Gezondheidseconomie: Inleiding – De
gezondheidsmarkt
1. Inleiding
Economie = de wetenschap die de mens bestudeert in zijn streven om zijn behoeften te
bevredigen met de schaarse middelen die er zijn.
Gezondheidseconomie = inzichten uit economie toepassen op gezondheidszorg
Schaarse middelen doelmatig inzetten
België (2017) 10,3% van het BBP -> gezondheidszorg
In 2021 bedroeg zijn BBP 507,2 miljard euro
RIZIV (2021): actieplan handhaving in de gezondheidszorg 2021-2023
BBP: Bruto Binnenlands Product
= totale waarde van de goederen en diensten die in een bepaalde periode in een land
worden geproduceerd
RIZIV: Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
Doel ≠ gezondheidszorg organiseren
Doel = de vraag naar gezondheid, bestuderen van gezondheidszorgsystemen
3 belangrijke eisen voor een goed gezondheidszorgsysteem:
o Betaalbaarheid
= Het systeem moet betaalbaar zijn, en blijven in de toekomst, ondanks de
hoogtechnologische ontwikkelingen.
o Kwaliteit
= de kwaliteit van de gezondheidszorg moet zo hoog mogelijk zijn.
o Solidariteit
= het systeem moet solidair zijn, dus mensen met eenzelfde gezondheidsprobleem
moeten dezelfde zorg krijgen. Dit gebeurt ongeacht hun inkomen, sociale status,
achtergrond of opleidingsniveau.
o (Innovatie)
Deze 3 eisen gaan soms met elkaar in conflict. De oorzaak hiervan is te vinden in de
4e vereiste van goede gezondheidszorg: innovatie. Wanneer zich voor een bepaalde
ziekte een nieuwe, innovatieve, maar dure behandeling aandient, en we willen dat
iedereen hiermee wordt behandeld op kosten van de ziekteverzekering, dan komt de
betaalbaarheid van het systeem mogelijk in gevaar. Maar wanneer we zouden
beslissen dat mensen dit maar zelf moeten betalen, dan komt de solidariteit in het
gedrang.
=> Gezondheidseconomie helpt ons deze keuzes te maken, het geeft ons inzicht.
, 2. De gezondheidszorgmarkt
Verklaring begrip gezondheidsmarkt:
o ≠ echte markt (tegen elkaar opbieden) => gaat namelijk niet in de gezondheidszorg
o Solidariteitsprincipe (solidariteitsgevoelens en ethische vraagstukken)
o Financieel zou dit niet kloppen
De gewone markt De gezondheidszorgmarkt
Marktwerking: vraag & aanbod Geen vraag & aanbod werking
=> leidt tot een bepaalde prijs => markbeïnvloedende factoren
Beïnvloedende factoren:
Onzekerheid en asymmetrie p. 5
o Geneeskunde is geen exacte wetenschap
o Medische wetenschap is geen zekerheid
Bv: patiënt met kanker heeft x% kans dat chemo werkt
Als je in de winkel zou weten dat sommige soorten eten het hongergevoel niet
wegnemen, zou je deze waarschijnlijk niet kopen
Als een arts een diagnose stelt gaan we ervan uit dat deze klopt
Het wegvallen van het prijsmechanisme p. 5
o Kan niet in de gezondheidszorg => SOLIDARITEIT
o Bij cosmetische geneeskunde is dit soms wel zo
o Overheid neemt hier controle in
Bv: Fernand heeft een slechte doorbloeding in zijn onderbeen, hij is een chique
zakenman en leeft ‘goed’ (roken, drinken, ruim eten …). Na een aantal jaren
heeft hij klachten in zijn been. De arts geeft aan dat de slechte doorbloeding te
behandelen is met medicatie, maar hij geen garantie kan geven en hij mogelijk
later een amputatie nodig heeft. Fernand schrikt en wilt dit niet, dus vraagt hij
voor andere opties. De arts geeft aan dat er enkel nog een (nog niet
goedgekeurde, niet terugbetaalbare) experimentele behandeling is. Dit blijkt 200
000 euro te kosten en Fernand stemt hiermee in.
Aanbieders van zorg p. 5
o Wie zijn de aanbieders?
Bv: Welke rollen en belangen heeft de chirurg?
Aanbodgeïnduceerde vraag p. 6
o Er is een aanbod, moest elk ziekenhuis hetzelfde aanbieden (bv MRI), dan gaat dit
vaker voorgeschreven worden.
o Doordat dit aanbod er is, gaat het (bv MRI) vaker onnodig aangeboden worden.
o = Verspilling
Heterogeen product p. 6
o Producten uit supermarkt = vaak HOMOGEEN
o Producten uit gezondheidszorg = medicatie = operatie = behandeling = HETEROGEEN
Rol van 1 op 1 (vertrouwens)relatie
2
gezondheidsmarkt
1. Inleiding
Economie = de wetenschap die de mens bestudeert in zijn streven om zijn behoeften te
bevredigen met de schaarse middelen die er zijn.
