Les 1: Duurzaam bouwen
1. CIRCULAIR BOUWEN
- Lineaire economie: Bron -> verwerking -> gebruik -> afval
- Circulaire economie:
-> Reuse: + beste gebruik bestaande elementen
+ beperkt gebruik materialen
+ vermijdt energie voor verwerking
+ vermijdt afval
-> recycleren als last resort
- Vorm volgt beschikbaarheid:
- Conventioneel ontwerp: eerst ontwerp maken, nadien materialen vinden
- ontwerp via hergebruik: eerst materiaal beschikbaar vinden, nadien ontwerp
2. DUURZAME ONTWERPSTRATEGIEEN
- BMSTR label: onderzoek BULK
- Strategieën:
- Overmaat - verbinding tussen bouwlagen
- Herbestemming van gebouwen - structurele logica
- Skeletbouw - zorgvuldige en solide matierialen
- robuustheid (langer in leven) - menselijke maat
- structuur als architectuur - ontwerp in layers
- iconisch gebouw
3. THEORETISCHE ACHTERGROND
- elke laag andere levensduur
- intelligente ruïne: structuur gebouw meermaals gebruikt
,4. HEDENDAAGSE VOORBEELDEN
- Holliger tower, Ten studio: Gebruik superstructuur: om sneller te bouwen, eerst om de 3 verdiepen
1 platform plaatsen, nadien individuele verdiepen
- Mundo Lab Louvain-la-Neuve: hergebruik staalprofielen
- Temporary courthouse Ansterdam: makkelijk uit elkaar te halen & verplaatsen
5. ONTWERPPARAMETERS
- wat heeft effect op beleving:
- lucht
- temperatuur
- licht
- geluid
- vocht
- determinanten: natuurelementen waartegen bewoners zich beschermen
- schil: determinanten vanuit buitenklimaat e van binnenklimaat i
- draagconstructie en belasting: eigengewicht, sneeuw, …
- thermografie: meetmethode -> temp in kaart met foto thermografische camera
- zon- belangrijke energiebron: architectonisch ontwerp aanpassen aan inval zon op die plek
- luchtdichtheid: vermijd te grote warmteverlies en oncomfortabele tocht binnen
- Vocht en neerslag: soorten water:
- slagregen: absorberend materiaal -> vocht tijdelijk opgeslagen (mag wel niet binnen), wand
waterafstotend -> alle onderliggende bouwdelen moeten kunnen water afleiden
- spatwater: vooral plinten buiten
- sneeuw en smeltwater: vooral ophopingen muuropeningen
- schuurwater: doordringen door plinten -> wordt capillair opgezogen
- bouwvocht: aanmaakwater en neerslag tijdens bouw
- capillair water: tussen overlappende elementen water stijgen => opl. folie
- aangeblazen water: door wind -> vocht dieper in muur (dorpels hoogte stijg)
- zakwater: regenwater -> in grond langs muren => beraping en teervernis kan beschermen
- grondwater: poreuze materialen -> werking capillairen grond- en zakwater zuigen
, - Temperatuur en warmte:
- leefbaar binnenklimaat: 18°C-30°C
- warmte transmissie wijzen:
- Geleiding (=conductie): warmteoverdracht tussen 2 stoffen die met mekaar in
contact zijn zonder die stoffen bewegen
-> door opname isolerende materialen in schil -> warmteverlies beperkt
-> hoe lager λ- waarde en dikker materiaal -> minder warmteverlies
- Convectie (via lucht): warmtestroming in gassen/ vloeistoffen door verschil
dichtheid (en dus temperatuur)
-> verticale voortplanting (warmte stijgt)
-> warmteverlies tegengaan door luchtdicht maken
- Straling (=radiatie): stof wordt opgewarmd door warmtebron zonder aanraking,
lucht warmt niet of nauwelijks op
-> reflecterende materialen -> stralingsverliezen tegengaan
-> absorberende materialen -> straling aantrekken (zon)
- damp en luchtvochtigheid: - warmte lucht kan meer waterdamp dragen dan koude
- hoeveelheid damp geidentificeerd -> dampspanning
-> dampspanning max. -> condensatie
-> condensatie ontstaan: - toev. Damp aan lucht constante temp.,
- daling temp. Bij constant vochtgehalte
- geluid en acoustiek: geluid = energieoverdracht in vorm -> golven, veroorzaakt door trilling die zich
verplaatst via dat medium
- onderscheid geluid voor gebouwen:
- Luchtgeluiden: voortplanting geluid via lucht aan 1 zijde v muur/vloer, door
element en weer lucht
- contactgeluiden: gegenereed op rechtstreekse wijze (door bron die in contact
bouwelement zelf in trilling brengt) => bv hamer op muur kloppen
-> voor gebouwen geldt theoretische massa-wet: hoe groter massa wand -> groter
geluidsisolatie
-> principe massa-veer-massa: in wand 2 lagen massa met tussenin wol gevulde luchtspouw