Class notes
Alle hoorcolleges Verbreding goederenrecht A
- Course
- Institution
De hoorcolleges van de 6 weken van Verbreding goederenrecht A
[Show more]
1 review
By: georgedakramjiane • 4 year ago
Seller
Follow
charlotte1998
Reviews received
Content preview
HC Verbreding goederenrecht AWeek 1
Eigendom
- Kun je hebben van roerende zaken en onroerende zaken
Wat is eigendom?
- Art. 5:1 BW: ‘’eigendom is het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak
kan hebben’’.
- Eigendom van de ene zaak kan iets heel anders betekenen dan de eigendom van de
andere zaak. Hangt af van het soort zaak. Omschrijving in het BW is heel algemeen, is
v.t.p. op alle zaken.
Kenmerken:
1. Eigenaar heeft het recht van gebruik en vruchttrekking (art. 5:1 BW) (vruchten
trekken van de onroerende zaak). Dit is het uitgangspunt maar dit kan anders zijn.
2. Opeising (art. 5:2 BW) revindicatie. Als jij mijn spullen hebt en je hebt daar geen
recht op dan kan ik dat opeisen. Geldt ook in faillissement. Het is dus belangrijk om
te weten of iemand eigenaar is.
3. Eeuwigdurend (art. 3:85 BW) je kunt niet eigenaar zijn voor een bepaald gedeelte
van het jaar/tot 2023. Dit verhoudt zich niet tot de systematiek van de wet/principe
van het eigendomsrecht. Het is niet tijdelijk. Goederenrechtelijk kunnen we een
heleboel regelen dat toch aan die eeuwigdurendheid afbreuk doet (bijv. door iets in
tijdelijke erfpacht/opstalrecht uit te geven/te vestigen. Uitgangspunt van normale
eigendom is dat het gewoon oneindig is. Dat het niet op een bepaald tijdstip aan
iemand anders overgaat.
4. Vrij overdraagbaar (art. 3:83 BW) als je eigenaar van iets bent dan kan je dat aan
iemand anders overdragen. Dit kan niet in de privaatrechtelijke sfeer anders worden
georganiseerd. Je kan niet in goederenrechtelijke zin de overdraagbaarheid
beperken. Je kan wel afspreken dat het niet mag (afspraak, contractueel als je je er
niet aan houdt dan pleeg je wanprestatie).
5. Bevoegdheden beperkt door (on)geschreven recht
- Verschillende benaderingen, uit de wet of bijv. uit het ongeschreven recht. Die
zorgen ervoor dat je toch niet alles mag wat een eigenaar met een bepaald
terrein/met een bepaalde zaak zou mogen. Het eigendomsbegrip wat wij kennen is
best wel flexibel afhankelijk waar het betrekking op heeft, in welke context het
geplaatst wordt. Je kunt onteigend worden als daar een publiek belang is, de
gemeente kan een voorkeursrecht op je grond leggen. Voorkeursrecht dat tot gevolg
heeft dat je je grond niet meer vrij kan overdragen en dat je het eerst moet
aanbieden aan de gemeente. Het kan zijn dat je niet het volledige gebruik van de
grond hebt (art. 5:21 BW), de ruimte boven en onder de oppervlakte is aan andere
toegestaan als je geen belang heeft om je daar tegen te verzetten. Of je hebt het
volledige gebruik van de grond als je misbruik maakt van de bevoegdheid.
Bergendalse watertoren arrest. Uitzicht van buurman werd verpest door een lelijke
paal. Werd alleen gedaan om de buurman te pesten. HR: je mag geen misbruik
maken van je bevoegdheid. Geen dingen doen die je alleen maar doet om de ander
, te schaden. Dit mocht ook niet want de watertoren was niet aangesloten en stond
daar alleen maar om lelijk te zijn. Later had hij de watertoren aangesloten en mocht
het wel. Dat jij het volle genot hebt van een terrein wil niet zeggen dat je alles mag.
Eigendom
Beperkingen van het eigendomsrecht
1. Privaatrechtelijke beperkingen: eigenaarsbevoegdheden worden beperkt door:
- Beperkte rechten (gesloten systeem) vestigt de eigenaar in principe zelf maar
beperkt het eigendomsrecht ook voor nadere opvolgers. Erfpacht: niet meer de
eigenaar gebruikt de zaak maar de erfpachter (art. 5:85 BW). Geldt niet alleen voor
de eigenaar die de afspraak heeft gemaakt, is een beperkt recht en een
goederenrechtelijke aanspraak die de zaak dus volgt dus ook de nieuwe eigenaar
heeft last van dat erfpachtrecht. Het heeft zaaksgevolg. Beperkt de bevoegdheden
van de eigenaar in zijn hoedanigheid. Leidt tot een beperking van de
eigenaarsbevoegdheden. Alle beperkte rechten zijn in de wet geregeld (art. 3:81 lid 1
BW). Iets is alleen een beperkt recht als dat in de wet genoemd wordt: hypotheek,
erfpacht, vruchtgebruik, erfdienstbaarheid, opstal. Zaaksgevolg: ook nieuwe
eigenaren zijn aan het beperkt recht gebonden.
