot het bevestigen of
tegenspreken van wat men veronderstelde, of kan nieuwe feiten, die nog niet eerder
opgemerkt waren, aan het licht brengen => wetenschappelijk onderzoek kan kennis
bevestigen, wijzigen of verbreden
Doel: onze kennis verruimen
Wetenschappelijk onderzoek is probleemoplossend en wil kennis vergroten
4 specifieke doelen wetenschappelijk onderzoek
- De werkelijkheid beschrijven:
Observaties beschrijven & soms classificeren
Vb. in welke mate heeft de leeftijd invloed op de gezondheidstoestand tijdens covid19
- De werkelijkheid exploreren:
Onderzoeker gaat opzoek naar relaties & wordt gekeken welke factoren een bepaald
fenomeen beïnvloeden
- Verklaren van de werkelijkheid:
Beslissingen nemen
Vb. opbouw van theorieën, verbanden worden in kaart gebracht
Vb. hoe wordt een keuze gemaakt wie primair aan bod komt binnen de
vaccinatiecampagne tijdens covid19
- Toetsen van verschijnselen:
Idee of uitspraak uit een bepaalde theorie wordt getoetst, meetinstrumenten
Vb. ontworpen meetinstrumenten gebruiken → in welke mate is de zelftest om te
screenen voor covid19 betrouwbaar
,Onderzoeksterreinen voor de verpleegkundige praktijk:
- Beleving van de patiënt mbt de zorg
Bv. hoe gaan de ouders ermee om dat hun kind kanker heeft
- Diagnostiek (meetinstrumenten maken, betrouwbaarheid beoordelen, validiteit
beoordelen, …)
Bv. pijnschaal, bij meetinstrumenten: zeker zijn dat het wel meet wat we willen meten
- Interventies (richtlijnen / evalueren van (nieuwe) interventies,…)
Bv. nieuwe verbanden, methodieken die op de markt komen
Bv. is het wel nodig om elke keer te ontsmetten bij blaassonde of volstaat reinigen
- De organisatie waar je zorg verleent
Bv. hoe de organisatie anders georganiseerd kan worden vb. krijgen patiënt
dagopname bed toegewezen, vanaf dat je deur binnenstapt ben je direct patiënt, heeft
het geen voordeel om patiënt te laten voelen alsof hij nog niet ziek is en geen patiënt
is: niet direct in bed plaatsen en zelf naar operatiekwartier laten wandelen (pos. effect
bij geen patiënt zijn)
- Onderwijs
Bv. studenten gaan individueel een afdeling overnemen, iets maken vb. uurroosters
Bv. simulatieonderwijs, poppen die levensechte reacties geven
Wetenschappelijk onderzoek voorbeelden: ter illustratie
EXAMEN!!!: voorbeelden van onderzoek geven, geef voorbeeld onderzoek waarin dat of dat
aan bod komt, goed weten wat wetenschappelijk onderzoek is
De ontwikkeling van een meetinstrument ter evaluatie van de effectiviteit van de
diabeteseducatie binnen de tweede lijn. Een voorstudie. Diagnostiek en onderwijs
Om hun chronische ziekte te managen wordt aan diabetespatiënten gevraagd om in
belangrijke mate aan zelfmanagement te doen op vlak van behandeling, levensstijl, …
Diabetici kunnen hierin ondersteund worden door educatie. Ziekenhuizen willen deze
educatie optimaliseren door het ontwikkelen van educatieprogramma’s.
Mondzorg: een cruciaal onderdeel van de zorg aan patiënten Interventies
Binnen dit project wordt er gepeild naar de kennis van verpleegkundigen over mondzorg.
Meer bepaald van verpleegkundigen die werken met kwetsbare ouderen in de thuiszorg en
met kansarmen. Barrières inzake mondzorg worden in kaart gebracht. Er wordt onderzocht
hoe de attitude en kennis van verpleegkundigen op lange termijn geoptimaliseerd kan worden
om goede mondzorg blijvend te garanderen in specifieke patiëntengroepen.
, Hoe kindermishandeling beter opsporen? Ontwikkeling van een digitaal educatiepakket
omtrent het signaleren van kindermishandeling Onderwijs
Kindermishandeling is een maatschappelijk relevant probleem met aangetoonde nefaste
effecten op lange termijn.
Kindermishandeling wordt bovendien onder gerapporteerd in alle sectoren van de
hulpverlening. Er is daarom nood aan educatiemateriaal voor alle (potentiële) hulpverleners.
Enkel wanneer de kennis omrent signalen en meldingskanalen ruim aanwezig is, zal het proces
van diagnosticeren kunnen geoptimaliseerd worden. De doelstelling van dit project is om
verkennend werk te verrichten voor het ontwikkelen van een interactieve educatiemodule.
