Bedrijfseconomie
Module 1: Domein en methodologie van bedrijfseconomie
Domein van bedrijfseconomie
➔ Bedrijfseconomie
➢ = “toepassing van economische theorie en methodologie op het nemen van
bedrijfsbeslissingen om te zorgen dat een organisatie haar doelstellingen zo goed
mogelijk bereikt” (Wilkinson, 2022)
➢ Voorbeelden bedrijfsbeslissingen: pricing, hoeveelheid produceren, welke producten, …
➢ Doel: winst maximaliseren, kosten minimaliseren → optimalisatie
➢ Bedrijf maar ook non-profit (vb.: zoveel mogelijk mensen helpen) of overheid (vb.:
onderwijs geven aan zoveel mogelijk leerlingen, grootste maatschappelijke belang
nastreven)
➢ Optimalisatie onder nevenvoorwaarden
➢ Om bedrijfsbeslissingen goed te kunnen maken → beroep doen op economische
theorieën + decision sciences
➢ In deze cursus bouwen we verder op micro-economie en statistiek
➢ Beperkingen: budget, capaciteit, tijd
, ➢ Gegeven beperkingen ga je doelstelling proberen te halen
➔ Verschillende bedrijven die verschillende beslissingen nemen (prijs, investeringen,
marketing, HR-beleid, ...)
➢ Om dit te kunnen bestuderen maken we gebruik van modellen
➢ Vb.: model consument, oligopolie,…
Micro economische theorie
➔ Kenmerkend aan modellen: gebruik makend van aantal assumpties
➢ Rationaliteit is 1 van de basisassumpties
→ Een rationeel individu (homo economicus) zal zijn/haar doelstellingen trachten te
bereiken mits bepaalde beperkingen
→ Wanneer iemand irrationeel is, kunnen we economische modellen niet gebruiken
om dat gedrag te gaan analyseren → kenmerk van elk model die er bestaat
➢ Assumpties maken betekent dat je de wereld gaat vereenvoudigen
→ Model = vereenvoudiging van de realiteit om zo de realiteit beter te begrijpen
➢ Belangrijk: veel assumpties zodat model hanteerbaar is maar niet teveel zodat het nog
realistisch is
→ Metafoor: stratenplan → niet elk detail want dan wordt het onoverzichtelijk maar
wel
genoeg informatie zodat uw plan gebruikt kan worden
→“theories should be as simple as possible, but no simpler”
➔ Voorbeeld model: vraag naar champagne analyseren
➢ Franse champagneboeren kampen met tekort ondanks inflatie
• Exogene variabelen: variabele die we als gegeven nemen, buiten ons model verklaard
vb.: temperatuur, inkomen
• Endogene variabelen: variabele die we willen verklaren vb.: hoeveelheid champagne die
consumenten consumeren
Decision of sciences
➔ Wiskundige vertaling van de economische modellen
➔ Econometrische analyses om de modellen te schatten
➔ Voorbeeld:
➢ Economische model: Vraag naar champagne hangt af van de prijs van het product en
het inkomen van de consument alsook van de prijs van prosecco (substituut)
Q = f (prijs, inkomen, prijs prosecco)
➢ Algebraïsch:
Q = a. (prijs)b . (inkomen)c . (prijs prosecco)d
➢ Econometrie: schat a, b, c & d
➔ Ook andere cursussen: Bedrijfseconomie is ook sterk verbonden met verschillende
departementen binnen de bedrijven (boekhouding, HRM, marketing, productie, ...)
➢ Bestuderen telkens een deel van de omgeving van het bedrijf
➢ DUS belangrijke input voor bedrijfseconomische beslissingen!
, ➢ DUS cursus bedrijfseconomie steunt in belangrijke mate op inzichten uit de
andere cursussen!
Economische theorie
➔ Economen bestuderen menselijk gedrag wanneer dit gedrag bestaat uit keuzes maken
aangezien er veelvuldige behoeftes zijn en schaarse middelen
➔ Schaarste creëert een markt!
