Summary
Samenvatting celbiologie l (Baes) H1 - H9 VOLLEDIG
- Course
- Institution
Samenvatting celbiologie l (Baes) H1 - H9 VOLLEDIG
[Show more]
1 review
By: kristinadams • 2 year ago
Seller
Follow
kasia1301
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 1: DE STRUCTURELEORGANISATIE VAN CELLEN
1 Soorten cellen en evolutie
1.1 Classificatie van cellen
PROKARYOTEN EUKARYOTEN
Archaebacteriën en eubacteriën* Gisten, amoebes, groene algen, planten,
vertebraten
Geen kern Kern
Geen celorganellen Organellen
Geen cytoskelet cytoskelet
Celwand Soms celwand
Meestal 1-celligen 1-celligen en multicellulair
DNA: 1 circulair molecule DNA : 1 of meer lineaire moleculen
1 – 5 . 106 baseparen 1,5 . 107 – 5.109 baseparen
* eubacteriën: - zowel onschadelijke als ziekteverwekkende
- afmetingen: paar μm en sferisch/ staafvormig
- reproduceren snel
* archaebacteriën : - afgesplitst tijdens de evolutie
- voorkomen in extreme omstandigheden ( warmwaterbronnen 80°C ,
sedimenten in de zee zonder zuurstof , zuur milieu in maag van
herkauwer)
- lijken sterk op eukaryoten
1.2 Evolutie van de verschillende celtypes
Oorspronkelijk (4,2 biljoen jaar geleden):
1 prokaryoot celtype waaruit nadien 3 celtypes ontstaan zijn:
▪ Eubacteriën
▪ Archaebacteriën ⟶ meer verwant met eukaryoten dan eubacteriën
▪ Eukaryoten
Kritische stap
= het ontstaan van cellen die celorganellen bevatten.
↪ Aangenomen dat een prokaryoten cel geassocieerd heeft
met een voorloper cel van de eukaryoten.
↪ Argumenten voor deze theorie:
▪ Vermeerderen in aantal door te delen
▪ Hebben eigen DNA
▪ Mitochondriën en chloroplasten ~ even groot als bacteriën.
▪ Organellen hebben eigen ribosomen die meer op die van prokaryote cellen lijken
(bacteriën) dan op de ribosomen van eukaryote cellen.
,1.3 Multicellulaire organismen
Ontstaan: 1,7 biljoen jaar door associaties van eencellige eukaryoten.
VB: Volvox (groene algen)
Individuele cellen vormen kolonies waarbij honderden cellen ingebed
zijn in gelatineuse matrix.
⟹ ontstaan celspecialisaties en taakverdeling
⟹ complexe multicellulaire dieren en planten
Menselijk lichaam: 200 ≠ celtypes ⟶ 5 weefseltypes:
▪ Epitheelweefsel
▪ Bindweefsel
▪ Bloed
▪ Zenuwweefsel
▪ Spierweefsel
2 Compartimentalisatie van eukaryote
cellen
⊕ Efficiëntie van biochemische omzettingen ↗ als ze in
beperkte ruimte plaatsvinden.
⊕ Reacties die in 2 mogelijke richtingen kunnen gebeuren
moeten in ruimte van elkaar gescheiden zijn VB: opbouw en
afbraak van vetzuren.
⊕ Organellen met ≠ pH dan het cytosol om optimale werking
eiwitten mogelijk te maken.
⊖ Transportmechanismen moeten voorzien worden om
enzymes, substraten en reactieproducten door het
membraan te transporteren: dit kost de cel energie.
2.1 Plasmamembraan
Bevat: fosfolipiden, eiwitten en cholesterol
Kenmerken:
▪ Flexibel
▪ Vormen hydrofobe barrière ⟹ enkel apolaire moleculen zoals O2 , N2 , sommige hormonen
en kleine polaire moleculen kunnen door het membraan diffunderen.
▪ Transportmoleculen zijn ingebed in het membraan ⟹ doorgang grotere hydrofiele
(=wateroplosbare) moleculen mogelijk.
▪ Membraan is wel permeabel voor water ⟹ belangrijke gevolgen:
- HYPOTOON MILIEU: cellen in lagere concentratie aan opgeloste stoffen dan het
cytosol ↝ ze barsten.
- HYPERTOON MILIEU: cellen in hogere concentratie aan opgeloste stoffen dan in het
cytosol ↝ ze krimpen.
⟹ water zal zich zo verplaatsen dat de concentratie aan stoffen in de 2 compartimenten
gelijk wordt.
