Les 1 : kadering vak
doel GB = volgehouden verandering v levensstijl
basis = brede kijk, teamwork, wetenschappelijk onderbouwd en innoverende aanpak
vermijd ivoren-toren-syndroom = teruggetrokken leven leiden, niet in de realiteit maar ver
van het gewone volk en het alledaagse leven (en u doelgroep dus)
T-shaped professional = expertise in 1 vlak en brede basiskennis in andere vlakken
zit norm = om de 30min zitten onderbreken
Les 2: introductie vakgebied & Setting based health promotion
Begrippen en definities
- WHO
- World health organization = wereld gezondheidsorganisatie
- sinds 1948
- ‘gezondheid is een toestand v complete fysieke, mentale en sociaal
welbevinden en niet slechts afwezigheid v ziekte of gebrek’
- Gezondheidsmodel v Lalonde / health field concept Lalonde
- gezondheid bepaald door : biologische aanleg, leefomgeving, levenstijl,
organisatie gezondheidszorg
- gezondheidsbevordering
- ‘combi voorlichting en omgevingsveranderingen die gezond gedrag en
gezonde levensomstandigheden stimuleert
- omgeving = grote impact
- gezondheidsvoorlichting - Oude visie
- =gezondheidseducatie, voorlichting en -opvoeding
- vroeger = info geven over wat wel en niet gezond is → zorgt dat mensen
gezonde keuze maken → kennis is niet gng
→ cognitieve dissonantie
- onaangename spannig als iemands gedrag niet overeenstemt met
overtuiging/normen/waarden → meestal overtuiging veranderen ipv
gedrag aanpassen
- gezondheidsvoorlichting - Nieuwe visie
- combi v leerervaringen ontwikkeld en ontworpen om mens/gemeenschap te
helpen om hun gezondheid te bevorderen
→ alle methoden die mens doelbewust motiveert tot stellen gezond gedrag
en aanleren vaardigheden om kennis in praktijk te brengen
- toch niet volledig
Interventies
- nudging = interventie dat gedrag aanpast op voorspelbare wijze
→ subtiel mensen stimuleren gedrag te veranderen (easy and cheap)
- evidence based → heeft voordelen, samenspel psychologie en omgeving
- signalisatie
, - conclusie → simpele signalisatie heeft beperkt effect mr consistent effect op
trapgebruik in experiment mr omgevingsfactoren hebben grote invloed
- beperkingen studie → 1 dag, tijdens rush-hour, mensen beinvloeden elkaar
- Fundamentele attributiefout
- neiging om bij interpreteren v gedrag v anderen enerzijds een
overmatige nadruk te leggen op interne factoren (bv
persoonlijke karaktertrekken), terwijl anderzijds de situationele
invloeden worden geminimaliseerd
- neiging om gedrag v anderen toe te schrijven aan
persoonlijkheid of karakter
- gezond gedrag leuk/mogelijk/gewaardeerd maken
- bv. actief transport (veilig fietspad, fietsvergoeding, promoten vanuit
gezondheidswinst,...)
- corporate athlete (regelgeving en subsidie ifv gezondheidsbeleid op werk)
- ongezond gedrag onaangenaam/moeilijk/onmogelijk maken
- gordel (wettelijk verplicht, controles, boetes, alarmpje in auto, …)
Gezondheidsbevordering is niet enkel verantwoordelijkheid v gezondheissector→ kijk breed!
Gezondheidsbeleid → gezond beleid
- Health in All Policies → binnen elk beleidsdomein rekening houden met impact
beslissingen op gezondheid bevolking
- in vlaanderen tot uiting in facettenbeleid
- beleid dat buiten strikte domein v gezondheidszorg bevindt, maar wel
bijdraagt tot bevorderen, beschermen of behouden v gezondheid
- realiteit
- organisatie neemt initiatieven → niet onderbouwd/grondig doordacht →
weinig tot geen impact echte doelgroep → vaak schuldafschuiving → schuld
geven aan medewerkers terwijl het aan beleid ligt
Optimale aanpak : gezondheidsbevordering via settings-aanpak
→ SBHP = setting based health promotion
= plaats of sociale context waarin mensen zich bezig houden met hun dagdagelijkse
activiteiten en waarin interactie tussen factoren op niveau v de omgeving, het beleid en
het individu de gezondheid en het welzijn beïnvloeden
- doel = gezonde individuen en bevolking
- efficient bereiken⇒ optimaliseer beleid en omgeving
- Aanpak mikt op lange termijn effecten, zodat de setting blijvende veranderingen toont
en het gezonde gedrag het vanzelfsprekende gedrag wordt en blijft
- dia 51
SBHP v sport en bewegingsdeskundigen
- 1-op-1 werking
- focus individuele factoren
- omgeving waarin klant leeft kan grote invloed hebben
- werken binnen organisatie
- denk verder dan klassieke voorlichting en oraniseer je setting
- vergeet voorlichting niet
- samen spel : activeer partners
