Inhoud
DEEL 1: VERMOGENSOPBOUW EN -BEHEER............................................................................................................ 6
Hoofdstuk 1: Sparen en beleggen............................................................................................................................ 6
1 Sparen, beleggen, investeren, speculeren............................................................................................................ 6
2 Financiële transfers.............................................................................................................................................. 6
3 Beleggingsdoelen................................................................................................................................................. 6
3.1 Zekerheid....................................................................................................................................................... 6
3.1.1 Koersrisico.............................................................................................................................................. 6
3.1.2 Debiteurenrisico..................................................................................................................................... 6
3.1.3 Renterisico.............................................................................................................................................. 6
3.1.4 Valutarisico............................................................................................................................................. 7
3.1.5 Inflatierisico............................................................................................................................................ 7
3.1.6 Systematisch risico.................................................................................................................................. 7
3.1.7 Niet-systematisch risico (specifieke risico).............................................................................................. 7
3.2 Liquiditeit (beschikbaarheid)......................................................................................................................... 7
3.3 Return (opbrengst)........................................................................................................................................ 8
4 Overzicht van een ruim productenaanbod........................................................................................................... 8
4.1 Bank- en verzekeringsproducten................................................................................................................... 8
4.1.1 Spaarrekening......................................................................................................................................... 8
4.1.2 Termijnrekening...................................................................................................................................... 9
4.1.3 Kasbon.................................................................................................................................................. 10
4.1.4 Levensverzekering................................................................................................................................ 10
4.2 Rechtstreeks beleggen op de vermogensmarkt........................................................................................... 12
4.2.1 Aandelen............................................................................................................................................... 12
4.2.2 Obligaties.............................................................................................................................................. 13
4.3 Hybride producten....................................................................................................................................... 15
4.3.1 Beleggingsfondsen (ICB – Instelling voor Collectieve Beleggingen).......................................................15
4.3.2 Tak 23................................................................................................................................................... 17
4.4 Onroerend goed.......................................................................................................................................... 17
4.4.1 Directe belegging in onroerend goed.................................................................................................... 18
4.4.2 Vastgoedcertificaten............................................................................................................................. 19
4.4.3 Gereglementeerde vastgoedvennootschappen (GVV’s) - bevak...........................................................21
DEEL 2: VERMOGENSOVERDRACHT....................................................................................................................... 22
Hoofdstuk 1: Principes van het wettelijk erfrecht.................................................................................................. 22
1 De vier orden van erfgerechtigde bloedverwanten............................................................................................ 22
5 Verdeling in eerste orde..................................................................................................................................... 22
6 Verdeling in tweede orde................................................................................................................................... 23
7 Verdeling in derde en vierde orde...................................................................................................................... 24
1
,8 Het erfrecht van de langstlevende echtgenoot................................................................................................... 25
8.1 Huwelijksvermogen..................................................................................................................................... 25
8.1.1 Wettelijk stelsel – gemeenschapsstelsel............................................................................................... 25
8.1.2 Scheiding van goederen........................................................................................................................ 26
8.1.3 Algehele gemeenschap......................................................................................................................... 26
8.2 Erfrecht van de echtgenoot in combinatie met afstammelingen.................................................................27
8.2.1 Ontbinding van het huwelijksstelsel..................................................................................................... 27
8.2.2 Verdeling van de nalatenschap............................................................................................................. 27
8.3 Erfrecht van de echtgenoot indien er geen afstammelingen zijn.................................................................28
8.3.1 Ontbinding van het huwelijksstelsel..................................................................................................... 28
8.3.2 Verdeling van de nalatenschap............................................................................................................. 28
8.4 Omzetting van het vruchtgebruik................................................................................................................ 28
9 Het erfrecht van de langstlevende samenwonende partner............................................................................... 30
Hoofdstuk 2: Vereffening en verdeling van de nalatenschap................................................................................. 31
1 Inbreng............................................................................................................................................................... 31
10 Reservataire erfgenamen................................................................................................................................. 32
10.1 Reserve van de afstammelingen................................................................................................................ 32
10.2 Reserve van de langstlevende echtgenoot................................................................................................. 32
11 Inkorting........................................................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 3: Successierecht.................................................................................................................................. 34
1 Erfgenamen in rechte lijn en partners................................................................................................................ 34
11.1 Betrokken erfgenamen.............................................................................................................................. 34
11.2 Tarieven en berekeningswijze.................................................................................................................... 34
11.2.1 Tariefschijven...................................................................................................................................... 34