,2.2 Celwand
Bevat: lange aaneenschakeling van suikermoleculen en korte peptiden die een 3D-netwerk vormen
Kenmerken:
▪ Bij prokaryoten rond het celmembraan
▪ Bij plantencellen: bestaat uit cellulose (aaneenschakeling glucose), eiwitten en andere
polysachariden.
▪ Bij dierlijke cellen geen celwand aanwezig
▪ Permeabel voor de meeste moleculen
Functie: Verleent stevigheid aan de cel ⟹ voorkomt dat de cel in hypotoon milieu zal barsten:
TUGORDRUK ontstaat in de cel.
OPM: de celwand is niet essentieel voor het overleven vd cel, zolang deze in een isotoon milieu
vertoeft.
2.3 Cytosol
= Waterig milieu / gel bestaande uit vele kleine en grote moleculen waarin celorganellen zich in
bevinden.
Functie: gebeuren van een groot aantal biochemische omzettingen.
⟹ synthese van eiwitten uitgaande van RNA moleculen op ribosomen (worden waargenomen met
de elektronenmicroscoop in het cytosol)
2.4 Kern
= Grootste organel in een eukaryote cel
Structuur:
▪ Omgeven door dubbel membraan = NUCLEAIRE ENVELOPE
↪ aanwezigheid van grote poriën in het membraan om transport
tussen cytosol en kernvocht mogelijk te maken.
▪ Buitenste membraan: in verbinding met endoplasmatisch reticulum
▪ Bevat de genetische info in de vorm van DNA dat omgeven is door
eiwitten, vaak over meerdere chromosomen verdeelt.
▪ Bevat de nucleus: hier worden ribosomen aangemaakt en naar het
cytosol getransporteerd ⟶ niet omgeven door een membraan.
Functie: DNA replicatie en DNA transcriptie gebeuren hier.
2.5 Mitochondriën
Structuur:
▪ Staafvormig en enkele μm lang
▪ Omgeven door een dubbel membraan: binnenste membraan vertoont
diepe inkepingen = CRISTAE ↝ oppervlaktevergroting.
▪ Bevatten een kleine hoeveelheid DNA, maar zo weinig dat maar een
klein aantal van de mitochondriale eiwitten gecodeerd wordt door
mitochondriaal DNA.
, Functies:
▪ Energiefabriekjes van de cel: synthese van ATP dat nodig is voor allerhande activiteiten
(beweging cel, transportprocessen, chemische omzettingen, …)
▪ Metabole omzettingen: afbraak vetzuren, Krebscyclus, stikstofmetabolisme, …
▪ Apoptose of geprogrammeerde celdood.
2.6 Chloroplasten
Functie: Fotosynthese
Structuur:
▪ Grote groene organellen die enkel voorkomen in plantencellen en algen.
▪ Hebben een dubbel membraan + thylakoïd membraan ⟹ verdeeld in 3 interne
compartimenten.
▪ Bevatten DNA ⟹ verondersteld dat dit ontstond door incorporatie ve bacterie.
2.7 Endoplasmatisch reticulum (ER)
= netwerk van membranen die een lumen omgeven & een reservoir van Ca²+
Onderverdeling:
▪ Ruw ER (RER): aan de cytosolische zijde van het ER membraan waar ribosomen liggen.
↪ Synthese van eiwitten die in het plasmamembraan terecht moeten komen of buiten de
cel gesecreteerd moeten worden. Maar ook modificatie/afwerking van deze eiwitten.
▪ Smooth ER (SER):
↪ Reacties van het lipidenmetabolisme
2.8 Golgi-apparaat
Structuur:
▪ Dicht bij het ruw ER gelegen ⟹ cis-golgi
▪ Opeengestapelde langwerpige platen omgeven door een
membraan
▪ Andere zijde ver van ruw ER ⟹ trans-golgi
Functie: na productie van eiwitten op RER worden deze hier
verder gemodificeerd en gesorteerd.
↪ sommige blijven ter plaatse, andere worden opgenomen in
lysosomen en naar het plasmamembraan getransporteerd.
2.9 Lysosomen
Structuur:
▪ Vesikels die afsplitsen van het Golgi apparaat.
▪ Bevatten enzymen die DNA, RNA, eiwitten, suikers,
lipiden, … afbreken ⟹ werken optimaal bij een pH van 5:
extra beveiliging zodat deze enzymen niet werken
wanneer ze vrijkomen in het cytosol (pH = 7,4)
Functie:
▪ Opruimen van oude cel componenten
▪ Afbraak van externe substanties tot bouwstenen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kasia1301. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.19. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73091 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now