Respiratie
Bestaan geen specifieke spraakorganen
Dit zijn organen die besprokken zijn bij de spraak, maar hebben niet als primaire functie de
spraak
Maar wel andere vitale functie (stemplooien:
bescherming tegen aspiratie, longen: luchtwisseling,
neus: ademhaling, ruiken,…)
Spraak pas laat in de evolutie ontstaan
Kan deze organen indelen in drie groepen
Infraglottale systeem = longen + thorax (organen
onder niveau van stemplooien
→ Zorgen voor de luhtstroom, is eig de
energiebron van onze spraak
→ Uitaedming is initiatie van de spraak
Glottale systeem: (= larynx) Productie van basis
stemgeluid
Supraglottale systeem = alle organen daarboven: mondholte, keelhole, tong, tanden,
neusholte
Omzetten in spraak
Het ademhalingsstelsel:
Primaire functie: gasuitwisseling
- Longen zorgen voor groot interactieoppervlak tussen bloed en lucht
- Andere afvalstoffen kunnen door te ademen verwijderd worden: alcohol, look
Spraak: gebruik luchtstroom en luchtdruk die samengaan met de ademhalingsbewegingen
als energiebron voor de spraak
Spraak tijdens expiratie: egressief stemgeluid
- We spreken op onze uitgeademde lucht
- Spreken op onze ingeademde lucht gaat ook: zijn heel zeldzaam (‘oh’ als je verschiet)
In andere talen komt dat meer voor
DEEL 1: Anatomie en fysiologie van de ademhaling
Twee (functionele) eenheden:
- De thorax
• borstholte (omhulsel waar longen zich in vinden)
• = functionele eenheid met mechanische eigenschappen die bijbrengen tot
onze ademhaling
- De longen
• Gasuitwisselingsorganen
1
,De thorax:
Drie types van wervels:
7 bovenste cervicaal (lordose)
12 thoracale wervels (kyfose)
5 lumbale wervels (lordose)
Globaal:
- wervellichaam
- Lamina (soort boog) daarin opening voor rggenmerg
- Heilig been of sacrum
- Klein uitsteeksel: staartbeentje
Voor de thorax interesseren ons vooral die thoracale wervels want daar zitten de ribben op
vast
12 paar ribben:
- 7 paar ware ribben
- 3 paar valse ribben
- 2 paar zwevende ribben
Sternum
- Manubrium (bvenste deel)
- Corpus
- Processus
Xiphoideus(=uisteekseltje)
Clavicula (sleutelbeen)
Scapula (schouderblad)
Beweeglijkheid:
Ribben lopen schuin: van achter naar voor beetje naar beneden
Door in te ademenen: ribben naar boven brengen waardoor die meer horizontaal komen te
liggen
Diafragma: middenrif
- Platte koepelvormige spier die onderkant van thorax ga afsluiten
- Belangrijkste inademingsspier
Intercostaalspieren:
- Tussenribspieren: verlopen tussen twee aangrenzende ribben; hebt interne en
externe
- Kijkt nu op de thoracale wervels
Spelen ook een rol:
→ bovenste ledematen: scapula, clavicula, arm
Moeten ook buikorganen en buikwand meerekenen want
Thoarx is gevuld met lucht maar buik is gevuld met vloeistof, kan dat niet comprimeren
(samendukken) dus als je diafragma gaat bewegen dan is er automatisch ook invloed op
buikorganen
2
,Diafragma aanspannen: gaat die naar beneden → buik gaat naar voren
Als je de buikwand gaat samentrekken trek je buikwand naar binnen → diafragma gaat naar
boven dus buik gaat naar boven
➔ hierop is Heimichmaneuver gebaseerd
Om te ademen: volume van thorax veranderen
Vergroten om in te ademenen
→ Diafragma aanspannen → naar beneden →
inhoud thorax groter maken in verticale richting
→ trek je ribben naar boven → gaan meer
horizontaal verlopen en daardoor ga je thorax
vergroten in zijwaartse zin (transventraal,
lateraal) en in achterwaartse zin
Verkleinen om uit te ademen
Onderste ribben naar boven: laterale expansie (groter dan
anterieure expansie)
Bovenste ribben: achterwaartse vergroting
(anterioposterieure expansie)
Ruststand: alle passieve krachten in evenwicht
Door passieve krachten:
- zwaartekracht (ribbenkast, abdominale organen, bovenste ledematen,..)
