Biologie hoofdstuk 15 Kwetsbare ecosystemen
Paragraaf 15.1 energiestromen
Energie
Planten maken glucose (C6H12O6) met behulp van zonlicht uit CO2 en H2O fotosynthese.
CO2 en H2O zijn anorganische stoffen, stoffen zonder energierijke C-H verbinding.
Organische stoffen hebben wel een energierijke C-H-verbinding. Sommige bacteriën maken
van CO2 en H2O organische stoffen zonder licht. Zij gebruiken chemische energie
chemosynthese. De energie die bij foto- en chemosynthese wordt vastgelegd, is beschikbaar
voor andere organismen in het ecosysteem. Deze gebruiken de organische stoffen als
bouwstof of als energiebron.
Energiestroom
Autotrofe organismen zijn producenten (energie vastleggen in organische verbindingen) van
het ecosysteem staan aan begin van voedselketen. Planten zijn foto-autotrofe
organismen maken met lichtenergie organische stoffen uit anorganische stoffen. Chemo-
autotrofe bacteriën doen hetzelfde maar dan met chemische energie.
Heterotrofe organismen zijn de consumenten van het ecosysteem, bijv. mensen. Zij
gebruiken organische stoffen als bouwstof en brandstof. De vrijgekomen energie gebruiken
ze voor celprocessen, de rest verlaat het lichaam in de vorm van warmte. Schimmels en
bacteriën (reducenten) leven van gestorven producenten en consumenten en organische
afvalproducten. Als laatste blijft er dus alleen maar anorganische stoffen over, die planten
weer kunnen opnemen.
Andere energiebronnen
Chemosynthese: het opbouwen van organische stoffen uit anorganische met behulp van
energie die vrijkomt bij een chemische reactie met anorganische stoffen.
voorbeelden van chemo-autotrofe bacteriën zijn:
Nitrietbacteriën: bacteriën die energie halen de oxidatie van NH4 + tot NO2-
Nitraatbacteriën: bacteriën die energie halen de oxidatie van NO2 - tot NO3-
De afvalstof NO3- van de nitraatbacterie, gebruikt een plant om eiwitten te maken. Na
verloop van tijd komen deze in het milieu terecht en gaan ze rotten. Bij deze rotting ontstaat
NH4+ die de nitrietbacteriën weer kunnen gebruiken.
, Paragraaf 15.2 populaties
Kleine, kwetsbare populaties
De fitness is het vermogen om bepaalde allelen door te geven aan de volgende generaties.
Een gevarieerde genetische samenstelling van de populaties verhoogt de overlevingskansen
van de populatie. Bij kleine populaties vindt er veel inteelt plaats (dieren paren met
nauwverwante familieleden), waardoor veel kans is op misvormingen. Een ziekte heeft een
grote kans om een populatie uit te roeien. Door predatie (vangen, doden en opeten van
organismen) van bijv. wolven kan een populatie kleiner worden. Ongunstige biotische
(levende) en abiotische factoren (niet levende) beïnvloedden de populatie negatief.
Populatiedynamiek
Populaties nemen af door sterfte en emigratie ; populaties groeien door geboorte en
immigratie
Leven in een nieuwe omgeving
Een groter eiland heeft meer habitats (de werkelijke plaats van een dier) en ecologische
niches (reeks voorwaarden die de habitat van een dier bepalen) dan een kleiner eiland. De
grootste biodiversiteit vind je in een landschap waar ecosystemen langzaam in elkaar
overgaan.
In de buitenwijken leven de meeste soorten organismen, doordat ze een overgang vormen
tussen de stad en zijn omgeving. Dit is een voorbeeld van een gradiëntenecosysteem
ecosysteem waarvan de abiotische factoren vanaf de ene kant het ecosysteem naar de
andere kant geleidelijk aan veranderen. Zo neemt de bebouwing en temperatuur af en het
vochtgehalte van de bodem geleidelijk toe. Deze veranderingen zijn gradiënten.
Aantallen soorten
De snelheid van de kolonisatie van de stad hangt af van:
Afstand die migrerende organismen moeten afleggen
Concurrentie
De eilandtheorie beschrijft hoeveel soorten er op een bepaald moment in een geïsoleerd
gebied voorkomen. Het legt verband tussen de biodiversiteit en factoren als grootte en
afstand. Er ontstaat een evenwicht tussen het aantal soorten dat door immigratie het eiland
Paragraaf 15.1 energiestromen
Energie
Planten maken glucose (C6H12O6) met behulp van zonlicht uit CO2 en H2O fotosynthese.