- Burenrecht hierin zijn allemaal dingen geregeld over bijv. de hoogte van de heg, in
hoeverre je water mag laten aflopen etc. Beperkingen eigendomsrecht. Je mag geen
onrechtmatige hinder toebrengen aan je buren. Bijv: buren die elke dag bami en
patat buiten zetten en daar allemaal dieren op af komen is onrechtmatige hinder.
- Art. 5:21 e.v. BW privaatrechtelijke beperkingen van de bevoegdheden van de
eigenaar. Art. 5:22 BW: ‘’wanneer een erf niet is afgesloten, mag een ieder zich
hierop bevinden tenzij de eigenaar hiervan hinder kan ondervinden’’.. Art. 5:23
voorwerp/dier wegvoeren bijv. tennisbal/voetbal in de tuin van de buren liggen:
buurman moet hem dan aan je teruggeven. Bijv. luchtballon die land in een weiland.
Grondeigenaar zei dat de luchtballon in zijn tuin/erf lag. Eigenaar zei dat hij het hun
niet hoefde terug te geven. Rechter: het is niet met opzet dat ze daar landen, dat je
dat bedenkt vanaf het moment dat je gaat opstijgen. Luchtballon valt dus ook onder
art. 5:23 BW.
2. Publiekrechtelijke beperkingen: overheid heeft wettelijke grondslag nodig om dit jou
te verplichten.
- Vereiste vergunningen? soms heb je een vergunning nodig om iets te mogen doen.
Als je een eik in je tuin hebt staan en je daarvoor een kapvergunning nodig hebt dan
moet je je hieraan houden. Soms is hier ook wetgeving voor, zoals de
monumentenwet. Heb je een pand dat een monument is dan heb je aanvullende
wetgeving nodig om het te mogen verbouwen. Beperking van eigendomsrecht.
- Openbare wegen regeling omtrent openbare zaken. Openbare wegen: geregeld in
openbare wegenwet. Als je eigenaar bent van een openbare weg, vaak is dat de
gemeente. Dan moet je het normale gebruik van de weg door anderen toestaan. Als
particulier mag je ook een openbare weg in eigendom hebben. Als je iedereen het
laat gebruiken kan het een openbare weg worden. Uit de wegenwet vloeit dan voort
dat iedereen daar normaal gebruik van mag maken. Is dus niet jou exclusieve
eigendom meer. ‘’Verboden voor onbevoegden, privé weg etc. je wil voorkomen
, dat jouw weg een openbare weg wordt. Ook bijv. een bestemmingsplan: je
onroerende zaak mag je alleen met een bepaalde bestemming gebruiken.
- Etc.
Objecten van eigendom
- Object van eigendom zijn onroerende en roerende zaken. Je moet niet redeneren dat
alles wat niet object van eigendom heeft dat het deze kenmerken niet heeft. Bijv. ook
vorderingsrechten, dat een vermogensrecht is en dat geen object van eigendom is, is
wel overdraagbaar en ook op een vorderingsrecht kun je gerechtigd zijn, maar je
hebt minder bescherming in bijv. faillissement.
- Waarom relevant? Waarom wil je weten of iets een zaak is dat vatbaar is voor
eigendom? Reden: als iets een zaak is en het is dus een object van eigendom en je
bent daar eigenaar van dan heeft dat eigendom:
1. ‘Droit de suite’ (zaaksgevolg): je kan het eigendom van een ieder opeisen.
2. Overdraagbaar
- Vgl. HR 6 december 2019, RvdW 2020/4 (Assurantieportefeuille):
Assurantieportefeuille: verzameling van contracten waar over een weer rechten en
verplichtingen uitvloeien. Dit kan je alleen verpanden als een assurantieportefeuille
overdraagbaar is. HR: is niet overdraagbaar want het is een verzameling van
contracten. Het is dus geen goed en geen object van eigendom, geen zelfstandig
ding. Kun je alleen overdragen per contract en dan heb je medewerking nodig van de
wederpartij van dat contract.
3. Eigendomsrecht wordt beschermd in faillissement
- Eigendom versus economische eigendom
- Eigendom moet je onderscheiden van economische eigendom.
- Economische eigendom: is niks anders dan een contract. Obligatoir contract waarbij
je alle bevoegdheden krijgt die een eigenaar heeft. Maar: ik in goederenrechtelijke
zin blijf eigenaar. Economisch eigendom betekent in goederenrechtelijke zin niks.
Economisch eigenaar: iemand laat iemand anders net doen alsof hij eigenaar is maar
deze persoon is dat in werkelijkheid niet. Is geen goederenrechtelijke eigendom.
