Samenvatting behandelingsmethodiek
Week 1 – Behandelingscyclus, doelen formuleren, en evalueren van behandelingen
De basis voor beslissingen is empirisch onderzoek: betrouwbare, valide en getoetste
wetenschappelijke kennis
Behandelingscyclus
Verkennende behandelingsanalyse VBA Voorspellen van reacties VR Toetsende behandeling
TB Evaluatie ten opzichte van het globale doel EGD.
Verkennende Behandelingsanalyse (VBA):
- In kaart brengen van verschillende factoren bij cliënt, omgeving en hulpverlener (zie ook
bijlage 6)
- Je weet nog weinig van een cliënt, behalve zijn dossier. De verschillende factoren van een
cliënt worden in kaart gebracht ook van de omgeving en hulpverlener. Factoren die van
invloed zijn op de behandeling!
o Gescheiden ouders alleen is niet voldoende. Bijvoorbeeld er is dus te weinig tijd voor
de begeleiding bij zijn huiswerkopdrachten.
- Het gaat om bepaalde factoren die een behandeling kunnen faciliteren of belemmeren.
o Individuele kenmerken
o Kenmerken gezin/opvoeders
o Kenmerken school
o Kenmerken leerkracht
- De factor moet letterlijk in de casus staan. Schrijf deze uit de casus over. Redeneer waarom
iets faciliterend of belemmerend is. Waarom het doel sneller of minder snel behaald zal
worden.
Belemmerende factor: schrijf niet iets op wat te maken heeft met het probleemgedrag! Dit kan
niet belemmerend zijn want het is onderdeel van het probleemgedrag.
Voorspellen van Reacties (VR):
- Voortdurend nagaan van mogelijke reacties van de cliënt op acties van de hulpverlener (zie
ook bijlage 7)
- Formuleren: Als ik…. dan zal… Wat je doet en wat voor reactie verwacht je van het kind.
- Het bewust proberen in te schatten van wederzijdse reacties op korte termijn staat niet los van
het uiteindelijke doel op langere termijn.
- Wanneer het concreet is opgeschreven kan een collega dit overnemen. Hij weet precies wat de
bedoeling is.
- Belangrijkste is dat het goed past bij de volgende stap, de toetsende behandeling. Schrijf
concreet gedrag op zodat hij toetsbaar is.
, Toetsende Behandeling (TB):
- Belangrijk dat hij past bij de voorspelde. Nagaan of het handelen zin heeft gehad, of dat je je
handelen moet bijstellen. Je bedenkt een instrument en een criterium. Een instrument kan zijn
dat iemand aan het eind van elke sessie 5 sommen maak (wat voor sommen) en daarvan zijn
er 4 goed. En op wel moment dit dan gebeurt is belangrijk om te benoemen.
- Nagaan of de verwachting uitkomt aan de hand van een vooraf bedacht criterium.
- Zorg dat je een instrument en een criterium opschrijft! Een instrument kan een observatie zijn,
maar schrijf op hoe dat je het gaat meten! Ook hierbij kunnen de woorden minimaal en
maximaal worden gebruikt, waarbij minimaal wordt gebruikt voor een positieve formulering.
Evaluatie t.o.v. het globale doel (EGD):
- Afwegen van het belang van verandering op korte termijn ten opzichte van het uiteindelijke
doel
Professionele voorwaarden: Bijvoorbeeld – de behandelaar moet gevoelig zijn voor gedragsuitingen
die aanwijzingen geven over de motivationele toestand van degene die wordt behandeld.
Methodologische voorwaarden: Bijvoorbeeld – gewenste doelen worden zodanig omschreven, dat het
bereiken ervan ook betrouwbaar en valide kan worden getoetst
Doelen formuleren
Globaal doel, tussendoelen Formuleer
SMART:
- Specifiek
o In eindtermen noteren concreet gedrag. Mees leest 10 woorden foutloos achter
elkaar.
o Situaties worden ook specifiek gemaakt.
- Meetbaar
o Objectiveerbaar maken. Wat is het niveau, bijvoorbeeld een bepaald percentage
goed.
- Acceptabel/Aanvaardbaar
- Realistisch
- Tijdgebonden
o Hoeveel sessies
o Hoeveel tijd tussen de sessies? Moet dit wekelijks bijvoorbeeld.
o Hoe lang moeten de sessies duren?
Vooral specifiek, meetbaar en tijdsgebonden zijn belangrijk. Vaak zijn acceptabel en realistisch tussen
de regels door geschreven.
Probleem kun je beschrijven d.m.v. niveau en kwaliteit.
Behandelingscyclus en doelen formuleren
Start met beschrijven van de beginsituatie, bij aanvang:
- Wat is de vraag aan jou?
- Hoe ziet het probleem eruit?
o Niveau
o Kwaliteit
Formuleer een doel voor deze behandeling en doe dit SMART
Welke indicatoren zijn er, zowel positief als negatief? (VBA)
- Faciliterende factoren
- Belemmerende factoren
- Bij alles beredeneren waarom dit een faciliterende of belemmerende factor kan zijn voor
jouw behandeling!!!
