Dit document bevat alle aantekeningen van de hoorcolleges van het vak Gezondheidseconomie van het eerste jaar van de studie Gezondheidswetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Gezondheidszorgmarkten
- Verzekerde/patiënt; polis inkopen aangeboden door verschillende verzekeraars
- Zorgverzekeraar/zorginkoper
- Gezondheidszorg/aanbieder;
Zorgverzekeringsmarkt
Zorginkoopmarkt
Zorgverlener markt
Economie
- Analyseert het gedrag van actoren zoals huishoudens, bedrijven en lokale overheden.
- Analyseert hoe het gedrag van deze actoren de werking van de markten beïnvloedt.
- Analyseert gedrag en interacties in een wereld waar de middelen schaars zijn en
waar de behoeftes onbeperkt zijn ten opzichte van de middelen.
- Gezondheidseconomie; economie op de gezondheidsmarkt
Solidariteit
- Bereidheid om te betalen voor een ander, waar je mogelijk zelf geen gebruik van gaat
maken.
Uitgaven aan gezondheidszorg nemen toe en vormen 12% van het BBP
Belangrijke verschillen van gezondheidszorgmarkt
1. Informatie is beperkt en ongelijk verdeeld
De patiënt wil weten wat er aan de hand is
Zorgaanbieders hebben informatievoorsprong
2. Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door:
- Privé zorgverzekering en sociale verzekering
- Overheidsingrepen
- Geen keuzemogelijkheid
3. Aanbieders met verschillende rollen en belangen
- Belangenbehartiger van de patiënt
- Ook eigen economische belangen
- Door informatieasymmetrie is deze relatie precair
4. Aanbod geïnduceerde vraag; in hoeverre wordt vraag beïnvloed door het aanbod.
5. Heterogene producten
6. Moral hazard; bedrag wordt beïnvloed door het ontbreken van een prijs
7. Kosten gaan voor de baten uit
8. Externe effecten (vaccinaties)
9. Solidariteit
10. Ethische vraagstukken
,Hoorcollege 2 Gezondheidseconomie 30-03-2021
Zorgverzekeringsmarkt; markt tussen zorgverzekeraar en de verzekerde
Zorginkoopmarkt; markt tussen gezondheidszorgaanbieder en zorgverzekeraar
Zorgverlenermarkt; markt tussen gezondheidszorgaanbieder en de verzekerde.
Gezondheidseconomie wijkt af van normale marktsituatie; afhankelijk van aantal facetten.
- Bijvoorbeeld: onzekerheid en asymmetrie
Vraag en aanbodtheorie
Marktvormen
- Perfecte competitie; efficiënt en wenselijk -> veel aanbieders en vragers: product is
vaak homogeen
- Monopolie; 1 aanbieder -> patent: alleenrecht om middel voor bepaalde tijd te
produceren.
- Monopsonie; 1 vrager -> bijv. overheid die dure geneesmiddelen inkoopt.
Zorgmarkt
- Vanaf 2006; nieuw zorgstelsel -> marktwerking: concurrentie is mogelijk op alle 3 de
markten.
- Niet volledig concurrerende markt, maar gereguleerde concurrentie -> toezicht door
de overheid.
Waarborging toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg
(gereguleerde concurrentie).
Doel: beter presterende zorgmarkt door versterking prikkels voor doelmatigheid
zorgverzekeraars en zorgaanbieders en meer klantgerichtheid.
- Iedereen moet geaccepteerd worden door zorgverzekering
Perfecte competitie
- Veel vragers en aanbieders van een product -> de prijs wordt bepaald door vraag en
aanbod.
- Homogene goederen; identieke producten.
- Volledige informatie over prijs en kwaliteit van een product.
- Weinig toetreding barrières.
Vraagcurve
Gevraagde hoeveelheid van een goed is afhankelijk van
- Voorkeuren van consumenten
- Het inkomen van consumenten
- De prijs van het goed en van andere relevante goederen.
Definitie vraag van een goed
- Relatie tussen maximale gevraagde hoeveelheid en de prijs, waarbij andere relevante
factoren constant verondersteld zijn.
- Gevraagde hoeveelheid is niet hetzelfde als gekochte hoeveelheid.
- Prijs gaat omlaag -> gevraagde hoeveelheid neemt toe (law of demand) -> behalve
voor giffen en Veblen/prestige goederen; dan minder status.
, Marktvraag; optelsom van individuele vraagcurves
Vraag naar zorg
Afhankelijk van
- Onderscheid tussen het economisch concept vraag en behoefte/gebruik
Vraag naar zorg ongevoelig voor verandering in de prijs
- Leidt tot onelastische vraag
- Verticale vraagcurve: prijs daalt/stijgt -> niet gevoelig voor verandering van de vraag.
- De vraag naar zorg is gevoelig voor de prijs; ook vormen voor zorg die prijselastisch
zijn -> plastische chirurgie.
Prijselasticiteit
- Mate waarin de gevraagde hoeveelheid reageert op de prijs
- Betreft dus de proportionele verandering in de gevraagde hoeveelheid als gevolg van
een bepaalde proportionele verandering van de prijs.
Elasticiteit goed
- Prijselastisch goed; als de prijst stijgt met 1% dan daalt de gevraagde hoeveelheid
met meer dan 1%
- Prijsinelastisch goed; als de prijs met 1% dan daalt de gevraagde hoeveelheid met
minder dan 1%.
- Hoogte van prijselasticiteit is afhankelijk van de hellingshoek en van de positie op de
vraagcurve.
Kruiselingse prijselasticiteiten
- Gevoeligheid van de vraag voor veranderingen in prijzen van andere goederen; de
mate waarin de vraag beïnvloed wordt door de prijs van andere goederen.
- Goederen zijn substituten; goed is inwisselbaar voor elkaar (prijs van a gaat omhoog,
vraag naar b gaat omhoog).
- Goederen zijn complementair; gebruik je naast elkaar (Prijs van a gaat omhoog, vraag
naar b gaat omlaag).
Als huisartsenzorg duurder wordt en mensen wachten langer met klachten, de
vraag naar ziekenhuiszorg gaat toenemen en de kosten zullen ook toenemen.
Inkomenselasticiteit
- Gevoeligheid van de vraag voor inkomensveranderingen
- Vraag is ook afhankelijk van je inkomen
- Relatieve verandering in de vraag naar een goed als gevolg van een kleine relatieve
verandering in het inkomen
- Normaal goed; als het inkomen stijgt, stijgt de vraag naar het goed
- Noodzakelijk goed; als het inkomen stijgt met 1%, stijgt de vraag naar het goed met
minder dan 1%.
- Luxe goed; als het inkomen stijgt met 1%, stijgt de vraag naar het goed met meer dan
1%.
- Inferieur goed; als het inkomen stijgt, er wordt minder van het goed gevraagd
(goedkope producten).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NynkeStudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.71. You're not tied to anything after your purchase.