11.2.2 Berekening per erfgenaam................................................................................................................. 34
11.2.3 Splitsing roerend en onroerend.......................................................................................................... 35
11.2.4 Fiscale waarde van het vruchtgebruik (tabel in cursus).......................................................................35
11.2.5 Vrijstellingen en verminderingen........................................................................................................ 35
12 Broers en zussen............................................................................................................................................... 36
12.1 Betrokken erfgenamen.............................................................................................................................. 36
12.2 Tarieven en berekeningswijze.................................................................................................................... 36
12.2.1 Tariefschijven...................................................................................................................................... 36
12.2.2 Berekening per erfgenaam................................................................................................................. 36
12.2.3 Vermindering...................................................................................................................................... 36
13 Alle anderen..................................................................................................................................................... 36
13.1 Betrokken erfgenamen.............................................................................................................................. 36
13.2 Tarieven en berekeningswijze.................................................................................................................... 36
13.2.1 Tariefschijven...................................................................................................................................... 36
13.2.2 Berekening over de som van de netto-aandelen................................................................................. 36
13.2.3 Vermindering...................................................................................................................................... 37
Hoofdstuk 4: Instrumenten en technieken voor successieplanning.......................................................................37
2
,1 Huwelijkscontract............................................................................................................................................... 37
13.3 Huwelijksvermogensstelsel........................................................................................................................ 37
13.4 Gemeenschapsstelsel................................................................................................................................ 37
13.4.1 Aanpassingen aan de samenstelling van het huwelijksvermogen.......................................................37
13.4.2 Aanpassingen aan de vereffeningsregels van het huwelijksvermogen................................................37
13.5 Zuivere scheiding van goederen................................................................................................................ 39
13.5.1 Toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen (TIGV)...................................................................39
13.5.2 Verrekenbeding (alsofbeding)............................................................................................................. 40
14 Aanwascontracten............................................................................................................................................ 40
14.1 Werking..................................................................................................................................................... 40
14.2 Impact op de reserve................................................................................................................................. 40
14.3 Fiscaliteit................................................................................................................................................... 41
15 Testament........................................................................................................................................................ 41
15.1 Algemeen.................................................................................................................................................. 41
15.2 Kenmerken................................................................................................................................................ 42
15.3 Vorm.......................................................................................................................................................... 42
15.3.1 Eigenhandig testament (holografisch/onderhands testament)...........................................................42
15.3.2 Notarieel testament (authentiek/openbaar testament.......................................................................42
15.3.3 Internationaal testament.................................................................................................................... 42
15.4 Soorten legaten......................................................................................................................................... 42
16 Schenking......................................................................................................................................................... 43
16.1 Algemene kenmerken................................................................................................................................ 43
16.2 Soorten schenkingen................................................................................................................................. 43
16.2.1 Schenking op voorschot van erfenis.................................................................................................... 43
16.2.2 Schenking buiten erfdeel (schenking bij vooruitmaking).....................................................................44
16.2.3 Contractuele erfstelling (‘schenking van toekomstige goederen’)......................................................44
16.3 Vorm.......................................................................................................................................................... 44
16.3.1 Notariële schenking............................................................................................................................ 45
16.3.2 Hand- of bankgift................................................................................................................................ 45
16.4 Schenkingsrechten – schenkbelasting........................................................................................................ 45
16.4.1 Roerende goederen............................................................................................................................ 46
16.4.2 Onroerende goederen........................................................................................................................ 46
16.4.3 Berekeningswijze................................................................................................................................ 47
16.5 Schenkingsvoowaarden............................................................................................................................. 48
16.5.1 Conventionele terugkeer.................................................................................................................... 48
16.5.2 Voorbehoud van vruchtgebruik.......................................................................................................... 49
16.5.3 Verbod om het geschonken goed te vervreemden.............................................................................51
16.5.4 Verbod om het geschonken goed in te brengen in de huwgemeenschap...........................................51
16.5.5 Beding van fideï-commis de residuo (restschenking)..........................................................................51
16.6 Schenking van een geldsom voor gesplitste aankoop van een onroerend goed........................................52
16.6.1 Voorwerp van de schenking................................................................................................................ 52
3
, 16.6.2 Gesplitste aankoop............................................................................................................................. 52
16.6.3 Schenking van geldmiddelen door de toekomstige vruchtgebruiker...................................................52
16.7 Doorgeefschenking.................................................................................................................................... 53
16.7.1 Omschrijving en voorwaarden............................................................................................................ 53
