H1: OUDERSCHAP DOORHEEN DE TIJD
Visie op ouderschap doorheen de tijd Ouderschap: deel v je id dat aangeeft dat je kinderen hebt. 4) Interpretatiefase (4 tot 12 jaar)
1. Ouderschap als crisis (zware opdracht) Eigenschappen: - Vorige fasen evalueren en voorbereiden op komende
- Formeel aanspreekbaar over kinderen - Balans ‘Gescheidenheid en verbondenheid’
- Weinig of geen voorbereiding tot ouderschap - Je kan niet afstappen vh ouder zijn - Kind leert over wereld en anderen interpreteren,
- Niet geleidelijk, 24/7 verantwoordelijk zonder richtlijnen - Levenslang participeren in maatschappij
- Ouderschap is onomkeerbaar, zorgt voor grote - Leidt tot gevoelens v kwetsbaarheid - Confronterend: ouders aangesproken voor gedrag kind
veranderingen - Verantw voelen voor welbevinden v kind - Ouders moeten kinderen wat loslaten
- Taak: zo veel mogelijk tradities, wijsheden en inzichten - Nieuwe relatie vormgeven: (pre)puberteit kind
overbrengen op het kind
2. Positief ouderschap - Ouder moet steeds op meer gebieden presteren 5) Interafhankelijkheidsfase (12 tot 18 jaar)
- Minder invloed door rebels gedrag, verlangen autonomie
- Ouders vinden omgang met kinderen waarin beide Opvoederschap: deel v ouderschap, ouders ontw zich als - Balans: ‘controle en loslaten’
partijen zich goed knn vinden opvoeder en als mens, ook ontw op relatie, gezondheid, - Kind stimuleren om zelfstandig te worden
- Belang v authenticiteit en medeleven organiseren… Opv anders ervaren dan ouderschap, verschil - Bepaald door verleden ouders en ervaringen met kind
- Vertrouwen in ouder uitgesproken bv. media: vraagt aandacht: extra taken maken ouderschap lastiger - Openstaan voor meningen en identiteit kind
verschillende manieren v ouderschap mogelijk en goed
(al doende leren opv)
Fasen van ouderschap volgens Galinsky 6) Vertrekfase: (+- 18-24 jaar)
1) Voorstellingsfase (zwangerschap tot geboorte) - Voorbereiden op vertrek kind en eigen beeld in
3. Krampachtig ouderschap (hyperparenting) Voorstelling over toekomstig ouderschap en voorbereiding overeenstemming met werkelijkheid brengen
- Beeld beïnvl door: eigen ervaring, (in) directe omgeving - Herdefiniëren eigen identiteit
- Veel nadruk op presteren en omstandigheden. - Leerpunten/successen evalueren
- Kind wordt visitekaartje v hoe goed de ouder is - Evalueren eigen ouders (id/afst) of ouderschap vorig kind - Herdefiniëren partnerrelatie en nieuwe tijdsinvulling
- Fout kind=fout ouder, schuld als kind afwijkt vh normale - Accepteren zwangerschap en voorbereiden geboorte - Accepteren identiteit kind
- Overmatige diagnose en behandeling v ‘prob’ gedrag, - Balans ‘Controle en controleverlies’ en - Kind als individu zien
terwijl deel normaal is volgens ontw ‘Gescheidenheid en verbondenheid’ - Maar verbonden blijven
- Kleinere soc netwerken = kleinere ondersteuningscirkel
2) Voedingsfase (geboorte tot 1-1,5 jaar) Verschil tussen Galinsky en Van der Pas
Vroeger: ouders ondersteund door familie, buren, vrienden - Voorstelling afstemmen op realiteit Galinsky: ontw ouder gelinkt aan ontwikkeling vh kind
Nu: opv steeds meer indivi, ouder staat er alleen voor omdat - Kind en zichzelf leren kennen als ouder
netwerk vaak ver weg is. - Balans ‘Loslaten en vasthouden’ en Van der Pas: niet akkoord met fasen v ontwikkeling
