Hoofdstuk 7
Inleiding:
De mens is beter dan alle andere dieren in staat om kennis te verzamelen en is op basis
daarvan erg bedrijvig in het naar zijn hand zetten van de wereld.
De mens is homo sapiens (op zoek naar kennis) ,homo faber (werkende mens, technisch
bezig is) en volgens Schopenhauer homo metafysicus (op zoek naar zin en betekenis) (homo
religiosus, zin zoekend)
1. De cognitieve en manipulatieve interesse van de mens
1.1 Praktisch belang van kennis en evolutionair voordeel
1.2 De morele waarde van kennis
1.3 Kennis om de kennis
1.4 De mythe als verklaring
1.5 De wetenschap
1.6 De manipulatieve interesse
1.1 Praktisch belang van kennis en evolutionair voordeel
Arnold Gehlen: mens is Mängelwesen= de mens is biologisch een hulpeloos dier
(geen klauwen, tanden, etc).Bij geboorte is mens hulpeloos ( w te vroeg geboren
door grootte van hoofd) en tot twaalf jaar afhankelijk v anderen. Het voordeel
hiervan is dat we vroeg blootgesteld worden aan prikkels die vanbuiten komen.
Dieren worden toegerust geboren (ze zijn al af) (veel hardware weining software)
Mensen kunnen tijdens hun groei van alles opnemen (veel software) -> groot
absorptievermogen
-> door cognitieve openheid spelen socialisatie en informatieoverdracht een veel
belangrijkere rol dan bij andere dieren. Mensen zijn instinct-arme wezens en hebben
meer nood aan informatie over zichzelf, anderen en leefomgeving om te overleven.
Manipulatief= handelen en behandelen van voorwerpen
Praktische belang= instrumentele belang
, Mens is talig maar ook sociaal dier we hebben een sociaal/talig verstand.
Bereik van de hersenen is veel verder dan dat wat zich aandient. Enorm
aanpassingsvermogen (wie niet strek is moet slim zijn). Kennis is instrument om te
overleven. Mens heeft groot leer-en voorstellingsvermogen en brengt constant
voorstellingen met elkaar in verband. Eerder opgedane inzichten en ervaringen
helpen het gedrag oriënteren.
Mens is ook genetisch uitgerust om taal te ontwikkelen. We kunnen door de taal
leren over dingen die ver van ons verwijderd zijn in ruimte en tijd. Je brengt in de taal
dingen aanwezig. Taalvermogen is adaptief voor zover gesprekken in vorm van
sterkere groepsbinding resulteren. Communicatieve redeneervermogen heeft
enorme sociale dimensie, onze rede dient om anderen te overreden.
-> dankzij taal dat kennis kan verspreiden.
Anti private language argument: taal die maar een mens spreekt kan geen taal zijn
(je kan niet degene zijn die de regels maakt en de regels opvolgt dan ben je rechter
en partij) taal vereist een taalgemeenschap
Taal bestaat uit sociale controle en die heb je nodig
(Baby isolatie-> we zouden niks zijn zonder opvoeding))
1.2 De morele waarde van kennis
We zien niet enkel feiten maar ook betekenissen van feiten (de morele kennis van feiten)
(niet iemand die op de grond ligt maar een ongeluk)
We zien niet alleen een huis maar een mooi huis. We hebben bij alles appreciaties en
depreciaties.
-> Onze kennis zit verweven met onze morele appreciaties Bij morele concepten (‘morele
kennis’) vallen descriptieve en evaluatieve dimensie vaak samen. Feit/waarde distinctie niet
altijd mogelijk
In de wetenschap moeten we dit laten vallen (wetenschapper moeten neutraal zijn)
Is/ ought distinctionHume= er is een verschil tussen zijn en moeten, uit feiten kun je
geen waarde afleiden(je mag niet springen van is naar ought) (je moet zeggen ik heb
waarde en als ik vanuit deze waarden vertrek dan…)
William Clifford: je bent verantwoordelijk voor wat je weet (niet enkel voor wat je
doet)
The duty of enquiry (uit the ethics of belief= datgene waarover je overtuigd bent, de
moraliteit van je overtuigingen )
Voorbeeld schip: schip wordt niet nagegkeken dus man is schuldig aan dood van de
mensen, (zelfs al zouden de mensen zijn aangekomen in amerika) hij heeft iets gedacht
wat hij niet mocht denken (al mijn schepen zijn veilig aangekomen dus dit zal ook wel
veilig aankomen), je moet bewijzen hebben, je moet tot op een morele manier tot kennis
Inleiding:
De mens is beter dan alle andere dieren in staat om kennis te verzamelen en is op basis
daarvan erg bedrijvig in het naar zijn hand zetten van de wereld.
