Literatuur Virologie Cyclus 2.1.4
2509 Virologie Essential Microbiology for Dentistry H4
Hoofdstuk 4: Viruses and prions (blz. 29-36)
Virussen zijn één van de kleinste vormen micro-organismen en infecteren de meeste andere
levensvormen. De voornaamste karakteristieken van virussen zijn de het kleine formaat, he genoom
van DNA óf RNA en de metabolische inactiviteit buiten de gastheercel.
Het genoom van een virus wordt beschermd door een buitenlaag van eiwitten, deze capsule wordt
gevormd uit capsomeren. De nucleocapside van het virus heeft drie vormen van symmetrie:
icosahedraal, helicaal en complex. Virussen kunnen omringd zijn door lipoproteïnen en worden dan
een envelope genoemd, de niet-omringde virussen worden naakte virussen genoemd. Peplomeren
zijn kleine stekels op de envelope die een rol spelen bij de binding van het virus aan de
gastheercellen.
Virussen kunnen worden onderverdeeld in families, geslachten en soorten. Hiervoor wordt gekeken
naar de symmetrie, envelope, genoom en polariteit van de virussen. Over het algemeen worden
virussen benoemd met ‘normale namen’
Prionen en viroïden zijn de kleinste dragers van ziekte. Viroïden worden niet gelinkt aan menselijke
ziekten, prionen wel.
De replicatiecyclus van virussen heeft de volgende algemene stappen:
1. Adsorptie of hechting van het virus aan de receptoren van de gastheercel.
2. Penetratie of opname van het virus de cytoplasma van de gastheercel infiltreert.
- Dit kan door endocytose, fusie of translocatie.
3. Uncoating en eclipsfase, het virus kan nu niet gedetecteerd worden.
4. Transcriptie van het DNA of RNA.
5. Synthese van virale componenten (zowel structureel als niet-structureel).
6. Montage van de virussen.
7. Vrijlating van de virussen.
Prionen zijn stoffen die zenuwweefsel infecteren, ze zijn erg lastig om te vernietigen en kunnen in de
kliniek worden verspreid onder patiënten. De belangrijkste kenmerken van prionen zijn:
- Het is geen virus of viroïde.
- Het heeft geen DNA of RNA.
- De PrPSc vorm veroorzaakt vacuolevorming in cellen.
- Prionen kunnen vermeerderen (incubatietijd tot 20 jaar).
- Prionen zijn zeer resistent tegen warmte.
Twee bekende prion ziektes zijn Kuru en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Kuru is een fatale ziekte die
ontstaat na het eten van menselijk brein. De ziekte van Creutzfeldt-Jakob is in 10% van de gevallen
familiaal en begint met ‘werken’ tussen de 40-60 jaar.
Prionen repliceren onophoudelijk en de ziekte is uniform fataal. Er is geen behandelplan of vaccin
tegen prion ziektes, maar de ziekte kan voorkomen worden door geen geïnfecteerd eten te nuttigen.
Tandheelkundige behandelingen lijken het overdrachtsrisico niet te vergroten.
2509 Virologie Essential Microbiology for Dentistry H4
Hoofdstuk 4: Viruses and prions (blz. 29-36)
Virussen zijn één van de kleinste vormen micro-organismen en infecteren de meeste andere
levensvormen. De voornaamste karakteristieken van virussen zijn de het kleine formaat, he genoom
van DNA óf RNA en de metabolische inactiviteit buiten de gastheercel.
Het genoom van een virus wordt beschermd door een buitenlaag van eiwitten, deze capsule wordt
gevormd uit capsomeren. De nucleocapside van het virus heeft drie vormen van symmetrie:
icosahedraal, helicaal en complex. Virussen kunnen omringd zijn door lipoproteïnen en worden dan
een envelope genoemd, de niet-omringde virussen worden naakte virussen genoemd. Peplomeren
zijn kleine stekels op de envelope die een rol spelen bij de binding van het virus aan de
gastheercellen.
Virussen kunnen worden onderverdeeld in families, geslachten en soorten. Hiervoor wordt gekeken
naar de symmetrie, envelope, genoom en polariteit van de virussen. Over het algemeen worden
virussen benoemd met ‘normale namen’
Prionen en viroïden zijn de kleinste dragers van ziekte. Viroïden worden niet gelinkt aan menselijke
ziekten, prionen wel.
De replicatiecyclus van virussen heeft de volgende algemene stappen:
1. Adsorptie of hechting van het virus aan de receptoren van de gastheercel.
2. Penetratie of opname van het virus de cytoplasma van de gastheercel infiltreert.
- Dit kan door endocytose, fusie of translocatie.
3. Uncoating en eclipsfase, het virus kan nu niet gedetecteerd worden.
4. Transcriptie van het DNA of RNA.
5. Synthese van virale componenten (zowel structureel als niet-structureel).
6. Montage van de virussen.
7. Vrijlating van de virussen.
Prionen zijn stoffen die zenuwweefsel infecteren, ze zijn erg lastig om te vernietigen en kunnen in de
kliniek worden verspreid onder patiënten. De belangrijkste kenmerken van prionen zijn:
- Het is geen virus of viroïde.
- Het heeft geen DNA of RNA.
- De PrPSc vorm veroorzaakt vacuolevorming in cellen.
- Prionen kunnen vermeerderen (incubatietijd tot 20 jaar).
- Prionen zijn zeer resistent tegen warmte.
Twee bekende prion ziektes zijn Kuru en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Kuru is een fatale ziekte die
ontstaat na het eten van menselijk brein. De ziekte van Creutzfeldt-Jakob is in 10% van de gevallen
familiaal en begint met ‘werken’ tussen de 40-60 jaar.
Prionen repliceren onophoudelijk en de ziekte is uniform fataal. Er is geen behandelplan of vaccin
tegen prion ziektes, maar de ziekte kan voorkomen worden door geen geïnfecteerd eten te nuttigen.
Tandheelkundige behandelingen lijken het overdrachtsrisico niet te vergroten.
