Samenvatting blok 1
Ouders worden I
1. De lichaamsvlakken
Ventraal (anterior) > buikzijde
Dorsaal (posterior) > rugzijde
Proximaal > dicht bij de romp
Distaal > ver van de romp
, clitoris
vagina).
Tot de inwendige geslachtsorganen rekent men (figuur 11.2):
uterus
tubae uterinae, enkelvoud de tuba uterina
2. De voortplanting ovaria, enkelvoud het ovarium).
De uitwendige anatomie van het vrouwelijke geslachtsorgaan
9
1.1 De uitwendige
sorganen van de 13
8
e schaamlip
1 10
ne schaamlip
s 7
aad 2
erste verbinding 6
en de kleine en de 11
e schaamlippen 12
ng van de schede 5
monding van de
ebuis
laar 4
amheuvel
amspleet
3
hof
monding van
hofklieren (de
en van Bartholin)
ste verbinding
en de grote
amlippen
De inwendige anatomie van het vrouwelijke geslachtsorgaan
11 de geslachtsorganen 299
1
2
3
1
4
5
1 21
6
7
8 20
9
19
18
10
11
17
12 16
13 15
14
Figuur 11.2 Mediane doorsnede van het vrouwelijk bekken.
1 buikvlies 12 kittelaar
2 ophangband van de eierstok 13 uitmonding van urinebuis
3 fimbriae van de eileider over de eierstok 14 grote en kleine schaamlippen
4 eierstok 15 bilnaad
5 spieren van de voorste buikwand 16 anus
6 eileider 17 uitwendige kringspier van de endeldarm
7 ophangband van de eierstok 18 schede
8 ronde band van de baarmoeder 19 baarmoedermond
9 baarmoeder 20 uitbochting van de buikholte achter de uterus (cavum
, de baarmoeder bekleed
In figuur met
11.2 enslijmvlies (endometrium).
11.3 is te zien Het
hoe de baarmoeder endometrium
in de is hoe
bekkenholte ligt en rijk
voorzien van bloedvaten en slijmklieren. Het ondergaat forse veranderingen
het buikvlies dit orgaan en andere onderdelen van de bekkenholte bedekt. Deze
tijdens de menstruatiecyclus. Na de eisprong
organen en hun tussenruimtes zijn: is de dikke slijmlaag erg geschikt
om een vruchtje te laten innestelen en de vorming van een placenta mogelijk te
1 16
11.2.2 De2 eileiders
Aan weerszijden van de baarmoeder loopt een eileider (salpinx of tuba uterina,
ook wel tuba falopii). Een eileider mondt uit in de baarmoeder aan de basis van de
fundus (figuur 11.7). 15
3 Een eileider is een dun buisje van ongeveer 10 cm lang. Het gedeelte dat het
dichtst bij de baarmoeder ligt, de isthmus, is nauw. Meer richting eierstok wordt de
14
eileider iets wijder (de ampulla
13
(het infundibulum) is de eileider richting buikholte open.
4 Aan de binnenzijde is de eileider bekleed met slijmvlies met eenlagig trilhaar-
epitheel. De trilharen zorgen voor een continue vloeistofstroom richting baar- 12
moeder. Een eicel wordt daarmee richting baarmoeder gestuurd. 11
Het slijmvlies van de eileider vormt plooien (fimbriae) aan het uiteinde bij de
eierstok. Deze vormen samen een trechter over de bovenkant van de eierstok. Een 10
van de fimbriae zal direct voor de eisprong contact maken met de rijpe follikel
(zie hierna) en er overheen gaan schrapen. Vermoedelijk draagt dat bij aan9 de
eisprong. Om het slijmvlies van de eileider bevindt zich een laagje vezelig bind-
weefsel
5 en daaromheen weer twee laagjes spierweefsel en het buikvlies.
8
11.2.3 De eierstokken
6 7
ovaria, enkelvoud het ovarium) zijn boonvormige organen.
Ze11.3
Figuur zijn
Hette zien
kleine in bij
bekken figuur 11.2
de vrouw, endoorsnede,
frontale 11.4 envan
11.7.
vorenDe eierstokken zijn ongeveer 4 cm lang,
gezien.