- gewrichtjes, ribkraakbeen
- niet comprimeerbare buikorganen
➔ ruststand
De longen: transport van lucht
- Trachea
- Bronchi
- Bronchiolen
• Terminale bronchiolen
Lichtblauw: kraakbeen op anatomische prenten
Luchtpijp bestaat uit 20tal kraakbeenringen
Niet symmetrisch (bronchi)
Aan rechterkant: 3 longkwabben
Linkerkant: 2 longkwabben
Hoofdstambronchi splisten verder op: bronchi →
bronchiolen → diamter < 0,5 mm = terminale bronchiolen
Trachea:
Kraakbeenringen
- Hoefijzervormig
- Zorgt stevigheid van luchtpijp
3
, Pars membranacea = glad spierweefsel
- Zorgt voor flexibiliteit van luchtpijp
- Spieren ontspannen als we inademen
Respiratoire bronchiolen
Ducti alveolares
Alveoli (longblaasjes, luchtzakjes)
➔ Gasuitwisseling (O2/CO2)
Passieve krachten → collaps
Elastische, sponsachtige organen
Kan ze vergelijken met ballon → als je ze uit de thorax haalt vallen ze
plat
Terminale bronchiolen
Onze long is heel rijk doorbloed
Rondom alveoli groot bloednetwerk
Reden voor elasticiteit: door elastische vezels tussen de alveoli
Collaps verklaren vanuit oppervlaktespanning in de alveoli
Aan binnenkant longvlaasjes met dun vloeistoflaagje bekleed
Daar is oppervalktespanning dus die vloeistof (watermoleculen)
trekken elkaar aan waardoor kliene oppervlakte inenemen
Cellen in de wanden van alveoli die bepaalde stof produceren;
surfactant
= stof die de oppervlaktespanning in die vloeistof gaat verminderen
- Vergelijkbaar met zeep
- Hebben surfactant nodig ander neiging tot collaberen te groot, meer weerstand
ondervinden
- Prematuur babys worden geboren met tekort aan surfactant
Pleura: dubbel membraan rond de longen
- Pariëtale pleura (borstvlies)→ buitenste blad (blauw)
- Viscerale pleura (longvlies)→ binnenste blad (oranje)
- Pleurale ruimte: gevuld met pleuravocht, subatmosferische druk
Longen en thoraxwand bewegen als 1 eenheid tijdens ademhaling
4
Bestaan geen specifieke spraakorganen
Dit zijn organen die besprokken zijn bij de spraak, maar hebben niet als primaire functie de
spraak
Maar wel andere vitale functie (stemplooien:
bescherming tegen aspiratie, longen: luchtwisseling,
neus: ademhaling, ruiken,…)
Spraak pas laat in de evolutie ontstaan
Kan deze organen indelen in drie groepen
Infraglottale systeem = longen + thorax (organen
onder niveau van stemplooien
→ Zorgen voor de luhtstroom, is eig de
energiebron van onze spraak
→ Uitaedming is initiatie van de spraak
Glottale systeem: (= larynx) Productie van basis
stemgeluid
Supraglottale systeem = alle organen daarboven: mondholte, keelhole, tong, tanden,
neusholte
Omzetten in spraak
Het ademhalingsstelsel:
Primaire functie: gasuitwisseling
- Longen zorgen voor groot interactieoppervlak tussen bloed en lucht
- Andere afvalstoffen kunnen door te ademen verwijderd worden: alcohol, look
Spraak: gebruik luchtstroom en luchtdruk die samengaan met de ademhalingsbewegingen
als energiebron voor de spraak
Spraak tijdens expiratie: egressief stemgeluid
- We spreken op onze uitgeademde lucht
- Spreken op onze ingeademde lucht gaat ook: zijn heel zeldzaam (‘oh’ als je verschiet)
In andere talen komt dat meer voor
DEEL 1: Anatomie en fysiologie van de ademhaling
Twee (functionele) eenheden:
- De thorax
• borstholte (omhulsel waar longen zich in vinden)
• = functionele eenheid met mechanische eigenschappen die bijbrengen tot
onze ademhaling
- De longen
• Gasuitwisselingsorganen
1
,De thorax:
Drie types van wervels:
7 bovenste cervicaal (lordose)
12 thoracale wervels (kyfose)
5 lumbale wervels (lordose)
Globaal:
- wervellichaam
- Lamina (soort boog) daarin opening voor rggenmerg
- Heilig been of sacrum
- Klein uitsteeksel: staartbeentje
Voor de thorax interesseren ons vooral die thoracale wervels want daar zitten de ribben op
