Samenvatting
How the world made the west - Josephine Quinn
Uitgang van het boek: De beschaving is voornamelijk geworteld in de oude culturen van
Griekenland en Rome; in plaats daarvan betoogt zij dat dit gezichtspunt te simplistisch is en de
rijke onderlinge geschiedenis van verschillende culturen over het hoofd ziet die de moderne
westerse wereld hebben gevormd. Het boek neemt ons mee op een reis door 4.000 jaar
geschiedenis, waarin wordt onthuld hoe het Westen het product is van een lange geschiedenis
van verwevenheid met samenlevingen in het zuiden, noorden en oosten. Quinn weerlegt de
notie van een directe afstamming van de oude wereld naar de moderne westerse natiestaten en
benadrukt de aanzienlijke bijdragen van niet-westerse culturen en de verschuivende
machtscentra binnen het Romeinse Rijk en daarbuiten.
Hoofdstuk 1: Een enkel zeil, Byblos ca. 2000 v.Chr.
- Opkomst van handel in Mesopotamië en gebruik van gewichten en maten.
- Ontwikkeling van de eerste steden zoals Uruk.
- Zeehandel in de Levant, met Byblos als belangrijkste haven voor Egypte.
Kerma is de hoofdstad van het goudrijke land Kush. Afrika beschikte over ivoor, ebbenhout,
wierook en goud, terwijl Arabië en India koper en edelstenen hadden. Het wereldwijde klimaat
stabiliseerde en warmde op rond 12.000 jaar geleden, en vanaf toen werd handel belangrijk.
Men begon wilde dieren te temmen, zodat ze als menselijke dienaren konden dienen.
Rond 7000 v.Chr. moesten mensen aan elkaar uitleggen hoe ze zaden konden zaaien, gewassen
telen en oogsten, terwijl jagen nog steeds een belangrijke rol speelde. De meest succesvolle
landbouw vond plaats in Mesopotamië, "het land tussen de rivieren", waar ze genoeg voedsel
konden verbouwen om anderen te ondersteunen, waardoor beroepen als priester, pottenbakker
en bestuurder konden ontstaan.
Rond 3000 v.Chr. ontstond de eerste stad, Uruk, met een oppervlakte van 250 hectare en een
bevolking tussen de 20.000 en 40.000 mensen. Hier werd ook het eerste systeem van gewichten
en maten ontwikkeld. Een man kon gemiddeld een gewicht dragen dat bekend stond als een
talent. De lengte van een onderarm werd aangeduid als een el. Hun telsysteem gebruikte "I" voor
1 en "o" voor 10 in de lokale taal.
Rond 2500 v.Chr. werden steden bestuurd door koningen in Zuid-Mesopotamië. In het 4e
millennium groeiden steden langs de Nijl, en rond 3000 v.Chr. ontstond het oude koninkrijk van
Opper- en Neder-Egypte, met hiërogliefen en piramides en een bevolking van meer dan een
miljoen mensen. Reizen en handel op steeds grotere schaal vereisten nieuwe vervoermiddelen,
en zo kwamen er onder andere karren met wielen van massief hout, afkomstig uit de steppe.
Het Afrikaanse wilde gras leidde tot de uitvinding van het gebruik van de ezel voor reizen door de
Levant over land. Rond 2600 v.Chr. werd regelmatige zeehandel uitgevoerd in de Levantijnse
havens, waarbij Byblos de belangrijkste haven voor de Egyptenaren werd. Koning Cheops
(Khufu), bekend van de Grote Piramide van Gizeh, werd door de mensen van Byblos afgebeeld
1
,als een versie van de Egyptische godin Hathor. Schepen met zeilen werden nu gebruikt, en
wielen werden ook gevonden in Centraal-Europa in het 4e millennium. Mensen in Europa
leefden echter met minder complexiteit.
Hoofdstuk 2: Het paleis van Minos, Knossos ca. 1700 v.Chr.
- Kreta werd een belangrijk handelscentrum in het oostelijke Middellandse Zeegebied.
- Ontwikkeling van de Minoïsche beschaving en het gebruik van Linear A.
- Invloed van Mesopotamië en Anatolië op Kreta.
