Begrippen cariologie - 1e bachelor Tandheelkunde

Cariologie
 Gewervelde onderzoogdieren —> tanden direct aan kaakbot versmolten
o Zorgt voor stevige bevestiging maar tanden breken snel af
o Er worden steeds opnieuw tanden gevormd
o Tand bestaat uit
 Hard, inert, cellulair glazuur gevormd door epitheelcellen
 Dentine = vitale harde bindweefsel, minder gemineraliseerd en meer
veerkrachtig
= gevormd en ondersteund door tandpulpa
 Zoogdieren —> tanden aan kaak bevestigd door tandondersteunend bindweefsel
o Bestaande uit
 Cementum
 Paradontaal ligament
 Alveolair bot
o Geeft voldoende flexibiliteit om krachten van kauwen te weerstaan
 Tanden ontstaan uit ectoderm en mesoderm
 Bel fase —> start productie dentine en glazuur
 Tandontwikkeling is afh van interactie oraal epitheel en onderliggende mesenchymcellen
 Vitamine A —> belangrijk bij groei epitheel
 Vitamine C —> belangrijk bij ontwikkeling van bindweefsel
 Vitamine D —> essentieel bij verkalking
 Knopstadium = condensatie van ectomesenchym
 Reflectiezone/cervicale lus = gebied waar binnenste en buitenste glazuurepitheel samenkomen
aan de rand van het glazuur orgaan
Cellen blijven delen tot tandkroon volledig is
 Plaats van toekomstige cuspideontwikkeling = punt waarop differentiatie binnenste
glazuurepitheel voor het eerst plaats vond
 Glazuur = ectoderm
 Pulpa + dentine = mesoderm
 Ectoderm
o Dentale Lamina
o Glazuurorgaan
 Cervicale lus
 Schede van Hertwig
o Kroonvorming
o (Cementoblasten)
 Buitenste glazuur epitheel
 Stellate reticulum
 Stratum intermedium
 Binnenste glazuur epitheel
 Ameloblasten
o Glazuur
 Kroonvorming
o Tandkiem
 Mesoderm
o Dentale papil
 Odontoblasten
 Dentine
 Fibroblasten
 Pulpa

, o Dentale follikel
 Cementoblasten
 Cementum
 Fibroblasten
 Periodontaal ligament
 Osteoblasten
 Alveolair bot
o Pulpodentinaal orgaan
 Eerst laag dentine dan laag glazuur
 Perikymata = nemen af door de jaren
 Dentinogenese gaat altijd vooraf aan amelogenese
 Apex tand gaat pas volledig zijn na doorkrasten van tand
 Apicale foramen = waar zenuw en bloedvat binnenkomt
 Wederzijdse inductie = vorming dentinale matrix volgt na vorming glazuurmatrix
 Ameloblasten en glazuurprisma’s hebben andere africhting
 TOMES-processen
o Geven glazuurmatrix vrij om glazuurstaven te vormen
o Resorberen tegelijkertijd de glazuurmatrix van de naburige staaf
 Circadiane klok
o Bepaalt dag en nachtritme
o ’s Nachts = dichtere en resistentere glazuur —> glazuur wordt trager gevormd, meer
gemineraliseerd
o Overdag = glazuur vormt rapper —> mindere kwaliteit
 Elke laag glazuur heeft 1 dag nodig
 Craniale beweging duwt tand omhoog
 Als tand doorbreekt is wortel nog niet volledig gevormd
 Poreuze glazuurstructuur = beginnende carieslaesie
 Microporositeit/permeabiliteit van glazuur
o Vloeistof en fijne deeltjes kunnen door ongebroken glazuur gaan via minder
gemineraliseerde gebieden
o Lamellen
 Scheuren op oppervlakte glazuur
o Retziuslijnen
 Laagjes
o Tufts
 Glazuurdefecten gevuld met organisch materiaal
o Spindles
 Verlenging dentinetubuli in glazuur
 Peritubulair dentine
o Dentinematrix die de dentinale tubulus direct omringt
 Intertubulair dentine
o Dentine tussen of rond dentinale tubuli
o Minder sterk verkalkt
 Pulpa kan helemaal verdwijnen
o Volledig gemineraliseerd
o Tand is niet dood
 Tertiair dentine
o Hoe sneller afgezet, hoe minder regelmatig
 Permeabiliteit dentine
o Sclerotisch dentine
 Stijgt per jaar