Summary
Samenvatting Biologie Nectar 5 VWO - Hoofdstuk 13 Hormonen
- Course
- Institution
Biologie VWO 5 Nectar Hoofdstuk 13 Hormonen Samenvatting
[Show more]
Seller
Follow
lisannemeijerink
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 13 Hormonen13.1 Hormoonklieren
Hormoonklieren zijn organen die ergens anders in het lichaam organen en weefsels activeren. Cellen
van de klier maken daarvoor een hormoon en geven die af aan het bloed. Alleen celen met een
passende receptor voor dat hormoon reageren. Hormonen werken dus alleen bij hun
doelwitorganen en -weefsels.
Zweet- en verteringsklieren maken producten die in het uitwendig milieu komen. Dit zijn exocriene
klieren van je lichaam. Hormoonklieren maken endocrien. Zij geven hun producten af aan het bloed
en (via bloed) aan weefselvloeistof. Hormoonklieren kunnen processen in meerdere weefsels en
organen tegelijk aansturen. Een ontregeling van hormoonklieren door stoffen als BPA heeft grote
gevolgen voor het functioneren van mensen.
In de doelwitorganen en -weefsels beïnvloeden hormonen processen als celdeling, groei, vorming van
geslachtscellen en melkproductie van zogende vrouwen. Ook de Ca 2+ - en glucoseconcentratie van het
bloed, osmotische waarde van het bloed en de lichaamstemperatuur staan onder controle van het
hormoonstelsel. Verder zijn hormonen betrokken bij de vertering van je voedsel en bij het
slaapwaakritme. De coördinatie van de processen gebeurt vooral via de hypofyse. Hypofyse prikkelt
veel hormoonklieren en organen. Het bestaat uit een voor- en achterkwab. Uitlopers van neuronen
(zenuwcellen) uit de hypothalamus in de hersenen voeren in de hypofyseachterkwab
(neuro)hormonen aan. Deze hormonen activeren gladden spieren en de nieren. De
hypofysevoorkwab maakt zelf hormonen, die andere hormoonklieren tot actie aanzetten.
Boven de hypofyse bevindt zich de hypothalamus, het onderdeel van de hersenen dat het
endocriene stelsel van je lichaam controleert. Als reactie op informatie uit het lichaam activeren
bepaalde neuronen uit de hypothalamus de voorkwab van de hypofyse. Ze doen dit met behulp van
releasinghormonen, die ze afgeven aan de voorkwab van de hypofyse. Deze RH’s vormen een
‘tussenstap. Andere neuronen van de hypothalamus geven inhibiting-hormonen af, die de productie
van hormonen door de hypofyse remmen. Weer andere hormonen produceren neurohormonen.
Deze hormonen komen in de hypofyseachterkwab in de bloedbaan.
FHS activeert de eierstokken. Onder invloed van hormonen groeien follikels en hervatten de primaire
oöcyten, voorlopers van de eicellen, de meiose. Hormonen uit follikels zorgen voor een juiste
verdeling van de chromosomen tijdens meiose. Dit gebeurt onder invloed van oestradiol, stimuleert
de ontwikkeling van vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken (borstgroei, vetafzetting) en
beïnvloedt botstructuur.
BPA komt vrij uit plastic flesjes. BPA lijkt qua structuur op het oestradiol. Tijdens de menstruatiecyclus
verbind BPA aan de oestradiolreceptoren. Hiermee wordt de vruchtbaarheid beïnvloed.
13.2 Reacties van cellen op hormonen
De hypothalamus geeft je hele leven het groeihormoon releasing hormoon af (GRH). Deze stof leidt in
de hypofyse tot de afgifte van groeihormoon (GH). GH stimuleert de deling van kraakbeencellen. Het
is indirecte invloed, want GH werkt via de lever. Die maakt de stof IGF. In de kindertijd werkt IGF op
groeischijven, verdwijnen na puberteit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisannemeijerink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now