Rond 2000 v.Chr. werd in een graf op Kreta een zeilboot gevonden, wat het belang van de
maritieme cultuur op het eiland benadrukt. Kreta werd door oude beschavingen niet gezien als
een onderdeel van Europa, maar fungeerde eerder als een brug tussen de Levant en andere
gebieden in het westen, zoals het oude Egypte en de Griekse Cycladen. De strategische ligging
van Kreta maakte het tot een belangrijk knooppunt voor handel en culturele uitwisseling in het
oostelijke Middellandse Zeegebied.
Napoleon's invasie van Egypte in 1798 markeerde een periode van intensieve Europese
betrokkenheid bij de regio, terwijl Kreta pas in 1898 onafhankelijk werd, na eeuwen van
Ottomaanse overheersing. Het eiland was echter al veel eerder van groot belang. Het Minoïsche
paleis van Knossos, het grootste paleis van het oude Middellandse Zeegebied, getuigt van de
macht en verfijning van de Minoïsche beschaving. Dit paleis werd ontdekt door archeologen en
onthulde een rijk cultureel leven dat Kreta tot een belangrijke speler in de regio maakte.
De Cycladen, een eilandengroep in de Egeïsche Zee, onderhielden frequent contact met de
Anatolische kust, met name vanwege de rijkdom aan metalen in het Egeïsche gebied, zoals
koper en zilver. Deze grondstoffen waren van vitaal belang voor de vroege beschavingen in het
oostelijke Middellandse Zeegebied.
In het begin van het tweede millennium v.Chr. begonnen de Kretenzers te schrijven. Het schrift
dat bekendstaat als Linear A, verving rond 1650 v.Chr. een oudere vorm van hiërogliefen. Hoewel
Linear A nog steeds niet volledig is ontcijferd, toont het aan dat de Minoërs een geavanceerd
administratief systeem hadden.
In het oosten, langs de Eufraat, lag de stad Mari, in het huidige Syrië. Deze stad speelde een
belangrijke rol in de regio, net zoals het rijk van Hammurabi van Babylon, dat later een grote
invloed zou uitoefenen. Fresco's uit Tell el-Burak, daterend rond 1900 v.Chr., laten zien dat de
Mesopotamische kunst ook invloedrijk was in deze periode. Het rijk van Ur ontstond rond 2100
v.Chr., en de koning van de stad, Ur-Nammu, was verantwoordelijk voor het eerste succesvolle
wetboek in de geschiedenis, waarmee hij Zuid-Mesopotamië en delen van West-Iran veroverde.
Belangrijke steden zoals Ebla, Mari en Elam gebruikten een numeriek stelsel dat gebaseerd was
op het getal 60. Dit systeem had een blijvende invloed op de berekening van tijd en wiskundige
principes die tot op de dag van vandaag voortleven. De Akkadische taal werd gesproken in Akkad
en het noordelijke deel van Mesopotamië, en was de taal van een van de eerste grote rijken in de
wereldgeschiedenis.
2
, Hoofdstuk 3: De amberroutes, Mycene ca. 1650 v.Chr.
- Myceense samenleving bloeide met schatten in graven.
- Handelsroutes tussen Griekenland, Italië en Noord-Europa.
- Introductie van paarden en strijdwagens uit de Euraziatische steppe.
Mycene had geen muren en geen monumentale bouwwerken. De rijkdom van de stad was
verborgen onder de grond. Binnen de stadsmuren bevonden zich vijf graven die bekend staan als
de rustplaatsen van Agamemnon en andere oude oorlogshelden van de stad. Deze
schachtgraven waren grote met stenen beklede kuilen die in de grond waren gegraven en
voorzien waren van houten latten, zodat meerdere lagen begravingen konden plaatsvinden. De
schatten die in deze graven zijn gevonden, omvatten enorme hoeveelheden kostbare metalen
sieraden, harnassen en wapens.
Mycene ligt op een gemakkelijk verdedigbare heuvel net buiten de hoofdroute die door de
Argolische vlakte slingert. De witte weg leidt van de Argolische Golf, waar schepen aankomen
vanaf de zuidelijke eilanden, langs Mycene en verder omhoog naar de bergen, naar de smalle
landengte van Korinthe. Een reiziger kon daar naar rechts afslaan naar de Saronische Golf,
richting de noordelijke Egeïsche Zee en de Zwarte Zee, of naar links naar de Korinthische Golf
voor de Adriatische Zee en verdere westerse bestemmingen. Dit pad werd een belangrijke
handelsroute.
