Summary
Samenvatting Argumentatie en debat (Schut en Wagemans)
- Course
- Institution
- Book
Argumentatie en debat; Daniel Schut en Jean Wagemans ; 1e druk
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: enzabom • 4 year ago
Seller
Follow
litux
Reviews received
Content preview
Ó Lisanne tuinArgumentatie en debat (Schut & Wagemans)
Hoofdstuk 1 Inleiding
Trend horizontalisering à werken in teamverband à beslissingen nemen in de vorm van een
discussie.
Bij overtuigingskracht wordt het proces vaak benaderd vanuit sociaal-psychologisch perspectief:
‘Je kunt iemand overtuigen door ervoor te zorgen dat je aardig gevonden wordt of door eerst iets voor
die ander te doen’ (Robert Cialdini).
In dit boek wordt het overtuigingsproces vanuit filosofisch perspectief benaderd: het succes van een
overtuigingsproces hangt af van de vaardigheid in het geven van goede argumenten en het leveren
van gefundeerd kritiek.
à Dit vakgebied is de dialecta, oftewel: ‘filosofische kunst van het debatteren’
Ø Basisgedachte: de waarheid komt voort uit een botsing van opinies;
Ø Wisselwerking tussen argumenten en kritiek zorgt ervoor dat de stelling vanuit
verschillende invalshoeken wordt bekeken en dat de stelling op een grondige manier
wordt onderzocht;
Ø Dialectische discussie = debat.
Voordelen debat t.o.v. gewone discussie
1. Het vergroot de kwaliteit van de kritische toetsing van de stelling die ter discussie staat. Zo
zorgt een ‘advocaat van de duivel’ als teamlid dat blinde vlekken en foutieve aannames boven
tafel komen door kritiek te leveren.
2. Het heeft een leereffect op deelnemers. Als deelnemer ben je verplicht om te luisteren naar
meningen, standpunten te overwegen en argumenten te weerleggen. Daarnaast leer je om na
te denken onder druk, je argumenten helder te formuleren en goede tegenwerpingen te
verzinnen.
3. Er wordt een veilige ruimte gecreëerd, omdat de regels van een debat ervoor zorgen dat
‘inhoud’ en ‘persoon’ op een effectieve manier van elkaar gescheiden zijn.
Aantal mensen vindt de kritische toon van een debat onaangenaam à zij zien liever socratisch
dialoog: een dialoog waarin de onderliggende aannames van de redeneringen die mensen naar voren
brengen op een vriendelijke manier worden blootgelegd. We zijn er namelijk van overtuigd dat het
voeren van een debat een prettig en buitengewoon effectief middel is om lakeiengedrag en
groupthink te voorkomen, nieuwe standpunten en argumenten te ontdekken, belangrijke kritische en
presentationele vaardigheden te ontwikkelen en mensen en organisaties op weg te helpen naar het
nemen van verantwoorde beslissingen en het vaststellen van verstandig beleid.
1
,Ó Lisanne tuin
Hoofdstuk 2 Een korte geschiedenis van het debat
Oude Grieken à weerleggingsdebat: de ene deelnemer probeert het standpunt van de andere
deelnemer te weerleggen door vragen te stellen.
2.1 Het klassieke debat
Socratisch weerleggingsdebat (Plato): twee personen nemen deel, waarbij de ene persoon een aantal
vragen stelt die door de andere persoon worden beantwoord. De vragensteller probeert het standpunt
van de antwoordgever te weerleggen. De antwoordgever probeert te voorkomen dat dit gebeurt. Het
debat vindt plaats in het bijzijn van publiek.
Het weerleggingsdebat begint met een openingsvraag, die het thema van het debat bepaalt. (In de
dialogen van Plato heeft Socrates meestal de rol van vragensteller en is het thema filosofisch van aard.)
De daaropvolgende fase van het debat bestaat uit een reeks vervolgvragen die een gesloten karakter
hebben. Op deze manier doet de antwoordgever concessies: iets is wel of niet het geval. Indien de
vragensteller genoeg concessies heeft verzameld sluit hij het debat met een conclusie af.
Ø Directe weerlegging: de vragensteller weet het tegengestelde standpunt af te leiden uit één
of meer concessies van de antwoordgever à conclusie
Ø Indirecte weerlegging: De vragensteller leidt uit één of meer concessies plus het standpunt
een onwaarheid af.
Als de vragensteller direct of indirect kan weerleggen heeft de vragensteller het debat gewonnen.