CO2 en H2O zijn anorganische stoffen, stoffen zonder energierijke C-H verbinding.
Organische stoffen hebben wel een energierijke C-H-verbinding. Sommige bacteriën maken
van CO2 en H2O organische stoffen zonder licht. Zij gebruiken chemische energie
chemosynthese. De energie die bij foto- en chemosynthese wordt vastgelegd, is beschikbaar
voor andere organismen in het ecosysteem. Deze gebruiken de organische stoffen als
bouwstof of als energiebron.
Energiestroom
Autotrofe organismen zijn producenten (energie vastleggen in organische verbindingen) van
het ecosysteem staan aan begin van voedselketen. Planten zijn foto-autotrofe
organismen maken met lichtenergie organische stoffen uit anorganische stoffen. Chemo-
autotrofe bacteriën doen hetzelfde maar dan met chemische energie.
Heterotrofe organismen zijn de consumenten van het ecosysteem, bijv. mensen. Zij
gebruiken organische stoffen als bouwstof en brandstof. De vrijgekomen energie gebruiken
ze voor celprocessen, de rest verlaat het lichaam in de vorm van warmte. Schimmels en
bacteriën (reducenten) leven van gestorven producenten en consumenten en organische
afvalproducten. Als laatste blijft er dus alleen maar anorganische stoffen over, die planten
weer kunnen opnemen.
Andere energiebronnen
Chemosynthese: het opbouwen van organische stoffen uit anorganische met behulp van
energie die vrijkomt bij een chemische reactie met anorganische stoffen.
voorbeelden van chemo-autotrofe bacteriën zijn:
Nitrietbacteriën: bacteriën die energie halen de oxidatie van NH4 + tot NO2-
Nitraatbacteriën: bacteriën die energie halen de oxidatie van NO2 - tot NO3-
De afvalstof NO3- van de nitraatbacterie, gebruikt een plant om eiwitten te maken. Na
verloop van tijd komen deze in het milieu terecht en gaan ze rotten. Bij deze rotting ontstaat
NH4+ die de nitrietbacteriën weer kunnen gebruiken.
, Paragraaf 15.2 populaties
Kleine, kwetsbare populaties
De fitness is het vermogen om bepaalde allelen door te geven aan de volgende generaties.
Een gevarieerde genetische samenstelling van de populaties verhoogt de overlevingskansen
van de populatie. Bij kleine populaties vindt er veel inteelt plaats (dieren paren met
nauwverwante familieleden), waardoor veel kans is op misvormingen. Een ziekte heeft een
grote kans om een populatie uit te roeien. Door predatie (vangen, doden en opeten van
organismen) van bijv. wolven kan een populatie kleiner worden. Ongunstige biotische
(levende) en abiotische factoren (niet levende) beïnvloedden de populatie negatief.
Populatiedynamiek
Populaties nemen af door sterfte en emigratie ; populaties groeien door geboorte en
immigratie
Leven in een nieuwe omgeving
Een groter eiland heeft meer habitats (de werkelijke plaats van een dier) en ecologische
niches (reeks voorwaarden die de habitat van een dier bepalen) dan een kleiner eiland. De
grootste biodiversiteit vind je in een landschap waar ecosystemen langzaam in elkaar
overgaan.
In de buitenwijken leven de meeste soorten organismen, doordat ze een overgang vormen
tussen de stad en zijn omgeving. Dit is een voorbeeld van een gradiëntenecosysteem
ecosysteem waarvan de abiotische factoren vanaf de ene kant het ecosysteem naar de
andere kant geleidelijk aan veranderen. Zo neemt de bebouwing en temperatuur af en het
vochtgehalte van de bodem geleidelijk toe. Deze veranderingen zijn gradiënten.
Aantallen soorten
De snelheid van de kolonisatie van de stad hangt af van:
Afstand die migrerende organismen moeten afleggen
Concurrentie
De eilandtheorie beschrijft hoeveel soorten er op een bepaald moment in een geïsoleerd
gebied voorkomen. Het legt verband tussen de biodiversiteit en factoren als grootte en
afstand. Er ontstaat een evenwicht tussen het aantal soorten dat door immigratie het eiland