1 baarmoeder met buikvlies bedekt 9 bekkenbodemspieren
2 eileider 10 vaginawand
3 ronde band 11 vagina
4 urineleider 12 baarmoedermond
5 crus van de clitoris 13 baarmoederhals
6 bulbus vestibularis 14 darmbeen
7 kleine schaamlip 15 buikvlies
8 zitbeen 16 eierstok
2
.7 Onderdelen
eider links en
e relatie met de
1
moederwand
er
d uiteinde
ulla) van
eider met
vormige
3
liesplooien
iae)
ok 4
, De uitwendige geslachtsorganen
Het gebied dat de vrouwelijke uitwendige geslachtsorganen omgeeft, is de vulva. De vagina
mondt uit in het vestibulum en wordt door de kleine schaamlippen (labia minora) begrensd.
De uitmondig van de urethra ligt in het vestibulum, net voor de toegang tot de vagina. Voor
de uitmondig van de urethra steekt de clitoris in het vestibulum uit. De clitoris is ontstaan uit
dezelfde embryonale structuren als de penis en heeft een kleine erectiele glans aan het
uiteinde. De bulbi vestibuli bestaan uit erectiel weefsel en vullen zich met bloed tijdens de
seksule opwinding.
Een variabel aantal kleine glandulae vestibulares minores geven klierproducten af aan het
uitwendig oppervlak van het vestibulum, waardoor dit wordt bevochtigd. Tijdens de
seksuele opwinding geven een paar afvoerbuizen de klierproducten van de glandulae
vestibulares majores (Klieren van Barholin) af aan het vestibulum nabij de ingang van de
vagina.
De buitenste begrenzing van de vulva wordt gevormd door de venusheuvel en de grote
schaamlippen. De opvallende uitstulping van de schaamheuvel (mons pubis) bestaat uit
vetweesel onder de huid voor de symphysis pubica. Vetweefsel is ook opgehoopt in de grote
schaamlippen (labia majora).
De vorming van eicellen in de ovaria
De ovaria zijn verantwoordelijk voor:
• De vorming van vrouwelijke gameten
• De afgifte van vrouwelijke geslachtshormonen
• De afgifte van inhibine
Een ovarium is een vlak eivormig orgaan van ongeveer 5 cm lang, 2,5 cm breed en 8 mm dik.
De ovaria worden door ligamenten op hun plek gehouden.
Lig. Latum uteri
Ouders worden I
1. De lichaamsvlakken
Ventraal (anterior) > buikzijde
Dorsaal (posterior) > rugzijde
Proximaal > dicht bij de romp
Distaal > ver van de romp
, clitoris
vagina).
Tot de inwendige geslachtsorganen rekent men (figuur 11.2):
uterus
tubae uterinae, enkelvoud de tuba uterina
2. De voortplanting ovaria, enkelvoud het ovarium).
De uitwendige anatomie van het vrouwelijke geslachtsorgaan
9
1.1 De uitwendige
sorganen van de 13
8
e schaamlip
1 10
ne schaamlip
s 7
aad 2
erste verbinding 6
en de kleine en de 11
e schaamlippen 12
ng van de schede 5
monding van de
ebuis
laar 4
amheuvel
amspleet
3
hof
monding van
hofklieren (de
en van Bartholin)
ste verbinding
en de grote
amlippen
De inwendige anatomie van het vrouwelijke geslachtsorgaan
11 de geslachtsorganen 299
1
2
3
1
4
5
1 21
6
7
8 20
9
19
18
10
11
17
12 16
13 15
14
Figuur 11.2 Mediane doorsnede van het vrouwelijk bekken.
1 buikvlies 12 kittelaar
2 ophangband van de eierstok 13 uitmonding van urinebuis
3 fimbriae van de eileider over de eierstok 14 grote en kleine schaamlippen
4 eierstok 15 bilnaad
5 spieren van de voorste buikwand 16 anus
6 eileider 17 uitwendige kringspier van de endeldarm
7 ophangband van de eierstok 18 schede
8 ronde band van de baarmoeder 19 baarmoedermond
9 baarmoeder 20 uitbochting van de buikholte achter de uterus (cavum
, de baarmoeder bekleed
In figuur met
11.2 enslijmvlies (endometrium).