Gevolg: jeugdwet ontstaat om dit tegen te gaan ‘Eigen identiteit en zichzelf als ouder’ - Oudersch = doorlopend proces dat nooit stopt
- Herdefiniëren relaties, prioriteiten en tijdsindeling - Geen kwal verschillen gedurende opv, maar kwantitatieve
4. Krachtig ouderschap
3) Autoriteitsfase (1,5 tot 4 jaar) Effectief ouderschap: vinden en volgen v eigen koers, naast
- Ouders: minder zorgafhankelijk door gebruik v eigen - Eigen autoriteit over kind accepteren: omvang autoriteit, die vd andere ouder en midden in andere bezigheden
mogelijkheden en netwerken = krachtgericht werken manier v comm en keuze gehanteerde regels - Ouder bepaalt zelf wat onder ouderschap begrepen wordt
- Ondersteund en niet alleen voelen - Zichzelf los v kind leren zien: is geen verlengde v zichzelf
- Zelfredzaam en gebruik soc netwerk: samenredzaam - Realistische verwachtingen: belang welzijn en ontw
, - Samenwerken andere betreffende autoritaire relatie kind
5. Ouders als ervaringsdeskundigen - Tijd/aandacht verdelen en gevoelens ‘trekken en duwen’
(co-creatieperspectief: dialoog met 3 vragen)
H2: OUDERSCHAPSMODEL EN DE SCHIJF VAN 5
Ouderschapsmodel Van der Pas 3) Wat voelen ouders? Emotieregulatie 4) Eisen stellen (JA, ik wil dat.…)
- Ingewikkelde proces tot zijn essentie, zonder oordeel - Grootbrengen v kinderen is een mengeling v pos en neg - Verwachtingen naar hier en nu + toekomst (previewing)
- Blijft in hier en nu (ouderlijke werkvloer) emoties met verandering in intensiteit - Tradities, folklore, genderinvl, pers voorgesch,…
- Zoekt aan- en afwezigheden v sleutelfactoren - Kan ouders verwarren - Verwachtingen worden eisen: niet tegemoetkomen
- Geen normatief maar, descriptief kader verwachtingen en ongehoorzaam
1.Begrijpen en helpen v ouder: waardevoller voor kind Thema’s: geen uitspraak hoe ouders moeten handelen, - Ongehoorzaamheidsdialoog: kind leert onderhandelen,
dan welke andere hulp ook (oudersch helpen herstellen) denken of voelen, maar beschrijft hoe doorgaans te werk redeneren, constructief voor zichzelf opkomen, toegeven
2.Ouderschap raakt elke persoon anders- daarom elk wordt gegaan bij gewoon ouderschap (is niet normatief)
afzonderlijk analyseren, dus niet veralgemenen. 5) Grenzen stellen (NEE, ik wil niet dat…)
5 vaardigheden Soorten regels die kinderen overtreden:
Het gewoon/goed genoeg ouderschap 1) Veiligheid bieden 1. Regel vd ouder
- Geen ouderschapsfasen maar groeien in ouderschap - Voorspelbaarheid, vooruitdenken, maatregelen Bv. boos omdat kind niet stil is aan tafel
- Perspectief vd ouder organiseren om mogelijk gevaar klein te houden 2. Eigen regels of regressie (achteruitgaan in ontw),
- Perfecte ouder zijn bestaat niet - Zowel daden als ‘er zijn’ (psych veiligheid) ouder trekt grens om controleverlies voorkomen
- Vanzelfsprekendheid dat kind veilig is, schuldgevoel wnr Bv. enkel weggaan als kamer opgeruimd is
Kern van ouderschap volgens Van der Pas er iets gebeurt (invloed op alle basisvaardigheden: eisen 3. Huishoudelijke regel
Besef van verantwoordelijkheid stellen vs. verwenning, verzorging vs. overbescherming) 4. Sociale regel
Kenmerken: - Kind: veiligheid uittesten (bewijzen zich los v knn maken) Bv. kind toont geen empathie, respect
- Onvoorwaardelijk: niet inwisselbaar voor iemand anders 5. Regel die hem scheidt v ouder als degene die de
- Tijdloos: wat je kind ook doet, je blijft verantw regels stelt bv. kind speelt baas over ouder