vast
12 paar ribben:
- 7 paar ware ribben
- 3 paar valse ribben
- 2 paar zwevende ribben
Sternum
- Manubrium (bvenste deel)
- Corpus
- Processus
Xiphoideus(=uisteekseltje)
Clavicula (sleutelbeen)
Scapula (schouderblad)
Beweeglijkheid:
Ribben lopen schuin: van achter naar voor beetje naar beneden
Door in te ademenen: ribben naar boven brengen waardoor die meer horizontaal komen te
liggen
Diafragma: middenrif
- Platte koepelvormige spier die onderkant van thorax ga afsluiten
- Belangrijkste inademingsspier
Intercostaalspieren:
- Tussenribspieren: verlopen tussen twee aangrenzende ribben; hebt interne en
externe
- Kijkt nu op de thoracale wervels
Spelen ook een rol:
→ bovenste ledematen: scapula, clavicula, arm
Moeten ook buikorganen en buikwand meerekenen want
Thoarx is gevuld met lucht maar buik is gevuld met vloeistof, kan dat niet comprimeren
(samendukken) dus als je diafragma gaat bewegen dan is er automatisch ook invloed op
buikorganen
2
,Diafragma aanspannen: gaat die naar beneden → buik gaat naar voren
Als je de buikwand gaat samentrekken trek je buikwand naar binnen → diafragma gaat naar
boven dus buik gaat naar boven
➔ hierop is Heimichmaneuver gebaseerd
Om te ademen: volume van thorax veranderen
Vergroten om in te ademenen
→ Diafragma aanspannen → naar beneden →
inhoud thorax groter maken in verticale richting
→ trek je ribben naar boven → gaan meer
horizontaal verlopen en daardoor ga je thorax
vergroten in zijwaartse zin (transventraal,
lateraal) en in achterwaartse zin
Verkleinen om uit te ademen
Onderste ribben naar boven: laterale expansie (groter dan
anterieure expansie)
Bovenste ribben: achterwaartse vergroting
(anterioposterieure expansie)
Ruststand: alle passieve krachten in evenwicht
Door passieve krachten:
- zwaartekracht (ribbenkast, abdominale organen, bovenste ledematen,..)
- gewrichtjes, ribkraakbeen
- niet comprimeerbare buikorganen
➔ ruststand
De longen: transport van lucht
- Trachea
- Bronchi
- Bronchiolen
• Terminale bronchiolen
Lichtblauw: kraakbeen op anatomische prenten
Luchtpijp bestaat uit 20tal kraakbeenringen
Niet symmetrisch (bronchi)
Aan rechterkant: 3 longkwabben
Linkerkant: 2 longkwabben
Hoofdstambronchi splisten verder op: bronchi →
bronchiolen → diamter < 0,5 mm = terminale bronchiolen
Trachea:
Kraakbeenringen
- Hoefijzervormig
- Zorgt stevigheid van luchtpijp
3
, Pars membranacea = glad spierweefsel
- Zorgt voor flexibiliteit van luchtpijp
- Spieren ontspannen als we inademen
Respiratoire bronchiolen
Ducti alveolares
Alveoli (longblaasjes, luchtzakjes)
➔ Gasuitwisseling (O2/CO2)
Passieve krachten → collaps
Elastische, sponsachtige organen
Kan ze vergelijken met ballon → als je ze uit de thorax haalt vallen ze
plat
Terminale bronchiolen
Onze long is heel rijk doorbloed
Rondom alveoli groot bloednetwerk
Reden voor elasticiteit: door elastische vezels tussen de alveoli
Collaps verklaren vanuit oppervlaktespanning in de alveoli
Aan binnenkant longvlaasjes met dun vloeistoflaagje bekleed
Daar is oppervalktespanning dus die vloeistof (watermoleculen)
trekken elkaar aan waardoor kliene oppervlakte inenemen
Cellen in de wanden van alveoli die bepaalde stof produceren;
surfactant
= stof die de oppervlaktespanning in die vloeistof gaat verminderen
- Vergelijkbaar met zeep
- Hebben surfactant nodig ander neiging tot collaberen te groot, meer weerstand
ondervinden
- Prematuur babys worden geboren met tekort aan surfactant
Pleura: dubbel membraan rond de longen
- Pariëtale pleura (borstvlies)→ buitenste blad (blauw)
- Viscerale pleura (longvlies)→ binnenste blad (oranje)
- Pleurale ruimte: gevuld met pleuravocht, subatmosferische druk
Longen en thoraxwand bewegen als 1 eenheid tijdens ademhaling
4
