De lat hoog voor iedereen
Deel 1: doelgericht werken
Hoofdstuk 0: De taxonomie van Bloom
Inleiding cursus
Hoe kunnen we de doelen op een efficiënte manier bereiken bij alle leerlingen?
● efficiënt = zonder tijdverlies, zonder omwegen, recht op het doel af
● effectief= daadwerkelijk, doeltreffend, het doel bereikend
● alle leerlingen= aanpak moet afgestemd zijn op de beginsituatie van de leerlingen , rekening
houdend met de verschillen tussen de leerlingen.
effectieve leerkrachten = leerkrachten die rekening houden met de beginsituatie en vanuit de doelen
hun les doceren. Leerkracht die doelen bereikt / nastreeft.
1. Het didactisch model
verband tussen LVB en didactisch model = het
realiseren van de relaties tussen de verschillende
componenten van het didactisch model
, 2. Doelstellingen: leren, geen vrijblijvende aangelegenheid!
2.1 Begripsomschrijving
Taxonomie = een methode om zaken in te delen met als doel ideeën en materiaal universeel te
kunnen delen
2.2 Taxonomie van Bloom: algemeen
● doel = niet enkel eenvoudige doelen nastreven, maar ook complexere doelen.
→ Een doel is opgedeeld in gedragsniveaus (bv. verwoorden) en inhoudsniveaus (tafel van 7)
Drie domeinen in leerdoelen op gedragsniveau:
● dynamisch affectieve doelen
● psychomotorische doelen
● cognitieve doelen → Taxonomie van Bloom
2.3 inhoudsniveaus binnen de taxonomie van Bloom
1. feitelijke kennis = de basiselementen die je moet kennen om problemen op te lossen of
kennis te maken met een bepaalde ‘discipline’.
2. conceptuele kennis = de relaties tussen de basiselementen die de leerling moet weten om zo
de samenhang en verbanden te zien binnen een grotere structuur
3. procedurele kennis/ procedures = hoe je iets doet, manier van onderzoeken en criteria voor
vaardigheden, algoritmes, technieken en methoden
4. Metacognitieve kennis = kennis over leren in het algemeen, zelfkennis en zelfbewustzijn over
eigen kennis, kennis van strategieën om met kennis aan de slag te gaan (bv. schema’s maken)
2.4 gedragsniveaus binnen de taxonomie van Bloom
,1. Herinneren
= herinneren is het ophalen van informatie uit het lange termijn geheugen of het kunnen
herkennen van informatie
● herkennen / identificeren : aangeven, aankruisen, benoemen , markeren, ordenen…
● ophalen / oproepen : beschrijven, noemen, navertellen, opsommen,...
2. Begrijpen
= begrijpen houdt in dat je eerder verworven kennis uit je lange termijn geheugen ophaalt en
er betekenis aan geeft.
→ volgt op herinneren: om te onthouden kennis te begrijpen, moeten we brug slaan tussen
voorkennis (herinneren) en nieuwe kennis
● interpreteren : verhelderen, parafraseren, representeren, vertalen
● uitleggen : oorzaak-gevolg methode construeren
● samenvatten : abstraheren, generaliseren
● classificeren : categoriseren, onderverdelen
● toelichten : illustreren, voorbeeld geven
● vergelijken : contrasteren, mapping (in kaart brengen), bij elkaar passen
● afleiden : concluderen, extrapoleren, interpoleren, voorspellen
3. Toepassen
= kennis en inzichten in nieuwe situaties gebruiken om zo een probleem op te lossen, taak of
oefening aan te pakken
● uitvoeren = De leerling past een procedure toe op een bekende taak
○ berekenen, bijdragen, inoefenen, nadoen, proberen, verwerken…
● implementeren = De leerling leert een procedure selecteren om een nieuwe taak uit
te voeren
○ aanpakken, experimenteren, hanteren, ontwikkelen…
4. Analyseren
= informatie opdelen in onderdelen zodat je onderliggende relaties, verbanden en patronen
kan zien
, ● differentiëren : onderscheiden, selecteren, focussen
● organiseren / onderzoeken : ontleden, afbakenen, samenhang zien, integreren,
structureren
● attribueren : deconstrueren
5. Evalueren
= de waarde van iets beoordelen in relatie tot een bepaald doel.
● checken : testen, detecteren op fouten, monitoren op nauwkeurigheid,
coördineren,...
● bekritiseren : beoordelen, reflecteren, evalueren, kwalificeren…
6. Creëren
= de leerling brengt kenniselementen samen tot een nieuw samenhorend en functioneel
geheel
● genereren : hypotheses bedenken, reviseren, herzien, voorspellen…
● plannen : ontwerpen, aanpassen, vervangen, verbeteren…
● produceren : construeren, produceren, testen, schrijven…
lagere orde: herinneren, begrijpen, toepassen
hogere orde: analyseren, evalueren en creëren
2.5 Betekenis van de taxonomie i.f.v. doelgerichtheid
Het gebruik van taxonomie bij het streven naar doelgerichtheid biedt ons heel wat voordelen
● het laat ons bewust nadenken over het gedragsniveau
● uitdagen van de leerlingen
● keuze van didactische werkvormen
○ herinneren : quiz, werkblad , definitie geven
○ begrijpen : samenvatting, spreekbeurt, overzicht
○ toepassen : demonstratie, presentatie, dagboek
○ analyseren : enquête, verslag, checklist
○ evalueren : debat, beoordeeling, verslag
○ creëren : film, project, lied, schilderij
● geleidelijkheidsprincipe
● evaluatie
● vragen stellen
Deel 1: doelgericht werken
Hoofdstuk 0: De taxonomie van Bloom
Inleiding cursus
Hoe kunnen we de doelen op een efficiënte manier bereiken bij alle leerlingen?