16.7.2 Omvang van de vrijstelling.................................................................................................................. 53
16.7.3 Progressievoorbehoud........................................................................................................................ 54
17 Erfovereenkomsten.......................................................................................................................................... 55
17.1 Globale erfovereenkomst (familiepact)..................................................................................................... 55
17.2 Punctuele erfovereenkomst (bijzondere erfovereenkomst)......................................................................55
17.3 Vormvoorwaarden..................................................................................................................................... 56
18 Levensverzekering............................................................................................................................................ 57
18.1 Begunstiging.............................................................................................................................................. 57
18.2 Inbreng...................................................................................................................................................... 57
18.3 Inkorting.................................................................................................................................................... 58
18.4 De levensverzekering als controlemechanisme bij een schenking.............................................................58
19 Maatschap........................................................................................................................................................ 58
19.1 Algemeen.................................................................................................................................................. 58
19.1.1 Werkwijze........................................................................................................................................... 59
19.1.2 Eerst een maatschap oprichten en dan schenken...............................................................................59
19.1.3 Eerst schenken en dan een maatschap oprichten...............................................................................59
19.2 Beheer van onroerend vermogen in een maatschap.................................................................................59
DEEL 3: VERMOGENSPLANNING VIA VENNOOTSCHAP.......................................................................................... 60
Hoofdstuk 1: Overheveling liquide middelen......................................................................................................... 60
1 Bezoldiging......................................................................................................................................................... 60
20 Voordelen van alle aard.................................................................................................................................... 60
21 Dividend........................................................................................................................................................... 60
Hoofdstuk 2: Roerende vermogensopbouw via de vennootschap.........................................................................61
1 Pensioenopbouw via de vennootschap.............................................................................................................. 61
22 Roerende vermogensopbouw via de vennootschap......................................................................................... 61
22.1 Beleggen via de vennootschap.................................................................................................................. 61
22.2 Privévermogen beleggen........................................................................................................................... 62
22.3 Een vergelijkend cijfervoorbeeld............................................................................................................... 63
Hoofdstuk 3: Onroerende vermogensopbouw via vennootschap..........................................................................64
1 Aankoop van een OG in VE door de bedrijfsleider.............................................................................................. 64
22.4 Verwerving................................................................................................................................................ 64
22.5 Tijdens de looptijd..................................................................................................................................... 64
22.6 Overdracht................................................................................................................................................. 64
23 Aankoop van een OG in VE door de vennootschap........................................................................................... 65
23.1 Verwerving................................................................................................................................................ 65
23.2 Tijdens de looptijd..................................................................................................................................... 65
23.2.1 Verhuur aan een externe partij voor bewoning..................................................................................65
4
, 23.2.2 Verhuur aan de bedrijfsleider............................................................................................................. 65
23.2.3 Terbeschikkingstelling aan de bedrijfsleider als bezoldiging in natura................................................65
23.3 Overdracht................................................................................................................................................. 65
24 Gesplitste aankoop van een OG........................................................................................................................ 66
24.1 Verwerving................................................................................................................................................ 66
24.2 Tijdens de looptijd..................................................................................................................................... 66
24.3 Overdracht................................................................................................................................................. 66
5
, DEEL 1: VERMOGENSOPBOUW EN -BEHEER
Hoofdstuk 1: Sparen en beleggen
1 Sparen, beleggen, investeren, speculeren
Korte termijn: dagdagelijkse consumptiebehoeften (voeding, kleding, onderdak…)
Lange termijn: latere consumptie-uitgaven, plannen of doelen = sparen
Geld wordt ofwel opgepot of via financieel systeem (banken, financiële markten) weer in economie geplaatst.
- Oppotten brengt niets op
- Sparen brengt niet veel op, maar er wordt wel een intrest betaald (vergoeding voor spaarder)
Geld kan ook belegd/geïnvesteerd worden – in aandelen of obligaties (zeer lange termijn).
Risicopremie: groter rendement indien er sprake is van meer onzekerheid (risico).
2 Financiële transfers
Geld dat niet meteen wordt aangewend voor aankopen, dient benut te worden voor financieringsdoeleinden
van consumenten, bedrijven en de overheid.
Directe transfer Aandelen of obligaties
- Spaarders of beleggers financieren (met hun eigen kapitaal) de
activiteiten van een bedrijf
- Wie koopt, krijgt hier ook een intrest of dividend voor
Indirecte transfer Via kredietinstelling of bank
- Verzamelt spaargeld bij klanten en zet dit om naar kredieten aan
bedrijven, consumenten, overheid…
- De uitgevende instelling ontvangt een intrestuitkering
- De consument weet niet wat er gebeurt met zijn geld
Hybride Bv. beleggingsfondsen
mengvormen
3 Beleggingsdoelen
3.1 Zekerheid
Soms wordt een deel van het belegde bedrag niet terugbetaald door de uitgevende instelling.
Soms kan het afgesproken rendement (bv. dividend) niet tijdig uitbetaald worden.
Risicopremie: meer onzekerheid = hogere vergoeding
3.1.1 Koersrisico
= koersbewegingen bepalen de toekomstige waarde van de belegging
- Kunnen ervoor zorgen dat het geïnvesteerde kapitaal niet volledig terug verkregen wordt
3.1.2 Debiteurenrisico
= debiteur (degene aan wie het geld werd ontleend) kan overeengekomen vergoeding of hoofdsom niet betalen.
- Is niet bij vastgoed, wel bij financiële activa
3.1.3 Renterisico
= het niveau van de marktrente verandert
- Indien het geïnvesteerde bedrag moeilijk weer omgezet kan worden in geld, kan de belegger niet
inspelen op een stijgende rente
- Zowel financiële als reële activa (vastgoed) => waarde actief kan beïnvloed worden door aanpassing van
rentevoet
Vooral stijging van rentevoet => meer mensen zullen aandelen kopen
Obligatie: stijgende rente heeft een negatief effect op de koers waaraan de obligatie op de secundaire markt
verhandeld kan worden
- Indien de belegger vroegtijdig wil verkopen, kan het zijn dat de oorspronkelijk belegde som niet volledig
gerecupereerd kan worden
6