Week 1 – Behandelingscyclus, doelen formuleren, en evalueren van behandelingen
De basis voor beslissingen is empirisch onderzoek: betrouwbare, valide en getoetste
wetenschappelijke kennis
Behandelingscyclus
Verkennende behandelingsanalyse VBA Voorspellen van reacties VR Toetsende behandeling
TB Evaluatie ten opzichte van het globale doel EGD.
Verkennende Behandelingsanalyse (VBA):
- In kaart brengen van verschillende factoren bij cliënt, omgeving en hulpverlener (zie ook
bijlage 6)
- Je weet nog weinig van een cliënt, behalve zijn dossier. De verschillende factoren van een
cliënt worden in kaart gebracht ook van de omgeving en hulpverlener. Factoren die van
invloed zijn op de behandeling!
o Gescheiden ouders alleen is niet voldoende. Bijvoorbeeld er is dus te weinig tijd voor
de begeleiding bij zijn huiswerkopdrachten.
- Het gaat om bepaalde factoren die een behandeling kunnen faciliteren of belemmeren.
o Individuele kenmerken
o Kenmerken gezin/opvoeders
o Kenmerken school
o Kenmerken leerkracht
- De factor moet letterlijk in de casus staan. Schrijf deze uit de casus over. Redeneer waarom
iets faciliterend of belemmerend is. Waarom het doel sneller of minder snel behaald zal
worden.
Belemmerende factor: schrijf niet iets op wat te maken heeft met het probleemgedrag! Dit kan
niet belemmerend zijn want het is onderdeel van het probleemgedrag.
Voorspellen van Reacties (VR):
- Voortdurend nagaan van mogelijke reacties van de cliënt op acties van de hulpverlener (zie
ook bijlage 7)
- Formuleren: Als ik…. dan zal… Wat je doet en wat voor reactie verwacht je van het kind.
- Het bewust proberen in te schatten van wederzijdse reacties op korte termijn staat niet los van
het uiteindelijke doel op langere termijn.
- Wanneer het concreet is opgeschreven kan een collega dit overnemen. Hij weet precies wat de
bedoeling is.
- Belangrijkste is dat het goed past bij de volgende stap, de toetsende behandeling. Schrijf
concreet gedrag op zodat hij toetsbaar is.
, Toetsende Behandeling (TB):
- Belangrijk dat hij past bij de voorspelde. Nagaan of het handelen zin heeft gehad, of dat je je
handelen moet bijstellen. Je bedenkt een instrument en een criterium. Een instrument kan zijn
dat iemand aan het eind van elke sessie 5 sommen maak (wat voor sommen) en daarvan zijn
er 4 goed. En op wel moment dit dan gebeurt is belangrijk om te benoemen.
- Nagaan of de verwachting uitkomt aan de hand van een vooraf bedacht criterium.
- Zorg dat je een instrument en een criterium opschrijft! Een instrument kan een observatie zijn,
maar schrijf op hoe dat je het gaat meten! Ook hierbij kunnen de woorden minimaal en
maximaal worden gebruikt, waarbij minimaal wordt gebruikt voor een positieve formulering.
Evaluatie t.o.v. het globale doel (EGD):
- Afwegen van het belang van verandering op korte termijn ten opzichte van het uiteindelijke
doel
Professionele voorwaarden: Bijvoorbeeld – de behandelaar moet gevoelig zijn voor gedragsuitingen
die aanwijzingen geven over de motivationele toestand van degene die wordt behandeld.
Methodologische voorwaarden: Bijvoorbeeld – gewenste doelen worden zodanig omschreven, dat het
bereiken ervan ook betrouwbaar en valide kan worden getoetst
Doelen formuleren
Globaal doel, tussendoelen Formuleer
SMART:
- Specifiek
o In eindtermen noteren concreet gedrag. Mees leest 10 woorden foutloos achter
elkaar.
o Situaties worden ook specifiek gemaakt.
- Meetbaar
o Objectiveerbaar maken. Wat is het niveau, bijvoorbeeld een bepaald percentage
goed.
- Acceptabel/Aanvaardbaar
- Realistisch
- Tijdgebonden
o Hoeveel sessies
o Hoeveel tijd tussen de sessies? Moet dit wekelijks bijvoorbeeld.
o Hoe lang moeten de sessies duren?
Vooral specifiek, meetbaar en tijdsgebonden zijn belangrijk. Vaak zijn acceptabel en realistisch tussen
de regels door geschreven.
Probleem kun je beschrijven d.m.v. niveau en kwaliteit.
Behandelingscyclus en doelen formuleren
Start met beschrijven van de beginsituatie, bij aanvang:
- Wat is de vraag aan jou?
- Hoe ziet het probleem eruit?
o Niveau
o Kwaliteit
Formuleer een doel voor deze behandeling en doe dit SMART
Welke indicatoren zijn er, zowel positief als negatief? (VBA)
- Faciliterende factoren
- Belemmerende factoren
- Bij alles beredeneren waarom dit een faciliterende of belemmerende factor kan zijn voor
jouw behandeling!!!