➢ Voorbeelden:
- “Wanneer elke druppel telt, wordt water een beleggingsproduct” (De Standaard, 29-02-
2020)
- “Antwerpse slager verkoopt mondmaskers aan 50 euro per stuk” (De Standaard, 06-04-
2020)
- “De grote chips-schaarste is voorbij... maar voor hoelang” (De Tijd, 22-08-2022)
- “The growing market for getting paid to wait in line” (The Atlantic, 25-04-2014) (tijd is
schaars)
- “Cash for kidneys: the case for a market for organs” (The Wall Street Journal, 18-01-
2014) (mag niet, dus illegaal)
➔ Toepassing op non-profit
• ziekenhuis
➢ Keuze tussen aantal patiënten dat u wilt verzorgen en de kwaliteit van de zorg
• Defensie
, ➢ Hoe meer geld naar defensie, hoe minder geld voor andere zaken
Homo economicus
➔ = zelfzuchtig + rationeel
➔ Economie veronderstelt dat economische agenten rationeel zijn
➔ Rationeel → dat mensen beslissingen maken o.b.v. een vergelijking tussen kosten en
baten, bij elke keuze baten en kosten vergelijken
➔ Kosten-baten principe
➔ Hoe uitdrukken in monetaire eenheden?
➢ Baten (x) = het maximum bedrag dat u bereid bent te betalen om activiteit x te mogen
doen
➢ Kosten (x) = het bedrag dat u moet betalen om x te mogen doen
Reservatieprijs = de prijs waarbij u indifferent bent tussen x doen of niet
➔ Voorbeeld: studeer ik nog een extra uur voor de cursus bedrijfseconomie
➢ Kosten: 1 uur vrije tijd
➢ Baten: je kan je score verhogen met 1 punt
Hoe vergelijken? Druk kosten en baten uit in euro
➢ Wat moet je minstens krijgen opdat je een uur van je vrije tijd wil opgeven? =
reservatieprijs meet de kosten vb.: stel een uur gaan werken → je verdiend 15 euro
➢ Wat ben je bereid te betalen om u score op het vak te verhogen met 1 punt =
reservatieprijs meet de baten vb.: prof betalen, is 25 euro waard
➔ “Homo Economicus” is ook zelfzuchtig
Module 1: Domein en methodologie van bedrijfseconomie
Domein van bedrijfseconomie
➔ Bedrijfseconomie
➢ = “toepassing van economische theorie en methodologie op het nemen van
bedrijfsbeslissingen om te zorgen dat een organisatie haar doelstellingen zo goed
mogelijk bereikt” (Wilkinson, 2022)
➢ Voorbeelden bedrijfsbeslissingen: pricing, hoeveelheid produceren, welke producten, …
➢ Doel: winst maximaliseren, kosten minimaliseren → optimalisatie
➢ Bedrijf maar ook non-profit (vb.: zoveel mogelijk mensen helpen) of overheid (vb.:
onderwijs geven aan zoveel mogelijk leerlingen, grootste maatschappelijke belang
nastreven)
➢ Optimalisatie onder nevenvoorwaarden
➢ Om bedrijfsbeslissingen goed te kunnen maken → beroep doen op economische
theorieën + decision sciences
➢ In deze cursus bouwen we verder op micro-economie en statistiek
➢ Beperkingen: budget, capaciteit, tijd
, ➢ Gegeven beperkingen ga je doelstelling proberen te halen
➔ Verschillende bedrijven die verschillende beslissingen nemen (prijs, investeringen,
marketing, HR-beleid, ...)