doel GB = volgehouden verandering v levensstijl
basis = brede kijk, teamwork, wetenschappelijk onderbouwd en innoverende aanpak
vermijd ivoren-toren-syndroom = teruggetrokken leven leiden, niet in de realiteit maar ver
van het gewone volk en het alledaagse leven (en u doelgroep dus)
T-shaped professional = expertise in 1 vlak en brede basiskennis in andere vlakken
zit norm = om de 30min zitten onderbreken
Les 2: introductie vakgebied & Setting based health promotion
Begrippen en definities
- WHO
- World health organization = wereld gezondheidsorganisatie
- sinds 1948
- ‘gezondheid is een toestand v complete fysieke, mentale en sociaal
welbevinden en niet slechts afwezigheid v ziekte of gebrek’
- Gezondheidsmodel v Lalonde / health field concept Lalonde
- gezondheid bepaald door : biologische aanleg, leefomgeving, levenstijl,
organisatie gezondheidszorg
- gezondheidsbevordering
- ‘combi voorlichting en omgevingsveranderingen die gezond gedrag en
gezonde levensomstandigheden stimuleert
- omgeving = grote impact
- gezondheidsvoorlichting - Oude visie
- =gezondheidseducatie, voorlichting en -opvoeding
- vroeger = info geven over wat wel en niet gezond is → zorgt dat mensen
gezonde keuze maken → kennis is niet gng
→ cognitieve dissonantie
- onaangename spannig als iemands gedrag niet overeenstemt met
overtuiging/normen/waarden → meestal overtuiging veranderen ipv
gedrag aanpassen
- gezondheidsvoorlichting - Nieuwe visie
- combi v leerervaringen ontwikkeld en ontworpen om mens/gemeenschap te
helpen om hun gezondheid te bevorderen
→ alle methoden die mens doelbewust motiveert tot stellen gezond gedrag
en aanleren vaardigheden om kennis in praktijk te brengen
- toch niet volledig
Interventies
- nudging = interventie dat gedrag aanpast op voorspelbare wijze
→ subtiel mensen stimuleren gedrag te veranderen (easy and cheap)
- evidence based → heeft voordelen, samenspel psychologie en omgeving
- signalisatie
, - conclusie → simpele signalisatie heeft beperkt effect mr consistent effect op
trapgebruik in experiment mr omgevingsfactoren hebben grote invloed
- beperkingen studie → 1 dag, tijdens rush-hour, mensen beinvloeden elkaar
- Fundamentele attributiefout
- neiging om bij interpreteren v gedrag v anderen enerzijds een
overmatige nadruk te leggen op interne factoren (bv
persoonlijke karaktertrekken), terwijl anderzijds de situationele
invloeden worden geminimaliseerd
- neiging om gedrag v anderen toe te schrijven aan
persoonlijkheid of karakter
- gezond gedrag leuk/mogelijk/gewaardeerd maken
- bv. actief transport (veilig fietspad, fietsvergoeding, promoten vanuit
gezondheidswinst,...)
- corporate athlete (regelgeving en subsidie ifv gezondheidsbeleid op werk)
- ongezond gedrag onaangenaam/moeilijk/onmogelijk maken
- gordel (wettelijk verplicht, controles, boetes, alarmpje in auto, …)
Gezondheidsbevordering is niet enkel verantwoordelijkheid v gezondheissector→ kijk breed!
Gezondheidsbeleid → gezond beleid
- Health in All Policies → binnen elk beleidsdomein rekening houden met impact
beslissingen op gezondheid bevolking
- in vlaanderen tot uiting in facettenbeleid
- beleid dat buiten strikte domein v gezondheidszorg bevindt, maar wel
bijdraagt tot bevorderen, beschermen of behouden v gezondheid
- realiteit
- organisatie neemt initiatieven → niet onderbouwd/grondig doordacht →
weinig tot geen impact echte doelgroep → vaak schuldafschuiving → schuld
geven aan medewerkers terwijl het aan beleid ligt
Optimale aanpak : gezondheidsbevordering via settings-aanpak
→ SBHP = setting based health promotion
= plaats of sociale context waarin mensen zich bezig houden met hun dagdagelijkse
activiteiten en waarin interactie tussen factoren op niveau v de omgeving, het beleid en
het individu de gezondheid en het welzijn beïnvloeden
- doel = gezonde individuen en bevolking
- efficient bereiken⇒ optimaliseer beleid en omgeving
- Aanpak mikt op lange termijn effecten, zodat de setting blijvende veranderingen toont
en het gezonde gedrag het vanzelfsprekende gedrag wordt en blijft
- dia 51
SBHP v sport en bewegingsdeskundigen
- 1-op-1 werking
- focus individuele factoren
- omgeving waarin klant leeft kan grote invloed hebben
- werken binnen organisatie
- denk verder dan klassieke voorlichting en oraniseer je setting
- vergeet voorlichting niet
- samen spel : activeer partners