2) Verzorging
- Zelfrespect en zelfvertrouwen ouder
Basic trust: emo beschikbaarheid, sensitieve responsiviteit. - Gezien als vanzelfsprekendheid, ‘moet kunnen’ - Pre-emptive strike: op voorhand laten weten wat er moet
Samenstelling: cogn (voldoende structuur) en affectieve - Ouder moet hier en nu doen, kind leert het kennen gebeuren/verwachtingen
- Homebase: vertrouwdheid creëren - Grensverleggingen: soms verliezen want kind stopt niet
Aspecten v ouderschap/thema’s bij grootbrengen v kinderen - Verschil in timing mogelijk: ouder vindt het nog te vroeg
Ouder die zijn emoties kan reguleren en zijn vaardigheden of kind kan het nog niet en wil zich laten verzorgen Conclusie
kan timen en doseren zal meer zelfvertrouwen hebben. - Belang v afstand-nabijheid - Elke ouder beschikt over de 5 basisvaardigheden, maar
soms niet zo sterk aanwezig, moeten aangeleerd worden
3) Zicht houden op het kind - Leren hanteren vraagt tijd en oefening
1) Wat doen ouders? 5 basisvaardigheden - Hoe leren ouders dit hanteren? Hoe gaan ze om met
- Vaardigheden die ouders al doende, terwijl kind opgroeit, - Inschatten wat kind nodig heeft, wil/niet wil, stemming vh
kind, waar het aan toe is... vaak gissen en gokken vragen en onzekerheden?
eigen kan maken om zo goed genoeg vader/moeder te w
- Hoe vaardiger je wordt, hoe meer je je een ouder voelt - Waarnemings- en interpretatiefouten
- Mental portrait: eigen opvatting kind, nooit up to date, Vaardigheden door routine: steeds opnieuw herhalen, kan
- Universeel
constante verandering ze uiteindelijk uitvoeren op automatische piloot.
- Interpersonal curiosity: geïnteresseerd in anders zijn vh
Visie op ouderschap doorheen de tijd Ouderschap: deel v je id dat aangeeft dat je kinderen hebt. 4) Interpretatiefase (4 tot 12 jaar)
1. Ouderschap als crisis (zware opdracht) Eigenschappen: - Vorige fasen evalueren en voorbereiden op komende
- Formeel aanspreekbaar over kinderen - Balans ‘Gescheidenheid en verbondenheid’
- Weinig of geen voorbereiding tot ouderschap - Je kan niet afstappen vh ouder zijn - Kind leert over wereld en anderen interpreteren,
- Niet geleidelijk, 24/7 verantwoordelijk zonder richtlijnen - Levenslang participeren in maatschappij
- Ouderschap is onomkeerbaar, zorgt voor grote - Leidt tot gevoelens v kwetsbaarheid - Confronterend: ouders aangesproken voor gedrag kind
veranderingen - Verantw voelen voor welbevinden v kind - Ouders moeten kinderen wat loslaten
- Taak: zo veel mogelijk tradities, wijsheden en inzichten - Nieuwe relatie vormgeven: (pre)puberteit kind
overbrengen op het kind
2. Positief ouderschap - Ouder moet steeds op meer gebieden presteren 5) Interafhankelijkheidsfase (12 tot 18 jaar)
- Minder invloed door rebels gedrag, verlangen autonomie
- Ouders vinden omgang met kinderen waarin beide Opvoederschap: deel v ouderschap, ouders ontw zich als - Balans: ‘controle en loslaten’
partijen zich goed knn vinden opvoeder en als mens, ook ontw op relatie, gezondheid, - Kind stimuleren om zelfstandig te worden
- Belang v authenticiteit en medeleven organiseren… Opv anders ervaren dan ouderschap, verschil - Bepaald door verleden ouders en ervaringen met kind
- Vertrouwen in ouder uitgesproken bv. media: vraagt aandacht: extra taken maken ouderschap lastiger - Openstaan voor meningen en identiteit kind