- Intellectuele eigendom: ook geen eigendom in de zin van boek 5. Is een begrip om
aan te geven dat u bijv. auteursrechten hebt. Dat je mag verbieden dat een boek
door andere mensen wordt verspreid/vermenigvuldigd. Of een architect die een
recht heeft m.b.t. een gebouw. Bijv: je mag een pand niet verminken omdat ik
eigendom ben van de auteursrechten die daar aan kleven.
Objecten van eigendom
1. Eigendom veronderstelt individualisatie en beheersbaarheid; eisen aan het object
van eigendom
- Wel een eigendomsrecht t.a.v. de zeebodem naar Nederlands recht, maar niet
eigenaar van het vrije circulerende water daarboven. Je kunt het niet beheersen als
het vrij stroomt naar andere erven. Je ziet het dan niet als een object van eigendom.
Is niet goed voorstelbaar dat eigendom zaaksgevolg heeft wanneer het vrij circuleert.
Als je ergens eigenaar van wilt zijn moet dit dus individualiseerbaar zijn: wat is jouw
object van eigendom, op welke specifieke fiets bijv. en beheersbaar zijn. Ook de vrije
lucht is geen object van eigendom maar wordt dat pas wanneer je het in een blikje
, stopt of individualiseert/beheerst. Je koopt bijv. een blikje ‘’amsterdam air’’ in een
toeristenwinkel, dan hangt het er bijv. vanaf of het blikje luchtdicht is
2. Onderscheid roerende en onroerende zaken
- Alles wat voor menselijke beheersing vatbaar is is een roerende zaak
3. Dieren? - Art. 3:2a BW
- Beperkt door wettelijke beperkingen/regels van ongeschreven recht etc. Bijv.
dierenmishandeling mag niet. Het geeft dan niet om ze toch objecten van eigendom
te noemen. Dieren beschouwt men nu NIET als zaken. Puur ethische gedachte.
Kleven geen bijzondere rechtsgevolgen aan. Art. 3:2a lid 2 BW: alle regels van zaken
zijn ook op dieren van toepassing. We behandelen ze wel zo. Behandelen ze als een
object van eigendom.
4. Data? - Discussie in de literatuur
- Is het te beschouwen als een zaak? Bijv. een zwaard van een fortnite poppetje. In het
huidige recht wordt het niet als een object van eigendom gezien. Wat als de provider
failliet gaat? Moeten we dat kunnen verpanden/revindiceren. Moeten we op de een
of andere manier bevoegdheden kunnen uitoefenen t.a.v. de data? Een bitcoin is
geen zaak, maar is het een vermogensrecht? Moeten we het toch zo behandelen als
zaken? Maar hoe individualiseer je dat? bijv. foto’s in de cloud kunnen zich eindeloos
individualiseren. Discussie hoe we de data moeten behandelen. Moeten we ze zien
als objecten waar je toch een soort van eigendom van kan hebben. Of lenen ze zich
niet voor de criteria van individualisatie/beheersbaarheid? Het is in ontwikkeling
(On)roerende zaken
- Het onderscheid tussen roerende en onroerende zaken
- Relevantie:
1. Art. 3:89 BW onroerende zaken worden overgedragen d.m.v. een notariële akte
die wordt ingeschreven in de notariële registers. Onroerende zaken zijn dus
registergoederen, want art. 3:10 BW De mutaties in de eigendom moeten worden
ingeschreven. Van de overdracht/vestiging van een recht moet inschrijving in de
openbare registers vereist zijn.
2. Overdrachtsbelasting ben je verschuldigd bij een onroerende zaak
3. Onroerende zaken is niet hetzelfde als registergoederen.
- Onroerend zijn stukken grond + welke duurzaam met de grond zijn verenigd. Er
bestaan ook andere registergoederen, bijv. roerende registergoederen zoals
vliegtuigen en schepen welke teboek gesteld zijn. Een badeend valt bijv. onder de
definitie van een schip. Als iets heeft gedreven is het ook een schip. Teboekgesteld:
bijv. grote schepen die een bepaald vaarwater hebben, kleinere schepen hoeft dit
niet. Op het moment dat je een schip te boek stelt is het een registergoed.
Teboekgestelde schepen + luchtvaartuigen zijn roerende zaken welke
registergoederen zijn. Onroerende zaken is dus niet hetzelfde als registergoederen.
Onroerende zaken is slechts een voorbeeld van een registergoed.
Eigendom van (on)roerende zaken
- Hoe ver strekt het eigendomsrecht? welke bevoegdheden heb je / hoe groot is het
object
- Eenheidsbeginsel: In het Nederlandse recht accepteren we alleen eigendomsrecht
van gehele zaken. Is het 1 zaak? Dan rust er 1 eigendomsrecht op. Je kunt er wel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlotte1998. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73091 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now