Deze moet vlot toegankelijk zijn voor alle betrokken partijen. Een eerste fase spitst zich toe op
kinderen van 0-3 jaar die zich in risicosituaties bevinden.
Z-apps. Gebruik van zorgapplicaties voor tablet in de ouderenzorg Beleving
Via dit project wil men randvoorwaarden in kaart brengen voor het gebruik van tablets en
z(org)-apps bij personen met dementie en hun omgeving (de zorgactoren: mantelzorgers en
professionele verzorgers).
Evidence based verplegen (EBV)
= handelen volgens wetenschappelijk onderzoek en volgens wie is de zorgvrager, welke
middelen
Ontstaan:
- Evolutie in zorg: verpleegkundig handelen
• Vroeger: gebaseerd op ervaring, traditie, gezag
• Nu: focus op wetenschappelijk onderzoek
We handelden vroeger vanuit gewoontes, advies arts, vanuit beste intenties, vanuit iemand
waar je naar opkijkt → geeft niet altijd het beste resultaat
vb. doorligwonden, schapenvacht onder matras leggen → helpt om patiënt zacht te leggen,
door wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit juist de wonden erger maakt
EXAMEN!!: weten wat evidence based verpleegkunde is, is meer dan wetenschappelijk
onderzoek!
Evidence based verplegen = gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruikmaken van de
beste evidentie (=laatste nieuwe inzichten in literatuur) om beslissingen te nemen voor
individuele patiënten… integratie van de individuele klinische expertise… rekening houdend
met de voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt die een centrale rol spelen in de
besluitvorming
Eigen taal: Als je verpleegkundige beslissingen wil nemen laten we ons lijden door
wetenschappelijk onderzoeksresultaten en laten afwegen wie patiënt is (bv. wonden hoeven
niet perse met steriel water worden gereinigd -> westerse landen)
Wetenschappelijk onderzoek
Diagnostisch onderzoek = wordt uitgevoerd om meer te weten te komen over het
functioneren van een kind / jongere en om de vraag “wat is er aan de hand” te beantwoorden
CSAT = customer satisfaction score, systeem/ methodiek om tevredenheid bij een groep te
onderzoeken
vb. tevredenheidsenquête ziekenhuisbezoek
Wetenschappelijk onderzoek = het proces van het stellen en beantwoorden van vragen dat
geleid wordt door een wetenschappelijke methode, bv. metingen, enquête
Aan wetenschappelijk onderzoek doen, is op een systematische, verfijnde & objectieve manier
zoeken naar antwoorden op vragen die men stelt. Kan leiden tot het bevestigen of
tegenspreken van wat men veronderstelde, of kan nieuwe feiten, die nog niet eerder
opgemerkt waren, aan het licht brengen => wetenschappelijk onderzoek kan kennis
bevestigen, wijzigen of verbreden
Doel: onze kennis verruimen
Wetenschappelijk onderzoek is probleemoplossend en wil kennis vergroten
4 specifieke doelen wetenschappelijk onderzoek
- De werkelijkheid beschrijven:
Observaties beschrijven & soms classificeren
Vb. in welke mate heeft de leeftijd invloed op de gezondheidstoestand tijdens covid19
- De werkelijkheid exploreren:
Onderzoeker gaat opzoek naar relaties & wordt gekeken welke factoren een bepaald
fenomeen beïnvloeden
- Verklaren van de werkelijkheid:
Beslissingen nemen
Vb. opbouw van theorieën, verbanden worden in kaart gebracht
Vb. hoe wordt een keuze gemaakt wie primair aan bod komt binnen de
vaccinatiecampagne tijdens covid19
- Toetsen van verschijnselen:
Idee of uitspraak uit een bepaalde theorie wordt getoetst, meetinstrumenten
Vb. ontworpen meetinstrumenten gebruiken → in welke mate is de zelftest om te
screenen voor covid19 betrouwbaar
,Onderzoeksterreinen voor de verpleegkundige praktijk:
- Beleving van de patiënt mbt de zorg
Bv. hoe gaan de ouders ermee om dat hun kind kanker heeft
- Diagnostiek (meetinstrumenten maken, betrouwbaarheid beoordelen, validiteit
beoordelen, …)
Bv. pijnschaal, bij meetinstrumenten: zeker zijn dat het wel meet wat we willen meten
- Interventies (richtlijnen / evalueren van (nieuwe) interventies,…)
Bv. nieuwe verbanden, methodieken die op de markt komen
Bv. is het wel nodig om elke keer te ontsmetten bij blaassonde of volstaat reinigen
- De organisatie waar je zorg verleent