verschillende manieren v ouderschap mogelijk en goed
(al doende leren opv)
Fasen van ouderschap volgens Galinsky 6) Vertrekfase: (+- 18-24 jaar)
1) Voorstellingsfase (zwangerschap tot geboorte) - Voorbereiden op vertrek kind en eigen beeld in
3. Krampachtig ouderschap (hyperparenting) Voorstelling over toekomstig ouderschap en voorbereiding overeenstemming met werkelijkheid brengen
- Beeld beïnvl door: eigen ervaring, (in) directe omgeving - Herdefiniëren eigen identiteit
- Veel nadruk op presteren en omstandigheden. - Leerpunten/successen evalueren
- Kind wordt visitekaartje v hoe goed de ouder is - Evalueren eigen ouders (id/afst) of ouderschap vorig kind - Herdefiniëren partnerrelatie en nieuwe tijdsinvulling
- Fout kind=fout ouder, schuld als kind afwijkt vh normale - Accepteren zwangerschap en voorbereiden geboorte - Accepteren identiteit kind
- Overmatige diagnose en behandeling v ‘prob’ gedrag, - Balans ‘Controle en controleverlies’ en - Kind als individu zien
terwijl deel normaal is volgens ontw ‘Gescheidenheid en verbondenheid’ - Maar verbonden blijven
- Kleinere soc netwerken = kleinere ondersteuningscirkel
2) Voedingsfase (geboorte tot 1-1,5 jaar) Verschil tussen Galinsky en Van der Pas
Vroeger: ouders ondersteund door familie, buren, vrienden - Voorstelling afstemmen op realiteit Galinsky: ontw ouder gelinkt aan ontwikkeling vh kind
Nu: opv steeds meer indivi, ouder staat er alleen voor omdat - Kind en zichzelf leren kennen als ouder
netwerk vaak ver weg is. - Balans ‘Loslaten en vasthouden’ en Van der Pas: niet akkoord met fasen v ontwikkeling
Gevolg: jeugdwet ontstaat om dit tegen te gaan ‘Eigen identiteit en zichzelf als ouder’ - Oudersch = doorlopend proces dat nooit stopt
- Herdefiniëren relaties, prioriteiten en tijdsindeling - Geen kwal verschillen gedurende opv, maar kwantitatieve
4. Krachtig ouderschap
3) Autoriteitsfase (1,5 tot 4 jaar) Effectief ouderschap: vinden en volgen v eigen koers, naast
- Ouders: minder zorgafhankelijk door gebruik v eigen - Eigen autoriteit over kind accepteren: omvang autoriteit, die vd andere ouder en midden in andere bezigheden
mogelijkheden en netwerken = krachtgericht werken manier v comm en keuze gehanteerde regels - Ouder bepaalt zelf wat onder ouderschap begrepen wordt
- Ondersteund en niet alleen voelen - Zichzelf los v kind leren zien: is geen verlengde v zichzelf
- Zelfredzaam en gebruik soc netwerk: samenredzaam - Realistische verwachtingen: belang welzijn en ontw
, - Samenwerken andere betreffende autoritaire relatie kind
5. Ouders als ervaringsdeskundigen - Tijd/aandacht verdelen en gevoelens ‘trekken en duwen’
(co-creatieperspectief: dialoog met 3 vragen)
H2: OUDERSCHAPSMODEL EN DE SCHIJF VAN 5
Ouderschapsmodel Van der Pas 3) Wat voelen ouders? Emotieregulatie 4) Eisen stellen (JA, ik wil dat.…)
- Ingewikkelde proces tot zijn essentie, zonder oordeel - Grootbrengen v kinderen is een mengeling v pos en neg - Verwachtingen naar hier en nu + toekomst (previewing)
- Blijft in hier en nu (ouderlijke werkvloer) emoties met verandering in intensiteit - Tradities, folklore, genderinvl, pers voorgesch,…
- Zoekt aan- en afwezigheden v sleutelfactoren - Kan ouders verwarren - Verwachtingen worden eisen: niet tegemoetkomen
- Geen normatief maar, descriptief kader verwachtingen en ongehoorzaam