Dit was een volgende stap in de uitbreiding naar het westen van het commerciële en culturele
netwerk dat al lange tijd de koninkrijken in de valleien van Egypte en Mesopotamië met elkaar
verbond, en nu ook Kreta omvatte. Deze kleine en onopvallende gemeenschap had al een rijke
en goed verbonden heersende klasse.
Ongeveer 12.500 km ten noorden van Kreta bevinden zich de groene toppen van de Karpaten. De
Hongaarse vlakte creëerde een eigen 'eiland', met de Donau die erdoorheen snijdt. Dit zorgde
voor vruchtbare velden in de rivierdal, hout, zout en een overvloed aan kopervoorraden in de
bergen.
Kreta kende een intense fase van economische expansie. Technieken en ideeën uit het oosten
bereikten Kreta. De relatie met de samenlevingen van de Euraziatische steppe was in dit geval
cruciaal. De mensen van de steppe hadden ook nieuwe technologieën ontwikkeld. Grote
paardachtigen overleefden de ijstijd en de voorouders van het moderne paard werden in het 3e
millennium voor het eerst in de westelijke steppe gedomesticeerd.
Rond 1800 v.Chr. brachten mannen op zoek naar koper en goud zowel paarden als strijdwagens
naar het westen, naar Transsylvanië en de Grote Hongaarse Vlakte. De landbouw had rond 2500
v.Chr. pas Noorwegen en Finland bereikt. Een meer directe route van de Karpaten naar het
Griekse vasteland liep langs de rivieren van de Balkan naar de Thermische Golf.
De zonovergoten paleizen van Kreta en de strijdwagen rijdende leiders van de Karpaten bouwden
langeafstandsnetwerken die landen naar zowel het oosten als het westen met elkaar verbonden.
De handel met nieuwe partners kwam niet zonder uitdagingen, maar er ontstonden zowel
culturele als commerciële banden met hun dichtstbijzijnde contacten in beide richtingen.
3
How the world made the west - Josephine Quinn
Uitgang van het boek: De beschaving is voornamelijk geworteld in de oude culturen van
Griekenland en Rome; in plaats daarvan betoogt zij dat dit gezichtspunt te simplistisch is en de
rijke onderlinge geschiedenis van verschillende culturen over het hoofd ziet die de moderne
westerse wereld hebben gevormd. Het boek neemt ons mee op een reis door 4.000 jaar
geschiedenis, waarin wordt onthuld hoe het Westen het product is van een lange geschiedenis
van verwevenheid met samenlevingen in het zuiden, noorden en oosten. Quinn weerlegt de
notie van een directe afstamming van de oude wereld naar de moderne westerse natiestaten en
benadrukt de aanzienlijke bijdragen van niet-westerse culturen en de verschuivende
machtscentra binnen het Romeinse Rijk en daarbuiten.
Hoofdstuk 1: Een enkel zeil, Byblos ca. 2000 v.Chr.
- Opkomst van handel in Mesopotamië en gebruik van gewichten en maten.
- Ontwikkeling van de eerste steden zoals Uruk.
- Zeehandel in de Levant, met Byblos als belangrijkste haven voor Egypte.
Kerma is de hoofdstad van het goudrijke land Kush. Afrika beschikte over ivoor, ebbenhout,
wierook en goud, terwijl Arabië en India koper en edelstenen hadden. Het wereldwijde klimaat
stabiliseerde en warmde op rond 12.000 jaar geleden, en vanaf toen werd handel belangrijk.
Men begon wilde dieren te temmen, zodat ze als menselijke dienaren konden dienen.
Rond 7000 v.Chr. moesten mensen aan elkaar uitleggen hoe ze zaden konden zaaien, gewassen
telen en oogsten, terwijl jagen nog steeds een belangrijke rol speelde. De meest succesvolle
landbouw vond plaats in Mesopotamië, "het land tussen de rivieren", waar ze genoeg voedsel
konden verbouwen om anderen te ondersteunen, waardoor beroepen als priester, pottenbakker
en bestuurder konden ontstaan.