11.3 is te zien Het
hoe de baarmoeder endometrium
in de is hoe
bekkenholte ligt en rijk
voorzien van bloedvaten en slijmklieren. Het ondergaat forse veranderingen
het buikvlies dit orgaan en andere onderdelen van de bekkenholte bedekt. Deze
tijdens de menstruatiecyclus. Na de eisprong
organen en hun tussenruimtes zijn: is de dikke slijmlaag erg geschikt
om een vruchtje te laten innestelen en de vorming van een placenta mogelijk te
1 16
11.2.2 De2 eileiders
Aan weerszijden van de baarmoeder loopt een eileider (salpinx of tuba uterina,
ook wel tuba falopii). Een eileider mondt uit in de baarmoeder aan de basis van de
fundus (figuur 11.7). 15
3 Een eileider is een dun buisje van ongeveer 10 cm lang. Het gedeelte dat het
dichtst bij de baarmoeder ligt, de isthmus, is nauw. Meer richting eierstok wordt de
14
eileider iets wijder (de ampulla
13
(het infundibulum) is de eileider richting buikholte open.
4 Aan de binnenzijde is de eileider bekleed met slijmvlies met eenlagig trilhaar-
epitheel. De trilharen zorgen voor een continue vloeistofstroom richting baar- 12
moeder. Een eicel wordt daarmee richting baarmoeder gestuurd. 11
Het slijmvlies van de eileider vormt plooien (fimbriae) aan het uiteinde bij de
eierstok. Deze vormen samen een trechter over de bovenkant van de eierstok. Een 10
van de fimbriae zal direct voor de eisprong contact maken met de rijpe follikel
(zie hierna) en er overheen gaan schrapen. Vermoedelijk draagt dat bij aan9 de
eisprong. Om het slijmvlies van de eileider bevindt zich een laagje vezelig bind-
weefsel
5 en daaromheen weer twee laagjes spierweefsel en het buikvlies.
8
11.2.3 De eierstokken
6 7
ovaria, enkelvoud het ovarium) zijn boonvormige organen.
Ze11.3
Figuur zijn
Hette zien
kleine in bij
bekken figuur 11.2
de vrouw, endoorsnede,
frontale 11.4 envan
11.7.
vorenDe eierstokken zijn ongeveer 4 cm lang,
gezien.
1 baarmoeder met buikvlies bedekt 9 bekkenbodemspieren
2 eileider 10 vaginawand
3 ronde band 11 vagina
4 urineleider 12 baarmoedermond
5 crus van de clitoris 13 baarmoederhals
6 bulbus vestibularis 14 darmbeen
7 kleine schaamlip 15 buikvlies
8 zitbeen 16 eierstok
2
.7 Onderdelen
eider links en
e relatie met de
1
moederwand
er
d uiteinde
ulla) van
eider met
vormige
3
liesplooien
iae)
ok 4
, De uitwendige geslachtsorganen
Het gebied dat de vrouwelijke uitwendige geslachtsorganen omgeeft, is de vulva. De vagina
mondt uit in het vestibulum en wordt door de kleine schaamlippen (labia minora) begrensd.
De uitmondig van de urethra ligt in het vestibulum, net voor de toegang tot de vagina. Voor
de uitmondig van de urethra steekt de clitoris in het vestibulum uit. De clitoris is ontstaan uit
dezelfde embryonale structuren als de penis en heeft een kleine erectiele glans aan het
uiteinde. De bulbi vestibuli bestaan uit erectiel weefsel en vullen zich met bloed tijdens de
seksule opwinding.
Een variabel aantal kleine glandulae vestibulares minores geven klierproducten af aan het
uitwendig oppervlak van het vestibulum, waardoor dit wordt bevochtigd. Tijdens de
seksuele opwinding geven een paar afvoerbuizen de klierproducten van de glandulae
vestibulares majores (Klieren van Barholin) af aan het vestibulum nabij de ingang van de
vagina.
De buitenste begrenzing van de vulva wordt gevormd door de venusheuvel en de grote
schaamlippen. De opvallende uitstulping van de schaamheuvel (mons pubis) bestaat uit
vetweesel onder de huid voor de symphysis pubica. Vetweefsel is ook opgehoopt in de grote
schaamlippen (labia majora).
De vorming van eicellen in de ovaria
De ovaria zijn verantwoordelijk voor:
• De vorming van vrouwelijke gameten
• De afgifte van vrouwelijke geslachtshormonen
• De afgifte van inhibine
Een ovarium is een vlak eivormig orgaan van ongeveer 5 cm lang, 2,5 cm breed en 8 mm dik.
De ovaria worden door ligamenten op hun plek gehouden.
Lig. Latum uteri