1.Begrijpen en helpen v ouder: waardevoller voor kind Thema’s: geen uitspraak hoe ouders moeten handelen, - Ongehoorzaamheidsdialoog: kind leert onderhandelen,
dan welke andere hulp ook (oudersch helpen herstellen) denken of voelen, maar beschrijft hoe doorgaans te werk redeneren, constructief voor zichzelf opkomen, toegeven
2.Ouderschap raakt elke persoon anders- daarom elk wordt gegaan bij gewoon ouderschap (is niet normatief)
afzonderlijk analyseren, dus niet veralgemenen. 5) Grenzen stellen (NEE, ik wil niet dat…)
5 vaardigheden Soorten regels die kinderen overtreden:
Het gewoon/goed genoeg ouderschap 1) Veiligheid bieden 1. Regel vd ouder
- Geen ouderschapsfasen maar groeien in ouderschap - Voorspelbaarheid, vooruitdenken, maatregelen Bv. boos omdat kind niet stil is aan tafel
- Perspectief vd ouder organiseren om mogelijk gevaar klein te houden 2. Eigen regels of regressie (achteruitgaan in ontw),
- Perfecte ouder zijn bestaat niet - Zowel daden als ‘er zijn’ (psych veiligheid) ouder trekt grens om controleverlies voorkomen
- Vanzelfsprekendheid dat kind veilig is, schuldgevoel wnr Bv. enkel weggaan als kamer opgeruimd is
Kern van ouderschap volgens Van der Pas er iets gebeurt (invloed op alle basisvaardigheden: eisen 3. Huishoudelijke regel
Besef van verantwoordelijkheid stellen vs. verwenning, verzorging vs. overbescherming) 4. Sociale regel
Kenmerken: - Kind: veiligheid uittesten (bewijzen zich los v knn maken) Bv. kind toont geen empathie, respect
- Onvoorwaardelijk: niet inwisselbaar voor iemand anders 5. Regel die hem scheidt v ouder als degene die de
- Tijdloos: wat je kind ook doet, je blijft verantw regels stelt bv. kind speelt baas over ouder
2) Verzorging
- Zelfrespect en zelfvertrouwen ouder
Basic trust: emo beschikbaarheid, sensitieve responsiviteit. - Gezien als vanzelfsprekendheid, ‘moet kunnen’ - Pre-emptive strike: op voorhand laten weten wat er moet
Samenstelling: cogn (voldoende structuur) en affectieve - Ouder moet hier en nu doen, kind leert het kennen gebeuren/verwachtingen
- Homebase: vertrouwdheid creëren - Grensverleggingen: soms verliezen want kind stopt niet
Aspecten v ouderschap/thema’s bij grootbrengen v kinderen - Verschil in timing mogelijk: ouder vindt het nog te vroeg
Ouder die zijn emoties kan reguleren en zijn vaardigheden of kind kan het nog niet en wil zich laten verzorgen Conclusie
kan timen en doseren zal meer zelfvertrouwen hebben. - Belang v afstand-nabijheid - Elke ouder beschikt over de 5 basisvaardigheden, maar
soms niet zo sterk aanwezig, moeten aangeleerd worden
3) Zicht houden op het kind - Leren hanteren vraagt tijd en oefening
1) Wat doen ouders? 5 basisvaardigheden - Hoe leren ouders dit hanteren? Hoe gaan ze om met
- Vaardigheden die ouders al doende, terwijl kind opgroeit, - Inschatten wat kind nodig heeft, wil/niet wil, stemming vh
kind, waar het aan toe is... vaak gissen en gokken vragen en onzekerheden?
eigen kan maken om zo goed genoeg vader/moeder te w
- Hoe vaardiger je wordt, hoe meer je je een ouder voelt - Waarnemings- en interpretatiefouten
- Mental portrait: eigen opvatting kind, nooit up to date, Vaardigheden door routine: steeds opnieuw herhalen, kan
- Universeel
constante verandering ze uiteindelijk uitvoeren op automatische piloot.
- Interpersonal curiosity: geïnteresseerd in anders zijn vh