Rond 3000 v.Chr. ontstond de eerste stad, Uruk, met een oppervlakte van 250 hectare en een
bevolking tussen de 20.000 en 40.000 mensen. Hier werd ook het eerste systeem van gewichten
en maten ontwikkeld. Een man kon gemiddeld een gewicht dragen dat bekend stond als een
talent. De lengte van een onderarm werd aangeduid als een el. Hun telsysteem gebruikte "I" voor
1 en "o" voor 10 in de lokale taal.
Rond 2500 v.Chr. werden steden bestuurd door koningen in Zuid-Mesopotamië. In het 4e
millennium groeiden steden langs de Nijl, en rond 3000 v.Chr. ontstond het oude koninkrijk van
Opper- en Neder-Egypte, met hiërogliefen en piramides en een bevolking van meer dan een
miljoen mensen. Reizen en handel op steeds grotere schaal vereisten nieuwe vervoermiddelen,
en zo kwamen er onder andere karren met wielen van massief hout, afkomstig uit de steppe.
Het Afrikaanse wilde gras leidde tot de uitvinding van het gebruik van de ezel voor reizen door de
Levant over land. Rond 2600 v.Chr. werd regelmatige zeehandel uitgevoerd in de Levantijnse
havens, waarbij Byblos de belangrijkste haven voor de Egyptenaren werd. Koning Cheops
(Khufu), bekend van de Grote Piramide van Gizeh, werd door de mensen van Byblos afgebeeld
1
,als een versie van de Egyptische godin Hathor. Schepen met zeilen werden nu gebruikt, en
wielen werden ook gevonden in Centraal-Europa in het 4e millennium. Mensen in Europa
leefden echter met minder complexiteit.
Hoofdstuk 2: Het paleis van Minos, Knossos ca. 1700 v.Chr.
- Kreta werd een belangrijk handelscentrum in het oostelijke Middellandse Zeegebied.
- Ontwikkeling van de Minoïsche beschaving en het gebruik van Linear A.
- Invloed van Mesopotamië en Anatolië op Kreta.
Rond 2000 v.Chr. werd in een graf op Kreta een zeilboot gevonden, wat het belang van de
maritieme cultuur op het eiland benadrukt. Kreta werd door oude beschavingen niet gezien als
een onderdeel van Europa, maar fungeerde eerder als een brug tussen de Levant en andere
gebieden in het westen, zoals het oude Egypte en de Griekse Cycladen. De strategische ligging
van Kreta maakte het tot een belangrijk knooppunt voor handel en culturele uitwisseling in het
oostelijke Middellandse Zeegebied.
Napoleon's invasie van Egypte in 1798 markeerde een periode van intensieve Europese
betrokkenheid bij de regio, terwijl Kreta pas in 1898 onafhankelijk werd, na eeuwen van
Ottomaanse overheersing. Het eiland was echter al veel eerder van groot belang. Het Minoïsche
paleis van Knossos, het grootste paleis van het oude Middellandse Zeegebied, getuigt van de
macht en verfijning van de Minoïsche beschaving. Dit paleis werd ontdekt door archeologen en
onthulde een rijk cultureel leven dat Kreta tot een belangrijke speler in de regio maakte.
De Cycladen, een eilandengroep in de Egeïsche Zee, onderhielden frequent contact met de
Anatolische kust, met name vanwege de rijkdom aan metalen in het Egeïsche gebied, zoals
koper en zilver. Deze grondstoffen waren van vitaal belang voor de vroege beschavingen in het
oostelijke Middellandse Zeegebied.
In het begin van het tweede millennium v.Chr. begonnen de Kretenzers te schrijven. Het schrift
dat bekendstaat als Linear A, verving rond 1650 v.Chr. een oudere vorm van hiërogliefen. Hoewel
Linear A nog steeds niet volledig is ontcijferd, toont het aan dat de Minoërs een geavanceerd
administratief systeem hadden.
In het oosten, langs de Eufraat, lag de stad Mari, in het huidige Syrië. Deze stad speelde een
belangrijke rol in de regio, net zoals het rijk van Hammurabi van Babylon, dat later een grote
invloed zou uitoefenen. Fresco's uit Tell el-Burak, daterend rond 1900 v.Chr., laten zien dat de
Mesopotamische kunst ook invloedrijk was in deze periode. Het rijk van Ur ontstond rond 2100
v.Chr., en de koning van de stad, Ur-Nammu, was verantwoordelijk voor het eerste succesvolle
wetboek in de geschiedenis, waarmee hij Zuid-Mesopotamië en delen van West-Iran veroverde.