Een aanvullende regel voor het socratisch weerleggingsdebat is dat de antwoordgever het recht heeft
om een wedervraag te stellen als de vragensteller een meerduidige term gebruikt.
Topica à boek van Aristoteles. Het bestaat uit lijsten met ‘topen’, dit zijn aanwijzingen voor het vinden
van de vragen op basis waarvan de vragensteller het standpunt van de antwoordgever kan weerleggen.
Het boek wordt gezien als het eerste systematische handboek over debatteren.
Aristoteles maakt een onderscheid tussen ‘eritische debatten’ à doel is debat winnen en ‘dialectische
debatten’ à doel is met behulp van bepaalde regels trachten de aanvaardbaarheid van het standpunt
serieus toetsen.
Drogreden: een discussiebijdrage waarin een conclusie tot stand gebracht lijkt te worden, maar dat in
werkelijkheid niet gebeurt (Aristoteles)
Cicero maakt onderscheid tussen interne topen en externe topen.
Interne topen: inhoudelijk verbonden aan de zaak waarover gediscussieerd wordt. Een voorbeeld is die
waarmee analogieargumenten kunnen worden geconstrueerd. Het bijbehorende principe beschrijft hij
als volgt: Wat geldt in een bepaald geval, geldt ook in een vergelijkbaar geval.
Externe topen: zijn niet inhoudelijk verbonden. Een voorbeeld is die waarmee autoriteitsargumenten
kunnen worden geconstrueerd. Een bepaald standpunt wordt verdedigd door erop te wijzen dat een
bepaalde autoriteit het ermee eens is.
Obligatio en disputatio: ontstaan in de late oudheid en de middeleeuwen, formeler van aard dan
socratisch weerleggingsdebat. Ze hebben meer weg van een logisch spel. In plaats van een standpunt
te verdedigen of weerleggen, proberen deelnemers aan het spel de andere partij een logische
redeneerfout te laten maken.
2
, Ó Lisanne tuin
2.2 Van middeleeuws debat naar modern debat
De middeleeuwse manier van het beslechten van geschillen tussen partijen, middels een duel of een
proef. Dit maakte plaats voor een moderne manier, namelijk een rechtszaak in de vorm van een debat.
Nadat partijen hun argumenten naar voren hebben gebracht, bepaalt een onafhankelijke jury of rechter
op welke manier het geschil dient te worden opgelost of welke strafmaatregelen er genomen moeten
worden. Parlementen ontstonden rond dezelfde tijd. Een belangrijke reden daarvoor was dat de
adelstand meer controle wilde over de beslissingen van de koning.
1264 Engelse koning à Lagerhuis à verzet tegen de koning, culminerend in de ‘bloedeloze revolutie’
van 1688.
De Engelsen leverden op deze manier het empirische bewijs dat een land kan worden geregeerd op
basis van het voeren van debatten. Dit inspireerde de Franse verlichtingsfilosoof Montesquieu tot het
formuleren van de Trias Politica: de scheiding der machten (vrijheid, gelijkheid en broederschap).
Vervolgens zagen mensen in dat te veel democratie leidde tot politieke moorden en alleenheerschappij
van keizer Napoleon Bonaparte. Dit leidde tot wantrouwen tegen het publiek debat. Uiteindelijk
ontstond de vermoedelijk eerste echte Nederlandse debatvereniging de Vrijdagsche Vereeniging’ in
1846 naar Brits voorbeeld opgericht door Jan Brester en anderen.
In de VS was het algehele gevoel over de democratie en bijbehorende macht van burgers een stuk
positiever. In de negentiende eeuw perfectioneerden Amerikaanse politieke partijen het
campagnevoeren: advertenties, flyers, tournee, aanbellen bij mensen thuis (canvassing).
Succes van de propagandatechnieken van Hitler liet zien dat de burger gemakkelijk te manipuleren
was (door spindoctors). Critical thinking zou volgens Dewey de bevolking kunnen wapenen.
In Amerika werden leerlingen een studenten getraind in het helder formuleren van een mening, het
verdedigen van die mening met behulp van argumenten, en het ontmaskeren van drogredenen in het
betoog van een tegenstander in het naoorlogse Amerikaanse onderwijs.
Het Amerikaanse debatonderwijs is de geboortegrond van het moderne wedstrijddebat. 1947 à
National Debate Tournament. In Nederland worden vanaf eind jaren tachtig wedstrijddebatten
georganiseerd.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller litux. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now