De mens is homo sapiens (op zoek naar kennis) ,homo faber (werkende mens, technisch
bezig is) en volgens Schopenhauer homo metafysicus (op zoek naar zin en betekenis) (homo
religiosus, zin zoekend)
1. De cognitieve en manipulatieve interesse van de mens
1.1 Praktisch belang van kennis en evolutionair voordeel
1.2 De morele waarde van kennis
1.3 Kennis om de kennis
1.4 De mythe als verklaring
1.5 De wetenschap
1.6 De manipulatieve interesse
1.1 Praktisch belang van kennis en evolutionair voordeel
Arnold Gehlen: mens is Mängelwesen= de mens is biologisch een hulpeloos dier
(geen klauwen, tanden, etc).Bij geboorte is mens hulpeloos ( w te vroeg geboren
door grootte van hoofd) en tot twaalf jaar afhankelijk v anderen. Het voordeel
hiervan is dat we vroeg blootgesteld worden aan prikkels die vanbuiten komen.
Dieren worden toegerust geboren (ze zijn al af) (veel hardware weining software)
Mensen kunnen tijdens hun groei van alles opnemen (veel software) -> groot
absorptievermogen
-> door cognitieve openheid spelen socialisatie en informatieoverdracht een veel
belangrijkere rol dan bij andere dieren. Mensen zijn instinct-arme wezens en hebben
meer nood aan informatie over zichzelf, anderen en leefomgeving om te overleven.
Manipulatief= handelen en behandelen van voorwerpen
Praktische belang= instrumentele belang
, Mens is talig maar ook sociaal dier we hebben een sociaal/talig verstand.
Bereik van de hersenen is veel verder dan dat wat zich aandient. Enorm
aanpassingsvermogen (wie niet strek is moet slim zijn). Kennis is instrument om te
overleven. Mens heeft groot leer-en voorstellingsvermogen en brengt constant
voorstellingen met elkaar in verband. Eerder opgedane inzichten en ervaringen
helpen het gedrag oriënteren.
Mens is ook genetisch uitgerust om taal te ontwikkelen. We kunnen door de taal
leren over dingen die ver van ons verwijderd zijn in ruimte en tijd. Je brengt in de taal
dingen aanwezig. Taalvermogen is adaptief voor zover gesprekken in vorm van
sterkere groepsbinding resulteren. Communicatieve redeneervermogen heeft
enorme sociale dimensie, onze rede dient om anderen te overreden.
-> dankzij taal dat kennis kan verspreiden.
Anti private language argument: taal die maar een mens spreekt kan geen taal zijn
(je kan niet degene zijn die de regels maakt en de regels opvolgt dan ben je rechter
en partij) taal vereist een taalgemeenschap
Taal bestaat uit sociale controle en die heb je nodig
(Baby isolatie-> we zouden niks zijn zonder opvoeding))
1.2 De morele waarde van kennis
We zien niet enkel feiten maar ook betekenissen van feiten (de morele kennis van feiten)
(niet iemand die op de grond ligt maar een ongeluk)
We zien niet alleen een huis maar een mooi huis. We hebben bij alles appreciaties en
depreciaties.
-> Onze kennis zit verweven met onze morele appreciaties Bij morele concepten (‘morele
kennis’) vallen descriptieve en evaluatieve dimensie vaak samen. Feit/waarde distinctie niet
altijd mogelijk
In de wetenschap moeten we dit laten vallen (wetenschapper moeten neutraal zijn)
Is/ ought distinctionHume= er is een verschil tussen zijn en moeten, uit feiten kun je
geen waarde afleiden(je mag niet springen van is naar ought) (je moet zeggen ik heb
waarde en als ik vanuit deze waarden vertrek dan…)
William Clifford: je bent verantwoordelijk voor wat je weet (niet enkel voor wat je
doet)
The duty of enquiry (uit the ethics of belief= datgene waarover je overtuigd bent, de
moraliteit van je overtuigingen )
Voorbeeld schip: schip wordt niet nagegkeken dus man is schuldig aan dood van de
mensen, (zelfs al zouden de mensen zijn aangekomen in amerika) hij heeft iets gedacht
wat hij niet mocht denken (al mijn schepen zijn veilig aangekomen dus dit zal ook wel
veilig aankomen), je moet bewijzen hebben, je moet tot op een morele manier tot kennis