Gezondheidseconomie = inzichten uit economie toepassen op gezondheidszorg
Schaarse middelen doelmatig inzetten
België (2017) 10,3% van het BBP -> gezondheidszorg
In 2021 bedroeg zijn BBP 507,2 miljard euro
RIZIV (2021): actieplan handhaving in de gezondheidszorg 2021-2023
BBP: Bruto Binnenlands Product
= totale waarde van de goederen en diensten die in een bepaalde periode in een land
worden geproduceerd
RIZIV: Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
Doel ≠ gezondheidszorg organiseren
Doel = de vraag naar gezondheid, bestuderen van gezondheidszorgsystemen
3 belangrijke eisen voor een goed gezondheidszorgsysteem:
o Betaalbaarheid
= Het systeem moet betaalbaar zijn, en blijven in de toekomst, ondanks de
hoogtechnologische ontwikkelingen.
o Kwaliteit
= de kwaliteit van de gezondheidszorg moet zo hoog mogelijk zijn.
o Solidariteit
= het systeem moet solidair zijn, dus mensen met eenzelfde gezondheidsprobleem
moeten dezelfde zorg krijgen. Dit gebeurt ongeacht hun inkomen, sociale status,
achtergrond of opleidingsniveau.
o (Innovatie)
Deze 3 eisen gaan soms met elkaar in conflict. De oorzaak hiervan is te vinden in de
4e vereiste van goede gezondheidszorg: innovatie. Wanneer zich voor een bepaalde
ziekte een nieuwe, innovatieve, maar dure behandeling aandient, en we willen dat
iedereen hiermee wordt behandeld op kosten van de ziekteverzekering, dan komt de
betaalbaarheid van het systeem mogelijk in gevaar. Maar wanneer we zouden
beslissen dat mensen dit maar zelf moeten betalen, dan komt de solidariteit in het
gedrang.
=> Gezondheidseconomie helpt ons deze keuzes te maken, het geeft ons inzicht.
, 2. De gezondheidszorgmarkt
Verklaring begrip gezondheidsmarkt:
o ≠ echte markt (tegen elkaar opbieden) => gaat namelijk niet in de gezondheidszorg
o Solidariteitsprincipe (solidariteitsgevoelens en ethische vraagstukken)
o Financieel zou dit niet kloppen
De gewone markt De gezondheidszorgmarkt
Marktwerking: vraag & aanbod Geen vraag & aanbod werking
=> leidt tot een bepaalde prijs => markbeïnvloedende factoren
Beïnvloedende factoren:
Onzekerheid en asymmetrie p. 5
o Geneeskunde is geen exacte wetenschap
o Medische wetenschap is geen zekerheid
Bv: patiënt met kanker heeft x% kans dat chemo werkt
Als je in de winkel zou weten dat sommige soorten eten het hongergevoel niet
wegnemen, zou je deze waarschijnlijk niet kopen
Als een arts een diagnose stelt gaan we ervan uit dat deze klopt
Het wegvallen van het prijsmechanisme p. 5
o Kan niet in de gezondheidszorg => SOLIDARITEIT
o Bij cosmetische geneeskunde is dit soms wel zo
o Overheid neemt hier controle in
Bv: Fernand heeft een slechte doorbloeding in zijn onderbeen, hij is een chique
zakenman en leeft ‘goed’ (roken, drinken, ruim eten …). Na een aantal jaren
heeft hij klachten in zijn been. De arts geeft aan dat de slechte doorbloeding te
behandelen is met medicatie, maar hij geen garantie kan geven en hij mogelijk
later een amputatie nodig heeft. Fernand schrikt en wilt dit niet, dus vraagt hij
voor andere opties. De arts geeft aan dat er enkel nog een (nog niet
goedgekeurde, niet terugbetaalbare) experimentele behandeling is. Dit blijkt 200
000 euro te kosten en Fernand stemt hiermee in.
Aanbieders van zorg p. 5
o Wie zijn de aanbieders?
Bv: Welke rollen en belangen heeft de chirurg?
Aanbodgeïnduceerde vraag p. 6
o Er is een aanbod, moest elk ziekenhuis hetzelfde aanbieden (bv MRI), dan gaat dit
vaker voorgeschreven worden.
o Doordat dit aanbod er is, gaat het (bv MRI) vaker onnodig aangeboden worden.
o = Verspilling
Heterogeen product p. 6
o Producten uit supermarkt = vaak HOMOGEEN
o Producten uit gezondheidszorg = medicatie = operatie = behandeling = HETEROGEEN
Rol van 1 op 1 (vertrouwens)relatie
2