Samenvatting hoofdstuk 3 biologie havo 4

Hoofdstuk 3 samenvatting

 Micro-organisme: zijn alle organismen die zo klein zijn dat je ze niet met het blote oog kunt
zien  zoals schimmels en bacteriën  deze stoffen zijn heterotroof
 Ongewenste bacteriën zorgen voor een voedselinfectie, een besmetting via het voedsel
 Bacteriën en schimmels kunnen ook toxinen ( giftige afvalstoffen ) afgeven je loopt dan een
voedselvergiftiging op.
 Bacteriën vermeerderen zich door deling.
 Als het goed gaat kan ongeslachtelijke voortplanting 2/3 keer per uur plaatsvinden.
 Er ontstaat een kolonie van identieke bacteriën  allemaal zelfde DNA: Klonen
 Als er voedselgebrek is veranderen bacteriën in sporen om te overleven.
 Bacteriesporen hebben geen last van droogte of kou en kunnen hoge tem overleven.

 Om te kijken om welke soort het gaat, kweken laboranten bacteriën op steriele
voedingsbodems, ze kunnen daar onbeperkt delen en vormen kolonies en die kun je met het
blote oog zien.
 Om het nauwkeuriger te doen, kun je ook DNA onderzoeken
 Schimmels bestaan meestal uit lange draden die één cel dik zijn en veel vertakkingen
vormen, hierdoor komt er een pluizig geheel schimmelpluis  mycelium.
 Aan de uiteinden vormen schimmeldraden, sporendrager met sporen voor
ongeslachtelijke voortplanting .
 De schimmelsporen verspreiden zich door de lucht en groeien uit tot mycelium als
ze op een geschikt voedingsbodem vallen.
 Schimmels hebben ook geslachtelijke voorplanting, dit zorgt voor variatie in de soorten
 Schimmels groeien op in hun voedsel, ze verteren het voedsel buiten de cel
en nemen de verteringsproducten op.
 Je kan een mycelium herkennen aan de vorm, kleur.



 Virussen: ze bederven voedsel niet, maar kunnen wel via het voedsel of via de lucht in ons
lichaam komen.
 Virussen bestaan niet uit cellen maar uit stukjes erfelijk materiaal ( DNA of RNA ) omgeven
door een eiwitmantel, ze bezitten niet alle levenskenmerken, daardoor een apart
verschijnsel in de natuur
 Virussen hebben een gastheercel nodig om zich te vermeerderen
 Ze dringen die cel binnen en dwingen de nieuwe virussen te produceren waarna de
cel doodgaat en de vrijgekomen virussen andere cellen besmette.
 Je kunt ze alleen zien via elektronenmicroscoop

 Hygiëne kan besmettingen voorkomen.

Bacteriën Schimmels Planten Dieren
Celwand Celwand Celwand Geen celwand
Plastiden Geen plastiden Plastiden Geen plastiden
Geen celkern Celkern Celkern Celkern
Geen vacuole Vacuole Vacuole Geen vacuole


 Virussen bestaan niet uit cellen waardoor ze dus niet in 1 van de rijken horen

, Paragraaf 2

 Warmte lucht en vocht bleken voedbederf te bevorderen, onderzoekers gebruikt dit om te
kijken of ze voedsel langer houdbaar kunnen maken door verschillende methodes
1. Luchtsamenstelling beïnvloeden: Je pakt bv je vlees vacuüm in dan kunnen de
bacteriën zich door afwezigheid van O2 niet vermeerderen.
2. Vriesdrogen: drogen bij lage temp bv bij kruiden blijft de smaak beter
3. Veel suiker of zout toevoegen: de hoge concentratie suiker in jam of zout ik
pekelblees onttrekt water aan bacteriën en schimmels waardoor ze dood gaan
4. Conserveringsmiddelen gebruiken: augurken kun je in azijnzuur lang bewaren de
zuur verhindert de ontwikkeling van bacteriën.
5. Temperatuurbehandeling toepassen: Behandeling met hoge temp doodt
bacteriën maar niet al het voedsel is daar voor geschikt, de smaak kan weg gaan
of de structuur word anders
6. Doorstralen: aflatoxine is stabiel en kan goed tegen hitte, hitte helpt niet om gif
af te breken, om schimmel te doden moet je het met gammastraling door
stralen. Zodat het door de verpakking heen gaat
 Stappen van een natuurwetenschappelijk onderzoek
 Hij neemt de waarneming van hoeveel bacteriën er in een bak ijs zitten, hij begint
met een onderzoeksvraag, je doe je een hypothese, dat is een voorlopig antwoord
geven met een argument
 Dan gaat hij zijn hypothese testen en maakt hij een werkplan waarin hij de methode
beschrijft en het uitvoeren van zijn onderzoek.
 Om een betrouwbaar onderzoek te hebben, moet je alles controleren, temperaturen
etc.
 Hij let op of er valide is: of er geen andere variabelen zijn die de afmetingen
beïnvloeden.
 Je moet steriel werken
 Wanneer je het onderzoek gedaan hebt, verwerk je de resultaten , en trek je een
conclusie, daarna schrijf je een discussie, en dan geef je een verklaring