Samenvatting Fiscaal recht

FISCAAL RECHT
DEEL 1: ALGEMENE PRINCIPES
1) INLEIDING



2) BASISBEGINSELEN: BEGRIP EN KENMERKEN VAN DE BELASTING

§1 BEGRIP BELASTING

De belasting is een bijdrage die volgens bepaalde rechtsregels door de overheid wordt
opgelegd met het oog op het verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven
te doen in het algemeen belang en voor zover die bijdrage bij wet of decreet als belasting
wordt erkend.

§2 KENMERKEN VAN EEN BELASTING


1) FINANCIEEL DOEL
• Dekken van overheidsuitgaven
• Geen rechtstreekse en individuele tegenprestatie

2) DWINGEND KARAKTER
• Eenzijdig opgelegd; je kan er weinig tegen doen (niet betalen → sancties)
• Sancties (verboden voor administratief EN strafrechtelijk)
o Administratief; door overheid
o Strafrechtelijk; door rechtbank
• Una via-principe → 1 iets kiezen

GEEN BELASTING:

RETRIBUTIE
• Vergoeding voor een individuele tegenprestatie
• Vrijwillig (belastingplichtige is niet verplicht om dienst af te nemen)
• Persoonlijk voordeel

VERHAALBELASTING OF REPARTITIEBELASTING

• Overheid beoogt de gebruiker te treffen
• Bepaalde uitgaven die door de overheid in het algemeen belang worden verricht


Margaux Foré 1

,URBANISATIEBELASTING

• Forfaitair aangerekend
• Niet gebonden aan de uitvoering van bepaalde werken op een bepaalde plaats en
een bepaald tijdstip

PARAFISCALE BIJDRAGEN
• Sociale bijdragen worden rechtstreeks ondergebracht bij de RSZ in België
o In andere landen worden parafiscale bijdragen als belastingen gezien


3) NOODZAKELIJK KARAKTER VAN BELASTINGEN IN EEN MODERNE SAMENLEVING

• Overheid moet haar taak vervullen = zorgen voor het algemeen welzijn van de
inwoners

4) DE FUNCTIES VAN DE BELASTING

§1 FINANCIËLE FUNCTIE

• Belangrijke inkomstenbron voor de overheid
• Dekken van de overheidsuitgaven
• Jaarlijkse begroting
o Ze gaan berekenen hoeveel inkomen ze verwachten voor het komende jaar
en zo gaan berekenen
o Vaak is er een begrotingstekort

§2 ECONOMISCHE FUNCTIE

• Invloed op prijsvorming
o Hoe meer belastingen op een bepaald product, hoe duurder dit product voor
de consument wordt
• Invloed op het spaarwezen
o Personen worden door de toekenning van belastingvrijstelling en –
verminderingen ertoe aangezet stortingen te doen aan pensioenen
• Invloed op de belasting op investeringen
o Investeringen langs fiscale weg aan te moedigen
• Invloed op de tewerkstelling
o Ondernemingen kunnen in functie van de personeelsaangroei een deel van
hun winst vrijstellen




Margaux Foré 2

,§3 SOCIALE FUNCTIE

• Middel om sociale politiek te verwezenlijken
• Hoe hoger je inkomen, hoe hoger je tarief zal zijn om belastingen te betalen →
professioneel tarief
• Bv. Personenbelasting: lage inkomens beter te beschermen dan hoge inkomens
• Maatregel voor iedereen → sociaal

5) WIE MAG BELASTINGEN HEFFEN?

• Federale overheid
• Lokale besturen
• Publiekrechtelijk instellingen
• Regionale besturen
o Eigenlijke fiscale bevoegdheden: gewesten autonome belastingen
o Oneigenlijke fiscale bevoegdheden: overgedragen en toegewezen belastingen
• Supranationale overheden

6) BASISBEGINSELEN: GRONDWETTELIJKE BEGINSELEN VAN DE
BELASTINGHEFFING

§1LEGALITEITSBEGINSEL

• Steeds een wet, decreet of een besluit nodig om nieuwe belasting in te voeren
= monopolie van de wetgevende macht om belastingen te heffen
• Invoering heeft 3 facetten
o Vaststelling belastingsubject en grondslag
o Vaststelling tarief
o Vaststelling modaliteiten

GEVOLG VAN HET LEGALITEITSBEGINSEL
• Principiële belastingvrijdom
o Vermoeden van niet-belastbaarheid → als nergens in de wet staat dat je
moet belasting betalen moet je er geen betalen; het moet in de wet, decreet
of besluit staan
• Gebonden bevoegdheid van de administratie
o Geen kwijtschelding of vermindering aan belastingplichtige
▪ Uitzonderingen mogelijk
o Administratieve commentaren geen bindende kracht voor belastingplichtige
• Voorzienbaarheidsbeginsel
o Duidelijke wetten + consistente toepassing



Margaux Foré 3

, §2 EENJARIGHEIDSBEGINSEL

• Belastingwetten worden voor onbepaalde duur ingevoerd maar uitvoerende macht
moet elk jaar opnieuw machtiging krijgen om belastingen te heffen op basis van
bestaande wetgeving
• Gevolg: ieder jaar aangifte voor personenbelasting invullen
• Als je als bedrijf kosten maakt, moet je de kosten aftrekken in het jaar dat ze
gemaakt zijn en niet in het volgende

§3 GELIJKHEIDSBEGINSEL

• Iedereen moet gelijk behandeld worden; maar een relatief karakter
• Brepols: je kan twee zaken verschillend behandelen
o Objectieve en redelijke verantwoording nodig
• Redelijke verhouding tussen de aangewende middelen en het beoogde doel
• Controle door het Grondwettelijk Hof
o Prejudiciële vraag; lagere rechtbank stelt vraag aan hoger hof om te kijken of
het ongrondwettig is (als je gelijk haalt, dan geldt het enkel voor jou; inter
partes)
o Schorsing/vernietiging: binnen 6 maanden na uitvaardiging; werkt erga omnes


7) BEGINSELEN EN KENMERKEN DIE VOORTVLOEIEN UIT DE AA RD VAN DE
BELASTINGEN EN UIT HET RECHT IN HET ALGEMEEN

§1 FISCAAL RECHT IS GEEN VOLSTREKT AUTONOME RECHTSTAK

• Geen algemeen fiscaal wetboek
• Gemeen recht van toepassing, tenzij afwijking

§2 FISCALE WET IS VAN OPENBARE ORDE

• Raakt de belangen van de maatschappij
• Belastingwet bepaalt zelf wie de SA is van de belastingen
o Schuldenaar: vervolgbare persoon, van wie de fiscus de betaling eist
o Belastingdrager: persoon wie de belasting of boete draagt (vrij overeen te
komen)
• Overeenkomst met belastingontduiking tot doel → nietig
• Verschil belastingontduiking en belastingvermijding
o Belastingontduiking: persoon, aan wie een bepaalde belasting verschuldigd is
tracht te ontsnappen aan de belasting
o Belastingvermijding: wanneer een persoon zich in niet belastbare
omstandigheden bevindt en er alles aan zal doen om zich daar niet in te
begeven

Margaux Foré 4