Belangrijke steden zoals Ebla, Mari en Elam gebruikten een numeriek stelsel dat gebaseerd was
op het getal 60. Dit systeem had een blijvende invloed op de berekening van tijd en wiskundige
principes die tot op de dag van vandaag voortleven. De Akkadische taal werd gesproken in Akkad
en het noordelijke deel van Mesopotamië, en was de taal van een van de eerste grote rijken in de
wereldgeschiedenis.
2
, Hoofdstuk 3: De amberroutes, Mycene ca. 1650 v.Chr.
- Myceense samenleving bloeide met schatten in graven.
- Handelsroutes tussen Griekenland, Italië en Noord-Europa.
- Introductie van paarden en strijdwagens uit de Euraziatische steppe.
Mycene had geen muren en geen monumentale bouwwerken. De rijkdom van de stad was
verborgen onder de grond. Binnen de stadsmuren bevonden zich vijf graven die bekend staan als
de rustplaatsen van Agamemnon en andere oude oorlogshelden van de stad. Deze
schachtgraven waren grote met stenen beklede kuilen die in de grond waren gegraven en
voorzien waren van houten latten, zodat meerdere lagen begravingen konden plaatsvinden. De
schatten die in deze graven zijn gevonden, omvatten enorme hoeveelheden kostbare metalen
sieraden, harnassen en wapens.
Mycene ligt op een gemakkelijk verdedigbare heuvel net buiten de hoofdroute die door de
Argolische vlakte slingert. De witte weg leidt van de Argolische Golf, waar schepen aankomen
vanaf de zuidelijke eilanden, langs Mycene en verder omhoog naar de bergen, naar de smalle
landengte van Korinthe. Een reiziger kon daar naar rechts afslaan naar de Saronische Golf,
richting de noordelijke Egeïsche Zee en de Zwarte Zee, of naar links naar de Korinthische Golf
voor de Adriatische Zee en verdere westerse bestemmingen. Dit pad werd een belangrijke
handelsroute.
Dit was een volgende stap in de uitbreiding naar het westen van het commerciële en culturele
netwerk dat al lange tijd de koninkrijken in de valleien van Egypte en Mesopotamië met elkaar
verbond, en nu ook Kreta omvatte. Deze kleine en onopvallende gemeenschap had al een rijke
en goed verbonden heersende klasse.
Ongeveer 12.500 km ten noorden van Kreta bevinden zich de groene toppen van de Karpaten. De
Hongaarse vlakte creëerde een eigen 'eiland', met de Donau die erdoorheen snijdt. Dit zorgde
voor vruchtbare velden in de rivierdal, hout, zout en een overvloed aan kopervoorraden in de
bergen.
Kreta kende een intense fase van economische expansie. Technieken en ideeën uit het oosten
bereikten Kreta. De relatie met de samenlevingen van de Euraziatische steppe was in dit geval
cruciaal. De mensen van de steppe hadden ook nieuwe technologieën ontwikkeld. Grote
paardachtigen overleefden de ijstijd en de voorouders van het moderne paard werden in het 3e
millennium voor het eerst in de westelijke steppe gedomesticeerd.
Rond 1800 v.Chr. brachten mannen op zoek naar koper en goud zowel paarden als strijdwagens
naar het westen, naar Transsylvanië en de Grote Hongaarse Vlakte. De landbouw had rond 2500
v.Chr. pas Noorwegen en Finland bereikt. Een meer directe route van de Karpaten naar het
Griekse vasteland liep langs de rivieren van de Balkan naar de Thermische Golf.
De zonovergoten paleizen van Kreta en de strijdwagen rijdende leiders van de Karpaten bouwden
langeafstandsnetwerken die landen naar zowel het oosten als het westen met elkaar verbonden.
De handel met nieuwe partners kwam niet zonder uitdagingen, maar er ontstonden zowel
culturele als commerciële banden met hun dichtstbijzijnde contacten in beide richtingen.
3