Bv. hoe de organisatie anders georganiseerd kan worden vb. krijgen patiënt
dagopname bed toegewezen, vanaf dat je deur binnenstapt ben je direct patiënt, heeft
het geen voordeel om patiënt te laten voelen alsof hij nog niet ziek is en geen patiënt
is: niet direct in bed plaatsen en zelf naar operatiekwartier laten wandelen (pos. effect
bij geen patiënt zijn)
- Onderwijs
Bv. studenten gaan individueel een afdeling overnemen, iets maken vb. uurroosters
Bv. simulatieonderwijs, poppen die levensechte reacties geven
Wetenschappelijk onderzoek voorbeelden: ter illustratie
EXAMEN!!!: voorbeelden van onderzoek geven, geef voorbeeld onderzoek waarin dat of dat
aan bod komt, goed weten wat wetenschappelijk onderzoek is
De ontwikkeling van een meetinstrument ter evaluatie van de effectiviteit van de
diabeteseducatie binnen de tweede lijn. Een voorstudie. Diagnostiek en onderwijs
Om hun chronische ziekte te managen wordt aan diabetespatiënten gevraagd om in
belangrijke mate aan zelfmanagement te doen op vlak van behandeling, levensstijl, …
Diabetici kunnen hierin ondersteund worden door educatie. Ziekenhuizen willen deze
educatie optimaliseren door het ontwikkelen van educatieprogramma’s.
Mondzorg: een cruciaal onderdeel van de zorg aan patiënten Interventies
Binnen dit project wordt er gepeild naar de kennis van verpleegkundigen over mondzorg.
Meer bepaald van verpleegkundigen die werken met kwetsbare ouderen in de thuiszorg en
met kansarmen. Barrières inzake mondzorg worden in kaart gebracht. Er wordt onderzocht
hoe de attitude en kennis van verpleegkundigen op lange termijn geoptimaliseerd kan worden
om goede mondzorg blijvend te garanderen in specifieke patiëntengroepen.
, Hoe kindermishandeling beter opsporen? Ontwikkeling van een digitaal educatiepakket
omtrent het signaleren van kindermishandeling Onderwijs
Kindermishandeling is een maatschappelijk relevant probleem met aangetoonde nefaste
effecten op lange termijn.
Kindermishandeling wordt bovendien onder gerapporteerd in alle sectoren van de
hulpverlening. Er is daarom nood aan educatiemateriaal voor alle (potentiële) hulpverleners.
Enkel wanneer de kennis omrent signalen en meldingskanalen ruim aanwezig is, zal het proces
van diagnosticeren kunnen geoptimaliseerd worden. De doelstelling van dit project is om
verkennend werk te verrichten voor het ontwikkelen van een interactieve educatiemodule.
Deze moet vlot toegankelijk zijn voor alle betrokken partijen. Een eerste fase spitst zich toe op
kinderen van 0-3 jaar die zich in risicosituaties bevinden.
Z-apps. Gebruik van zorgapplicaties voor tablet in de ouderenzorg Beleving
Via dit project wil men randvoorwaarden in kaart brengen voor het gebruik van tablets en
z(org)-apps bij personen met dementie en hun omgeving (de zorgactoren: mantelzorgers en
professionele verzorgers).
Evidence based verplegen (EBV)
= handelen volgens wetenschappelijk onderzoek en volgens wie is de zorgvrager, welke
middelen
Ontstaan:
- Evolutie in zorg: verpleegkundig handelen
• Vroeger: gebaseerd op ervaring, traditie, gezag
• Nu: focus op wetenschappelijk onderzoek
We handelden vroeger vanuit gewoontes, advies arts, vanuit beste intenties, vanuit iemand
waar je naar opkijkt → geeft niet altijd het beste resultaat
vb. doorligwonden, schapenvacht onder matras leggen → helpt om patiënt zacht te leggen,
door wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit juist de wonden erger maakt
EXAMEN!!: weten wat evidence based verpleegkunde is, is meer dan wetenschappelijk
onderzoek!
Evidence based verplegen = gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruikmaken van de
beste evidentie (=laatste nieuwe inzichten in literatuur) om beslissingen te nemen voor
individuele patiënten… integratie van de individuele klinische expertise… rekening houdend
met de voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt die een centrale rol spelen in de
besluitvorming
Eigen taal: Als je verpleegkundige beslissingen wil nemen laten we ons lijden door
wetenschappelijk onderzoeksresultaten en laten afwegen wie patiënt is (bv. wonden hoeven
niet perse met steriel water worden gereinigd -> westerse landen)