● efficiënt = zonder tijdverlies, zonder omwegen, recht op het doel af
● effectief= daadwerkelijk, doeltreffend, het doel bereikend
● alle leerlingen= aanpak moet afgestemd zijn op de beginsituatie van de leerlingen , rekening
houdend met de verschillen tussen de leerlingen.
effectieve leerkrachten = leerkrachten die rekening houden met de beginsituatie en vanuit de doelen
hun les doceren. Leerkracht die doelen bereikt / nastreeft.
1. Het didactisch model
verband tussen LVB en didactisch model = het
realiseren van de relaties tussen de verschillende
componenten van het didactisch model
, 2. Doelstellingen: leren, geen vrijblijvende aangelegenheid!
2.1 Begripsomschrijving
Taxonomie = een methode om zaken in te delen met als doel ideeën en materiaal universeel te
kunnen delen
2.2 Taxonomie van Bloom: algemeen
● doel = niet enkel eenvoudige doelen nastreven, maar ook complexere doelen.
→ Een doel is opgedeeld in gedragsniveaus (bv. verwoorden) en inhoudsniveaus (tafel van 7)
Drie domeinen in leerdoelen op gedragsniveau:
● dynamisch affectieve doelen
● psychomotorische doelen
● cognitieve doelen → Taxonomie van Bloom
2.3 inhoudsniveaus binnen de taxonomie van Bloom
1. feitelijke kennis = de basiselementen die je moet kennen om problemen op te lossen of
kennis te maken met een bepaalde ‘discipline’.
2. conceptuele kennis = de relaties tussen de basiselementen die de leerling moet weten om zo
de samenhang en verbanden te zien binnen een grotere structuur
3. procedurele kennis/ procedures = hoe je iets doet, manier van onderzoeken en criteria voor
vaardigheden, algoritmes, technieken en methoden
4. Metacognitieve kennis = kennis over leren in het algemeen, zelfkennis en zelfbewustzijn over
eigen kennis, kennis van strategieën om met kennis aan de slag te gaan (bv. schema’s maken)
2.4 gedragsniveaus binnen de taxonomie van Bloom
,1. Herinneren
= herinneren is het ophalen van informatie uit het lange termijn geheugen of het kunnen
herkennen van informatie
● herkennen / identificeren : aangeven, aankruisen, benoemen , markeren, ordenen…
● ophalen / oproepen : beschrijven, noemen, navertellen, opsommen,...
2. Begrijpen
= begrijpen houdt in dat je eerder verworven kennis uit je lange termijn geheugen ophaalt en
er betekenis aan geeft.
→ volgt op herinneren: om te onthouden kennis te begrijpen, moeten we brug slaan tussen
voorkennis (herinneren) en nieuwe kennis
● interpreteren : verhelderen, parafraseren, representeren, vertalen
● uitleggen : oorzaak-gevolg methode construeren
● samenvatten : abstraheren, generaliseren
● classificeren : categoriseren, onderverdelen
● toelichten : illustreren, voorbeeld geven
● vergelijken : contrasteren, mapping (in kaart brengen), bij elkaar passen
● afleiden : concluderen, extrapoleren, interpoleren, voorspellen
3. Toepassen
= kennis en inzichten in nieuwe situaties gebruiken om zo een probleem op te lossen, taak of
oefening aan te pakken
● uitvoeren = De leerling past een procedure toe op een bekende taak
○ berekenen, bijdragen, inoefenen, nadoen, proberen, verwerken…
● implementeren = De leerling leert een procedure selecteren om een nieuwe taak uit
te voeren
○ aanpakken, experimenteren, hanteren, ontwikkelen…
4. Analyseren
= informatie opdelen in onderdelen zodat je onderliggende relaties, verbanden en patronen
kan zien
, ● differentiëren : onderscheiden, selecteren, focussen
● organiseren / onderzoeken : ontleden, afbakenen, samenhang zien, integreren,
structureren
● attribueren : deconstrueren
5. Evalueren
= de waarde van iets beoordelen in relatie tot een bepaald doel.
● checken : testen, detecteren op fouten, monitoren op nauwkeurigheid,
coördineren,...
● bekritiseren : beoordelen, reflecteren, evalueren, kwalificeren…
6. Creëren
= de leerling brengt kenniselementen samen tot een nieuw samenhorend en functioneel
geheel
● genereren : hypotheses bedenken, reviseren, herzien, voorspellen…
● plannen : ontwerpen, aanpassen, vervangen, verbeteren…
● produceren : construeren, produceren, testen, schrijven…
lagere orde: herinneren, begrijpen, toepassen
hogere orde: analyseren, evalueren en creëren
2.5 Betekenis van de taxonomie i.f.v. doelgerichtheid
Het gebruik van taxonomie bij het streven naar doelgerichtheid biedt ons heel wat voordelen
● het laat ons bewust nadenken over het gedragsniveau
● uitdagen van de leerlingen
● keuze van didactische werkvormen
○ herinneren : quiz, werkblad , definitie geven
○ begrijpen : samenvatting, spreekbeurt, overzicht
○ toepassen : demonstratie, presentatie, dagboek
○ analyseren : enquête, verslag, checklist
○ evalueren : debat, beoordeeling, verslag
○ creëren : film, project, lied, schilderij
● geleidelijkheidsprincipe
● evaluatie
● vragen stellen