➢ Om dit te kunnen bestuderen maken we gebruik van modellen
➢ Vb.: model consument, oligopolie,…
Micro economische theorie
➔ Kenmerkend aan modellen: gebruik makend van aantal assumpties
➢ Rationaliteit is 1 van de basisassumpties
→ Een rationeel individu (homo economicus) zal zijn/haar doelstellingen trachten te
bereiken mits bepaalde beperkingen
→ Wanneer iemand irrationeel is, kunnen we economische modellen niet gebruiken
om dat gedrag te gaan analyseren → kenmerk van elk model die er bestaat
➢ Assumpties maken betekent dat je de wereld gaat vereenvoudigen
→ Model = vereenvoudiging van de realiteit om zo de realiteit beter te begrijpen
➢ Belangrijk: veel assumpties zodat model hanteerbaar is maar niet teveel zodat het nog
realistisch is
→ Metafoor: stratenplan → niet elk detail want dan wordt het onoverzichtelijk maar
wel
genoeg informatie zodat uw plan gebruikt kan worden
→“theories should be as simple as possible, but no simpler”
➔ Voorbeeld model: vraag naar champagne analyseren
➢ Franse champagneboeren kampen met tekort ondanks inflatie
• Exogene variabelen: variabele die we als gegeven nemen, buiten ons model verklaard
vb.: temperatuur, inkomen
• Endogene variabelen: variabele die we willen verklaren vb.: hoeveelheid champagne die
consumenten consumeren
Decision of sciences
➔ Wiskundige vertaling van de economische modellen
➔ Econometrische analyses om de modellen te schatten
➔ Voorbeeld:
➢ Economische model: Vraag naar champagne hangt af van de prijs van het product en
het inkomen van de consument alsook van de prijs van prosecco (substituut)
Q = f (prijs, inkomen, prijs prosecco)
➢ Algebraïsch:
Q = a. (prijs)b . (inkomen)c . (prijs prosecco)d
➢ Econometrie: schat a, b, c & d
➔ Ook andere cursussen: Bedrijfseconomie is ook sterk verbonden met verschillende
departementen binnen de bedrijven (boekhouding, HRM, marketing, productie, ...)
➢ Bestuderen telkens een deel van de omgeving van het bedrijf
➢ DUS belangrijke input voor bedrijfseconomische beslissingen!
, ➢ DUS cursus bedrijfseconomie steunt in belangrijke mate op inzichten uit de
andere cursussen!
Economische theorie
➔ Economen bestuderen menselijk gedrag wanneer dit gedrag bestaat uit keuzes maken
aangezien er veelvuldige behoeftes zijn en schaarse middelen
➔ Schaarste creëert een markt!
➢ Voorbeelden:
- “Wanneer elke druppel telt, wordt water een beleggingsproduct” (De Standaard, 29-02-
2020)
- “Antwerpse slager verkoopt mondmaskers aan 50 euro per stuk” (De Standaard, 06-04-
2020)
- “De grote chips-schaarste is voorbij... maar voor hoelang” (De Tijd, 22-08-2022)
- “The growing market for getting paid to wait in line” (The Atlantic, 25-04-2014) (tijd is
schaars)
- “Cash for kidneys: the case for a market for organs” (The Wall Street Journal, 18-01-
2014) (mag niet, dus illegaal)
➔ Toepassing op non-profit
• ziekenhuis
➢ Keuze tussen aantal patiënten dat u wilt verzorgen en de kwaliteit van de zorg
• Defensie
, ➢ Hoe meer geld naar defensie, hoe minder geld voor andere zaken
Homo economicus
➔ = zelfzuchtig + rationeel
➔ Economie veronderstelt dat economische agenten rationeel zijn
➔ Rationeel → dat mensen beslissingen maken o.b.v. een vergelijking tussen kosten en
baten, bij elke keuze baten en kosten vergelijken
➔ Kosten-baten principe
➔ Hoe uitdrukken in monetaire eenheden?
➢ Baten (x) = het maximum bedrag dat u bereid bent te betalen om activiteit x te mogen
doen
➢ Kosten (x) = het bedrag dat u moet betalen om x te mogen doen
Reservatieprijs = de prijs waarbij u indifferent bent tussen x doen of niet
➔ Voorbeeld: studeer ik nog een extra uur voor de cursus bedrijfseconomie
➢ Kosten: 1 uur vrije tijd
➢ Baten: je kan je score verhogen met 1 punt
Hoe vergelijken? Druk kosten en baten uit in euro
➢ Wat moet je minstens krijgen opdat je een uur van je vrije tijd wil opgeven? =
reservatieprijs meet de kosten vb.: stel een uur gaan werken → je verdiend 15 euro
➢ Wat ben je bereid te betalen om u score op het vak te verhogen met 1 punt =
reservatieprijs meet de baten vb.: prof betalen, is 25 euro waard
➔ “Homo Economicus” is ook zelfzuchtig
